Μιας και όταν ξεκινάγαμε καθόλου σίγουρο δεν ήταν πως θα τα καταφέρναμε. Σε ποσοστά λέγαμε 51-49 χωρίς να διευκρινίζουμε το τι αντιστοιχεί που. Τεχνάσματα και σοφιστείες… Εμένα όμως άλλο μου βγαίνει και άλλο θα κάνω. Γυρίζω την πλάτη και κυτώ (μην το διορθώσετε σας παρακαλώ) πίσω. Ένας χρόνος δίχως την “Η Πατησίων ζει” λοιπόν.

Νοέμβριος του ‘12, ψιλόβροχο, παίρνουμε στα χέρια μας το πρώτο τεύχος.
Ένας ειδικός λέει με στόμφο, ”Είναι τίτλος αυτός για εφημερίδα; δεν πρόκειται να πιάσει! Ένας τίτλος πρέπει να είναι δισύλλαβος”.
Το πρώτο email που μας έρχεται είναι από έναν τύπο που γράφει. “Συγχαρητήρια, είναι τίμιο και ειλικρινές” και συνεχίζει “το διαβάζω και είναι σαν κάποιος να νοιάζεται για εσένα”.

Όλον αυτόν τον μήνα θα ανεβάσουμε στον ιστότοπο διάφορα από την περίοδο αυτήν. Από την αγαπημένη μας “Η Πατησίων Ζει” που δημοσίευσε ολόκληρη την τραγωδία του Σοφοκλή, που μέτρησε στην κυριολεξία ένα προς ένα όλα τα μαγαζιά της Λεωφόρου και όλων των καθέτων, που έκανε πρωτότυπα αφιερώματα πέρα από κλισέ τύπου τα 16,5 καλύτερα μαγαζιά.

Η αγαπημένη Πατησίων δεν είναι -ποτέ δεν ήταν ένας απλός δρόμος. Ήταν μία έννοια, μία κινούμενη έννοια που απηχούσε ανθρώπους-γεγονότα και καταστάσεις. Εκατοντάδες άνθρωποι -ίσως και χιλιάδες- την αγάπησαν έως και ταυτίστηκαν μαζί της. Αυτή η ”Πατησίων” ήταν ένα κερδοφόρο εγχείρημα και όχι ένας “ρομαντισμός” όπως ακόμα μερικοί πιστεύουν. Και χαίρομαι αφάνταστα όταν οι άνθρωποί μας, ακούν συχνά, “Η Πόλη ζει; Εγώ την Πατησίων ξέρω”.

Δεν ξέρω ποιον να πρώτο ευχαριστήσω είναι η αλήθεια. Μελαγχολώ και ευχαριστώ αυτούς που δεν είναι πια κοντά μας. Στους υπόλοιπους την ευχαριστία μπορείς να την δείξεις έμπρακτα. Σε αυτούς που έφυγαν όμως;
Στον Λεωνίδα λοιπόν, στην Ναταλία και στην Ρούλα. Σε τρεις ανθρώπους που μας στήριξαν τόσο ανοιχτόκαρδα και αποφασιστικά.

Θέλω ξεχωριστά όμως να ευχαριστήσω δύο ανθρώπους που η μοίρα το έφερε να σημαδέψουν όλη την πορεία μας. Ο Σταύρος-bro που δούλευε στο ατελιέ σε εξωτερικές εργασίες ήταν αυτός που πέταξε την ιδέα για ένα έντυπο τον Σεπτέμβριο του ’12. Εάν δεν είχε μιλήσει, τίποτα από όλα αυτά δεν θα είχε συμβεί.
Ο δεύτερος είναι ο Φώντας Λάδης, που σαν ένα “παράξενο πλάσμα” τριγυρνώντας στην Κυψέλη, μπήκε στο γραφείο, ένα δύσκολο Δεκεμβριάτικο βράδυ του ’17, έτσι από περιέργεια, χωρίς να τον ξέρω και να με ξέρει. Σε μια τρίωρη συζήτηση μας, σαν να είχαμε ραντεβού, μου έδωσε την απαραίτητη ώθηση για μια νέα αρχή.

Tο λογότυπο που έχει η Πόλη Ζει, είναι τρία γράμματα ΗΠΖ μέσα σε κύκλο. Μερικές φορές διαβάζεται και σαν “Η Πατησίων ζει”…

Καλή συνέχεια
μεγάλη ιστορία να αγαπάς το παρελθόν σου!

---

Η Κριτική

Αυτό το άρθρο δημοσιεύτηκε στο τεύχος νο. 51 της Πατησίων Ζει

Μερικοί μας κάνουν κριτική πως έχουμε πολλές αναφορές στο παρελθόν. Σαν να θέλουμε να ξαναγυρίσουμε τα πράγματα δεκάδες χρόνια πίσω, σαν να έχουμε μία ρομαντική (για άλλους καταθλιπτική!) προσκόλληση στο παρελθόν. Έχουμε μία δική μας οπτική για το ζήτημα που δεν πρόκειται να αλλάξει. Η ιστορία του τόπου, των ανθρώπων, της πόλης, μας γοητεύει. Πάντα όμως την συνδυάζουμε με το σήμερα. Αν κάποιος δεν θέλει να ασχοληθεί με το χθες είναι δικό του θέμα. Η ψυχή του εντύπου είναι ρίζες (ιστορία), δέντρο (παρόν), καρποί (μέλλον).

Άλλοι μας λένε ότι παραέχει πολλά χρώματα και σχεδιαστικά η εφημερίδα, με αποτέλεσμα να χάνονται τα κείμενα. Πως οι γραμματοσειρές είναι σε μικρά μεγέθη και δυσκολεύουν την ανάγνωση.
Η αλήθεια είναι πως επειδή οι γραφίστες μας έχουν άποψη μερικές φορές ξεφεύγουν, δημιουργούν και… δυσκολεύουν τους αναγνώστες. Προσπαθούμε αλλά πολλές φορές χάνουμε! Από την άλλη θέλουμε πάντα το έντυπό μας να είναι όμορφο, πρωτότυπο και να μην αναπαράγει συνεχώς φόρμες. Μερικές φορές σας κουράζει, το ξέρουμε αλλά…

Κάποιοι λένε πως έχουμε πολλές διαφημίσεις και αυτό μειώνει το ενδιαφέρον του εντύπου. Και μερικοί είναι εναντίον της διαφήμισης!
Τα κείμενα των διαφημίσεων τις πιο πολλές φορές τα γράφουμε εμείς. Με μεράκι, προσπαθούμε να μεταφέρουμε το τι είναι το κάθε μαγαζί που διαφημίζεται με ειλικρίνεια, άποψη και με συγκεκριμένο τρόπο. Και είναι πολλοί αναγνώστες που διαβάζουν και ακολουθούν… το κείμενο. Χωρίς διαφημίσεις δεν θα υπήρχαμε! Είναι τόσο απλό. Σαν ποσοστό είμαστε περίπου στο 40% διαφημιζόμενος χώρος και 60% ύλη. Κάναμε ένα αφιέρωμα π.χ. “ΒΟΛΤΑ ΜΕ ΤΟ 100”, εννοώντας το δρομολόγιο του λεωφορείου στη γραμμή 100. Και εκεί στην ίδια σελίδα αναφέραμε στοιχεία για την περιοχή, λεπτομέρειες και τον διαφημιζόμενο. Αλήθεια αυτό σαν τι να το προσμετρήσουμε; Σαν διαφήμιση; Σαν ρεπορτάζ; Ή σαν κείμενο; Προσπαθούμε να προωθήσουμε την ποιοτική-θεματική διαφήμιση.

Άλλοι απεναντίας θεωρούν πως υπάρχουν πολλά κείμενα, τόσα κείμενα. Και ότι ο κόσμος δεν διαβάζει πια.
Τι να κάνουμε τώρα; Από την αρχή θέλαμε ένα έντυπο που να διαβάζεται αν είναι δυνατόν από την αρχή ως το τέλος. Από τις μικρές λεζάντες (που κάποιος είπε ότι τις μαζεύει και τις μελετά!) μέχρι τα αφιερώματα και τις έμμεσες καταχωρήσεις. Εμείς δίνουμε το υλικό, μετά είναι θέμα του καθενός τι, αν και πόσο διαβάζει! Και τελικά να πούμε και μπράβο που δεν διαβάζει ο κόσμος;

Πολλοί παραπονούνται πως δεν μας βρίσκουν εύκολα.
Έχουμε επιλέξει να υπάρχει μια μεγάλη διασπορά των σημείων διανομής. Στην πραγματικότητα είμαστε ένα έντυπο της Πόλης και όχι στενά της Πατησίων. Από την Ριζούπολη μέχρι του Ψυρρή και από την Αλεξάνδρας μέχρι την Αχαρνών. Τα τεύχη 10, 20 ή και 30 είναι λογικό λοιπόν να τελειώνουν μετά τις 3 πρώτες ημέρες. Στο site είναι αναρτημένα τα σημεία διανομής, οπότε από εκεί σίγουρα μπορείτε να τα προμηθευτείτε. Αλλιώς υπάρχει πάντα η λύση να περάσετε από εδώ και να προμηθευτείτε εκτός από το τρέχον τεύχος και ορισμένα παλιά.

Μερικοί μας κατηγορούν πως δεν παίρνουμε θέση για διάφορα φλέγοντα ζητήματα. Πως κρατάμε ίσες αποστάσεις και αποφεύγουμε τις δυσκολίες.
Η αλήθεια είναι πως αποφεύγουμε τις υστερίες, τις ιαχές και τα συνθήματα. Θέση όμως παίρνουμε, όποτε εμείς κρίνουμε και όπως εμείς θέλουμε. Δεν θα βγούμε στα κάγκελα για την κατάργηση των Αρχαίων ελληνικών, θα δημοσιεύσουμε την Αντιγόνη. Δεν θα πάρουμε μέρος στο gay pride αλλά θα δημοσιεύσουμε μία σοβαρή τοποθέτηση ενός ομοφυλόφιλου. Δεν θα φορέσουμε την μάσκα του αντιρατσιστή (που συνήθως αποφέρει και φράγκα, πολλά φράγκα) αλλά θα πάμε στην Πλατεία Βικτωρίας να κάνουμε ρεπορτάζ για την δυστυχία των ανθρώπων. Αν δει κανείς τα κείμενά μας έχουν θέση. Μπορεί να μπερδεύει αρκετούς (από την μία ο Εθνικός Ύμνος και από την άλλη ο Αναρχικός Μπακούνιν) αλλά θέση παίρνουμε όπως ταιριάζει στην αισθητική μας και τα δικά μας κριτήρια.

δεν μπορεί να αρέσεις σε όλους
δεν μπορεί να αρέσεις σε κάποιον (ΓΙΑ) πάντα

Ορισμένες κριτικές έχουν βάση.
Άλλες όχι. Όλες έχουν δικαίωμα βέβαια να ακουστούν.

Μια δικιά μας έρευνα

Η θεματολογία μας ποτέ δεν ήταν στενή!
Δεν μιλάμε αν αρέσει ή όχι, μιλάμε για το εύρος που είχε.
Ορισμένα συνοπτικά στοιχεία ανά έτος:

2013
Σύνολο θεμάτων 23,
γενικά 12, Πατησίων 11

2014
Σύνολο θεμάτων 30,
γενικά 15, Πατησίων 15

2015
Σύνολο θεμάτων 27,
γενικά 20, Πατησίων 7

2016
Σύνολο θεμάτων 34,
γενικά 26, Πατησίων 8

2017
Σύνολο θεμάτων 36.
ενικά 29, Πατησίων 7

Συνολικά
150 θέματα,
102 γενικά,
48 Πατησίων

Γουστάρουμε

1. Που δεν έχει βρεθεί κάποιος μέχρι τώρα να μας κατηγορήσει ότι έχουμε γράψει ψέμματα.
2. Που άλλοι μας αναφέρουν σαν περιοδικό, άλλοι σαν εφημερίδα και άλλοι σαν έντυπο.
3. Που έχουμε παρουσιάσει θέματα που θα τους άξιζαν να εξελιχθούν και να γίνουν λευκώματα, βιβλία, εκδόσεις

Κρίμα

1. Που δεν καταφέραμε ως τώρα να διοργανώσουμε δρώμενα, εκδηλώσεις, συζητήσεις
2. Που δεν κάναμε πράξη διάφορες ιδέες για αφιερώματα, για γραφιστικές δοκιμασίες
3. Που δεν μπορέσαμε να έρθουμε σε επαφή με εκατοντάδες άλλους ανθρώπους που κάτι έχουν να πουν ή να ψιθυρήσουν

Μου αρέσει

που είναι πολυφωνική, δηλαδή γράφουν πολλοί με άσχετες μεταξύ τους ιδιότητες. Δεύτερον μ’ αρέσει που αναφέρεται σε μια γειτονιά… Σε έναν δρόμο με πολλές γειτονιές… Και μου αρέσουν και τα θέματα… Το καλοκαίρι, ο χειμώνας, οι συνεντεύξεις…

– πολλές αναφορές στο παρελθόν
– δεν θυμάμαι ποια αλλά κάποια editorial
– μεγάλα και περήφανα. (ένα τελευταίο μικρότερο που είχε πέσει στα χέρια μου με ξένισε)…
– δεν είστε σουπερμάρκετ
– “βασικά δεν είναι εφημερίδα”!
– μερικές φορές βαριέται. Η Πατησίων μου βγαίνει ότι είναι αληθινή, αρκετά γυμνή σε σχέση με άλλα και κοντά μου/μας. Το ότι γράφεται από μας για εμάς είναι κάτι που το λαμβάνω όταν διαβάζω. Θα ήθελα να συνεχίσει να είναι στην μορφή που ήταν τα τεύχη που ξέρω
– περίεργα θέματα που ξυπνάνε

Street press, είναι αυτό που δεν αγοράζεται, αλλά διαδίδεται

Διάβαζα από παλιά street press. Με γοήτευε το ότι έπρεπε να ψάξω να βρω την εφημερίδα πριν εξαντληθεί, ότι δεν ήταν εφήμερα και πηγμένη ειδησιογραφικά, ότι μιλούσε για το τι μπορώ να δω και να κάνω στην πόλη μου. Οι “κανονικές” εφημερίδες προϋπέθεταν ένα καφενείο για να διαβαστούν, ενώ τούτες εδώ, τις καινούριες, τις διάβαζες και στο παγκάκι της Διονυσίου Αρεοπαγίτου, και στο τότε φρεσκοβαμμένο μετρό. Ήμουν έφηβη, και μιλούσαν την γλώσσα μου. Εκείνος ο κύκλος έκλεισε κάποτε. Άλλαξα στέκια, βαρέθηκα να περιμένω τον πρίγκηπα που θα με έψαχνε στη γνωστή στήλη των λεωφορειακών και οδικών μοιραίων συναντήσεων. Δεν έπεφταν στα χέρια μου εφημερίδες, και αν έπεφταν, έπεφταν αμέσως στον κάδο ανακύκλωσης καθώς ήταν είτε γραφιστικά τερατουργήματα με παλιομοδίτικες διαφημίσεις, είτε ανέδιδαν υπερβολικά έντονα το άρωμα της στρατολόγησης και της πληρωμένης τοποθέτησης. Τυχαία, κοντά στα Χριστούγεννα του 2013 πέρασε από δίπλα που μια νεαρή και μου έδωσε ένα πολύχρωμο τεύχος γεμάτο μικρές φωτογραφίες. Η εφημερίδα βρήκε εμένα, να πίνω καφέ μόνη, και έμεινε. Μου έλεγε ιστορίες για εκείνη την καινούρια γειτονιά που με φιλοξενεί. Μου έκανε παρέα, σαν να μου συστήθηκαν τα Πατήσια σε μια μεγάλη συνέλευση πολυκατοικίας. Έκτοτε άνοιξε ένας άλλος κύκλος. Οι απόπειρές μου να αποτυπώσω σε λέξεις τις αστικές μου εμπειρίες βρήκαν τον δρόμο τους μέσα στα φύλλα της εφημερίδας αυτής. Διάφορες φάσεις του ταξιδιού μου έχουν γίνει άρθρα, και φαντάζομαι αν προσπαθούσες να τα βάλεις στη σειρά θα είχες καλύτερη ιδέα για το τι συμβαίνει στη ζωή μου απ’ ότι αν ήσουν φίλος μου στα μέσα δικτύωσης. ΗΠΖ είναι κομμάτι της ιστορίας μου πλέον. Για μένα, street press, είναι αυτό που δεν αγοράζεται, αλλά διαδίδεται. Είναι αυτό που δεν ζει σε ένα γραφείο, αλλά έξω, στα σοκάκια. Είναι αυτό που κυκλοφορεί με λεωφορεία και μετρό και μπαίνει σε άδεια μπαράκια. Είναι το μανιφέστο μου. Υ.Γ. Κύκλοι είναι αυτοί, και κλείνουν. Δεν ξέρω τι θα έρθει μετά. Ξέρω όμως ότι μέχρι τώρα γουστάρω τρελά.

Αγαθή Κάτσια

 

Oι καλύτερες στιγμές

1. Όταν είχαμε δημοσιεύσει όλο το κείμενο της τραγωδίας Αντιγόνη και δύο τύποι σε ένα καφενείο αναρωτιόντουσαν εάν σε λίγο θα τους βάλουμε και διαγώνισμα.
2. Όταν περνάνε από εδώ δεκάδες αναγνωστών και παίρνουν το έντυπο μαζί με άλλα 3-4 για να τα δώσουν αλλού.
3. Όταν ήρθε το πρώτο τεύχος και το πήραμε στα χέρια μας με τεράστια αγωνία.
4.Αυτό που μας είχε πει ένας άγνωστος όταν το διάβασε. Είναι τίμιο και ειλικρινές και είναι σαν κάποιος να ενδιαφέρεται για σένα.

Οι χειρότερες στιγμές

1. Όταν από λάθος κυκλοφόρησε χωρίς καρφίτσα και γινόταν φύλλο και φτερό. Κόλαση…
2. Όταν κάποιος πελάτης ακυρώνει την τελευταία στιγμή και σου λέει με απάθεια έλα μωρέ βάλε κάποιον άλλον.
3. Όταν γίνονται ορθογραφικά λάθη που βγάζουν μάτια και αδικούν την όλη προσπάθεια.
4. Όταν καταχωνιάζονται τα έντυπα σε κάποιο σημείο διανομής και επιστρέφονται μετά από έναν μήνα άθικτα.

Τα χούγια

1. Δεν έχουμε σελιδαρίθμηση. Πόση συζήτηση είχε γίνει εάν είναι λειτουργικό ή όχι. Και σας διαβεβαιώνουμε πως μέχρι τώρα κανείς δεν έχει παραπονεθεί.
2. Τα γκρίκλις ανάποδα. Δηλαδή δεν γράφεις sagapo αλλά αι λοβ γιου. Η αλήθεια είναι ότι κρύβει μία ειρωνεία σε όλους όσους χρησιμοποιούν γκρίκλις και σε όλη αυτήν την εγγλεζοκρατία που επικρατεί στις ιδιότητες, στα χάπενινγκς και στα προτζεκτάκια…
3. Η σύνδεση του εξωφύλλου με το εντιτόριαλ. Πότε βγαίνει το ένα πρώτο, πότε το άλλο.
4. Να στέλνουμε για έγκριση τις συνεντεύξεις που παίρνουμε από διάφορους επώνυμους αλλά και απλούς ανθρώπους.

Μας λείπουν

1. Ο Λεωνίδας από το Τριανόν. Με την μελαγχολική του αισιοδοξία.
2. Η Ρούλα από τον Σωτηρόπουλο. Με την ζωντάνια της και τον καλό της λόγο.
3. Η Ναταλίτσα Σαμαρά. Με την νεανική φρεσκάδα του μυαλού και την αφτιασίδωτη πένα της.
4. Ο Νίκος Χιωτάκης. Με τον έρωτά του για την ζωή και την σοβαρή παιδικότητα του.
5. Ο Στέλιος Χαμόδρακας. Με την ευαισθησία του και την φαντασία του.
Όλοι ήταν φίλοι μας, μας στήριξαν, έγραψαν για μας, μας υποστήριξαν, μας βοήθησαν σαν αδέλφια.

Λυπόμαστε με όλους αυτούς

1. Που μιζεριάζουν από την πρώτη στιγμή που κυκλοφορήσαμε, πότε για το όνομα, πότε για τα λάθη και πότε για τον… καιρό.
2.Με κάποιους φίλους που ανοίγουν το στόμα τους μόνο για πικρόχολα σχόλια σαν κακές πεθερές. Και μιλάμε για πολύ… κοντινούς ανθρώπους.
3.Τους εμπόρους πάσης φύσεως που 5 χρόνια τώρα δεν έχουν βάλει ούτε μία καταχώρηση προφασιζόμενοι την κρίση, τους εξωγήινους και την Τουρκοκρατία.
4.Τους τύπους που μόλις πάρουν το έντυπο στα χέρια τους αναφωνούν δυνατά. Η Πατησίων πέθανε και συνεχίζουν να προχωράνε και να ζουν πάνω στην Πατησίων.

Οι φράσεις

1. “Το τίμιο πενηντάρικο”.
Είναι αυτό που σου δίνει κάθε τόσο το καφέ, το εστιατόριο, η υπηρεσία των περιοχών μας. Με μεράκι βάζει την διαφήμισή του, με αντίστοιχο ξεπληρώνει.
Το εκτιμούμε αφάνταστα.
2.“Τρώγονται τα μπράβο;”.
Θεϊκή ατάκα που ακούγεται όταν κάποιος λέει καλά λόγια για την έκδοση, τα κείμενα και την αισθητική του περιοδικού.
3.“Πάμε-πάμε- πάμε”
Κάτι σαν πολεμική ιαχή όταν τα πράγματα είναι ζόρικα και απαιτούν την μέγιστη συγκέντρωση και αποτελεσματικότητα.
4.“Βάλτα να πάνε πήγανε”
Κληρονομημένο από παλιά (γεια σου ρε Σταύρο) με διττή σημασία. Πότε για να κατακεραυνώσουμε την έλλειψη συγκρότησης και πότε για να εξάρουμε την θεά τύχη που ως γνωστόν βοηθάει τους τολμηρούς.

Η Πατησίων Ζει: Mια κάπως κινούμενη έννοια

Αυτό το άρθρο δημοσιεύτηκε στο τεύχος νο. 40 της Πατησίων Ζει

Αν κάτι δεν μ’ αρέσει προσπαθώ να το αλλάξω. Αυτή είναι η ουσία του συλλογισμού. Η Πατησίων Ζει και τίποτα χαζοχαρούμενο και φτιασιδωμένο δεν υπάρχει γύρω από αυτό. ‘Οπως και η Ελλάδα ζει. Απλά πρέπει να αλλάξουμε πολύ. Αλλιώς ας αναχωρήσουμε. Αλλά τίποτα δεν λύνεται έτσι. Πόλη, καταστάσεις και άνθρωποι. Βρίσκει λύσεις, προσαρμόζεται και προχωρά.

Μπαίνουμε στον 5ο χρόνο της έκδοσης. Φίλοι, γνωστοί και άγνωστοι μας έστειλαν δεκάδες ερωτήσεις. Aπαντήσαμε όσο γίνεται πιο απλά και ειλικρινά. Η Πατησίων Ζει είναι μία κάπως κινούμενη έννοια. Περιδιαβαίνει τα πεζοδρόμια, ακολουθεί το 11, τρυπώνει ανάμεσα στις κουβέντες των ανθρώπων. Βρίσκεται στην ουρά των ανέργων, στους πολλούς που βγαίνουν 7.45 από την Χέυδεν για να πάνε στις δουλειές τους, στους πιτσιρικάδες που πάνε κάθε Τετάρτη κινηματογράφο, με ένα εισιτήριο δύο άτομα. Ψωνίζει μεσημεράκι στην λαϊκή της Καλλιδρομίου, βολτάρει βραδάκι με μια πορτοκαλάδα μπλε στον Άγιο Παντελεήμονα και στην Κουμουνδούρου, κολλάει στις εισόδους πολυκατοικιών της Κυψέλης και παρατηρεί τις λεπτομέρειες. Αράζει στον Περιφερειακό της Γαλατσίου και κοιτά τα φωτάκια και την ουσία της Πόλης. Ανεβοκατεβαίνει την Αχαρνών και αράζει στη Πλατεία Βάθης, παραπονιέται για την παραίτηση από το Πεδίον του Άρεως, χάνεται στα σοκάκια του Μεταξουργείου. Ευχαριστούμε όλους όσους μας στήριξαν όλα αυτά τα χρόνια.

Το όνομα πως βγήκε;
Στην αρχή είχαμε το ΠΑΤΗΣΙΩΝ. Αλλά ήταν ξερό, άνευρο και χωρίς ταυτότητα. Θέλαμε κάτι σαν σύνθημα. Και μας εκνεύρισε και ένας φίλος μας, αρκετά γνώστης του θέματος, που επέμενε ότι οι σωστοί τίτλοι έχουν μία η δύο συλλαβές. Θέλαμε κάτι θετικό αλλά όχι εξυπνακίστικο.

Πιστεύατε ότι θα πετύχει;
Δεν μας ένοιαζε αν πετύχει! Μάλιστα λέγαμε σε όλους πως δεσμευόμαστε για τρία φύλλα μόνο. Αν μας σηκώσει η αγορά τότε προχωράμε. Αλλιώς θα σταματήσουμε. Η Μαριάννα που δουλεύει στις πωλήσεις τράβαγε τα μαλλιά της! Ποιος θα μας εμπιστευθεί; Είναι περίεργο αλλά αυτό εκτιμήθηκε από τον κόσμο αλλά και από τους εμπόρους και μας στήριξαν.

Υπήρχε προηγούμενη εμπειρία από αντίστοιχες εκδόσεις;
Ναι υπήρχε αλλά να ξέρετε πως πολλές φορές η εμπειρία μετατρέπεται σε δογματικές αλήθειες που αποστεώνουν την οποιαδήποτε προσπάθεια. Η εμπειρία έχει νόημα να μπορείς να αλλάζεις και να μην αναπαράγεις θέσφατα…

Και τελικά τι υποστηρίζει το σύνθημα;
Ότι και μέσα στη κρίση μπορείς να ζήσεις, να δημιουργήσεις, να προχωρήσεις. Με αξιοπρέπεια και ανθρωπιά.

Γιατί δεν έχετε σελιδαρίθμηση και αρίθμηση στα τεύχη;
Γιατί δεν χρειάζεται. Μέχρι τώρα κανείς δεν έχει παραπονεθεί, δεν έχει αναρωτηθεί. Σου λένε θέλω την εφημερίδα αυτή με το τάδε εξώφυλλο… Πολλοί αριθμοί υπάρχουν στην ζωή μας, γιατί να προσθέσουμε και άλλους; Στην πραγματικότητα πολλά πράγματα δεν χρειάζονται. Αυτό είναι η άποψη μας. Και στα έντυπα και στην ίδια την ζωή! (ψαγμένο!!)

Η πιο απρόσμενη αντίδραση κάποιου απέναντί σας;
Ένας ηλικιωμένος, πολύ ηλικιωμένος αφού πρώτα παραπονέθηκε για το μέγεθος των γραμμάτων μετά μας ρώτησε: “Νεαρέ μου είστε δεξιός ή αριστερός;” Αυτό με τρώει τόσο καιρό….

Η πιο βαρετή;
Όλοι αυτοί που αν και ζωντανοί σου λένε με κατάθλιψη: “Ζει η Πατησίων;” Αυτοκαταστροφικό! Περιγελάνε τον ίδιο τους τον εαυτό! Κάθε μέρα τον καλούν στο μνημόσυνο τους! Το καταλαβαίνω αυτό το λογοπαίγνιο, το σέβομαι αλλά το βαριέμαι.

Υπάρχει ο ίδιος ενθουσιασμός που υπήρχε στην αρχή;
Ενθουσιασμός υπάρχει αλλά είναι τελείως διαφορετικός από τον αρχικό. Το αρχικό συναίσθημα είναι αποτυπωμένο στο πρώτο τεύχος, το πως το περιμέναμε, έβρεχε θυμάμαι. Δεν μπορείς να ξανανιώσεις την ίδια θέρμη. Τώρα είναι πιο γήινα αλλά και πιο καλό το αποτέλεσμα.

Ξαναδιαβάζετε παλιά τεύχη;
Πολύ σπάνια. Τα ξεφυλλίζω, κοιτώ λεπτομέρειες, αναπολώ αλλά δεν τα διαβάζω. Από όλα τα τεύχη κρατάς στιγμές, ανθρώπους, καταστάσεις και όχι το κείμενο ή την πληροφορία. Η εφημερίδα, το κάθε τεύχος της δεν είναι το άθροισμα των κειμένων, αλλά των στιγμών, των ανθρώπων και των καταστάσεων.

Κάποιες στήλες θα θέλατε αναφέρετε;
Όχι. Ίσως κάποια στιγμή εμφανιστεί κάτι από τα παλιά (που πατάς, πολυκατοικίες, συνθήματα) αλλά σαν μία στιγμή, σαν αναλαμπή. Όχι σαν συνέχεια. Είναι κακό να επαναλαμβάνεις πράγματα. Χρειαζόμαστε μάλλον νέες ιδέες.

Το αγαπημένο σου εξώφυλλο;
Είναι αυτό με τα φωτόσπαθα στην Αγίου Μελετίου. Χειμώνας, κρύο και επιστημονική φαντασία. Ήταν μαγική βραδιά. Η στοά της Αγίου Μελετίου είναι μια ανεκμετάλλευτη όαση! Και αυτό με τον διαβολάκο στον σταθμό της Βικτώριας.

Αυτό που απεχθάνεσαι;
Δεν απεχθάνομαι αλλά δεν μ’ αρέσει καθόλου αισθητικά το 6 γιατί είναι μακριά από την ταυτότητά μας και την αισθητική μου. Μετάνιωσα!

Πως βγήκε η ιδέα;
Σεπτέμβρης του 2012, ζέστη πολύ και ο Σταύρος που δούλευε εξωτερικές εργασίες (και είναι αδελφός μας) είπε το μαγικό. Γιατί δεν βγάζουμε μια εφημερίδα για την Πατησίων; Όλα έτρεξαν μπροστά μας με καταπληκτική ταχύτητα και ορμή! Μετά από δύο μήνες κυκλοφόρησε το πρώτο φύλλο. Μέσα στην κρίση ξεκινήσαμε!

Το πιο ωραίο που έχετε ακούσει;
Δύο φράσεις από ανθρώπους που δεν γνωρίζαμε και ούτε τους έχουμε ξαναδεί. Ο πρώτος μας είπε έχετε ένα έντυπο τίμιο και ειλικρινές. Και ο δεύτερος πως όταν το διαβάζει αισθάνεται πως κάποιος νοιάζεται για σένα. Μας συντάραξαν αυτά, δεν τα περιμέναμε.

Σας ενοχλεί όταν σας λένε ότι είσαστε ένα συνοικιακό έντυπο;
Γελάω με αυτό. Συνήθως είναι νεόπλουτοι και χίπστερ αυτοί που το λένε. Καταρχάς τι κακό έχει η έννοια του συνοικιακού; Αλλά εδώ είναι άλλη η πραγματικότητα. Υπάρχουν πόλεις μέσα στην Πόλη. Η Κυψέλη, το Γαλάτσι, τα Πατήσια, είναι πόλεις που έχουν ενιαία αλλά και διαφορετικά χαρακτηριστικά. Εμείς λέμε πάντως ότι είμαστε περιοδικό πόλης, περιοδικό της Αθήνας. Περιοδικό ανθρώπων και καταστάσεων.

Υπάρχουν κάποια θέματα που δεν σας ικανοποιούν από όσα έχουν εκδοθεί;
Ναι, υπάρχουν δύο, τρία. Αλλά δεν θα πω ποια είναι… γιατί συνδυάζονταν με πώληση!

Έχετε βαρεθεί κάποιες στιγμές;
Η αλήθεια είναι πως ναι. Υπάρχουν δύο τρεις στιγμές που ρουτινιάσαμε. Όταν ρουτινιάζεις αυτό φαίνεται σε όλα. Στο βλέμμα, στα κείμενα, στο τρόπο γραφής σε όλα. Μερικές φορές επαναλαμβάνεσαι και δεν το καταλαβαίνεις. Γίνεσαι σαν κακομαθημένο παιδί που λέει τα ίδια και τα ίδια…

Ποια θέματα σας έχουν χαροποιήσει;
Πρώτο από όλα είναι η καταμέτρηση των κλειστών και ανοιχτών μαγαζιών της Πατησίων. Όταν λέγαμε ότι θα μετρήσουμε όλα τα μαγαζιά μας κοίταγαν σαν να είμαστε από άλλο πλανήτη. Αυτό το αφιέρωμα είναι καταπληκτικό και πραγματικό. Είναι στο σάιτ, αξίζει να διαβαστεί.

Ποιο άλλο;
Μας άρεσε πολύ το τελευταίο με τίτλο ΗΛΙΑ ρίχτο! Από ένα τραγούδι μπορούσες να γεμίσεις ένα ολόκληρο περιοδικό. Και οι άνθρωποι που μας μίλησαν το καταχάρηκαν.

Έχετε φτάσει κοντά στο τέλος;
Ναι. Δύο φορές. Μία λόγο κούρασης και απαισιοδοξίας. Και μιά δεύτερη για οικονομικούς λόγους. Το τέλος πάντα υπάρχει στην ζωή. Μας στεναχωρεί αλλά δεν πρέπει να το φοβάσαι. Έχω σκεφτεί και πως θα ναι το τελευταίο φύλλο αλλά δεν το λέω. Θα είναι έκπληξη!

Στο εξώφυλλο γράφετε street press και όχι free press. ΓιατΙ;
Καταρχάς δεν είμαστε ελεύθεροι! Πέρα από την πλάκα όμως νιώθουμε μια ανάγκη να πάμε στο φαινόμενο, στο πραγματικό, στο καθημερινό. Και όχι να μείνουμε στον νόμο, σε αυτό που έχει επικρατήσει. Καθημερινοί άνθρωποι και πραγματικές καταστάσεις.

Το πιο δύσκολο εμπορικά φύλλο ποιο ήταν;
Γενικά το πιο δύσκολο φύλλο από όλες τις απόψεις ήταν αυτό με το καραβάκι στο εξώφυλλο (που σχεδίασε η Μυρτώ Στέλιου) τον Ιούλιο του ‘15, τότε με τα κάπιταλ κοντρόλ. Αφού βγήκε αυτό δεν θα πεθάνουμε ποτέ!

Αν ήσασταν χρώματα ποια θα ήταν αυτά;
Θα διάλεγα ένα πορτοκαλί και ένα λαχανί. Μία ήπια επιθετικότητα και μία ζωντανή ηρεμία!

Πως προκύπτουν τα θέματα;
Ακούς, συζητάς και σκέφτεσαι. Συναναστρέφεσαι και ρουφάς. Γνώσεις, ιδέες, ανάγκες. Και βάζεις πάντα το προσωπικό στοιχείο. Στην αρχή μας έλεγαν ότι στα ένα δυο χρόνια θα στερέψετε. Κάθε άλλο. Υπάρχουν πολλά, άρα πολλά που μένουν να ανακαλυφτούν, να αναδειχτούν. Είναι θέμα οπτικής και αντίληψης.

Παραδείγματα;
Ένα τραγούδι, μία παρατημένη πινακίδα, μία πληροφορία, μία ατάκα. Και βέβαια μία βόλτα με το παπάκι! Ο δρόμος και οι άνθρωποι είναι το παν. Και το αντάμωμα τους!

Υπάρχουν θέματα ταμπού;
Ταμπού όχι. Αλλά αποφεύγουμε θέματα που έχουν καεί από συνθηματολογία και εξαλλοσύνη. Την γνώμη σου την υποστηρίζεις χωρίς συνθήματα και χωρίς υστερίες.

Ένα παράδειγμα;
Όταν βάλαμε έναν δεξιό να γράψει ενάντια στον Εθνικισμό, δίπλα σε έναν αριστερό που έγραφε ενάντια στον Εθνομηδενισμό. Εκεί ήταν που μας ρώταγε ο κύριος εάν είμαστε αριστεροί ή δεξιοί.

Τι εννοείτε πραγματικές καταστάσεις;
Πχ εννοώ ότι το ποσοστό των κλειστών μαγαζιών δεν είναι 45% όπως έλεγαν τα κανάλια. Από αυτό ξεκινήσαμε την έρευνα και είδαμε ποια είναι η πραγματική κατάσταση. Βαριέμαι αφάνταστα τα συνθήματα, τις ανέμελες σοβαροφανείς προσεγγίσεις και τις παρόλες.

Ένα παράδειγμα;
Έγινε κάποια στιγμή ανάπλαση στην Πλ. Αγίου Γεωργίου. Κάποιος μας έστειλε ότι τα παγκάκια είναι τέτοια που να μην μπορούν να ξαπλώσουν οι άστεγοι. Πήγα τα είδα. Δεν ήταν έτσι! Του απαντήσαμε ευγενικά. Ένα πολιτικό σάιτ το ανέβασε αμέσως με τίτλο “Στην Κυψέλη της φτώχειας παγκάκια ενάντια στους αστέγους”. Την επόμενη ημέρα στο εξώφυλλο εφημερίδας ο τίτλος ήταν “Ο Δήμος της Αθήνας ενάντια στους αστέγους…”. Δεν έχω σχέσεις με τον Καμίνη και τον Δήμο αλλά το όλο σκηνικό ήταν γελοίο! Και το γελοίο γίνεται τραγικό όταν προέρχεται από αυτούς που υποτίθεται θέλουν να αλλάξουν την κατάσταση.

Αν είχατε μεγάλες εταιρείες τι θα γινόταν με τις μικρές;
Οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις είναι η βάση μας. Όχι μόνο οικονομικά. Είναι στοιχείο της ταυτότητάς μας και της αντίληψης μας. Η υπερσυγκέντρωση σε λίγους και σε συγκεκριμένες περιοχές μας βρίσκει αντίθετους.

Τι δεν σας αρέσει στα κείμενα;
Απεχθάνομαι την ιντερνετιά. Σκόρπιες πληροφορίες, ατάκτως μαζεμένες… Που αναπαράγονται σαν τις κατσαρίδες! Αηδιαστικό αλλά έτσι είναι… Επίσης δεν μ’ αρέσει να χώνουμε αγγλική ορολογία. Γενικά βαριέμαι τα κείμενα παγώνια, δηλαδή αυτά που θέλουν να είναι όμορφα για τον εαυτό τους και όχι για αυτόν που τα διαβάζει.

Έχετε τσακωθεί για την εφημερίδα;
Μια δυο φορές. Λίγες δηλαδή. Με μία διορθώτρια που δεν καταλάβαινε την ουσία του κειμένου και ήθελε να διορθώσει το συντακτικό. Της έστειλα ένα κείμενο του Σκαρίμπα να διορθώσει, χωρίς να της πω ποιου είναι και το έβγαλε άχρηστο!

Η άλλη;
Με μία υπεύθυνη δημοσίων σχέσεων του Δήμου της Αθήνας που είπε ότι το έντυπό μας δεν πληρεί τις προϋποθέσεις για να βάλει διαφήμιση ο Δήμος. Της είπα ότι μάλλον πρέπει να βάλω τον Καμίνη με μουστάκι στο εξώφυλλο για να τους ταιριάζουμε… Μου το ‘κλεισε! Δε φταίει αυτή…

Μέχρι τώρα δεν έχετε πάρει συνέντευξη από πολιτικό. Γιατί;
Οι πολιτικοί έχουν βήμα να εκφραστούν. Στις άλλες εφημερίδες, στα κανάλια και στα ραδιόφωνα. Δε βρίσκω κάτι ενδιαφέρον λοιπόν σε τέτοιες συνεντεύξεις. Μερικοί λένε άρα δεν ασχολείστε με την πολιτική. Δεν είναι έτσι. Κάποια στιγμή ίσως να πάρουμε αλλά δεν ξέρω αν θα δεχτεί να απαντήσει στις ερωτήσεις! Διαλέγουμε έναν άλλο τρόπο να ασχολούμαστε με την πολιτική.

Γίνεται κατανοητό αυτό;
Από τον απλό κόσμο ναι. Από έξαλλους όχι. Κάποιοι μας είπαν εθνικιστές επειδή γράψαμε για τον Εθνικό Ύμνο, για την ιστορία του, για τα μηνύματά του. Άλλοι μας είπαν απατρείς επειδή γράψαμε για το χοτ σποτ στην Πλατεία Βικτωρίας για την άσχημη κατάσταση των μεταναστών…

Τι σας εκνευρίζει στις αντίστοιχες εφημερίδες;
Δεν με εκνευρίζει κάτι. Αυτό που δεν μ αρέσει είναι τα θέματα του στυλ “5 τρόποι για να καλύψεις το κέρατο”, “είσαι γκέι και δεν το ξέρεις” κλπ. Δεν μ’ αρέσει η τζάμπα μαγκιά σε τίτλους και εξώφυλλα. Που προκαλούν δηλαδή χωρίς λόγο και αιτία. Διάβασα πριν λίγες μέρες έναν τίτλο, “θέλω να βλέπω την κάβλα στα μάτια των ηθοποιών”… Πσσσσ, σοκαριστήκαμε.

Γιατί δεν έχετε μεγάλες εταιρείες σαν διαφημιζόμενους;
Είναι απλό! Δεν τα ‘χουμε καταφέρει! Δεν πληρούμε μάλλον τις προϋποθέσεις… Έχουμε απευθυνθεί με πολλούς τρόπους αλλά δε τα καταφέραμε. Αυτό για μας είναι πρόβλημα. Όμως αντέχουμε γιατί μας στηρίζουν οι μικρές, και οι μεσαίες επιχειρήσεις των περιοχών μας. Από του Ψυρρή μέχρι και την Λαμπρινή, από τα Εξάρχεια μέχρι τα Κάτω Πατήσια.

Μα υπάρχει ποιότητα;
Όσο δε φαντάζεσαι. Είναι χαζό να πηγαίνεις να ακούσεις μπλουζ στο μέγαρο μουσικής και να μην πηγαίνεις πχ, στη πλ. αγίας παρασκευής να ακούσεις πιτσιρικάδες να πάλλονται από ενθουσιασμό και αυθεντικότητα ή σε κάποιο ουζερί της Αχαρνών να ακούσεις ρεμπέτικα. Τα ίδια ισχύουν και για το φαγητό, την έξοδο, τις υπηρεσίες…

Ποιο είναι το πιο δύσκολο στάδιο σε όλη την διαδικασία;
Όλα μερικές φορές είναι πολύ δύσκολα και άλλα πολύ εύκολα. Το γραφιστικό κομμάτι έχει σημασία, τα κείμενα, η διανομή. Αλλά το πιο αγχωτικό και δύσκολο είναι η πώληση.

Γιατί;
Όπου μπλέκονται τα χρήματα δυσκολεύουν όλα! Ο πωλητής εάν δεν είναι τίμιος και δίκαιος δεν καταφέρνει τίποτα. Ανοίγεις την πόρτα, σε κοιτάει ο μαγαζάτορας και σε σκανάρει αμέσως. Στην πραγματικότητα αναπτύσσονται σχέσεις. Αρπαχτές δεν χωράνε και δεν αντέχουν σήμερα…

Υπάρχουν υπηρεσίες και δραστηριότητες που δεν διαφημίζονται σε εσάς από επιλογή δική σας;
Δεν απευθυνόμαστε στην βιομηχανία του σεξ και στην αγορά χρυσού. Πες ότι είναι κόλλημα δικό μας!

Σας χρωστάνε;
Μας χρωστάνε! Και είναι εξαιρετικό να βλέπεις τα μικρομάγαζα να μας στηρίζουν. Και το τιμούμε αυτό τόσο όσο δεν φαντάζονται και οι ίδιοι. Και είναι συναρπαστικό οι συζητήσεις που γίνονται την ώρα που σου δίνουν λίγα λίγα. Γέλιο, πειράγματα, νεύρα… Από όλα έχει. Και αυτό είναι το ωραίο… Η επαφή με πραγματικούς ανθρώπους. Βέβαια υπάρχουν και οι πιο μεγάλες εταιρείες που μας βοηθούν πολύ!

Το γραφιστικό κομμάτι;
Και αυτό είναι πολύ δύσκολο. Δεν είμαστε εκδότες, είμαστε ένα ατελιέ γραφικών τεχνών. Στην εφημερίδα εκφραζόμαστε και στα κείμενα αλλά και στο δημιουργικό. Θέλουμε να φτιάχνουμε ένα έντυπο ενδιαφέρον και καλαίσθητο.

Ποιοι γράφουν στην εφημερίδα;
Στην αρχή και κατά καιρούς είχαμε δοκιμάσει επαγγελματίες δημοσιογράφους. Και απόφοιτους από σχολές δημοσιογραφίας. Τις πιο πολλές φορές αντιμετωπίζαμε δόγματα, τυποποιημένα κείμενα, χωρίς ψυχή και ταυτότητα. Είναι μεγάλο πρόβλημα το Δόγμα στις ζωές μας. Γράφει κόσμος σε μόνιμη βάση που έχει άποψη, γνώμη, ψυχή και μας εκτιμά.

Έχετε σκεφτεί τι είσαστε για πολύ κόσμο;
Δεν θέλω να το σκέφτομαι έτσι. Ξέρω ότι για πολλούς μόνο το ότι βγαίνει αυτή η εφημερίδα σημαίνει πολλά. Δεν θέλω να το ερμηνεύσω, ούτε να το μελετήσω κάτι τέτοιο θα μας άγχωνε. Μ’ αρέσει που υπάρχει έτσι απλά και αβίαστα. Πολύς κόσμος κρατάει τα φύλλα στη σειρά, έρχεται από τα γραφεία και παίρνει για να τα δώσει και αλλού, μας συγκρίνει με άλλα φρι πρες πολύ πιο δυνατά εμπορικά από εμάς. Αυτή η σχέση αναπτύσσεται υπόγεια, είναι σημαντική και θέλουμε να υπάρχει έτσι όπως είναι.

Κάποια ωραία στιγμή από αυτή την σχέση με τον κόσμο;
Όταν πάω σε κάποιο θέατρο ή καφέ και διαβάζει ο κόσμος την εφημερίδα, την ξεφυλλίζει και πετάει ατάκες. Εκεί παίρνεις το ανόθευτο από τον κόσμο. Δεν σε ξέρουν αλλά ξέρουν την εφημερίδα. Θεϊκό!

Σας γνωρίζει ο κόσμος;
Γνωρίζουν βασικά τους πωλητές μας! Επίσης και αυτό είναι ωραίο, γνωρίζουν τα παιδιά της διανομής. Μερικά παιδιά μοιράζουν από το πρώτο τεύχος. Η Πατησίων Ζει λοιπόν έχει πρόσωπα.

Τι σας λείπει;
Μας λείπει όλο αυτό που λέγεται δημόσιες (ανθρώπινες σχέσεις όπως λέει η φίλη μας Άννα Στάικου) σχέσεις. Να μαθαίνεις πράγματα, να προβάλεις, να συνδυάζεις, να δημιουργείς μαζί με άλλους.

Πείτε μας κάποιες ιδέες που δεν έχουν προχωρήσει
Μία είναι να βγάλουμε ένα ασπρόμαυρο τεύχος. Πουθενά χρώμα. Ούτε στις διαφημίσεις, ούτε στα κείμενα. Αλλά πρέπει να πειστούν πρώτα οι διαφημιζόμενοι. Η μάλλον πρώτα πρέπει να πειστούν οι πωλητές μας. Μετά οι πελάτες. Γενικά στην ζωή μας έχει πέσει πολύ χρώμα, πολλά συνθήματα, πολλές φωνές… Φασαρία! Άλλη μια ιδέα είναι να βγάλουμε ένα φύλλο από το μέλλον! Επιστημονική φαντασία δηλαδή. Δύσκολα πράγματα αλλά κάποτε ίσως τα καταφέρουμε!

Αν ξαφνικά αποκτούσατε πολλά χρήματα τι θα κάνατε;
Καλύτερους μισθούς! Χαχαχαχα! Μετά περισσότερους ανθρώπους να γράφουν, εβδομαδιαία έκδοση, ραδιοφωνικό σταθμό, ειδικές εκδόσεις, σεμεδάκια στα δέντρα κλπ κλπ! Αλλά, όμως, προχωράει ο καθένας όπως μπορεί. Ή όπως έλεγε ο Λεωνίδας του Τριανόν που πια δεν είναι κοντά μας, να ξεφεύγεις από την δύσκολη θέση με έναν μαγικό τρόπο!

Τελικά τι είναι η Πατησίων;
Η Πατησίων είναι ένας ποταμός που ενώνει πόλεις, φυλές, καταστάσεις. Έχει αποτυπωμένη όλη την ιστορία της Πόλης. Εάν ξύσεις το άθλιο μπετόν θα βρεις πολλά… Το Πατησίων Ζει είναι μία κινούμενη έννοια. Είναι η ανάγκη να συνεχίσουμε να ζούμε. Με όση γίνεται περισσότερη αξιοπρέπεια. Και δημιουργία. Στην Πατησίων, στην Αθήνα, στην Ελλάδα.

Ένα σύνθημα που σας εκφράζει;
Η Πατησίων Ζει

Ένα άλλο;
“Α σα ιρά”, ο τίτλος ενός παλιού γαλλικού λαϊκού τραγουδιού (που χάνεται στους αιώνες) και σημαίνει “Όλα θα πάνε καλά”.

Τι σας στεναχωρεί πιο πολύ;
Όταν δεν υπάρχουν ιδέες. Και όταν υπάρχουν με στεναχωρεί που μόλις ακουστούν πολλοί αρνούνται καν να τις ακούσουν και τις καταδικάζουν. Σε όλα έτσι συμβαίνει δυστυχώς. Μία ιδέα για να πετύχει πρέπει να τα βάλει πριν από όλα με την άρνηση των ανθρώπων. Με την χαζοχαρούμενη ανεμελιά ενός 25αρη, με τον θανατηφόρο δογματισμό ενός ηλικιωμένου. Αν καταφέρει η ιδέα να αντέξει αυτήν την τοξικότητα μετά έρχονται οι δυσκολίες της εφαρμογής της. Αν καταφέρει να περάσει τις εξετάσεις δηλαδή… Και η έκδοση της Η Πατησίων Ζει μία άγαρμπη ιδέα ήταν στην αρχή. Εάν είχα αφήσει να ηττηθεί από την αρχή τίποτα δεν θα είχε γίνει. Το νεκροταφείο των ιδεών είναι ένας πολύ μεγάλος τόπος…

Mετρήσαμε την Πατησίων…

Αυτό το άρθρο δημοσιεύτηκε στο τεύχος νο. 20 της Πατησίων Ζει

Η Πατησίων έχει πολλά πρόσωπα. Τόσα που μπερδεύεσαι. Λίγες φορές την βλέπεις ενιαία. Αλλού είναι κακομούτσουνη και αμέσως μετά πεντάμορφη. Μίζερη και τσαχπίνα. Κλασική και μοντέρνα. Προβλέψιμη μα και εκρηκτική. Φοράει ρούχα από μάρκες ακριβές και μπλουζάκια από πανέρι. Έχει πλατείες και ξέφωτα εκεί που δεν το περιμένεις, μπετόν δίπλα τους, σπασμένα πλακάκια, κάγκελα, στοές και πλατώματα. Και αυτή η πολυμορφία είναι η δύναμή της. Τους τελευταίους μήνες τέσσερεις διαφορετικές καταστάσεις μέτρησαν τα μαγαζιά της, τις λεπτομέρειές της, τα πρόσωπά της. Χωρίς να γνωρίζουν ο ένας την ύπαρξη του άλλου. Ο Λουκάς Μπαρτατίλας σαν αρχιτέκτονας με το “Αστικές Λεπτομέρειες”, οι reformers μία παρέα αρχιτεκτόνων και θεατρολόγων που έχουν ένα θεατρικό δρώμενο στο μυαλό τους, η ΕΣΕΕ για να δει την εξέλιξη των καταστημάτων, και εμείς “Η Πατησίων Ζει”. Ο καθένας από τη μεριά του, με τη δική του οπτική. Δεν είναι περίεργο που ταυτόχρονα έγινε κάτι τέτοιο; Όχι. Είναι η ίδια η Λεωφόρος που έχει τόσα να πει, να διηγηθεί, να νιώσει και να ζήσει ακόμα. Τα πολλά της πρόσωπα καλούν!

Πολύχρωμο και μουντό
Μυρτώ-Ηρώ-Χριστίνα

Θέλουμε να σας πούμε πως στην αρχή μας φάνηκε θηριώδες. Να μετρήσουμε όλη την Πατησίων! Και μετά έγινε ακόμα πιο δύσκολο. Να μετρήσουμε και τα στενά. Τελικά τρεις άνθρωποι μέσα σε 4 ημέρες μπορούν να το κάνουν. Και θέλουμε να σας πούμε πως οι εικόνες ήταν πολλές. Άλλες δύσκολες, μελαγχολικές εώς και στενάχωρες. Τα τρία κοριτσάκια κλεισμένα σε ένα μπαλκόνι με κλειστά παραθυρόφυλλα να παίζουν το καθένα από μόνο του και απλώς να κοιτούν τους περαστικούς. Το κλειστό ισόγειο με δεκάδες γράμματα και λογαριασμούς στο εσωτερικό κατώφλι. Οι παλιές ταμπέλες σκονισμένες και παρατημένες εδώ και καιρό. Αλλες εικόνες ζωντανές, αισιόδοξες και ανθρώπινες. Τα με φροντίδα αφημένα δίπλα σε κάδους σκουπιδιών παιχνίδια που σκόπιμα κάποιος τα είχε αφήσει εκεί για να τα πάρει αυτός που τα έχει ανάγκη. Τα πειράγματα ανάμεσα σε μαγαζάτορες για το ποιος είναι πιο ωραίος. Τα χαμόγελα αυτών που καταλάβαιναν το τι κάναμε. Τα στενά πιο δύσκολα, αλλά με όψη γειτονιάς. Όσο προχωράγαμε καταλαβαίναμε τις διαφορές που έχουν τα διάφορα τμήματα της Λεωφόρου. Πόσα διαφορετικά πρόσωπα υπάρχουν. Καταμετρήσαμε κλειστά και ανοιχτά μαγαζιά, αισιοδοξία και απαισιοδοξία, το πολύχρωμο και το μουντό.

Υ.Γ. Αυτή η βόλτα μας έδωσε τον Μπισκότο! Ενα μικροσκοπικό γατάκι που χωμένο κάτω από τις ρόδες ενός αυτοκινήτου νιαούριζε δυνατά. Ο Μπισκότο βρήκε στέγη!

Εντυπώσεις
από τις καταγραφές των ισογείων καταστημάτων της Πατησίων το 2004 και το 2014
Κατέγραψα τα ισόγεια καταστήματα της Πατησίων δύο φορές. Μία το καλοκαίρι του 2004 και μία ακόμη, δέκα χρόνια μετά, το καλοκαίρι του 2014. Την πρώτη φορά με αφορμή σπουδαστική μου έρευνα και τη δεύτερη με αφορμή την πρώτη μου ατομική έκθεση, που μόλις ολοκληρώθηκε, με τίτλο “Αστικές Λεπτομέρειες” και θέμα πάλι την Πατησίων.
Και στις δύο περιπτώσεις αφετηρία ήταν η εξερεύνηση της ιδιαίτερης κοινωνικής και χωρικής γεωγραφίας του δρόμου. Η Πατησίων ως τόπος περιπάτου, ως δρόμος που χωρίζει κι ενώνει γειτονιές, ως ιστορική αστική περιοχή, ως παράδειγμα “ξεχασμένου” σήμερα τόπου για την Αθήνα με ανεξερεύνητες δυνατότητες.
Εντύπωση μου έκαναν ότι το 2004, τα καταστήματα ρούχων, παπουτσιών, εσωρούχων αλλά και τραπεζών ανέρχονταν στο 44,3% των 874 συνολικά καταστημάτων, δείγμα της τότε Ελλάδας, ενώ μόνο 23 ήταν ξενοίκιαστα. Το φετινό καλοκαίρι τα ξενοίκιαστα ήταν πλέον 177, ενώ δημιουργήθηκαν καταστήματα με αγορές χρυσού, mini market με προϊόντα της Ανατολικής Ευρώπης, αλλά και καταστήματα φτηνών κλήσεων προς χώρες της Ασίας, δείγμα της κοινωνικής μεταβολής του δρόμου από την κρίση και τη δημογραφική αλλαγή.
Οι καταγραφές με βοήθησαν κάθε φορά να καταλάβω το πώς όψεις της τρέχουσας κουλτούρας μας αποτυπώνονται στον χώρο, να δω τις πολλές διαφορετικές “Πατησίων” μέσα στην Πατησίων, να διακρίνω τα “σύνορά” της από τα μαγαζιά, αλλά και να γνωρίσω τους ανθρώπους που ζουν και δουλεύουν εκεί καθημερινά.
Λουκάς Μπαρτατίλας

Η Πατησίων ζει…;
Αρκετά αισιόδοξος τίτλος, αλλά πολύ καλός για να είναι αληθινός …
Η Πατησίων κινδυνεύει να πεθάνει για μένα. Περπατώντας κατά μήκος της Πατησίων για να καταγράψω τις επιχειρήσεις που βρίσκονται επί αυτής της οδού, συνειδητοποίησα πόσο πολύ έχει επηρεαστεί ένας κατ’ εξοχήν εμπορικός δρόμος από την οικονομική κρίση. Πλήθος επιχειρήσεων, είτε είναι εγκαταλελειμμένες, είτε είναι κλειστές με ένα χαρτί «ΕΝΟΙΚΙΑΖΕΤΑΙ» στην πόρτα.
Οι ανοιχτές επιχειρήσεις με την πάροδο του χρόνου γίνονται πλέον «είδη προς εξαφάνιση». Απόγνωση, φόβος και απελπισία είναι ζωγραφισμένα στα πρόσωπα πολλών ιδιοκτητών. Μόνο τα υποκαταστήματα μεγάλων επιχειρήσεων παραμένουν ανέγγιχτα από την κρίση. Bershka, Zara, Stradivarius είναι μερικές από αυτές τις επιχειρήσεις.
Είναι φανερό ότι όσο περνά ο καιρός, δεδομένων των συνθηκών, οι επιχειρήσεις που βάζουν «λουκέτο», θα πληθαίνουν και ο δρόμος αυτός θα χάσει την παλιά του δόξα σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό.
Η Πατησίων, λοιπόν, «αναστενάζει»……!
Γράβαρη Μαριάντζελα

Αποκωδικοποίηση
από την ομάδα reformers
Ξεκινώντας μία διπλωματική εργασία για την Πατησίων δεν μπορούσαμε να παρακάμψουμε μία ενδελεχή καταμέτρηση της εμπορικής δραστηριότητας της λεωφόρου. Παρόλο που η Πατησίων παρουσιάζει πολλούς χαρακτήρες πέρα από τον εμπορικό, η καταγραφή αυτή στάθηκε ένα πολύτιμο εργαλείο για την ανάγνωση της περιοχής. Μέσω αυτής επαληθεύσαμε τον διαχωρισμό της Πατησίων σε επιμέρους περιοχές με διαφορετικές ταυτότητες: τα πολυκαταστήματα γύρω από την Αγίου Μελετίου, δίνουν την θέση τους σε μικρά μαγαζιά στην περιοχή της Κυψέλης, ενώ στα Άνω Πατήσια υπάρχει εντονότερη η αίσθηση της γειτονιάς. Αυτό όμως που μας κέντρισε το ενδιαφέρον ήταν το ότι η αλλαγή του χαρακτήρα των περιοχών ταυτίζεται σε κάποια σημεία με τα υπόγεια ρέματα που διατρέχουν εγκάρσια τον δρόμο, όπως για παράδειγμα συμβαίνει στην οδό Μάρνης και στη Φωκίωνος Νέγρη. Για μας μία τέτοιου είδους καταγραφή αποτελεί μία φωτογραφία του δρόμου σε μία συγκεκριμένη χρονική στιγμή. Θεωρούμε πως θα είχε ενδιαφέρον μία συστηματικότερη καταμέτρηση στο πέρασμα του χρόνου, ώστε να χρησιμοποιηθεί σαν εργαλείο που θα αποκωδικοποιήσει αλλαγές που αφορούν στη λεωφόρο.
Ελένη, Ξένια

Πολυπρόσωπη
Ανεβοκατεβαίνεις και μετράς. Και σημειώνεις γραμμούλες. Ένα κατάστημα κλειστό ή και ανοιχτό, μία γραμμούλα. Όμως πίσω από κάθε γραμμή κρύβονται άνθρωποι.

Εμείς σαν περιοδικό κάναμε τη δική μας καταγραφή. Με τις δικές μας μέθοδους και σταθερές. Έτσι όπως τις σκεφτήκαμε και τις συζητήσαμε. Στον παραπάνω πίνακα δίνουμε μία συνολική εικόνα του συνόλου της Λεωφόρου από την Ομόνοια μέχρι και τα Άνω Πατήσια. Επίσης δίνεται και η εικόνα των στενών της. Μετρήσαμε όλα τα στενά που βρίσκονται κάθετα στην Πατησίων μέχρι την πρώτη παράλληλη οδό προς την Πατησίων. Δηλαδή σαν να λέμε μέχρι Γ’ Σεπτεμβρίου και μέχρι Δροσοπούλου. Δύο χιλιάδες χώροι περίπου, οι 944 πάνω στη Λεωφόρο, οι 980 στα στενά. Δεν μετρήσαμε καθόλου τα δικηγορικά γραφεία, τους γιατρούς που βρίσκονται σε πολυκατοικίες και συγκροτήματα. Υπολογίστηκαν όμως οι εμφανείς εταιρείες και υπηρεσίες που στεγάζονται σε κτίρια. Για αυτό υπάρχει και μία απόκλιση μικρή ανάμεσα στην δική μας καταμέτρηση και σε αυτήν των (τόσο φιλικών!) καταμετρητών της ΕΣΕΕ.

 

Ο πίνακας αυτός δείχνει με τη μία την πραγματική εικόνα της περιοχής. Τρία είναι τα βασικά συμπεράσματα.
1. Η Λεωφόρος αντέχει αν συνυπολογίσει κανείς το μέγεθος και τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης που βιώνουμε. Πόσες φορές δεν έχουμε ακούσει πως πέθανε αυτός ο δρόμος, πως δεν υπάρχει ζωή κλπ.
2. Η Πατησίων των στενών έχει χτυπηθεί σε διπλάσιο βαθμό. Στην πραγματικότητα ένα στα δύο μαγαζιά είναι ανοιχτό και αυτό δημιουργεί μία ζοφερή εικόνα. Και αν παρθεί υπόψιν πως δεν έχουμε καταμετρήσει σε βάθος τα στενά, που φυσιολογικά η κατάσταση θα είναι ακόμα πιο προβληματική.
3. Το ποιοτικό στοιχείο είναι αυτό που κρατά και ζωντανή την περιοχή και εμφανίζεται στην πολυποικιλία που υπάρχει στη Λεωφόρο. Δεν είναι ένας δρόμος υπηρεσιών ή αντιπροσωπειών ή μπαρ και σημείων διασκέδασης. Έχει τα πάντα, αυτο δείχνουν τα ποσοστά που βρίσκονται στην αριστερή πλευρά του πίνακα. Αυτή η πολυμορφία της Λεωφόρου είναι ένα σημαντικό ιδιαίτερο χαρακτηριστικό που την διαφοροποιεί σε σχέση με άλλους δρόμους, Λεωφόρους και περιοχές.

Ομόνοια-Λ. Αλεξάνδρας
Κλειστά 40% – Ανοιχτά 60% // Στενά: 50% – 50%

Εδώ παρουσιάζονται τα μεγαλύτερα ποσοστά κλειστών μαγαζιών σε σχέση με όλες τις άλλες περιοχές της Λεωφόρου. Είναι η περιοχή που έχει πληγεί πιο πολύ από την κρίση. Και αυτό παρατηρείται, είτε πάνω στην κεντρική οδό, είτε στα στενά και τις παρόδους. Πολλοί λόγοι έχουν οδηγήσει σε αυτή την κατάσταση. Αυτό το κομμάτι του δρόμου δεν περπατιέται με χαλαρό τρόπο, δεν είναι για βόλτα. Δεν είναι φιλικό. Δεκάδες μέρες του χρόνου η περιοχή είναι κλειστή. Βασικό είναι επίσης ότι δεν υπάρχει κοινωνική συνοχή, δεν υπάρχουν γειτονιές με σταθερό κόσμο, συνήθειες και σχέσεις. Υποβάθμιση του κέντρου, επεισόδια, πιάτσες ναρκωτικών, αδιαφορία και παραίτηση από το κράτος. Χαρακτηριστική δήλωση υπουργού πως δεν ανακατασκευάζουμε το σπίτι της Μαρίας Κάλλας, γιατί βρίσκεται σε υποβαθμισμένη περιοχή. Ακόμα και η πλατεία Ομονοίας, αυτή η τόσο σημαντική πλατεία, στέκεται αμήχανη και εχθρική απένατι στον περαστικό. Δεν υπάρχει πράσινο, δεν υπάρχουν παγκάκια. Είναι σαν να δίνεται ένα σήμα: “περνάς και φεύγεις”. Σε μία έρευνά μας, οι ιδιοκτήτες ζητάνε πολύ ακριβά ενοίκια με πολλές προκαταβολές και άλλες δυσκολίες στους όρους συμβολαίου. Υπάρχουν όμως δεκάδες μαγαζιά με ιστορία δεκαετιών, ανταγωνιστικές τιμές και ποιότητα. Που αντέχουν πεισματικά, έχουν πελατεία μόνιμη και σταθερή. Προσέξτε κάποιες παλιές ταμπέλες, φωτεινές με χρώματα, που κεντρίζουν το μάτι του περαστικού.

ΠΑΤΗΣΙΩΝ
ΑΝΟΙΧΤΑ: 71
KΛΕΙΣΤΑ: 46
ΣΥΝΟΛΟ: 117

ΣΤΕΝΑ
ΑΝΟΙΧΤΑ: 94
KΛΕΙΣΤΑ: 94
ΣΥΝΟΛΟ: 188

Ξεκίνησα από την Ομόνοια. Πόσες φορές την έχουν
αλλάξει αυτήν την Πλατεία;

Λ. Αλεξάνδρας-Αγ. Μελετίου
Κλειστά 21% – Ανοιχτά 79% // Στενά: 46% – 54%

Σε προκαλεί να κάνεις βόλτα, να χαζέψεις βιτρίνες, να μπεις στα μαγαζιά για να δεις ή και να αγοράσεις, να πιεις καφέ και να περπατήσεις μέχρι τον κινηματογράφο ή το θέατρο που έχεις επιλέξει.
Συνδυάζει στοιχεία εμπορικού κέντρου με κάποια στοιχεία γειτονιάς. Υπάρχουν αντιπρόσωποι μεγάλων αλυσίδων, εμπορικά μαγαζιά, υπηρεσίες και θέατρα. Είναι ένα από τα πιο δυνατά εμπορικά κομμάτια της λεωφόρου. Εδώ το πρωί η κίνηση είναι αυξημένη. Οι φοιτητές της ΑΣΟΕΕ αλλά και των άλλων ιδιωτικών σχολών που έχουν εγκατασταθεί στο τμήμα αυτό της Πατησίων, αλλά και στα στενά ή στις παράλληλους δίνουν μια άλλη νότα πιο νεανική, πιο ζωντανή πιο φασαριόζικη. Χιλιάδες περαστικοί διασχίζουν την Χέυδεν, που ενώνει την Πατησίων με τον ηλεκτρικό της Βικτώριας, από νωρίς το πρωί μέχρι και αργά το απόγευμα με προορισμό τη Λεωφόρο ή ευρύτερα την περιοχή προσδίδοντας στον δρόμο περισσότερη ζωντάνια συγκριτικά με άλλα τμήματά της. Τα ενοίκια είναι πιο λογικά γεγονός που βοηθάει στην ενίσχυση της επιχειρηματικότητας και στην απόφαση εταιρειών να μεταφερθούν ή να ανοίξουν νέα παραρτήματα. Ακόμη και το βράδυ ο φωτισμός από τις βιτρίνες των
καταστημάτων βοηθάει ώστε η διέλευση του κόσμου να είναι πιο ασφαλής.
Η κίνηση βοηθιέται και από γειτονιές και πλατείες που υπάρχουν γύρω από την Πατησίων. Αρχίζει η Κυψέλη με τα παλιά τριόροφα και νεοκλασικά. Εδώ μένουν οικογένειες Ελλήνων με δεκαετίες στην πλάτη τους, ενώ υπάρχουν μαγαζάκια μεταναστών πλήρως αφομοιωμένα στην καθημερινότητα, σχέσεις δομημένες και συγκροτημένες.

ΠΑΤΗΣΙΩΝ
ΑΝΟΙΧΤΑ: 192
KΛΕΙΣΤΑ: 51
ΣΥΝΟΛΟ: 243

ΣΤΕΝΑ
ΑΝΟΙΧΤΑ: 139
KΛΕΙΣΤΑ: 117
ΣΥΝΟΛΟ: 256

Η Κοδριγκτώνος πάντα μπερδέυει τους αδαείς.
Είναι Κόδρι ή Κόρδιγκτωνος;

Αγ. Μελετίου-Κολιάτσου
Κλειστά 27% – Ανοιχτά 73% // Στενά: 57% – 43%

Σε αυτό το τμήμα της Πατησίων οι εικόνες αλλάζουν την ίδια στιγμή που αριθμητικά αν το βλέπαμε δεν παρουσιάζει σημαντικές διαφορές από τα υπόλοιπα τμήματά της. Παρ΄όλα αυτά ο χαρακτήρας των καταστημάτων που λειτουργούν σε μεγάλο ποσοστό είναι πολύ διαφορετική. Θα συναντήσεις πολλά μικρά σε εμβαδόν καταστήματα, με ξένες πινακίδες διαφόρων κλάδων, τρόφιμα, τεχνολογίες, εμπόριο, που απευθύνονται κυρίως σε πληθυσμό από άλλες χώρες που φέρνουν μαζί τους τις παραδόσεις τους και μαζί με αυτά και τα προϊόντα τους ή τις καταναλωτικές τους συνήθειες. Ένα τμήμα της Πατησίων με αρκετά αντιφατικές εικόνες. Από Αγίου Μελετίου μέχρι και την πλ. Αμερικής συναντάς αρκετές εμπορικές επιχειρήσεις με την αίγλη και την αίσθηση του προηγούμενου τμήματος, μια αίσθηση που σβήνει σταδιακά και σχεδόν εξαφανίζεται από το Hondos “της Πατησίων” και μετά. Το γνωστό πολυκατάστημα κάποτε αποτελούσε πόλο έλξης αρκετών αγοραστών, κυρίως γένους θηλυκού που είχε επιλέξει να ψωνίσει στο κέντρο της Αθήνας. Τώρα αναρωτιούνται αρκετοί (κάτοικοι και καταστηματάρχες) αν θα παραμείνει ανοιχτό ή αν θα κλείσει και όλοι συνομολογούν στο ότι παρακμάζει. Από εκεί και μετά η εικόνα εμπορικά μεταβάλλεται, όπως περιγράψαμε αρχικά. Κυρίως μικρά καταστήματα, πολλά από αυτά με διάφορα εμπορεύματα, χωρίς κάποια ταυτότητα με τον δικό τους όμως αγοραστικό κοινό.

ΠΑΤΗΣΙΩΝ
ΑΝΟΙΧΤΑ: 210
KΛΕΙΣΤΑ: 77
ΣΥΝΟΛΟ: 287

ΣΤΕΝΑ
ΑΝΟΙΧΤΑ: 133
KΛΕΙΣΤΑ: 175
ΣΥΝΟΛΟ: 308

Μήπως να την ξαναπούμε πλατεία Αγάμων; Γιατί δηλαδή το πλατεία Αμερικής είναι πιο ανεβαστικό;

Κολιάτσου-Άνω Πατήσια
Κλειστά 15% – Ανοιχτά 85% // Στενά: 40% – 60%

Σε αυτή την περιοχή αποτυπώνονται τα μικρότερα ποσοστά κλειστών καταστημάτων και επιχειρήσεων και όσον αφορά την κεντρική οδό, αλλά και τα κάθετα στενά. Είναι μια περιοχή που παρουσιάζει μια πληρότητα. Κάνοντας μια βόλτα από πλατεία Κολιάτσου μέχρι Άνω Πατήσια θα παρατηρήσεις ότι υπάρχει ένα μέτρο. Δεν περισσεύει τίποτα. Έχει τη δυνατότητα να καλύψει όλες τις ανάγκες. Από την Εστία του Αγίου Λουκά μέχρι και τα Άνω Πατήσια, ο δρόμος, η κίνηση και η επιχειρηματικότητα επανέρχονται στους κανονικούς τους ρυθμούς θα έλεγε κανείς. Σε αυτό το
τμήμα της Πατήσιων, πολύ κοντά σε ένα μεγάλο Super Market θα
συναντήσεις μανάβικο και ψαράδικο. Τα καταστήματα ένδυσης απευθύνονται σε όλες τις τσέπες, ενώ ένα μεγάλο τμήμα της περιοχής φροντίζει για τη διασκέδασή μας. Επιχειρήσεις δεκαετίων που άντεξαν στον χρόνο, όπως το ζαχαροπλαστείο η Χαρά, υποδέχονται με αρμονικό τρόπο νεανικά όμορφα διακοσμημένα café που διασκεδάζουν τη νεολαία της Πατησίων και όχι μόνο.
Αρμονία έχουν και οι εικόνες του περαστικού και η ιστορία του δρόμου από το παρελθόν στο σήμερα. Το πάρκο Φιξ και το πάρκο Δρακόπουλου σηματοδοτούν ότι ο δρόμος έχει τη δική του ιστορία και ας άλλαξαν πολλά από τότε που τα δύο αυτά πάρκα είχαν και τη δική τους ζωή.

ΠΑΤΗΣΙΩΝ
ΑΝΟΙΧΤΑ: 254
KΛΕΙΣΤΑ: 43
ΣΥΝΟΛΟ: 297

ΣΤΕΝΑ
ΑΝΟΙΧΤΑ: 117
KΛΕΙΣΤΑ: 75
ΣΥΝΟΛΟ: 192

Προσπαθώ να μεταφερθώ στον χρόνο πίσω. Να ανεβοκατεβάζω εγώ την αλυσίδα
για να περνάει το θηρίο.

Πατησίων η πολυάσχολη

Μια γεύση από το παλιό αθηναϊκό κέντρο: κάτι τα δικηγορικά γραφεία, κάτι τα μέγαρα με τις στοές και τα δεκάδες καταστήματα. Έχει ο δρόμος μια αρχοντιά ιστορική σε αυτό του το κομμάτι. Από τη μια το μόνιμα επίκαιρο Πολυτεχνείο, από την άλλη η οικία Κάλλας και το Αρχαιολογικό Μουσείο. Εδώ δεν έρχεσαι να μείνεις, αλλά να δουλέψεις, να σπουδάσεις στα κολλέγια, να πας θέατρο, να διαδηλώσεις στη Στουρνάρη. Δεν είναι εδώ για τους αργόσχολους και τους περιπατητές. Είναι γι’ αυτούς που έχουν ξεκαθαρίσει ποιος είναι ο προορισμός τους. Όλη μέρα θα τους δεις να διασχίζουν τα φανάρια και να βουτάνε στους παράδρομους και τα στενά, πολυάσχολοι, αποφασισμένοι. Τη νύχτα πάλι, αδειάζει από κόσμο και σε αγχώνει λίγο. Καλά τα μεγαλοξενοδοχεία και τα εστιατόρια, αλλά έχει τα σκοτεινά κομμάτια. Προσπαθείς με γρήγορο βήμα να περάσεις τις σκαλωσιές και να φτάσεις σε μια φωτεινή στάση λεωφορείου. Όχι τόσο, γιατί φοβάσαι κάποιον, απλά τα κλειστά ψηλοτάβανα μαγαζιά σου γεννούν ένα δέος, νιώθεις σαν το εγγονάκι που παππού που αποκοιμήθηκε στην πολυθρόνα και τρέμεις να τον ξυπνήσεις.

ΠλατεIες: Κάνιγγος, Εξαρχείων, Βάθη, Λαυρίου, Αιγύπτου

Σημαντικά κτΙρια: Πολυτεχνείο, Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, Οικία Κάλλας (Πατησίων 61), Μέγαρο Λιβιεράτου (Πατησίων 55)

Θεατρα: Ζίνα, Λαμπέτη, Στούντιο Μαυρομιχάλη, Θέατρο Αρμένη, Φούρνος, Εξ Αρχής, Προσκήνιο, Άλφα, Εξαρχείων, Έναστρον, Βεάκη, Ιδεοθέατρον

Κινημ/γράφοι: Αλεξάνδρα, Αλκυονίς

ΣταθμοΙ μετρό / ηλεκτρικου: Ομόνοια

ΣΗΜΕΙΑ
Σε αυτήν την περιοχή το πλήθος των σημείων είναι μικρό. Εδώ βρίσκεται το 13% του συνόλου των καταστημάτων που υπάρχουν πάνω στην Λεωφόρο. Αυτό εξηγείται γιατί μεγάλα τμήματά της καλύπτονται από το κτίριο του Πολυτεχνείου και το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο.
Το 8% των επιχειρήσεων είναι στην εκπαίδευση. Εκατοντάδες νέοι από το πρωί εώς και αργά το μεσημέρι κινούνται στην περιοχή δίνοντας μία άλλη οπτική και δυναμική στην περιοχή. Πάντως πάνω στη Λεωφόρο δεν υπάρχουν σημεία που θα μπορούσαν να λειτουργήσουν σαν στέκια και σημεία συνάντησης.
Εδώ βρίσκουμε το μεγαλύτερο ποσοστό επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον κλάδο της εστίασης. Αποτελούν το 15%. Μικρές αλλά και μεγαλύτερες επιχειρήσεις με γρήγορο φαγητό, καφέ στο χέρι προσφέρουν λύσεις στη νεολαία και τους περαστικούς.
Ενδιαφέρον έχει η ξαφνική εμφάνιση κόσμου συγκεκριμένες βραδινές ώρες που σχολάνε τα πολλά θέατρα που βρίσκονται στην περιοχή. Μετά από λίγο επικρατεί ξανά μία κάπως ενοχλητική ησυχία.
Γιατί δεν φροντίζουν το συντριβάνι στην Πλατεία Αιγύπτου; Και με το Ακροπόλ τι γίνεται;

Μου έκανε εντύπωση ο περιπλανώμενος καταβεβλημένος νέος που είχε πάρει τη δόση του, πώς κοίταζε την περιστρεφόμενη πόρτα του ξενοδοχείου.
Η καθαρίστρια του έδωσε ένα κέρμα. Τον κοίταξε συμπονετικά και τον έδιωξε.

 

Πατησίων η πεφωτισμένη

Εδώ βρίσκεις απ’ όλα. Μια πόλη μέσα στην πόλη. Με τα πανεπιστήμιά της, τις καφετέριές της, την αγορά της, τους κινηματογράφους της. Φτιαγμένη για να ζει μέρα-νύχτα, βιτρίνες, φώτα, φαγάδικα. Φτιαγμένη για μεγαλεία που σήμερα δεν υπάρχουν πια. Εξυπηρετεί πρόθυμα τους κατοίκους και τους φοιτητές της και είναι πάντα έτοιμη να σου διδάξει το κάτι παραπάνω από την ιστορία της πόλης, αν είσαι από αυτούς που ψάχνουν. Εδώ θα βρεις ξύλινες περίτεχνες πόρτες δίπλα σε πολυκατοικίες με τον συντελεστή δόμησης στον ουρανό. Είναι αυτό το παράξενο παιδί της Κυψέλης, με τον Άγιο Παντελεήμονα. Εδώ αρχίζεις και νιώθεις τη διαφορά των δυο πλευρών του δρόμου, να βλέπεις όλο και πιο συχνά άλλους πολιτισμούς και ιστορίες από χώρες μακρινές. Δεν είναι το καλολουστραρισμένο εμπορικό κέντρο που έχεις συνηθίσει, το τουριστικό θέρετρο εν Αθήναι. Μια περιοχή πολύ φυσιολογική για τους μόνιμους κατοίκους, σοκ για τους πρόσκαιρους επισκέπτες που συχνάζουν στο Γκάζι. Δεν φτάνει εδώ το lifestyle. Δεν είναι hip,high και in. Σε ρίχνει με τα μούτρα στο πολύβουο σήμερα, που δεν έχεις παρά να το αγαπήσεις με τα κουσούρια του.

ΠλατεIες: Βικτωρίας, Πεδίον Άρεως, Αγίου Γεωργίου
Σημαντικα κτΙρια: ΟΤΕ, ΑΣΣΟΕ, Πανελλήνιος Γ.Σ
Θεατρα: Βικτώρια, Πορεία, Δανδουλάκη, Μπρόντγουεϊ, Πόλη, Οδού Κεφαλληνίας, Στούντιο Κυψέλης, 4 εποχές, Κάππα, Οδού Κυκλάδων, Τόπος Αλλού, Αθηνά
Κινημ/γράφοι: Τριανόν, Ίλιον, Αελλώ
ΣταθμοΙ μετρό / ηλεκτρικου: Βικτώρια

ΣΗΜΕΙΑ
Το 65% των καταστημάτων αφορούν στο εμπόριο. Είναι τα περισσότερα με ιστορία, αλυσίδες καταστημάτων, αναγνωρίσιμες μάρκες.
Υπάρχει κινητικότητα στην περιοχή. Ανοίγουν αρκετά νέα καταστήματα, κύρια στο ρούχο και στα καφέ που θα καλύπτουν τις ανάγκες των φοιτητών και των περαστικών.
Είναι το μοναδικό κομμάτι της Πατησίων που χαρακτηρίζεται από τη νησίδα που χωρίζει την άνοδο και την κάθοδο.
Άσχημη εντύπωση τα τεράστια διαφημιστικά πανό που καλύπτουν τις προσόψεις καταπληκτικών αρχιτεκτονικά κτιρίων. Λυπηρό φαινόμενο τα νέα καταστήματα που ανοίγουν και δεν σέβονται καθόλου την αρχιτεκτονική και τις λεπτομέρειες των κτιρίων που τους φιλοξενούν.
Χαρακτηριστική φιγούρα των εργαζόμενων σε υπηρεσίες, που σταματούν περαστικούς προσφέροντας ένα δώρο που σε οδηγεί στους πρώτους ορόφους της ομορφιάς (αποκλειστικά γυναικείας).
Σημείο αντιπαράθεσης και πολλές φορές συγκρούσεων με την αστυνομία, οι μικροπωλητές μπροστά από την ΑΣΟΕΕ που μπορείς να βρεις τα πάντα, αμφιβόλου ποιότητας εμπορεύματα. Δεν είναι λίγες οι φορές που κλείνει ο δρόμος από φασαρίες ενώ στο αμέσως επόμενο στενό η ζωή συνεχίζεται κανονικά.
Εδώ υπάρχουν ανεκμετάλλευτα σημεία που θα μπορούσαν να γίνουν πόλος έλξης στα πλαίσια μιας αναβάθμισης όλης της περιοχής . Το Γκριν Παρκ, η Στοά, αλλά ακόμα και το Πεδίον του Άρεως.

Παρατήρησα την κυρά με τους τόσους πολλούς Μαΐους στην πλάτη της. Κομψά βαμμένη,
καλοντυμένη και χαμογελαστή. “Καλή σας ημέρα νεαρέ μου”, είπε με τόση ευγένεια, αλλά εγώ κοντεύω τα 50.

Πατησίων η πολυπολιτισμική

«Δύσκολη» περιοχή θα ακούσεις να λένε. «Μην πας νύχτα, ούτε μέρα». Η διχοτόμηση του δρόμου, που οριοθετεί και τα «Κάτω» Πατήσια κορυφώνεται. Συνώνυμο σχεδόν της υποβάθμισης. Τη νιώθεις αφημένη, είναι αλήθεια. Σαν να προτιμούν όλοι να γυρνάνε το κεφάλι τους αλλού, όταν αντικρίζουν τα κλειστά κτίρια ή τα μαγαζάκια με τις ταμπέλες σε ξένη γλώσσα. Και όμως, επικρατεί ο κανόνας του ισογείου. Τα ισόγεια έχουν ζωή, καταστήματα (ειδική μνεία στη μεγάλη συγκέντρωση σουβλατζίδικων ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο), έχουν κίνηση. Ακόμα και αν οι άλλοι όροφοι είναι γκρίζα παρατημένα μπαλκόνια. Αν και δεν είναι τόσο άδεια όσο φαίνεται. Είναι το πιο κατοικημένο κομμάτι της Λεωφόρου, μια γειτονιά πάνω σε οδική αρτηρία. Λειτουργεί σαν γειτονιά πολύ, με τις πλατείες που διεκδικούν οι κάτοικοι, τις δράσεις τους, τις συνελεύσεις τους. Είναι και γειτονιά μεταναστών αδιαμφισβήτητα, και αν το σεβαστείς αυτό θα θαυμάσεις και τις κυρίες με τα φανταχτερά αφρικάνικα φορέματα να πηγαίνουν στην εκκλησία τους την Κυριακή, και τα παιδιά που παίζουν μαζί στην πλατεία να μιλούν σε 3 διαφορετικές γλώσσες.

ΠλατεIες: Αμερικής, Παύλου Μπακογιάννη, Κυψέλης, Φωκ. Νέγρη, Καλλιγά, ο Πλάτανος, Αγίου Νικολάου, Κολιάτσου, Πεάν, Αγ. Παρασκευής, Γαζια, Φυτευτή, πάρκο Κύπρου

Σημαντικά κτΙρια: Θήρας 54, Γκράβα, πολυκατοικία Γεωργοπούλου, Λέλας Καραγιάννη, φοιτητική εστία

Θέατρα: Κνωσσός, Κ.Ε.Τ., Στούντιο Πρώτες Ύλες, Διέλευσις, Ελεύθερη Έκφραση, Χώρα, Θεατρική Σκηνή, Αλεξάνδρεια

Κινημ/γράφοι: Σινέ ΦΙΛΙΠ, Όσκαρ, ΣΤΟΥΝΤΙΟ

ΣταθμοΙ μετρό / ηλεκτρικού: Αγ. Νικόλαος, Κάτω Πατήσια

ΣΗΜΕΙΑ
Τα 2 κτίρια που στέκουν δεξιά και αριστερά της Πατησίων μοιάζουν με πύλη –αφετηρία σε άλλη περιοχή. Μια περιοχή με τη δική της ιστορία, που μεβάλλεται μέσα στον χρόνο.
Πολλές μικρές θεατρικές σκηνές δείχνει ότι ο πολιτισμός δεν έχει προκαταλήψεις και υπάρχει και δημιουργείται εκεί που είναι η ιστορία του. Και μην ξεχνάμε ότι παντού υπάρχει κόσμος να τον απολαύσει.
Είναι το τμήμα εκείνο της Πατησίων με τις περισσότερες ίσως πλατείες, δύο εκ των οποίων ίσως οι πιο γνωστές. Πλ. Αμερικής και Πλ. Κολιάτσου.
Σε αυτή την περιοχή οι πολιτισμοί συνυπάρχουν μια πραγματικότητα που σε άλλους δεν αρέσει και άλλους δεν τους προβληματίζει, αλλά είναι πραγματικότητα που φέρει το δικό της φορτίο, αλλά και τις δικές της εικόνες.
Εδώ θα δεις τις μάνες να κουβαλάνε τα παιδιά τους στην πλάτη και να πηγαίνουν για τα ψώνια του σπιτιού και θα χαμογελάσεις που τα παιδιά παίζουν με τον ίδιο τρόπο κι ας έχουν άλλο χρώμα ή γλώσσα. Εδώ πάλι το βράδυ θα φοβηθείς, όχι γιατί απαραίτητα συνέβη κάτι σε εσένα, αλλά γιατί ακούς διάφορα κατά καιρούς ή γιατί οι εικόνες που συναντάς δεν είναι κοντά στα δικά μας δεδομένα ή πολιτισμό.

Τα άσπρα τουρμπάνια κατακλύζουν την Κυριακή το πρωί την περιοχή. Ένας ηλικιωμένος δυστροπεί, ένας άλλος χαμογελά. Δεν τσακώνονται ευτυχώς μεταξύ τους. Οι καλοντυμένες
μετανάστριες γελούν και περιμένουν το λεωφορείο

Πατησίων η πολύτεκνη

Η Πατησίων που αλλάζει ανά τετράγωνο, όσο πλησιάζεις στο τέρμα της. Την χωρίζει στα δυο η Γαλατσίου, προσδιορίζοντας και τα δυο της κομμάτια. Από τη μια η Γκράβα, ο Αγ.Λουκάς και οι κουβέντες περί γκέτο και από την άλλη η Κυπριάδου, των καλλιτεχνών και των παριζιάνικων πλατειών. Διαφορετικά κομμάτια ασυζητητί, αν και έχε στο νου σου ότι ο αστικός μύθος, όλα τα φουσκώνει. Με τον καιρό έχουν διεισδύσει και ενωθεί τα δυο κομμάτια, έτσι που δεν τα ξεχωρίζεις ούτε με χειρουργικό μαχαίρι. Κάποτε τα ‘Ανω Πατήσια ήταν περιοχή για εξοχικές κατοικίες, εξού και οι βίλες και οι μονοκατοικίες και τα πάρκα. Από τότε είναι περιοχή για βόλτες, για να θαυμάσεις κανένα νεοκλασικό ή κανένα ερειπωμένο κολοσσό, όπως το παγοποιείο του Φιξ, αν είσαι από τους τολμηρούς. Λίγο πιο πέρα από το τέρμα αρχίζουν και τα πρώτα προσφυγικά του Περισσού και η κάποτε φασαριόζικη Ανθαγορά. Εδώ δεν θα βρεις τα θέατρα και τους κινηματογράφους, εδώ έχει μπυραρίες και ρακομελάδικα και καφε-ζαχαροπλαστεία. Έχει παιδικούς σταθμούς σε κάθε πλατεία και μικρές οικογενειακές πολυκατοικίες του ’70, που κατοικούνται από κάθε λογής Πατησιώτες, από γλύπτες και ζωγράφους μέχρι «ψαγμένη» νεολαία με τζίβες και θρασύτατα χαμόγελα.

ΠλατεIες: Αγίου Λουκά, Παπαδιαμάντη, Ζαγοράς, Νικολοπούλου, Χαλεπά πάρκο ΦΙΞ, πάρκο Δρακόπουλου, πάρκο Ράμφου

Σημαντικά κτΙρια: Κλωναρίδη, νεοκλασικό (Πατησίων 346 κ’ Λασκαράτου), Εριουργία, κτίσματα στο Δρακόπουλο, Παγοποιείο ΦΙΞ, Παγοποιείο Αντζουλάτου, κτίριο Χαλεπά, Σπόρτινγκ
Θέατρα: Πολυχώρος ΕΚΣΤΑΝ
Κινημ/γρΑφοι: –
ΣταθμοΙ μετρό / ηλεκτρικοΥ: Αγ. Ελευθέριος, Άνω Πατήσια

ΣΗΜΕΙΑ

Είναι το κομμάτι της Λεωφόρου που υποδέχεται και αποχαιρετά τους επισκέπτες, είτε από Γαλατσίου και Λασκαράτου, είτε μέσω του τρένου.
Τα νεοκλασικά, όπως η βίλα Κλωναρίδη υποδέχτηκαν τα τριώροφα, αλλά και τις πολυκατοικίες δείχνοντας ότι μια πόλη αλλάζει στον χρόνο. Δεν ξέρω αν είναι δική μας υπόθεση ή της πολιτείας η τύχη κάποιων κτιρίων, ξέρω όμως ότι το παρελθόν θα εκδικηθεί το μέλλον αν δεν φροντίσουμε για την ομαλή προσαρμογή του. Είτε σαν φύση, είτε σαν εικόνα, είτε σαν επιχειρηματικότητα.
Από τα καταστήματα που υπάρχουν στον δρόμο καταλαβαίνεις ότι οι ντόπιοι απαίτησαν την αγορά τους. Υπάρχουν τα πάντα, στις σωστές δοσολογίες. Αν χρειαστεί κάτι η αγορά θα το εφεύρει και η αγορά είμαστε εμείς.
Τα σημεία διασκέδασης στα Άνω Πατήσια δείχνουν ότι ακόμη και η νεολαία ψάχνει πλέον να βρει λύσεις και ξαναγυρνάει στη γειτονιά του, αλλά και ότι μπορούν να αποτελέσουν σημείο συναντήσης νέων ανθρώπων χωρίς να είναι η μόδα που καθορίζεται από τα περιοδικά ή το star system.
Η Πατησίων καταλήγει στην πόλη που την γέννησε, στα Πατήσια.

Βρίσκομαι σε ένα κεντρικό καφέ. Στη μια μεριά ηλικιωμένοι διαβάζουν εφημερίδες
και σχολιάζουν, όχι τα παλιά αλλά αυτά που γίνονται. Στο διπλανό τραπέζι μία παρέα νέων συζητά μεγαλοφώνος για ένα αμφιλεγόμενο ιστορικό θέμα. Μπέρδεμα.

Η απογραφή της επιχειρηματικότητας: Η περίπτωση της Πατησίων

Η πρωτοβουλία

 

Η αρχική ιδέα γεννήθηκε στο ΙΝΕΜΥ τον Αύγουστο του 2010, σε μια συγκυρία που το εμπόριο είχε ήδη μπει στη δίνη της οικονομικής κρίσης, χωρίς ωστόσο τότε να μπορούσε κανείς να φανταστεί τις μελλοντικές διαστάσεις και κοινωνικοοικονομικές προεκτάσεις της ραγδαία εξελισσόμενης ύφεσης. Οι οικονομικές συνθήκες που είχαν αρχίσει να διαμορφώνονται εκείνη την περίοδο, είχαν θέσει στο επίκεντρο του δημόσιου διαλόγου την προβληματική των συνεπειών της κρίσης στην επιχειρηματικότητα, στη μείωση της καταναλωτικής ζήτησης και τελικά στην εμφάνιση των «λουκέτων» που θα μπορούσαν να πάρουν διαστάσεις επιδημίας στην αγορά.
Το ΙΝΕΜΥ, θέλοντας να διερευνήσει και εν τέλει να αποτυπώσει με επιστημονικό τρόπο την αντανάκλαση των ραγδαίων οικονομικών μεταβολών στη δομή και τη σύνθεση της επιχειρηματικότητας, και ιδίως την «ανησυχητική πορεία των λουκέτων», ξεκίνησε με τα λιγοστά διαθέσιμα ερευνητικά μέσα που διέθετε εκείνη την περίοδο, την επιτόπια καταγραφή των κλειστών επιχειρήσεων σε κεντρικούς εμπορικούς δρόμους πόλεων της χώρας.
Η καταγραφή του ΙΝΕΜΥ πραγματοποιείται λοιπόν από τον Αύγουστο του 2010 και μέχρι σήμερα, σε εξαμηνιαία βάση, συμπληρώνει δηλαδή σήμερα 4 χρόνια συνεχόμενης παρατήρησης και αποτύπωσης των αλλαγών που συμβαίνουν στη χωρική και λειτουργική διάρθρωση της επιχειρηματικής δραστηριότητας αλλά και στη βιωσιμότητά της, μέσα σε ένα εξαιρετικά ασταθές οικονομικό περιβάλλον. Η πρωτοβουλία ξεκίνησε με έναν άνθρωπο στο σχεδιασμό (τη νυν Διευθύντρια του ΙΝΕΜΥ, επικ. Καθηγήτρια Βάλια Αρανίτου) και 3 ερευνητές και καταλήγει σήμερα να εργάζονται γι αυτό 3 κοινωνιολόγοι, 1 χωροτάκτης, 1 στατιστικός και 9 ερευνητές.

Η καταγραφή

Η επιτόπια παρατήρηση και καταγραφή της επιχειρηματικότητας αποδείχτηκε για μας το πιο δύσκολο αλλά και ενδιαφέρον ταυτόχρονα κομμάτι της ερευνητικής μας πρωτοβουλίας. Πέρα από τα περισσότερο θεωρητικά ερωτήματα που προηγούνται της φάσης της καταγραφής, δηλαδή ζητήματα σχεδιασμού, ορισμών του πεδίου, επιλογής περιοχών/δρόμων, μεθοδολογικής προσέγγισης κτλ, γρήγορα καταλάβαμε ότι «όταν βγαίνουν οι ερευνητές στον δρόμο» τα πράγματα δεν λειτουργούν στον αυτόματο.
Καταρχάς η καταγραφή των επιχειρήσεων πόρτα-πόρτα, δρόμο-δρόμο, αποτελεί μια ιδιαίτερα κοπιαστική διαδικασία, που κάθε 6 μήνες θα έπρεπε να ολοκληρώνεται από τους ερευνητές μας σε περιορισμένα κάθε φορά χρονικά πλαίσια και φυσικά παντός καιρού!
Ωστόσο πάντα το ζήτημα που ανέκυπτε και μάλλον δεν μπορεί τελικά να το αποφύγει κανείς, είναι η υποκειμενική διάσταση που ενέχει η ίδια η παρατήρηση. Ο αυστηρός μεθοδολογικός σχεδιασμός και η σαφήνεια των οδηγιών προς τους ερευνητές μπόρεσαν να περιορίσουν αλλά όχι να εξαλείψουν το προσωπικό βλέμμα του ανθρώπου που περπατάει στον δρόμο. Αυτό μεταφράστηκε επί του πρακτέου με αποκλίσεις στους αριθμούς των επιχειρήσεων, μεταξύ των καταγραφών, αποκλίσεις που εν τέλει μάθαμε να αποδεχόμαστε ως ένα βαθμό, αφού είναι σύμφυτες με τη διαδικασία της ανθρωπινής παρατήρησης.
Ειδικά η Πατησίων, λόγω του μεγάλου μήκους της ενέχει ιδιαίτερη δυσκολία στην καταγραφή της, ωστόσο αποτέλεσε έναν από τους αρχικούς βασικούς δρόμους παρατήρησης, λόγω της ιδιαίτερης φυσιογνωμίας της, των ιδιαίτερων ανθρωπογεωγραφικών χαρακτηριστικών της και λόγω της αυξημένης εμπορικής της σημασίας.

Η Πατησίων

Η Πατησίων, ένας από τους κυριότερους οδικούς άξονες της Αθήνας, με μήκος 4,5 χιλιομέτρων, χαρακτηρίζεται από την ιδιαίτερη γεωγραφική της Θέση. Ξεκινώντας από την Ομόνοια, αποτελεί κομμάτι του εμπορικού κέντρου της Αθήνας, ενώ κατευθύνεται στον βορρά, διερχόμενη από γειτονιές με ξεχωριστή φυσιογνωμία, για να μας οδηγήσει στη συνοικία των Πατησίων. Η Πατησίων, εκτείνεται δηλαδή εντός και εκτός του στενού εμπορικού πυρήνα της Αθήνας. Αν θέλουμε να μιλήσουμε με όρους εμπορικών ζωνών1, η Πατησίων αποτελεί αναμφίβολα μια ξεχωριστή εμπορική ζώνη της Αθήνας με ιδιαίτερα γνωρίσματα που την διαφοροποιούν σημαντικά λόγου χάρη από το παραδοσιακό εμπορικό τρίγωνο Ερμού – Μοναστηράκι –Ομόνοια.
Τα ποσοτικά στοιχεία επιβεβαιώνουν τη σημασία της Πατησίων, και την υπόστασή της ως μια ξεχωριστή και αυθύπαρκτη στην πραγματικότητα εμπορική αγορά, αφού με βάση τα στοιχεία της Καταγραφής του ΙΝΕΜΥ του Σεπτεμβρίου 2014, η Πατησίων μόνη της συγκεντρώνει το 13% των επιχειρήσεων που καταγράφηκαν σε όλο το εμπορικό κέντρο της Αθήνας. Και αυτό αποτελεί ένα υποτιμημένο ποσοστό καθώς προκύπτει μετρώντας την Πατησίων μόνο ως άξονα, χωρίς απογραφή της επιχειρηματικής δραστηριότητας που συγκεντρώνεται στην ευρύτερη εμπορική ζώνη της Πατησίων.

Η επιχειρηματικότητα στην Πατησίων

Η Πατησίων αποτελεί εμπορικό δρόμο με μεγάλο πλήθος και ποικιλία επιχειρήσεων, με χαρακτηριστική τη συνύπαρξη παραδοσιακών και σύγχρονων δραστηριοτήτων, συνύπαρξη που προσδίδει στην Πατησίων τον ιδιαίτερο χαρακτήρα της. Αν χωρίσουμε τις επιχειρήσεις της Πατησίων σε γενικές κατηγορίες με βάση το αντικείμενο δραστηριότητάς τους, βλέπουμε ότι το μεγαλύτερο συγκριτικά τμήμα τους, εντάσσεται στην κατηγορία εμπορίας ειδών ένδυσης-υπόδησης. Η σημασία της Πατησίων ως «πιάτσα» ένδυσης-υπόδησης, φαίνεται και όταν τη συγκρίνουμε με το σύνολο του πεδίου απογραφής στην Αθήνα, καθώς η Πατησίων στεγάζει το 22% των επιχειρήσεων του κλάδου σε όλο το πεδίο της απογραφής.
Ωστόσο, η ιδιαίτερη ποικιλομορφία της Πατησίων, αποτυπώνεται στα ποσοτικά στοιχεία, ή καλύτερα «κρύβεται» πίσω από το ιδιαίτερα υψηλό ποσοστό της κατηγορίας «Άλλο», κατηγορίας που περιλαμβάνει πολλές και διαφορετικές μεταξύ τους δραστηριότητες που όμως δεν συγκεντρώνουν η καθεμιά σημαντικό πλήθος επιχειρήσεων.
Γενικά, αξίζει να αναφερθεί ότι η Πατησίων έχει δείξει διαχρονικά την αντοχή της στην επιδημία των λουκέτων, αφού στη μόνη καταγραφή που υπερέβη το ποσοστό του 30% ήταν τον Σεπτέμβριο του 2013 όταν και σημειώθηκε το μεγαλύτερο ποσοστό κλειστών για το σύνολο της Αθήνας.
Έχει ενδιαφέρον να δει κανείς την Πατησίων συγκριτικά με άλλους κεντρικούς δρόμους της Αθήνας, σύγκριση που φανερώνει την ιδιαίτερη αντοχή του επιχειρηματικού πυρήνα της Πατησίων που αποτυπώνεται στην ομαλή και «ελεγχόμενη» αύξηση των λουκέτων στον συγκεκριμένο εμπορικό δρόμο.

Το σημαντικότερο όμως στοιχείο από τις απογραφές είναι η τεράστια ποιοτική διαφορά της Πατησίων με άλλους εμπορικούς δρόμους. Γιατί η Πατησίων, ακόμα κι αν εμείς την αντιμετωπίζουμε ως κατεξοχήν εμπορικό δρόμο, λόγω της στόχευσης της έρευνας, δεν είναι μόνο ένας εμπορικός δρόμος. Είναι γειτονιά, είναι θεατρική «πιάτσα», τόπος συνάντησης, δρόμος με πλατείες κ.α. Αν κάποιος δει προσεκτικά άλλους κεντρικούς εμπορικούς δρόμους της Αθήνας, κανένας δεν συνδυάζει τόσα πρόσωπα μαζί.
Η μικρομεσαία επιχειρηματικότητα πλήττεται έντονα ανεξάρτητα από τον χώρο που δραστηριοποιείται και αυτό είναι πόρισμα ξεκάθαρο για εμάς που την μελετούμε και με άλλα εργαλεία τα τελευταία τέσσερα χρόνια. Η χαρτογράφηση των εμπορικών επιχειρήσεων και η συσχέτιση της επιχειρηματικότητας με τον χώρο πρέπει πλέον να πάρει άλλες διαστάσεις για εμάς. Μάλλον θα πρέπει να ξεκινήσουμε να προτείνουμε επιχειρηματικές ευκαιρίες εγκατάστασης για νέους επιχειρηματίες στην Πατησίων… Η συμμετοχή μας σε αυτό το αφιέρωμα θύμισε στα μέλη της επιστημονικής ομάδας ότι η βιωματική παρατήρηση αποτελεί το ισχυρότερο μεθοδολογικό εργαλείο και πόσο τυχεροί είμαστε που η δουλειά μας δεν τελειώνει στην απλή παράθεση αριθμών αλλά αποτελεί κομμάτι μιας ζωντανής και γι αυτό ανατρεπτικής πραγματικότητας …

1. Στην περίπτωση του κέντρου της Αθήνας όπου πρόκειται για ένα εκτεταμένο χωρικά πεδίο, μπορούμε να διακρίνουμε εμπορικές ζώνες, δηλαδή κύριες εμπορικές κεντρικότητες που ενοποιούνται με βάση τον βαθμό χωρικής τους γειτνίασης και συγκέντρωσης/υψηλή χωρική αυτοσυσχέτιση μεγάλου πλήθους επιχειρήσεων, κεντρικότητες εντός της ήδη οριοθετημένες περιοχής του εμπορικού κέντρου. Αυτή η διάκριση είναι απαραίτητη για την αναλυτική εξέταση του εμπορικού κέντρου αφού οι ιδιαιτερότητες της εκάστοτε εμπορικής ζώνης μέσα στο εμπορικό κέντρο είναι σημαντικές.

Η συμμετοχή μας σε αυτό το αφιέρωμα θύμισε στα μέλη της επιστημονικής ομάδας ότι η βιωματική παρατήρηση αποτελεί το ισχυρότερο μεθοδολογικό εργαλείο και πόσο τυχεροί είμαστε που η δουλειά μας, δεν τελειώνει στην απλή παράθεση αριθμών, αλλά αποτελεί κομμάτι μιας ζωντανής και γι αυτό ανατρεπτικής πραγματικότητας …

 

Κείμενο από την συλλεκτική έκδοση – φόλντερ της “Η Πατησίων Ζει” με 35 εξώφυλλα μας και τα αντίστοιχα editorial

Περιδιαβαίνει τα πεζοδρόμια, ακολουθεί το 11, τρυπώνει ανάμεσα στις λέξεις των δελτίων των 8. Βρίσκεται στην ουρά των ανέργων, στους πολλούς που βγαίνουν 7.45 από την Χέυδεν για να πάνε στις δουλειές, στους πιτσιρικάδες που πάνε κάθε Τετάρτη κινηματογράφο, με ένα εισιτήριο δύο άτομα. Ψωνίζει μεσημεράκι στη λαϊκή της Καλλιδρομίου, βολτάρει βραδάκι με μία πορτοκαλάδα μπλε στον Άγιο Παντελεήμονα και στην Κουμουνδούρου, κάθεται στις εισόδους των πολυκατοικιών της Κυψέλης μέχρι να περάσει η μπόρα. Αράζει στον περιφερειακό του Γαλατσίου και κοιτά τα φωτάκια. Ανεβοκατεβαίνει την Αχαρνών και αράζει στην Βάθης και τα σοκάκια του Μεταξουργείου. Πόλη, καταστάσεις και άνθρωποι. «Η Πατησίων Ζει» Βρίσκει λύσεις, προσαρμόζεται και προχωρά.

 Πίσω από ένα έντυπο βρίσκονται άνθρωποι. Αυτοί που το σκέφτονται και το σχεδιάζουν, που γράφουν και σελιδοποιούν. Αυτοί που φροντίζουν να αντέχει οικονομικά. Αυτοί που το μοιράζουν και το διακινούν. Κοινός παρανομαστής οι αμέτρητες ώρες εργασίας, σκέψης, άγχους και ευχαρίστησης. Μερικές φορές και απαισιοδοξίας και στεναχώριας. Η ζωή ενός εντύπου, είναι η ζωή των ανθρώπων του… Και τα έχει όλα… Ευχαριστούμε όλους όσους εργάστηκαν αυτά τα χρόνια για το έντυπο και δεν είναι μαζί μας σήμερα. Ευχαριστούμε όλους αυτούς που διαβάζουν και στηρίζουν την έκδοση αυτή, αλλά και όλους που κάνουν κριτική. Και αυτοί με τον τρόπο τους βοηθούν!

 Editorial

35 κείμενα, editorial όπως συνηθίζεται να λέγονται. Άλλα βγήκαν εύκολα και αβίαστα, άλλα τελευταία στιγμή με την ψυχή στο στόμα. Έξυπνα, αμήχανα, εσωστρεφή, επίκαιρα, ξεκούδουνα, απλοϊκά, επιθετικά… Συνήθως γεννιούνται σαν ιδέα από μία φράση που θα ακουστεί από τον οποιονδήποτε… Μπορεί να είναι κάποιος φίλος, γνωστός αλλά και άσχετος. Κάθε φορά συμπυκνώνουν μία ανάγκη, μία διάθεση και μία τάση. Δεκάδες είναι οι φίλοι που λένε μία γνώμη πριν δημοσιευτεί και τις πιο πολλές φορές δεν είναι λίγα αυτά που αλλάζουν. Ποτέ δεν έχουν σχέση με το περιεχόμενο του φύλλου. Για να κάνουμε την ζωή μας ακόμα πιο δύσκολη από το 17ο φύλλο και μετά το κείμενο έχει άμεση σχέση με την φωτογράφιση του εξωφύλλου. Τις πιο πολλές φορές βγαίνει η φράση και ακολουθεί η προσπάθεια οπτικοποίησης της… Διαβάζοντάς τα τώρα κάποια μας φαίνονται μέχρι και λανθασμένα ή και υπερβολικά συγκεκριμένα. Όμως δεν αλλάζουμε τίποτα. Είναι πραγματικά.

 Εξώφυλλα

Είμαστε δεμένοι με τα εξώφυλλα μας. Τις πιο πολλές φορές βγαίνουν μετά από συζήτηση και ανταλλαγή ιδεών. Λίγες φορές δεν είναι φωτογράφιση αλλά μία κατασκευή ηλεκτρονική. Μας αρέσει πολύ το ανθρώπινο στοιχείο, η λεπτομέρεια και ένα μήνυμα. Υπάρχουν όμως και εξώφυλλα που βγαίνουν τυχαία από ένα απλό κλικ μιας φωτογραφικής μηχανής ή και ενός κινητού. Μας αρέσει που είναι αναγνωρίσιμα, αλλά πιο πολύ όταν μας λένε πως γίνονται κολάζ, αφισάκια, κάδρα σε σπίτια, μαγαζιά και στέκια. Ένα εξώφυλλο είναι πετυχημένο όταν δημιουργεί συζήτηση, χωρίς να προκαλεί. Τις πιο πολλές φορές οι άνθρωποι που εμφανίζονται είναι φίλοι μας αλλά και εμείς οι ίδιοι. Από τα μισά της διαδρομής μας και μετά, η σχέση του εξωφύλλου με το editorial μας κάνει να περνάμε ώρες συζητώντας για το πως και το γιατί. Ο καθένας από εμάς έχει τα αγαπημένα του και οι προτιμήσεις μας είναι τελείως ανόμοιες μεταξύ τους. Μα και σε ένα ερωτηματολόγιο που δουλέψαμε είδαμε πως τελικά στους αναγνώστες αρέσουν τελείως διαφορετικά από τις δικές μας προτιμήσεις. Και αυτό είναι που μας αρέσει πολύ.

Η ΑΝΤΙΓΟΝΗ ΠΕΘΑΙΝΕΙ ΚΑΘΕ ΜΕΡΑ εδώ και πολλά χρόνια

Αυτό το άρθρο δημοσιεύτηκε στο τεύχος νο. 43 της Πατησίων Ζει

“Ποτέ δεν πρέπει τ’ άπιαστα να κυνηγάς. Κι όποιος πιο πάνω απ’ την πατρίδα του βάζει το φίλο, εγώ τον λέω τιποτένιο. Μα η τυραννία γι’ αυτό το λόγο επικρατεί, γιατί μπορεί να λέει και να κάνει ό,τι θελήσει. Και η φάρα των τυράννων αγαπάει το κέρδος. Μην έχεις την ιδέα, πως το δικό σου είναι μόνο το σωστό και τίποτ’ άλλο. Αλίμονο, πόσο αργά είδες το δίκιο!”

Τελικά αλήθεια επιχειρήθηκε να κοπεί η Αντιγόνη όπως υποστηρίζουν οι σύλλογοι των καθηγητών ή όλα είναι μία παρεξήγηση όπως απαντά ο Υπουργός Παιδείας Κ. Γαβρόγλου; Ας σημειωθεί βέβαια ότι πριν λίγο καιρό κόπηκε ο Επιτάφιος του Περικλή… Οπότε είναι στην λογική των πραγμάτων να απεμπλακούν οι νέοι από τα βαρίδια (;) του παρελθόντος όπως προστάζουν οι σύγχρονοι καιροί. Δεκάδες άρθρα, καταγγελίες, αναρτήσεις με επιχειρήματα και αντεπιχειρήματα. Διαβάζω και διακρίνω προσεγγίσεις που χαρακτηρίζονται από ανέμελη καθαρότητα και υποκρισία. Η Αντιγόνη σαν κείμενο προς μάθηση, σαν πράξη και σαν αντίληψη ζωής πεθαίνει κάθε μέρα. Διδάσκεται τυποποιημένα και άνευρα. Διδάσκεται με τρόπο που αφαιρούνται τα τραγικά και σύνθετα στοιχεία και καταλήγει σε μια ωραιοποιημένη αφήγηση με καλούς και κακούς. Και μετά πολιτικοποιείται με αφελή τρόπο, κερδίζει την προσοχή μας για 2-3 μέρες (τηλεοπτικές-ιντερνετικές) και μετά προς την δόξα τραβά… Το Κράτος (γενικά), η εκπαιδευτική κοινότητα, οι καθηγητές σαν σώμα αλλά και σαν άτομα, οι μαθητές θα κάνουν καθόλου αυτοκριτική για αυτόν το επαναλαμβανόμενο θάνατο; Το πρόβλημα δεν βρίσκεται μόνο στο Υπουργείο. Κάτι τέτοιο θα ήταν πιο εύκολο να αντιμετωπιστεί. Το ζήτημα είναι συνολικό και αφορά την κοινωνία στην ολότητά της. Πως στέκεται απέναντι στο παρελθόν της, πως παράγει ή καταναλώνει πολιτισμό και τελικά πως (τραγικά) αυτοακυρώνεται. Θα συνεχίσει λοιπόν να διδάσκεται η Αντιγόνη μετά την αναδίπλωση του Υπουργείου. Νικήσαμε; Παραθέτουμε το κείμενο. Όποιος θέλει μπορεί να το διαβάσει, να σκεφτεί, να ψάξει. Πράγμα εξαιρετικά πιο χρήσιμο από φωνές, κατάρες και συνθήματα… Ευχαριστούμε τον Δημήτρη από το Εναλλακτικό Βιβλιοπωλείο που μας έβαλε την ιδέα, την Άννα Στάικου για την στήριξη.

ΗΠΖ

Η κατάργηση των κλασικών και ανθρωπιστικών σπουδών,αποτελεί μέγα πλήγμα. Περί της κατάργησης του «Επιταφίου του Περικλέους», γραμμένο από τον Θουκυδίδη Και της «Αντιγόνης» του Σοφοκλή. Δεν θα αναλύσω τα του περιεχομένου και τις αξίες που κομίζουν τα συγκεκριμένα συγγράμματα της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας. Δεν προτίθεμαι να πάρω μέρος σε ένα διάλογο συνεχή και πολυετή σχετικά με την χρησιμότητα της διδαχής των κλασικών κειμένων. Άλλωστε η προσωπική μου θέση εκπορεύεται από την ιδιότητά μου ως κατοίκου των Πατησίων. Είναι γνωστό και πασιφανές ότι οι ανθρωπιστικές και κλασικές σπουδές συρρικνώνονται και περιορίζονται όλο και περισσότερο στην «ανεπτυγμένη» Δύση, χώρα και επικράτεια του οικονομισμού. Να υπενθυμίσουμε ότι οι κλασικές και ανθρωπιστικές σπουδές γεννήθηκαν και καλλιεργήθηκαν στην Ελλάδα με διαρκή συνέχεια και παρουσία πολλών αιώνων Από εδώ μεταλαμπαδεύτηκαν στην Δύση. Η κατάργηση και η αφαίρεση των κλασικών κειμένων ισοδυναμεί με καρατόμηση του ανθρώπινου πολιτισμού. Η επικράτηση του μεταμοντέρνου ανθρώπινου υβριδίου, εγκαινιάζεται επίσημα με κατάφωρη τρώση των εμβληματικών κειμένων της ανθρωπότητας. Εάν το επιτρέψουμε θα είμαστε «αντάξιοι» της μοιραίας πτώσης.

 Άννα Στάικου

Διάβασε ολόκληρο το άρθρο εδώ: 

Plus*

https://www.youtube.com/watch?v=OxbklzwV1jw&t=112s

https://www.youtube.com/watch?v=Nnbjg0Iyd6c

https://www.youtube.com/watch?v=N9Yl8sm4EdY

https://www.youtube.com/watch?v=Fon6qWi_61c