08:00
#Για να ξεκινήσει η μέρα

Η συγκροτητική διάθεση του καφέ

Ο καφές είναι τελικά φυτό, ρόφηµα ή ναρκωτικό; Ποιός είναι ο “σωστός” καφές, ο αυθεντικός; Είναι πολυτέλεια ή θεµελιώδες δικαίωµα;
Ο καφές είναι µια κατάσταση. Μια πρόφαση σύνδεσης, µε τον συνδαιτυµόνα και τον εαυτό. Μια διάθεση για κουβέντα. Η κουβέντα γεννά ιδέες. Γι’ αυτό καφές είναι επικίνδυνος. Η κουβέντα γεννά τέχνη, γι΄ αυτό είναι εθιστικός. Η κουβέντα γεννά σχέσεις. Γι’ αυτό είναι έρωτας.
∆εν έχει σχέση αν τον πίνεις γρήγορα ή αργά. Έχει σχέση το τελετουργικό από το τηλεφώνηµα στον συνοδό, µέχρι το “πώς τον πίνετε;”. Από τον ήχο του καλαµακιού στα παγάκια, µέχρι το κατακάθι στο φλιτζάνι, ο καφές είναι µαζί σου µια ζωή. Οι µορφές του στα τοιχώµατα σχηµατίζουν πρόσωπα και γεγονότα, που πάντα θα συµβούν σύντοµα και πάντα υπάρχει ένας “Α” που πλησιάζει, µελαχρινός.

Κάπου κάηκε ένας ελληνικός και λερώθηκε το σεµέν. Κάπου άνοιξε το σέικερ του φραπέ και πιτσίλισε τα πλακάκια της κουζίνας. Κάπου ένα µωρουδίστικο χέρι έριξε την πρωινή κούπα, που ήταν τόσο αναγκαία στη µαµά.

Στις 3.00 τα ξηµερώµατα τα πλήκτρα ενός υπολογιστή ή τα πινέλα ενός καµβά κινούνται παρέα µε τον ήχο της καφετιέρας. Κάπου ένας φοιτητής εναποθέτει τις ελπίδες του στον φρέντο πριν την εξέταση, διώχνοντας τις µνήµες από το ξενύχτι.
Κάπου σε ένα νοσοκοµείο, ένας γιατρός και ένας σύζυγος µοιράζονται τον εσπρέσο της ελεεινής µηχανής και ένα µεγάλο ερωτηµατικό που φοβούνται να του δώσουν µορφή µε λέξεις.
Τούτο εδώ το κείµενο ακόµα συνοδεύεται από τη µυρωδιά ενός γαλλικού µε καραµέλα.
Ο καφές της ζωής σου.
Έτσι είµαστε φτιαγµένοι, που χρειαζόµαστε προφάσεις και τελετουργικά για να ανοιχτούµε. Για να βγάλουµε τα µέσα της ψυχής, έξω. Τι θα γινόµαστε χωρίς τους “καφέδες” του πολιτισµού µας; Όντα µοναχικά και υγιή. Χωρίς παρεκτροπές και εντάσεις. Χωρίς τρέµουλο στα χέρια και καλλιτεχνικές εξάρσεις. Όντα βαρετά και προβλέψιµα.
Και όταν µας κάνει κακό, εµείς πατάµε στην εξάρτηση και χάνουµε τα φρένα. Και όταν µας κάνει καλό, τον σταµατάµε µόνο και µόνο για να υποφέρουµε. Ο µαζοχισµός του καβουρδίσµατος.
Σύσσωµοι στεκόµαστε στις ουρές του αγαπηµένου καταστήµατος για να αποκτήσουµε τον πολυπόθητο “πρώτο” της ηµέρας. Ένα κύπελλο µε λίγο ρόφηµα και πολλή ελπίδα. Ελπίδα οτι µε την νεοαποκτηθείσα ενέργεια θα αλλάξουµε κάτι. Ελπίδα οτι στο τέλος του φλιτζανιού θα βρεθούν οι απαντήσεις. Ελπίδα οτι θα µετά τον καφέ όλα θα είναι καλύτερα. Ή τουλάχιστον θα µοιάζουν.
Εσύ πως τον πίνεις τον καφέ σου, αλήθεια;

09:00
#Για να αρχίσεις να μιλάς

Ο δρόμος του καφέ

1. Ο Κάλντι και οι κατσίκες που χορεύουν: Ο γιδοβοσκός Κάλντι, πηγαίνοντας τα ζώα του να βοσκήσουν στα υψίπεδα της Αιθιοπίας ανακαλύπτει πως όταν τρώνε από ένα συγκεκριµένο φυτό, χορεύουν χωρίς σταµατηµό. ∆οκιµάζει τους καρπούς και εντυπωσιάζεται, πηγαίνοντας τους στο τοπικό µοναστήρι. Ο µοναχός σκέφτεται να φτιάξει ένα ρόφηµα από τους καρπούς και παρατηρεί οτι τον κρατά σε εγρήγορση κατά τη διάρκεια του εσπερινού. Ο καφές µόλις ανακαλύφθηκε.
2. Ο καφές των κληρικών: Σε αντίθεση µε τον ανώνυµο µοναχό, οι θρησκευτικοί ηγέτες δεν καλοδέχονται πάντα το καινούριο ρόφηµα. Οι διεγερτικές του ιδιότητες φαντάζουν “διαβολικές”. Καθώς ο καφές εξαπλώνεται κατά τη διάρκεια του 15ου αιώνα στον αραβικό κόσµο, οι ιµάµηδες προειδοποιούν κατά των συνεπειών του και καταδικάζουν τα χανιά όπου σερβίρεται, µεταξύ άλλων γιατί µαζεύουν προοδευτικό κοινό µε επικίνδυνες ιδέες. Τον 17ο αιώνα, φτάνοντας στις παπικές κτήσεις, συναντά και πάλι την αποδοκιµασία του κλήρου, ώσπου ο πάπας Κληµέντιος Θ’ αποφασίζει να κάνει γευσιγνωσία πριν βγάλει την οριστική καταδίκη. Απ΄ ότι φαίνεται απολαµβάνει το καφεδάκι του, καθώς επιτρέπει το ρόφηµα στην επικράτειά του. Φυσικά οι Βενετσιάνοι που εµπορεύονται µε του Άραβες, χρεώνουν τους εκλεκτούς διόλου ευκαταφρόνητα ποσά για τη νέα µόδα.
3. Η μάχη των φύλων: Στην Αγγλία ανοίγουν πάνω από 3000 καφετέριες έως το 1700. Οι ντόπιοι φαίνεται πως εγκρίνουν το καινούριο ελιξίριο καθώς φυλλάδιο του 1661 αναφέρει “Εξαιρετικό φρούτο! δύναται να καθαρίσει τον στομάχι του Εγγλέζου από το φλέγμα και να εξωθήσει σβελτάδα από το κεφάλι του”. Καθώς οι γυναίκες δεν έχουν πρόσβαση σε τέτοια καταστήματα, παίρνουν την εκδίκησή τους με το Αίτημα Γυναικών Κατά του Καφέ του 1674 διότι “η κατάχρηση αυτού του νεόφερτου, αποτρόπαιου, ειδωλολατρικού ποτού που ονομάζεται ΚΑΦΕΣ έχει ευνουχίσει τους συζύγους μας, και έχει σακατέψει τους πιο ευγενείς νέους, καθώς κατέστησαν το ίδιο ΑΝΙΚΑΝΟΙ, όπως οι ηλικιωμένοι.”
4. Σπαρμένοι έρωτες: Ενώ τον 18ο αιώνα γίνονται προσπάθειες να μεταφυτευθεί σε άλλες περιοχές ο σπόρος του καφέ, η επιτυχία τους είναι περιορισμένη. Το 1727 ωστόσο, ο βασιλιάς της Πορτογαλίας στέλνει τον Φραγκίσκο ντε Μέλο Παλέτα να αγοράσει σπόρους καφέ από τις γαλλικές κτήσεις στην Βραζιλία. Ενώ αρχικά δυσκολευόταν να αποκτήσει τους σπόρους, τελικά σαγήνεψε την γυναίκα του Γάλλου διοικητή, ή οποία κατά τον αποχαιρετισμό του χάρισε μια μεγάλη ανθοδέσμη. Μέσα ήταν κρυμμένοι αρκετοί σπόροι, ώστε να ξεκινήσει μια φυτεία, όπως και έκανε. Ο καφές άρχισε να καλλιεργείται στη Βραζιλία, και να εξαπλώνεται στην Β. Αμερική, όπου ιδιαίτερα μετά την Ανεξαρτησία, έγινε δημοφιλέστατο ρόφημα.
5. Καφές στα δύσκολα: Την εποχή του Α και Β παγκοσμίου καθώς ο καφές παρέμεινε σημαντικό αγαθό. Κάτι έπρεπε να κρατά τους στρατιώτες σε φόρμα, να τονώνει το ηθικό και να προσδίδει ενεργητικότητα. Ο καφές στις ΗΠΑ μοιράζονταν με δελτία, ούτως ώστε να υπάρχει αρκετός για τον στρατό. Καθώς η παγκόσμια οικονομία ανέκαμψε αργά, ο καταναλωτής δεν αρκούνται πια σε ένα απλό, μαύρο ρόφημα. Αλυσίδες καφεστίασης όπως τα Starbucks άρχισαν να εξαπλώνονται και εταιρείες όπως η Nestle παρήγαγαν όλα τα πιθανά είδη καφέ: με η χωρίς γάλα, σοκολάτα, σαντιγί και καφεΐνη.
6. Η εφεύρεση του φραπέ και ο φρεντοτσίνο γλυκός με σόγια & μοσχοκάρυδο: Το 1957 συμβαίνει το γεγονός που θα στιγματίσει την ελληνική καφεινική ιστορία. Τυχαία, κατά τη διάρκεια της Διεθνούς Έκθεσης στη Θεσσαλονίκη, ο Γιάννης Δρίτσας, χρησιμοποιεί ένα σέικερ για να φτιάξει καφέ με κρύο νερό (εμπνευσμένος από την παρουσίαση ενός σοκολατούχου ροφήματος για παιδιά). Η επανάσταση συνέβη. Ο καφές θα συντροφεύσει τον Έλληνα πολίτη σε όλα τα μετέπειτα ανήσυχα χρόνια, για να ανακηρυχθεί είδος πολυτελείας τελικά. Μεταφερόμενοι στο σήμερα, στην ουρά κάποιας αλυσίδας καφεκοπτείων ένας γεροδεμένος νεαρός ζητάει “Φρέντο γλυκό με φυτική κρέμα, γάλα σόγιας, κανέλα και μαύρη ζάχαρη”. Ο από πίσω μουρμουράει “φάε μια πάστα να σε πιάσει”.

10:30
#Για το κόφι Μπρέϊκ

Ο καφές ανα τις δεκαετίες

Ο καφές παραµένει, εννοείται, σταθερή αξία, αλλά οι συνθήκες κατανάλωσης και απόλαυσής του αλλάζουν µε τις εποχές, κάνοντάς τον αναπόσπαστο κοµµάτι της ιστορίας και της κοινωνίας.

1920: Ο ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟΣ
-Ο Καφές της παλιάς Αθήνας
Συγκεντρώνει επιχειρηµατίες & πολιτικούς, λογοτέχνες & φοιτητές.
-Ο καφές των επιφανών αντρών
Σταµπάρει τα φύλλα των λογοτεχνικών περιοδικών της εποχής & συνοδεύει τη ποίηση του Μεσοπολέµου.
-Ο καφές της διανόησης
Γεννάει ιδέες και σφοδρές αντιπαραθέσεις.
Συνοδεύεται υποχρεωτικά από καπέλο & γυαλισµένα παπούτσια.

1970: Ο ΦΡΑΠΕΣ
-Ο καφές του «γκρικ καµάκι».
Το παντελόνι καµπάνα & το στενό µπλουζάκι, οι γιεγιέδες και οι χίπιδες που φλερτάρουν µε τις τουρίστριες µε τα µίνι.
-Ο καφές του «Χαλαρά»
Πόδια ανοιχτά, τάβλι αναγκαίο εξάρτηµα στο τραπέζι, περισσότερα χασµουρητά από κουβέντες.
Συνοδεύεται από άραγµα & ένα µπουκαλάκι νερό.

2000: ΣΤΗ ΧΟΒΟΛΗ
Ο παλιός που έγινε νέος
Στροφή στη παρελθόν και την παράδοση, µε µια δόση δηµιουργικής διάθεσης & ρετρονοσταλγίας.
Το καφενείο γίνεται και πάλι “in”
Πρώτα από τους εναλλακτικούς και τους καλλιτέχνες, και µετά από όλους.
Τα γλυκά του κουταλιού γίνονται βιολογικά και το σεµεδάκι κοµµάτι του ψαγµένου ντεκόρ.

1940: Ο ΡΕΒΥΘΟΚΑΦΕΣ
Ο καφές της Κατοχής
Συνοδεύεται από δελτία & συνοδεύει τα άσχηµα νέα.
Ο καφές που ανακατεύεται µε ρεβίθια
Για να φτάσει µέχρι το τέλος του χειµώνα, το τέλος του πολέµου.
Ο καφές που φέρνει αναµνήσεις
Από την ζωή πριν & κουβαλάει ελπίδες για τη ζωή µετά, χωρίς σειρήνες.
ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΠΟΛΛΗ ΖΑΧΑΡΗ.

1980: ΚΑΦΕΤΕΡΙΑ
Ο καφές της παρέας
Συνοδεύεται από τον χτύπο των ζαριών.
Ο καφές πρόφαση του ραντεβού
Φοιτητές µε ζιβάγκο και κόκκινα κασκόλ.
Ο καφές της χειραφετηµένης
Μάνες όµορφες, αφράτες. Το παιδί στο καρότσι. Κουτσοµπολιό και αναµνήσεις παλιών φλερτ.
ΠΙΝΕΤΑΙ ΜΕ ΤΙΣ ΩΡΕΣ.

2010: Ο ΠΟΔΑΡΑΤΟΣ
Ο καφές του ειδικού
Περίτεχνα σχέδια στο αφρόγαλα, ύφος επιστήµονα, στον σερβίρει µε χέρι γεµάτο tattoo.
Ο καφές του πολυάσχολου
Παγώνει στο πλαστικό, αλλά είναι ακόµα υπέροχος.
Ο ΚΑΦΕΤΖΗΣ ΕΓΙΝΕ ΚΑΙ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ BARISTA.

12:00
#Για να κοπεί ο όρεξη

Συζητήσεις γύρω από το µπρίκι

Φλυτζάνι 1ο
Το έφτιαξα µόνη µου, στην κουζίνα, όπως µε µάθαινε η θεία Αλίκη. Τρεις φορές πρέπει να φουσκώσει και τρεις φορές να κατέβει ο αφρός για να είναι σωστό το καϊµάκι. Η θεία Αλίκη ζει στο Σουχούµι, στον Καύκασο. Ο ελληνικός εκεί λέγεται τούρκικος και το µπρίκι “τζασβέι”. Στις καφετέριες στο λιµάνι µαζεύεται όλος ο καλός ο κόσµος για να παίξει τάβλι και ντόµινο και να πιει έναν “τούρκικο”. Το λιµάνι είναι από τις πρώτες µου παιδικές αναµνήσεις, αλλά µε λίγο διαφορετικό σκηνικό. Ήταν 1992, η διάλυση της σοβιετικής ένωσης και πόλεµος µεταξύ Γεωργίας και Αµπχαζίας. Στο λιµάνι υπήρχε κόσµος πολύς, φεύγαµε άρον άρον µε τα πλοία. Μια γυναίκα φώναζε, δεν θυµάµαι πια τι όµως. Σπάνια πίνω ελληνικό, οπότε είχα ελάχιστες ευκαιρίες να εξασκήσω τις συµβουλές της θείας. Ένα φεγγάρι µου ζήτησε κάποιος να του φτιάξω ελληνικό, και ήταν σηµαντικό να τον πετύχω, αλλά µε τα 3 φουσκώµατα, τελικά τον έκαψα. Μάλλον το νερό εδώ είναι άλλο, και το µπρίκι από κάποια άλλη θεία και κάποια πράγµατα απλά πρέπει να τα αφήσεις πίσω και να µάθεις να τα κάνεις αλλιώς. Άλλα πάλι, ποτέ δεν τα µαθαίνεις. Όπως το ποτήρι νερό µαζί µε τον καφέ. Πάντα τον πίναµε τρεχάτοι, οικογενειακώς, έτοιµοι να αφήσουµε τα λιµάνια ανά πάσα στιγµή.
“Τον καφέ µου τον πίνω γλυκό και ελαφρύ”.

Φλυτζάνι 2ο
«Τον καφέ για να τον πιείς, πρέπει να σου αρέσει το φλυτζάνι” λεει η οικοδέσποινα και µε βάζει να διαλέξω. “Και µην ξεχάσεις να γράψεις για τον άπλυτο τέντζερη από τη ρεβυθάδα”. ∆εν το ξεχνάω. Ο καφές στήνεται στο γκαζάκι, σε ένα µπρίκι σφυρήλατο, από εκείνα που έχουν δει τα µάτια τους φωτιές και λάβρες. Κανονικά, έπρεπε να είχε σερβιριστεί σε δίσκο. Με πετσετάκι κολλαριστό. Κανονικά, έπρεπε να έχουµε κουλουράκια. Κανονικά, η γιαγιά Μέλη από τη Σµύρνη δεν θα ενέκρινε. Η γιαγιά Μέλη απ’ ο,τι καταλαβαίνω είχε πολύ αυστηρή κρίση για το ποιόν µιας κυρίας. “ “Και γω βγήκα αλήτισσα” γελάει η Μελίτα. Η γιαγιά Μέλη είχε την “ώρα της”, κάθε πρωί µε την εφηµερίδα και τον καφέ. Και το Μελιτάκι έκανε πως τη ζητούσε η κόνα Έλένη από απέναντι, για να στείλει τη γιαγιά στο µπαλκόνι και να ξεκλέψει µια τζούρα από το τσιγάρο και να γλείψει τον καφέ. Ρεβυθοκαφέ δηλαδή, της κατοχής. “Ξέρεις τι είναι αυτά;” µου δείχνει µερικά ξυλοκέρατα επάνω στο τραπέζι. “∆οκίµασε”. Είναι γλυκά και απροσδόκητα µαλακά. Συνοδεύουν ωραία τον ελληνικό µου. “Τότε, ο θείος µου είχε µια χαρουπιά εκεί που δούλευε. Και µου έφερνε κάθε βδοµάδα από ένα τέτοιο. Για να µην τελειώσει, δεν το δάγκωνα όλη εβδοµάδα, µονάχα το έγλυφα”. ∆εν τολµώ να δαγκώσω άλλη µπουκιά. Αλλά επιστρέφουµε στη γιαγιά Μέλη, που µοιραζόταν το καφεδάκι και τις ιστορίες της µε τις “θείες”. Στη Μελίτα είχε απαγορευτεί να ακούει τα όσα “αναθυµιούνται” οι παλιές. ∆εν ήταν για τα αυτιά της. Γι’ αυτό φρόντισε να µην χάσει λέξη. ∆ιηγήσεις ενήλικες, δύσκολες, του ξεριζωµού, που βρήκαν τον δρόµο τους στις σελίδες των µυθιστορηµάτων της Μελίτας δεκαετίες µετά.
“∆εν µου άρεσαν ποτέ οι καφετέριες, µόνο τα καφενεία” δηλώνει τελειώνοντας το φλιτζάνι -“Η µυρωδιά της εφηµερίδας και του καφέ µε το τσιγάρο”. Η µυρωδιά της κουβέντας. Στέλνω νοητά χαιρετίσµατα στη γιαγιά Μέλη. Κάτι πρέπει να έκανε σωστά.
“Η Μελίτα πίνει τον καφέ της σκέτο & ντεκαφεινέ”.

Φλυτζάνι 3ο
Γέλια παιδικά ακούγονται πίσω από την πόρτα. Μου ανοίγει ο Νουρ, από τη Συρία, αγκαλιά µε τον µικρό Ηλία και τη Μίρα να κρύβεται πίσω από την πλάτη του. “Καληµέρα”, µας λέει. Περνάµε στο µικρό σαλόνι και βολευόµαστε όλοι: Ο Νουρ µε τη γυναίκα του, τη µητέρα του και τα 2 παιδιά, η διερµηνέας, η υπεύθυνη του προγράµµατος φιλοξενίας και εγώ. Μας ρωτάνε αν θα φάµε.
” Ήδη έχει στρωθεί τραπέζι. Είναι νωρίς, πολύ νωρίς, αλλά δεν µπορούµε να προδώσουµε την φιλοξενία. Τα πιάτα γεµίζουν και αδειάζουν. Ύστερα, έρχεται ο καφές. Κάρδαµο στα χέρια του Νουρ, που µας δείχνει τους σπόρους του και µοσχοµυρίζει ο τόπος. Στη Συρία, ο καφές παραδοσιακά ψήνεται σε ένα µεγάλο σωρό από κάρβουνα, σε πολλά µπρίκια ταυτόχρονα, µε κάρδαµο µέσα. Μας σερβίρουν και ένα ποτήρι νερό, είναι για να ξεπλύνουνε το στόµα πριν τον καφέ, να νιώσουµε καλύτερα τη γεύση. “Έχουµε 2 καφέδες, έναν για το καλωσόρισµα και έναν για το καλό κατευόδιο” λέει. Κάνω το δοµικό λάθος να σηκώσω µόνο το φλιτζάνι, χωρίς το πιατάκι και µε διορθώνουν “Αυτό σηµαίνει οτι δεν θέλεις ούτε το άντρα σου, ούτε τον πεθερό σου, ούτε κανέναν, θες να τους διώξεις όλους”. Ο συριακός καφές είναι βαρύς για όλους, και προσθέτει ο καθένας ζάχαρη, αν θέλει. Ο Νουρ λέει “ αλίµονο αν µαζευτούν οι γυναίκες µε τον καφέ, συζητάνε για όλους και για όλα”. Τον ρωτάω για τους άντρες. “ Οι παππούδες στα καφενεία συζητάνε για όµορφα κορίτσια”. Ο Ηλίας µασουλάει ένα από τα κουλουράκια που έφερα. Κατά κάποια µοιραία σύµπτωση το µαγαζί που τα αγόρασα έτυχε να είναι γεωργιανό και τα κουλουράκια αυτά είναι τα ίδια που φτιάχνει και η θεία µου η Αλίκη. Μπερδεύτηκαν οι γλώσσες, οι γεύσεις και σαν να λύγισε λίγο ο χρόνος µέσα στη µυρωδιά του καφέ στο ζεστό σαλόνι.
“Ο Νουρ πίνει τον καφέ βαρύ σκέτο µε κάρδαµο”

14:00
#Για την χώνεψη

Που τον πίνεις τον καφέ σου;

1. Καφέ-χανί (qahveh khaneh)
Σε όλο τον τουρκικό
και αραβικό κόσµο, είναι η παραδοσιακή έκδοση του καφενείου, µε µπρίκι, τάβλι, σκάκι και
φιλοσοφική συζήτηση
​
2. Καφέ, το κλασικό
στον λατινικρατούµενο κόσµο, τα πρώτα µαγαζιά που σέρβιραν καφέ και ελαφρύ σνακ. Θα τα
συναντήσεις στις µεγάλες πιάτσες µε τραπεζάκια έξω και τον απαραίτητο εσπρέσο.

3. Καφετέρια η Ελληνική
έρχεται από την Αµερική και σηµαίνει κυλικείο. Έρχεται στην Ελλάδα και σηµαίνει κουβέντα
και φραπεδάκι.

4. Coffee house, δηλαδή το σπίτι του καφέ
η σαξονική προσαρµογή του καφενείου. Πολιτικές ζυµώσεις, φοιτητές
επαναστάτες και περισσότερη λογοµαχία παρά καφές.

5. Coffee shop, εδώ ψωνίζεις
από τον δυτικό κόσµο, έρχονται τα µαγαζιά του καφέ για τους λάτρεις. Εδώ δεν σερβίρουν απλά, αλλά αγοράζουν και συγκρίνουν ποικιλίες και σκεύη.

6. Στον δρόμο, περπατώντας ή καθιστός
το take away δίνει και παίρνει. Καφέδες στα παγκάκια, στα ΜΜΜ, µε προσοχή µην χυθεί. Μια γουλιά ακόµη θέλω…

15:30
#Για να μην σε πάρει ο ύπνος στο γραφείο

Η τέχνη του καφέ και ο καφές της τέχνης

Από τα καφενεία του ελληνικού κινηματογράφου, έως τις επαναγεμιζόμενες κούπες του αμερικανικού, από πίνακες της εξωτικής ανατολής μέχρι πορτραίτα δεσποινίδων στο Παρίσι, ο καφές είναι αναπόσπαστο στοιχείο της σύνθεσης. Τραγουδήθηκε και υμνήθηκε. Αποτέλεσε έναυσμα και τελικό σκοπό. Μια γεύση, εν μέρει μεταφορική, εν μέρει κυριολεκτική θα τη μοιραστούμε. Μοναδικό χαρμάνι…

Ω βαρύ γλυκέ καφέ μου
και σαν είμαι με παρέα
και σαν έχω μοναξιά
κάθε μια σου ρουφηξιά
είναι μια ψηλή ιδέα.»
(Γ. Σουρής)

-Κ. Π. Καβάφης, «Ένας Γέρος»
«Στου καφενείου του βοερού το μέσα μέρος
σκυμένος στο τραπέζι κάθετ’ ένας γέρος·
με μιαν εφημερίδα εμπρός του, χωρίς συντροφιά.
Και μες των άθλιων γηρατειών την καταφρόνια
σκέπτεται πόσο λίγο χάρηκε τα χρόνια
που είχε και δύναμι, και λόγο, κ’ εμορφιά.
Ξέρει που γέρασε πολύ· το νοιώθει, το κυττάζει.
Κ’ εν τούτοις ο καιρός που ήταν νέος μοιάζει
σαν χθες. Τι διάστημα μικρό, τι διάστημα μικρό.

-Μιχάλης Γκανάς, «Πρωινό σε καφενείο της οδού Σόλωνος»
«Τα τασάκια
τα πιατάκια
τα φλιτζάνια
αναλήφθηκαν
τα πήρε η άχνα του καφέ.
Σωριάστηκαν με πάταγο
στον ουρανό.»

Αν ξοδεύαμε αυτό τον κόπο των εκατό χρόνων που
αφιερώσαμε στη Δημοκρατία, για την ανάπτυξη του καφέ,
σήμερα η χώρα μας θα γινόταν δάσος από καφέ, που δεν τ’
άγγιξε ο μπαλτάς του ξυλοκόπου.
Στο παρελθόν κρίθηκε απαραίτητο, δεν το είχαμε
καταλάβει. Αντί να φυτέψουμε σπόρο καφέ, φυτέψαμε το σπόρο
της Δημοκρατίας. “Δόξα τω Θεώ”, αν και δεν έχουμε καμιά
στενοχώρια απ’ τη μεριά της Δημοκρατίας, εμείς ξέρουμε το τι
τραβάμε από την έλλειψη του καφέ. Καφές είναι αυτός!… Δε
μοιάζει σε τίποτε. Έτσι είναι η Δημοκρατία; Και να είναι και να
μην είναι το ίδιο κάνει…
Αν δεν υπάρχει καφές, του ανθρώπου το κεφάλι γυρίζει,
αν δεν υπάρχει Δημοκρατία, του ανθρώπου το κεφάλι δεν
γυρίζει. Ο καφές μοσκοβολάει, η Δημοκρατία ούτε καν έχει
μυρουδιά. Τον καφέ τον βάζεις στο φλιτζάνι, τον πίνεις. Η
Δημοκρατία ούτε τρώγεται, ούτε πίνεται. Σε τι χρειάζεται αυτή η
Δημοκρατία, μπορείτε να μου πείτε;
Στη χώρα μας έρχεται από το εξωτερικό μπόλικη μπόλικη
Δημοκρατία, αλλά καφές δεν έρχεται. Τον καφέ τον πουλάνε, τη
Δημοκρατία τη δίνουν. Ο καφές είναι με λεφτά, η Δημοκρατία
τζάμπα… Για τον καφέ χρειάζεται συνάλλαγμα, για τη
Δημοκρατία τίποτα δεν χρειάζεται.
(Αζίζ Νεσίν)

16:30
#Ένας τελευταίος πριν σχολάσεις

ΚΑΦΕ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ

Εδώ µιλάµε για τις καταστάσεις που συντροφεύονται από τον καφέ σε όλες του τις εκδοχές, για να δείτε πόσο σηµαντικός είναι…

ΓΗΠΕΔΙΚΟΣ
Χάλια, κρύος και σκέτος. Τον αγοράζεις από τους πλανόδιους που φοράνε κασκόλ της οµαδάρας. Να είσαι στο πέταλο,
οι ευκαιρίες να χάνονται, το καλαµάκι να το χεις κάνει τσατάλια.
Ο φραπές που στέκεται τίµια δίπλα σου, σε νίκες και ήττες.

ΣΕΞΥ
Εντάξει µην κρυβόµαστε, όλοι και όλες ξέρουµε
τι σηµαίνει το πάµε για καφέ!
Εδώ ο καφές περνάει σε δεύτερη µοίρα. Απλά σε γουστάρει!

ΑΔΙΑΦΟΡΟΣ
Οταν τελικά δεν κατάφερες να αποφύγεις το ραντεβού. Παραγγέλνεις καφέ και σου φαίνεται τόσο άνοστος όσο είναι και ο απέναντί σου.
Παίζεις µε το κουταλάκι, εύχεσαι να τελειώνει όσο γίνεται πιο γρήγορααα…

ΤΥΠΙΚΟΣ
Συνήθως ακολουθεί επαγγελµατικά ραντεβού σε Πολυεθνικές που
σερβίρουν πάντα φίλτρου. Τον πίνεις και δεν τον πίνεις, µη σε περάσουν για κανέναν πεινασµένο.
Μµµ, όχι κι άσχηµος.

ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗΣ
Ο καφές που είναι φιλαράκι σου! Γνωρίζει Φυσική, Λατινικά, Γερµανικά και ό,τι άλλο σε βασανίζει. Σε σκουντάει, σε παρηγορεί, σου δίνει κουράγιο. Βοηθητικός πάντα εκεί δίπλα σου σαν σωσίβιο σε ναυαγό, νερό σε διψασµένο.
Εδώ εκτιµάς τον καφέ!

ΧΟΛΥΓΟΥΝΤ
Ντεντέκτιβ στο αυτοκίνητο σε παρακολούθηση, πάντα ζεστός καφές που πάντα συνοδεύεται από ντόνατς και εκρήξεις. Η αµερικανιά που αγαπάµε να µισούµε.

ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ
Του συγγραφέα, του ποιητή, του ζωγράφου και του διαφηµιστή. Η Μούσα της έµπνευσης κρύβεται µέσα στις µικρές γουλιές που δίνουν ώθηση,
Οι γουλιές, εδώ γεννούν ιδέες, πολλαπλασιάζουν φαντασία και δυνατότητες.

ΠΑΡΗΓΟΡΙΑΣ
Ο σωστός χωρισµός συνοδεύεται από έναν καφέ. Και γλυκός να είναι πικρός σου φαίνεται. Εκείνη φεύγει και µένεις µόνος µαζί του. Σου συµπαραστέκεται, σου λέει δεν πειράζει σου αξίζει κάτι καλύτερο.
Ενίοτε παραγγέλνεις και δεύτερο και αρχίζεις και κοιτάς την απέναντι!

ΓΥΜΝΑΣΙΑΚΟΣ
Της κοπάνας! Εξω κρύο, πρώτη ώρα µαθηµατικά και διαγώνισµα. Μέσα ζέστη, νες µε γάλα ή καπουτσίνο (γλυκός έτσι;), παρέα, πλάκα και συζητήσεις επί παντός
επι στητού.
Προσέχεις πάντα για να µην σε δεί ο Λυκειάρχης και έχεις άλλα…

ΠΡΟΣΜΟΝΗΣ
Στο µαιευτήριο να περιµένεις, µε την πεθερά και τους φίλους. Κερνάς όλο τον κόσµο, αγωνιάς και προσµένεις.
Ο τελευταίος σου καφές πριν γίνεις µπαµπάς.

ΤΑΞΙΔΙΟΥ
Ολοι ξέρετε για τι µιλάω! Από τους καλύτρους συντρόφους, για όλους όσους κρατούν τιµόνι!
Όπως και να ‘χει, σου φαίνεται θαυµάσιος, γιατί σε λίγο θα φτάσεις!

ΓΚΑΡΣΟΝΑΣ
Αν σ’ αρέσει η γκαρσόνα, θα πηγαίνεις εκεί για να πίνεις καφέ από τα χέρια της, να την κοιτάς και να παλεύεις για το κονέ
της χρονιάς!
Συνήθως το κονέ δεν πετυχαίνει, η γκαρσόνα έχει αυγατισµένα πουρµπουάρ κι εσύ νεύρωση στοµάχου.

ΧΑΛΑΡΩΣΗΣ
Πρωινός, διακοπάτος,
µε θάλασσα φόντο, γλάρους και ζεστή τυρόπιτα από τον φούρνο. Σχεδιάζεις µε τον χάρτη ανοιχτό το πρόγραµµα της ηµέρας, παίρνεις τζούρα µε ήχο και ευχαριστείς την ζωή!
Μάλλον Ελληνικός, διπλός, γλυκός!

ΠΟΛΥΛΟΓΑΣ
Πιστεύεις δεν πιστεύεις, µία φορά θα πάς. Μεγάλη πόρτα, δυσκολίες, στο βάθος η λύση και ένας µελαχροινός δίµετρος όλα αυτά στο φλυτζάνι και στην ενόραση της καφετζούς.
Το πίνεις γρήγορα για να ξεκινήσει η παράσταση!

18:30
#Για να πεις τα νέα με τον/ην κολλητό/ή

Εντάξει τα είδη του καφέ είναι…

Ο αραβικός/ελληνικός
(σε µπρίκι)
Καφές που βράζει µαζί µε το νερό και αφήνει κατακάθι. Βαρύς-γλυκός-σκέτος, συνοδεύεται από γλυκό του κουταλιού ή απλά ένα ποτήρι δροσερό νερό. Ο καφές της µαντείας και του κοµπολογιού.

Espresso: O ιταλικός
Καυτό νερό περνάει πρεσαρισµένο µέσα από τους κόκκους του καφέ και το αποτέλεσµα είναι ένα ελιξίριο ενέργειας. Lungo αν έχει διπλή δόση νερό. Ristretto αν είναι “βαρύς”. Μπορεί να είναι doppio, δηλαδή διπλός.

Capuccino
O espresso συναντάει το αφρόγαλα. Μπορεί να συνοδεύεται και από σοκολάτα ή κανέλα. Μπορεί αν είναι απλώς λερωµένος (machiato) µε ελάχιστο αφρόγαλα, ή και το αντίθετο: στην Ισπανία o “λερωµένος µε καφέ” (manchado de cafe) είναι ένα ρόφηµα αφρόγαλου µε µια σταγόνα καφέ.

Latte
Ρόφηµα µε βάση το γάλα. Ο καφές χάνεται µέσα σε µια θάλασσα γάλακτος. Μπορεί να έχει και αφρόγαλο ή και σαντιγύ από πάνω.

Μόκα Σοκολάτα µε espresso
Αν ξεφύγουµε πολύ µπορεί να µετατραπεί σε κάποιο φρεντοτσίνο, ή κάτι ανάλογο, όπου µια γρανιτοµηχανή ανακατεύει ένα καφεσοκολατώδες µίγµα µε µπισκότα και ό,τι βάλει ο νους σου.

Φίλτρου ή γαλλικός ή αµερικάνικος
Ο καφές του γραφείου. ∆ιαθέσιµος όλη την ηµέρα, φιλτράρεται σιγά σιγά και πέφτει στην στρογγυλή καφετιέρα. ∆εν είναι ιδιαίτερα βαρύς, ενώ µπορεί να συνοδευτεί και από γάλα. Συνήθως έχει πολλά αρώµατα (φουντούκι, καραµέλα κλπ).

Φραπές
Ελληνική έµπνευση, καφές στιγµιαίος, χτυπηµένος µε κρύο νερό, πίνεται µε καλαµάκι. Με µπόλικο αφρό και παγάκια για να σε κρατήσει. Όσο βαρύς επιθυµείς, για πριν ή µετά το ξενύχτι.

Freddo espresso ή capuccino
Επίσης ελληνική πατέντα. Όταν ο espresso προσγειώνεται σε παγάκια. Κρατάει πολύ, δροσίζει πολύ, συνοδεύεται και από σαντιγύ για του λάτρεις του γλυκού.