Πόλη ανοιχτή, σαν τις καρδιές μας!

Ζούμε μέσα στην πόλη και έχουμε, λίγο ’Η πολύ, συνηθίσει να κινούμαστε στους ρυθμούς της, αλλά να της δίνουμε κι εμείς ρυθμό με την παρουσία μας. Όλο το προηγούμενο διάστημα, εξαιτίας του lockdown, αυτή η αλληλεπίδραση είχε παγώσει και η κάθε πλευρά κινούταν στους δικούς της σκοπούς, με αποτέλεσμα πάντα κάτι να μένει ημιτελές.

Η καρδιά μας φώναζε «έξω!», αλλά το σώμα μας έμενε στάσιμο. Τώρα που η πόλη «άνοιξε», νιώθουμε κι εμείς ότι οι στιγμές τού έξω που είχαν παγιδευτεί στο μέσα ξαναβρίσκουν σιγά-σιγά χώρο έκφρασης.

Μας προσκαλεί να μπλέξουμε τους βηματισμούς μας σε ένα πρωινό ήρεμο βαλσάκι, σε ένα μεσημεριανό τανγκό και σε ένα νυχτερινό άγριο φλαμένγκο ’ή σε ένα κυκλωτικό χορό που μυρίζει καλοκαίρι.

Η πόλη ξυπνάει από τον λήθαργο και μας περιμένει να την ξαναγεμίσουμε!

Κύκλος

(Ουσιαστικό) 1.(γεωμετρία) ο γεωμετρικός τόπος των σημείων που απέχουν συγκεκριμένη απόσταση από ένα άλλο σημείο / 2. κλειστή διαδρομή / 3. (μεταφορικά) η μετάβαση από μία αρχική κατάσταση στην ίδια πάλι κατάσταση.

Λέγεται ότι ο χορός είναι μία από τις πρώτες «εφευρέσεις» των ανθρώπινων κοινωνιών Και μάλιστα ότι οι πρώτοι χοροί χαρακτηρίζονται από ένα σχήμα: τον κύκλο. Ο Κουρτ Ζαξ, Γερμανός μουσικολόγος, έγραψε στην Παγκόσμια Ιστορία του Χορού (1927): «Μπορούμε να υποθέσουμε ότι ο κυκλικός χορός αποτελούσε ήδη σταθερό αγαθό της παλαιολιθικής κουλτούρας, το πρώτο αντιληπτό στάδιο ανθρώπινων πολιτισμών».

Ο κύκλος αντιμετωπίζεται ως αρχετυπικό σύμβολο.

Στην ψυχολογία, την τέχνη, τη θρησκεία συμβολίζει την τελειότητα, την αιωνιότητα, την ολοκλήρωση, την πληρότητα, τη συνεχόμενα ρέουσα δύναμη, γιατί δεν έχει ούτε αρχή ούτε τέλος. Ο χώρος εντός του φαίνεται να μας επικεντρώνει στη σύνδεση με τον εαυτό, ενώ παράλληλα, να μας προφυλάσσει από οποιεσδήποτε κακόβουλες ενέργειες.

«Κύκλος προστασίας», «κύκλος της ζωής», «τα πάντα ρει». Φαίνεται ότι η έννοια του κύκλου έχει καθορίσει πολλά στο συλλογικό ασυνείδητο και στον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε τα πράγματα. Δεν είναι τυχαίο που οι τελετουργικοί αλλά και οι παραδοσιακοί χοροί έχουν το σχήμα του κύκλου. Πόσο μας έλειψε η ενέργεια που μεταδίδεται από το ένα σώμα στο άλλο, όταν πιανόμαστε να χορέψουμε σε ένα μικρό καφενείο της πόλης ή σε ένα μεγάλο πανηγύρι του χωριού.

Το κέφι και η χαρά μεταδίδονται χωρίς σταματημό και η γη τρέμει από τις φούρλες και τα χοροπηδήματα. Αν παρατηρήσουμε, κι άλλος κύκλος κάνει την εμφάνισή του σε γραφικά ρακάδικα και μεζεδοπωλεία. Οι μικρές ροτόντες που συγκεντρώνουν τις παρέες γύρω από πιάτα με μεζέδες και γεμάτα ποτήρια. Ο επιτραπέζιος κύκλος που ενώνει ανθρώπους και δημιουργεί αναμνήσεις. Ο κύκλος αυτός που δυναμώνει τους δεσμούς μιας ομάδας ανθρώπων.

Έφτασε ξανά η ώρα για νησιώτικα και ηπειρώτικα, για ροτόντες και παιχνίδια μπουκάλας, για χορούς και πανηγύρια, για έναν κύκλο που πρέπει να ξανανοίξει και να συνεχίσει την πορεία του στο διηνεκές.

Δες λίγο αυτό!

Το «Circles in a Circle» είναι μια συμπαγής και κλειστή σύνθεση. Ο Καντίνσκι ξεκίνησε μια στοχαστική μελέτη του κύκλου ως καλλιτεχνική ενότητα ξεκινώντας από αυτόν τον πίνακα. Στην επιστολή του προς την Galka Scheyer έγραψε, «είναι η πρώτη μου εικόνα που έφερε το θέμα των κύκλων στο προσκήνιο». Ο εξωτερικός μαύρος κύκλος, σαν το δεύτερο πλαίσιο για μια εικόνα, μας ενθαρρύνει να επικεντρωθούμε στην αλληλεπίδραση μεταξύ των εσωτερικών κύκλων και δύο διασταυρούμενες διαγώνιες ρίγες ενισχύουν το αποτέλεσμα, προσθέτοντας μια προοπτική στη σύνθεση.

Έγραψαν:

• Το σύμπαν δεν μπορεί να διαβαστεί μέχρι να μάθουμε τη γλώσσα στην οποία γράφεται. Είναι γραμμένο στη γλώσσα των μαθηματικών και τα γράμματα είναι τρίγωνα, κύκλοι και άλλες γεωμετρικές μορφές, χωρίς τις οποίες ένα άτομο δεν μπορεί να καταλάβει ούτε μία λέξη. – Galileo Galilei
• Σε έναν κύκλο, κάθε σημείο είναι ταυτόχρονα και αρχή και τέλος. Ηράκλειτος, 544-484 π.Χ.
• Του κύκλου τα γυρίσματα που ανεβοκατεβαίνουν / και του τροχού που ώρες ψηλά κι ώρες στα βάθη πηαίνου. – Βιτσέντζος Κορνάρος, 1553-1613 (η πρώτη φράση από τον Ερωτόκριτο)

Ξέσκασμα

(Ουσιαστικό) η διασκέδαση, το αποτέλεσμα του ξεσκάω

Εισπνοή και εκπνοή. Εισπνοή και εκπνοή. Γραμμή έναρξης. Φύγαμε. 100άρι. Τρεχάλα, από αυτές τις παιδικές που δεν σε νοιάζει πώς θα είναι στημένο το κορμί, αρκεί να φτάσεις πρώτος. Και φτάνεις. Και μια ανακούφιση βγαίνει πάλι μέσα από τη λαχανιαστή ανάσα. Αυτό είναι το συναίσθημα του «ξεσκάω»,
αν το κάνουμε εικόνα. Μια ανάγκη για τρεχάλα σε όλη την πόλη.
Να προλάβουμε τη μέρα και τη νύχτα.

Μίλα μας λίγο γι’ αυτό!

Εβίβα!

Ξέσκασμα; / Αρχελάου / Ντοματίνια / Μουσική από τα κινητά / τραγούδι ακαπέλα/ ελαφρώς φάλτσο / Η Μ. με χρυσό φόρεμα στα Εξάρχεια / Έρχονται κι άλλοι / Ο Σ. με φλοράλ πουκάμισο, τζιν τόνικ / Η Μ. βγαίνει έξω ξανά! / Τα λάπτοπ στα τραπέζια όπως παλιά / Η Ε. κι η Ε. ανοίγουν τη σεζόν στην Καλλιδρομίου, όπως την έκλεισαν / Η Χ. ταραγμένη στο Παγκράτι έχει πέντε ευρώ για πέντε σφηνάκια / Η Η., η Α. κι η Α. στο Ραμόν και «στο άλλο» / Ο Σ. χαμογελάει με ένα σπριτζ άπερολ στο χέρι/ Ο κόσμος φαίνεται πολύς / we will be back / Σουβλάκια στον Λευτέρη / πρόβες στην αυλή ενός σχολείου / εξωτικές στιγμές από μια παλιά ζωή / εμβόλιο / οι μιλένιαλς δεν φοβόμαστε την καταστροφή / καλό καλοκαίρι / μετά βλέπουμε / σαν την Έλενα Ναθαναήλ / το καλοκαίρι της μαρμότας / δεν θυμάμαι πώς πέρασε ο χειμώνας/ Μαρίζα βάλε άλλο ένα, εβίβα στους φίλους και τις φίλες που βγήκαν στον καθαρό αέρα.

Εφηβική συναυλία

Μου ζήτησαν να γράψω κάτι για το “Ξέσκασμα”. Ξέσκασμα για κάποιους είναι ξέσπασμα, αλλά για μένα είναι λύτρωση, διασκέδαση, ψυχαγωγία! Πρώτη φορά που το ένιωσα έμπαινα στην εφηβεία κι ήταν σε συναυλία. Δευτέρα 11 Σεπτεμβρίου 1995 στην σκιά των βράχων, στον Βύρωνα, η Ελευθερία Αρβανιτάκη με τους Night Ark, από την Αρμενία, μία συνεργασία μεταξύ δύο πολιτισμών, με ελεύθερη φωνή και μια Ελευθερία Αρβανιτάκη, θερμή και καθαρή σαν κρύσταλλο, αποδεικνύοντας, το μεγαλείο της σπουδαιότητάς της και της τέχνης της, κάνοντάς μας όλους ένα, γύρω στα 7000 άτομα, κυρίως νέοι, φοιτητές κι ερωτευμένοι, “Ποια παλιά κιβωτός, μέσα απ’του χρόνου τις στοές, βγάζει ακόμα στο φως, ζευγάρια αναπνοές” -δεν θα ξεχάσω που μπροστά μου ήταν ένα ζευγάρι που φιλιόντουσαν και ήταν αγκαλιά καθ’ όλη τη διάρκεια της συναυλίας- με τα χέρια ανοιχτά, να τραγουδάμε και να ζούμε ένα μαγικό σκηνικό που η μουσική δημιουργεί, γιατί η μουσική ενώνει τους ανθρώπους, “Κι αναμμένο πετά σπίρτο η γη στον ουρανό.”

Αυτό ήταν το δικό μου ξέσκασμα, με τον όρο που θεωρώ εγώ του τι σημαίνει ξεσκάω, ψυχαγωγούμε, διασκεδάζω. Αυτά όλα είναι συνδεδεμένα με την ανεμελιά ενός παιδιού που ότι ζούσε καταγραφόταν μέσα του και είναι από αυτές τις στιγμές που θα κουβαλάω, σαφώς και υπήρξαν και θα υπάρξουν κι άλλες μεγάλες τέτοιες στιγμές, που για μένα ξέσκασμα είναι οι συναυλίες, για άλλους τα bar, για άλλους το ποδόσφαιρο και για άλλους οι εκδρομές. Όλα αυτά μαζί είναι χαρά κι ευτυχία θαρρώ για τον άνθρωπο, και τώρα με την πανδημία του κορωνοϊού, μας έγινε μάθημα πώς τίποτα δεν είναι δεμένο και ξανακοιτώντας την αγχωτική κατάσταση της ζωής μήπως αλλάξουμε λίγο τους ρυθμούς και δούμε πιο ουσιαστικά πράγματα στην καθημερινότητα που είναι η καλύτερη ψυχοθεραπεία. Εύχομαι να ανταμώσω πάλι τους φίλους μου σε συναυλίες χωρίς μάσκες να τραγουδάμε όλοι μας ΔΥΝΑΤΑ!

Θυμάμαι:

Είχε έρθει η ώρα να ξαναπάμε διακοπές όλες μαζί. Να ξεσκάσουμε μετά από έναν δύσκολο χειμώνα. Θυμάμαι τις αγκαλιές στον Πειραιά στις 07.30 το πρωί. Τα φρέσκα κρουασάν από τον φούρνο. Το πρώτο κυκλαδίτικο αεράκι που μας χτύπησε. Την αϋπνία τρεις μέρες, να χορτάσουμε η μια την άλλη μακριά από ζωάκια, παιδάκια και διάφορα αγοράκια.

Θέλω να ξεχάσω:

Ανήμερα της λήξης Πανελληνίων. Μαθήτριες του 19 και του 20. Θέλαμε να ξεσκάσουμε. Ένα βράδυ λίγο πριν τα 18. Ξεσκάσαμε ως τις 4 το πρωί. Μετά να γυρίσουμε γρήγορα, να δώσουμε κι άλλα μαθήματα ενδοσχολικά. Κανένα ξυπνητήρι δεν ακούστηκε στα ξεσκασμένα αυτιά. Μείναμε Αθήνα ως τον Ιούλιο να δώσουμε εκείνη τη χαζή Λογοτεχνία Γενικής.

Τσάρκα

(Ουσιαστικό) το περπάτημα για την ευχαρίστηση

Μια απρόσμενη βόλτα, ένα ποτό που δεν κανονίστηκε αλλά προέκυψε, μια τσάρκα ολοήμερη αλά παλαιά, με τον καφέ της, το ουζάκι της, τον μεζέ της και πάλι από την αρχή, μέχρι να ξημερώσει το άλλο πρωί. Πόσος καιρός θα περάσει ακόμη για να έχουμε αυτήν την ελευθερία που τόσο μας αρέσει; Χωρίς πρόγραμμα, μια «τσάρκα» σε όλη την πόλη.

Η τσάρκα προέρχεται από την τούρκικη λέξη çark, η οποία στα περσικά σημαίνει τροχός.

Δεν είναι απαραίτητο όμως πια, για να ονομαστεί μια βόλτα «τσάρκα», να συνοδεύεται από δύο ή τέσσερις τροχούς, βάρκα ή φουσκωτό. Αρκεί η βόλτα αυτή να κάνει… κύκλο! Με παρέα ή χωρίς, ξεκινάς από το πρωί να πας για καφεδάκι, ανοίγει το μάτι σου στον ήλιο και περπατάς με κέφι να δεις την πόλη.

Στενά και δρομάκια εναλλάσσονται με μεγάλες λεωφόρους για να φτάσεις στο στέκι σου, να φας μια μπουκιά για να πάρεις ενέργεια. Σιγά σιγά, καταλήγεις παραλία να δροσιστείς και να μαυρίσεις, πριν φτάσει το βαθύ καλοκαίρι. Γυρνάς μέσα από πάρκα και πλατείες να μυρίσεις λίγο φύση και μετά να επιστρέψεις στην ομορφιά της Αθήνας που κρύβεται ακόμη και μέσα στην ασχήμια.

Περνάς από μια γειτονιά και χτυπάς απρόσμενα το κουδούνι να δεις ένα φιλαράκι που ξέρεις ότι δεν θα ενοχλήσεις. Καταλήγεις στο στέκι για το βραδινό ποτάκι, βρίσκεις την παρέα και το ένα ποτάκι γίνεται δύο, τρία και πάει λέγοντας, μέχρι που καταλήγεις σε άλλο στέκι, κάπου ψηλά με θέα, να βλέπεις το ηλιοβασίλεμα της επόμενης και να σκέφτεσαι «ναι, αυτή ήταν μια γεμάτη μέρα».

Αναρωτιέμαι γιατί, όταν είχαμε αυτήν την ελευθερία (χωρίς sms, νυχτερινές και μουσικές απαγορεύσεις), δεν υλοποιούσαμε το παραπάνω ονειρικό σχέδιο εκείνη τη μέρα που είχαμε δύο συνεχόμενα ρεπό. Κανείς, λοιπόν, δεν φανταζόταν ότι ένα όνειρο τέτοιο θα γινόταν ξαφνικά ουτοπικό — όχι λόγω δουλειάς, κούρασης ή οικονομικής δυσχέρειας αλλά λόγω ενός περιορισμού που φαντάζει επιβεβλημένος από έναν ιό, ενώ ουσιαστικά δεν είναι.

Αλλά αυτό είναι θέμα άλλης ιστορίας. Δίνω την υπόσχεση ότι μόλις επανέλθουν όλα στο πριν, στο «κανονικό», το δικό μου «κανονικό» θα περιλαμβάνει πολλές τέτοιες τσάρκες. Με κλειστό κινητό.

Πρώτη μέρα ελευθερίας!

Την πρώτη μέρα επίσημης επανέναρξης της λειτουργίες της εστίασης, πήρα τις φίλες μου και κάναμε μπαρό-τσαρκα. Από μπαρ σε μπαρ καθόμασταν από το μεσημέρι, πίναμε ένα σφηνάκι και ευχόμασταν καλές δουλειές. Ξεκινήσαμε από Εξάρχεια και καταλήξαμε ως το Παγκράτι, καθόλου αγχωμένες για την απαγόρευση κυκλοφορίας που καραδοκούσε στις 23.00. Η μπαρότσαρκα μας έλειψε, αν και σταματήσαμε να την προτιμάμε λίγο πριν τα 25. Επανερχόταν ως συνήθεια σε νησιά, αλλά η πόλη έμενε παραπονεμένη. Επαναπροσδιορίζοντας την αξία της μπαρότσαρκας, θα μείνει ως θεσμός στην παρέα, εκτός αν σε κάνα μπαρ βρεθεί τίποτα «ενδιαφέρον».

Άκου λίγο αυτό!

Βρε τι ‘ναι τούτο το κακό,
τι φλόγα, τι καμίνι.
Λες κι η Αθήνα άναψε
και φούρνος έχει γίνει.

Καλέ κοπέλα, καλέ κοπέλα
για μπάνιο πάω, κι αν θέλεις έλα.

Αν δε γουστάρεις Φάληρο,
τραβάμε για Γλυφάδα.
Δικά μου όλα τα έξοδα
και γλέντι και βαρκάδα.

Καλέ κοπέλα, αν θέλεις τσάρκα
πάρ’ το μαγιό σου κι έμπα στη βάρκα.

Θα πάρεις τη δροσίτσα σου
κι ό,τι ποθεί η ψυχή σου
κι όταν χορτάσεις μια και δυο
γυρνάς για το τσαρδί σου.

Καλέ κοπέλα, καλέ κοπέλα
για μπάνιο πάω, κι αν θέλεις έλα.

Για μπάνιο πάω, Μουσική
Στίχοι: Απόστολος Καλδάρας
Ερμηνεία: Στέλιος Καζαντζίδης

Ανεμελιά

(Ουσιαστικό) το να είναι κάποιος ανέμελος, να μην έχει έγνοιες, φροντίδες ή σκοτούρες

Αν κάτι κάναμε πέρα (ή μας κάνανε να το κάνουμε πέρα!) κατά τη διάρκεια της καραντίνας, ήταν μία έννοια από παλιά φερμένη και διαχρονικά …κυνηγημένη. Ανεμελιά. Ίσα που ξεχάσαμε να την προφέρουμε. Τώρα όμως ήρθε η ώρα να την ξαναθυμηθούμε και να ξαναβγούμε στο κυνήγι να την βιώσουμε!

Ήμουν γύρω στα 20, όταν περπατούσα μια Άνοιξη στο χωριό με έναν φίλο.

Όλα ήταν ανθισμένα, αλλά για κάποιο λόγο εμένα με είχε πάρει από κάτω. Τότε του είπα: «Μου έχει λείψει ο ενθουσιασμός που είχα για τα μικρά πράγματα, όταν ήμουν μικρότερη». Εκείνος γέλασε και μου είπε «Πόσο μικρότερη;». Τώρα στα 30+ καταλαβαίνω ότι εκείνη τη στιγμή είχα διαπράξει μια μικρή ή μεγάλη Ύβρη. Και τώρα επίσης, μετά από μία καραντίνα ολοπλεύρως δύσκολη, καταλαβαίνω ακριβώς τι ήθελα να πω εκείνη τη στιγμή: Πού χάνεται η ανεμελιά στο πέρασμα του χρόνου; Αυτή η αίσθηση ότι καμία έγνοια και κανένα εμπόδιο δεν μπορεί να σε σταματήσει;

Είναι πάντα στοιχείο της νεότητας αυτή η ανεμελιά. Κι όταν αρχίζει να κηλιδώνεται, είναι το πρώτο σημάδι ότι η ενηλικίωση είναι κοντά. Συμβαίνει πολλές φορές, ακόμη και πριν την εμφάνιση μια πρώτης άσπρης τρίχας στο κεφάλι. Και είναι λες και η ενήλικη ζωή που ξεπροβάλλει να είναι ένας συνεχόμενος αγώνας να διατηρήσεις μια στιγμή χαράς και ανεμελιάς.

Ακόμη όμως κι αν όσα γράφω φαίνονται καταθλιπτικά, σκεφτείτε: πόσο πιο μεγάλη αξία έχει αυτή η μία στιγμή που θα νιώσουμε αυτό το συναίσθημα; Πόσο πιο πολύ εκτιμάμε τη στιγμή ανεμελιάς στην ενήλικη ζωή, ακριβώς επειδή είναι πολύ πιο σπάνια; Ίσως γι’ αυτό οι έρωτες, η καλοπέραση, οι έξοδοι των «ενηλίκων» να είναι πιο έντονα από αυτά των εφήβων. Ίσως γι’ αυτό, τώρα που τα μαγαζιά άνοιξαν, να χαιρόμαστε περισσότερο, γιατί σίγουρα μέσα από τη διασκέδαση δίνεται η ευκαιρία για να αισθανθούμε ξανά την ανεμελιά. Να είμαστε… «έξω καρδιά»! Κι όταν στρεφόμαστε προς τα… έξω, σίγουρα η χαρά παραμονεύει στη γωνία!

Διάβασε λίγο αυτό!

Δίψασε η ψυχή μας για χαμόγελο.
 Δίψασε για καλή συντροφιά, 
για θάλασσα,
 για τραγούδια μπρος στο ηλιοβασίλεμα! 
Δίψασε η ψυχή μας 
για ταξίδια, 
για ανεμελιά, 
για ανιδιοτέλεια!
 Δίψασε η ψυχή μας
 για ελπίδα,
 για γλέντι αναίτιο,
 για χαρά ανεπιτήδευτη!
 Δίψασε η ψυχή μας 
να δει κάτι μεγάλο, σαν αξία! Διψάσαμε να ξεφύγουμε
 απ’ την εποχή του μέτριου! 
Ήρθε η ώρα
 να πιούμε 
ουράνιο τόξο κι έρωτα!
 Ήρθε η ώρα
να ξαναφτιάξουμε τον κόσμο!

www.acapus.com
Κωνσταντίνος Ορκόπουλος