1. Ανατομία ενός ήρωα

Από τις πρώτες σκαλισμένες στη πέτρα ιστορίες των σπηλαίων, μέσα από την μυθολογία των Ασσύριων, των­ Αζτέκων, των Βόρειων λαών και των αρχαίων Ελλήνων, κρυμμένοι στα παραμύθια του Άντερσεν και στα τραγούδια των βάρδων, σε βιβλία με εξωγήινους και σε πίνακες με ιππότες, περνώντας σαν αστραπή από τις οθόνες και τυπωμένοι στα μικρά παράθυρα των κόμικ ζουν μυριάδες ήρωες, καλοί, κακοί, πονηροί, χασομέρηδες, νέοι και γέροι και μας παρασύρουν μαζί τους. Γιατί άραγε είναι τόσο σαγηνευτική αυτή η παρέα των υπέρ-ανθρώπων; Και τι είναι εκείνο που συνδέει την Λουκρητία του Αρκά με τον Ρομπέν των Δασών και τους Ντάλτον; Ας κάνουμε μια συμβολική ανά-τομή του γνωστού μας Ήρωα, όποιος και αν είναι αυτός και σε όποιο φόντο και αν κρύβεται.
Καταρχήν, ο ήρωας έχει εκείνο το κατιτίς παραπάνω. Είναι άνθρωπος (εσωτερικά πάντα, λίγη γούνα και μερικοί χαυλιόδοντες δεν αλλάζουν την ουσία), όμως ξεπερνά την ανθρώπινη υπόσταση του για να εκτελέσει το καθήκον του. Άρα είναι σαν και εμάς, αλλά λίγο πιο δυνατός, θαρραλέος και αποφασισμένος, σαν να λέμε μια πιο πετυχημένη εκδοχή. Οι τύποι των ηρώων έχουν ονομαστεί και αρχέτυπα, πρότυπα συμπεριφοράς δηλαδή βαθιά ριζωμένα μέσα στις κοινωνίες. Ο ήρωας χρησιμεύει τόσο για να ταυτιζόμαστε όσο και για να λαμβάνουμε “οδηγίες χρήσης” των προκλήσεων της ζωής. Όσο αφορά τη ζωή του ίδιου του ήρωα, ο συγγραφέας και φιλόσοφος J.J. Campbell χώρισε το ταξίδι του ήρωα, τον Μονομύθο, όπως βάφτισε την καρδιά κάθε ιστορίας, σε συγκεκριμένα βήματα, που σίγουρα θυμίζουν πολλές από τις αγαπημένες μας περιπέτειες.
Ο Ήρωας καταρχήν δέχεται το Κάλεσμα, δηλαδή μια πρόκληση να αφήσει την καθημερινότητα του. Όπως κάθε άνθρωπος που σέβεται τον εαυτό του, αρχικά αρνείται. Εκεί συνήθως συναντάει τον μέντορα του, που τον κάνει να αναθεωρήσει. Ξεκινάει το ταξίδι και περνάει από Δοκιμασίες που χτίζουν το ποιόν του. Φτάνει τελικά στον Στόχο (που είναι κατά βάση το γνώθι εαυτόν), και τον κατακτάει μετά κόπων και βασάνων. Επιστρέφει με τα λάβαρα (ή ανασταίνεται, ανάλογα την περίπτωση) και εκεί έρχεται η τελική θυσία και δοκιμασία: η εφαρμογή της γνώσης. Αν επιτύχει, διασφαλίζει την υστεροφημία του.
Και αν αυτό σας φαίνεται πολύ ξεπερασμένο, φτάνει να αναφέρουμε ότι ένας από τους πιο πιστούς οπαδούς του Μονομύθου ήταν ο George Lucas, ο σκηνοθέτης και σεναριογράφος του Πολέμου των Άστρων. Κάποιοι διατείνονται ότι το ταξίδι του Ήρωά μας έχει να κάνει με τα ίδια τα στάδια της ζωής, και έρχεται από την πανανθρώπινη ανάγκη για κατανόηση του μυστηρίου της ζωής. Κάποιοι άλλοι πάλι, απλά αφήνουν τον εαυτό τους να καταδυθεί στον κόσμο των περιπετειών, τόσο κοντά και τόσο μακριά από τον δικό μας, και παρακολουθούν έκθαμβοι τα σκαμπανεβάσματα της ιστορίας. Από κάπου πρέπει να εμπνευστούμε όλοι για να σώσουμε τον κόσμο, τελικά.
 

2. Κομι-καταστάσεις..

-Πλούσιοι

Επικοί εκατομμυριούχοι στοίχειωσαν τις σελίδες των κόμικ για πολλές γενιές. Ο Σκρούτζ, ο Μπάτμαν ο Iron Man, όλοι είναι επιμελείς μαθητές του καπιταλιστικού μοντέλου: πολλή σκληρή δουλειά, ταλέντο στην επιχειρηματικότητα και την καινοτομία και θα γίνεις ζάπλουτος. Αν βέβαια σκεφτείς να χρησιμοποιήσεις ανέντιμα το κεφάλαιο σου ή να κλέψεις, η ιστορία σου είναι διαφορετική: βλέπε Μουργόλυκοι.
 
-Λογοκρισία

Αρκετοί ήρωες “πληρώνουν” τις νέες εποχές και τις εκάστοτε εμπνεύσεις των κριτών. Ο γνωστός καουμπόης αποχωρίστηκε το τσιγάρο του, όταν αποφασίστηκε ότι δεν είναι δυνατόν να προωθείται το κάπνισμα στις μικρές ηλικίες. Μαζί άρχισε να εξαφανίζεται το κάπνισμα και από την μεγάλη οθόνη. Τώρα ο Λούκυ κυκλοφορεί με ένα στάχυ, και ζει υγιεινά. Όπου να ‘ναι θα του κόψουν και τις επισκέψεις στα σαλούν.
 
-Μετανάστης
Ένας από τους πρωτοπόρους ήρωες κόμικ του κόσμου, Το Κίτρινο Παιδί, εμφανίστηκε στις σελίδες των αμερικανικών εφημερίδων το 1895. Ένα αστείο παιδί από τις τρώγλες τις Νέας Υόρκης, ασκούσε πολιτική και κοινωνική κριτική με τη φωνή του απλού λαού. Η δημοσιότητα όμως του έπαιξε ένα άσχημο αστείο: λίγα χρόνια μετά τη κυκλοφορία του, η ζήτηση ήταν τέτοια που αναγκάστηκε να γίνει μέσο διαφήμισης και να ενσαρκώσει όλα όσα πριν λίγα χρόνια καταδίκαζε. Έδωσε το όνομα του και στον περίφημο “κίτρινο τύπο”.
 
-Pατσισμός
Τα κόμικ και τα κινούμενα δεν παρέλειψαν και την φυλετική διαμάχη. Ενώ στις αρχές του 20ου οι Αφροαμερικάνοι είναι καρικατούρες με μεγάλα χείλη και περίεργη προφορά, όσο ο αγώνας για ισότητα ξετυλίγεται, τόσο μεταλλάσσονται σε δευτερογενείς χαρακτήρες και ύστερα σε πρωταγωνιστές δικών τους ιστοριών, με υπερδυνάμεις αιλουροειδών και κοφτερό μυαλό. Κάτω από τη μάσκα του σούπερ ήρωα εξάλλου το χρώμα του δέρματος είναι αδιάφορο.
 
-Ασάφεια
Κάθε εποχή χρειάζεται και τους ήρωες της, κάθε άντρας επιφανής την σάτιρά του. Ο Γιάνης Βαρουφάκης φαίνεται να έχει τα απαραίτητα χαρακτηριστικά για σούπερ ήρωας: η μηχανή, το ξυρισμένο κεφάλι και το απαραίτητο χαμόγελο δίνουν ο στίγμα τους ακόμα και σε κομικο-ποιημένες συνεντεύξεις. Σύντομα σε δικό του περιοδικό ελπίζουμε και μετά βουρ στη μεγάλη οθόνη!
 
-Τρέλα
Στον οχετό της ποπ κουλτούρας μερικοί αναγκαστικά μένουν στο πίσω διάζωμα. Οι θεότρελοι και γραφικοί, οι σουρεάλ, οι παράξενοι. Ένας ήρωας που πυροβολάει ζάρια και σαλάμια και δηλώνει φανατικός χαμομηλάκιας έχασε τη μάχη για την αναγνώριση με τον συνάδελφο καουμπόη και παραμένει στις καρδιές των λίγων. Γίνεται όμως χωριό χωρίς τρελούς και ονειροπόλους;
 
-Ιδεολογία
Ενώ η πολιτική προπαγάνδα ανθούσε πάντα στη λαϊκή κουλτούρα, συχνά οι σούπερ ήρωες αναγκάζονται να κάνουν στην μπάντα για λόγους εθνικούς. Έτσι ο Σούπερμαν δεν μπόρεσε ποτέ να σταματήσει τον Λεξ Λούθορ από το να χρησιμοποιήσει την ατομική βόμβα του, γιατί το συγκεκριμένο τεύχος δεν κυκλοφόρησε, από φόβο μήπως προδοθεί το σχέδιο κατασκευής της βόμβας στις ΗΠΑ.
 
-Φτώχεια
Σε αντίθεση με τους επιτυχημένους πλούσιους, οι φτωχοί ήρωες είναι πάντα παιδιά της μάζας. Μπορεί να μην έχουν φράγκο, όμως είναι πολυμήχανοι και με εξαιρετική συναίσθηση κοινωνικής δικαιοσύνης (ωσάν τον Καραγκιόζη μας). Σε εποχές ύφεσης είναι στα φόρτε τους: μετά την κρίση στην Αργεντινή, αναδείχτηκε ο Κλεμέντε, ένας χαρακτήρας που αγαπήθηκε γιατί δεν έχει χέρια και άρα δεν μπορούσε να κλέψει.
 

3. Ο πόλεμος των εικόνων…

Όταν η τέχνη γίνεται στρατεύσιμη, οι ήρωες ξεκινούν τις δικές τους μάχες. Ο εχθρός παύει να είναι εξωγήινος και αποκτάει όνομα, εθνικότητα και κράνος. Οι ιδέες και τα συνθήματα τρυπώνουν ανάμεσα στις αθώες εικόνες και σπέρνουν συνειδήσεις. Ξαφνικά οι παιδικοί ήρωες,δεν είναι και τόσο παιδικοί. Ίσως τα τέρατα καλύτερα να παραμένουν μυθικά…
Der Fuehrer’s Face  VS Nimbus Libere
-Ενώ ο Β’ Παγκόσμιος μαίνεται, κανένα μέσο δεν είναι μεμπτό για να καταδικάσει τον φασισμό. Ο Ντόναλντ πρωταγωνιστεί το καρτούν, όπου τοποθετείται να μέσα στην ναζιστική καθημερινότητα, δουλεύοντας βασανιστικές 48ώρες βάρδιες σε εργοστάσιο και χαιρετώντας περιοδικά τα πορτραίτα του Φύρερ, του Μουσολίνι και του Χιρόσιτο.
-Ο ίδιος Ντόναλντ χρησιμοποιείται από τους Γερμανούς σε ένα κινούμενο για τη γαλλική οθόνη, όπου μαζί με άλλους αμερικανικού χαρακτήρες επιτελεί πιλότος βομβαρδιστικού και εξολοθρεύει του υποτιθέμενους Γάλλους συμμάχους. Ο Ποπάυ μάλιστα αναρωτιέται αν έχουν καλύτερο σπανάκι. Έτσι, για να μην ελπίσουν ότι θα έρθει η απελευθέρωση ποτέ.
Captain America VS Θείος Στιόπα
-Ίσως ο πιο αντιπροσωπευτικός ήρωας της πολεμικής προπαγάνδας. Ένας Αμερικάνος υπέρ-στρατιώτης που πολεμάει τις δυνάμεις του άξονα στον Β’ Παγκόσμιο. Καθώς αυτός έφτασε στο τέλος του, στράφηκε εναντίον του κομμουνισμού και των δόλιων συμπαραστατών του.
-Θεωρώντας την ελευθερία του τύπου και τις εικόνες των κόμικ διεφθαρμένα από το καπιταλισμό, οι Σοβιετικοί χρησιμοποιούν παιδικά ποιήματα για να υμνήσουν τους ήρωες τους. Ο θείος Στιόπα είναι ήρωας πολέμου, αστυνόμος και καθόλα πολιτικά ορθή μορφή. Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά το στιχάκι, πολεμάει για το λαό και προστατεύει το Λένινγκραντ.
Ρομάνο Ο Λεγεωνάριος και Ντικ Φουλμίνε VS Γιώργος Θαλάσσης
-Ο ατρόμητος Ιταλός πιλότος που πολεμούσε στο πλευρό τού Φράνκο. Όταν τέλειωσε ο ισπανικός εμφύλιος, πήρε μετάθεση. Αρχικά στο μέτωπο της Αφρικής και αργότερα στον πόλεμο με την Ελλάδα. Ο συναγωνιστής του από άλλο κόμικ, Ντικ Φούλμινε, με σαγόνι α λά Μουσολίνι εξολόθρευε Αγγλοσάξονες, ασχολούνταν εβραϊκές συνωμοσίες και αφάνιζε Τσιγγάνους, μαύρους και μπολσεβίκους.
-Απέναντι στους αδίσταχτους Ιταλούς χρειαζόμασταν οπωσδήποτε κάποιον με ηρωικό ανάστημα και τη θέση κατέλαβε ο Μικρός Ήρως. Παρότι έφηβος, ήταν άριστος γνώστης πολεμικών τεχνών και φρόντιζε να το μάθει ο αντίπαλος. Στο πλευρό του και η Κατερίνα με τον Σπίθα, ακούραστοι βοηθοί.

Πατριώτες!

Τι κοινό έχουν ο Μπλεκ, ο Αστερίξ και ο Οβελίξ και ο Γιώργος Θαλάσσης; Είναι πατριώτες! Πολεμούν τους κατακτητές, άλλοτε με θάρρος, άλλοτε με χιούμορ μα πάντα αποτελεσματικά… Ο Μπλεκ τα βάζει με τους Άγγλους αποικιοκράτες στα χρόνια του αγώνα της Ανεξαρτησίας του Αμερικάνικου έθνους στα τέλη του 18ου αιώνα. Σπάνια χρησιμοποιεί μαχαίρι και όπλο. Βασική του δύναμη το ατσάλινο γρονθοκόπημα. Στην Ελλάδα ήρθε στα τέλη του 60. Ο Αστερίξ και Οβελίξ κατατροπώνουν τις άτυχες ορδές των Ρωμαίων και κρατούν ψηλά το φρόνημα του γαλατικού χωριού.
                   
Εδώ η δύναμη βρίσκεται στο μαγικό φίλτρο και στην καπατσοσύνη των Γαλατών. Οι ήρωες αυτοί αγαπήθηκαν όσο λίγοι από όλες τις ηλικίες, σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης. Στην Ελλάδα ο Αστερίξ πρωτοκυκλοφόρησε στα τέλη της δεκαετίας το 60. Τέλος ο Γιώργος Θαλάσσης τα βάζει με τους Γερμανούς κατακτητές. Κυκλοφόρησε για μία ολόκληρη 16ετία, από το 1953 έως τον Ιούνιο του 1968 και γαλούχησε γενιές ολόκληρες. Ο Γιώργος Θαλάσσης έχει συνοδοιπόρους την Κατερίνα και τον Σπίθα. Και είναι μία από τις τόσες παρέες που πολεμούν όχι μόνο ενάντια στους Γερμανούς αλλά και τους Ιταλούς και Βούλγαρους. Σε όλες τις περιπτώσεις βέβαια είναι αυτονόητο πως οι καλοί νικάνε στο τέλος πάντα…

Κακοί!

Η αιώνια αντιπαράθεση ανάμεσα στις δυνάμεις του καλού και του κακού αντανακλάται με τον πιο έκδηλο τρόπο σε στους σούπερ ήρωες, τα κόμιξ. Επιβουλεύονται την Ελευθερία του Πλανήτη, την αθώα κοπέλα, τα λεφτά των δισεκατομμυριούχων. Έχουν μαγικές ικανότητες, υπερόπλα, υπέρμετρη φιλοδοξία. Τις πιο πολλές φορές είναι άσχημοι, άκαρδοι και κακομούτσουνοι. Άλλοτε είναι μόνοι τους, άλλοτε με παρέα ή και συγγενείς.
                     
Είναι πάντα απειλητικοί, σχεδιάζουν πάντα με τον πιο έξυπνο τρόπο, φτάνουν πάντα πολύ κοντά στην νίκη. Την τελευταία στιγμή όμως πάντα κάτι γίνεται και ο καλός αντίπαλος τους πάντα σώζει την παρτίδα και εκείνοι ηττούνται. Μέχρι να ξαναρχίσουν να προσπαθούν… Ενώ κανείς δεν θα έκανε παρέα τον Ιζνογκούντ, τον Μαύρο Πιτ και τον Νταρθ Βέιντερ από την άλλη κανείς δε μπορεί να σκεφτεί την απουσία τους από τις πολύχρωμες σελίδες. Πάντως στην ερώτηση που κάναμε στο ερωτηματολόγιο “Ποιος είναι ο αγαπημένος σας κακός”, πρώτοι με μεγάλη διαφορά είναι οι Ντάλτον. Με μεγάλη διαφορά έπονται οι Νταρθ Βέιντερ και ο Δρακουμέλ…

Κορίτσια, στις επάλξεις!

Στην δεκαετία του ‘30 δειλά δειλά πίσω από τις πλάτες των εθνοσωτήρων υπερηρώων εμφανίζονται πιστές γυναικείες μορφές: σύζυγοι, νοικοκυρές, σύντροφοι στον αγώνα που πλέκουν κάλτσες, ή απλά καλά κορίτσια ακολουθούν στο πίσω πλάνο των καρέ. Η Μίνι και η Νταίζυ, καλοχτενισμένες, φρεσκοσιδερωμένες, με τα σύνεργα του πικνίκ ετοιμάζονται να χρησιμοποιήσουν τα θέλγητρά εναντίον των συντρόφων τους. Η Όλιβ του Ποπάυ, μια τσακώνεται μαζί του, πιάνονται στα χέρια και φεύγει για την αγκαλιά και το αμάξι του Βρούτου και μια είναι πάλι μαζί, κρεμασμένη στο στιβαρό του μπράτσο.
                                   
Υπάρχουν βέβαια και οι καριερίστες νοσοκόμες, οι ηρωίδες των ρομάντζων και οι ξεσάλωτες έφηβες, τύπου Μπέτυ και Βερόνικα. Επιτελούν ευλαβικά το ρόλο του στερεότυπου που τους ανατέθηκε και δεν πολυ-τοποθετούνται για εξωγενή θέματα. Πάνω απ’ όλα το χαριτωμένο χαμόγελο εξ’ άλλου. Η μικρή Λουλού προσπαθεί να επαναστατήσει κάνοντας τις σκανταλιές της, και η αλήθεια είναι ότι δεν ταιριάζει με πρότυπα των καλών κοριτσιών, αλλά δεν ξεφεύγει και πέρα από καμιά φάρσα στις ξινομούρες φίλες της. Να σημειωθεί ότι η σχεδιάστρια της μικρής Λουλού είναι από τις ελάχιστες γυναίκες της εποχής που ασχολούνται με το κόμικ και δύνανται να δώσουν τη δική τους προοπτική.  Κάνα δυο ατίθασες πολεμιστήριες κάνουν την εμφάνιση τους, αλλά μάλλον είναι άντρες ήρωες τοποθετημένοι σε γυναικεία (και τι γυναικεία!) σώματα, για να σπάσουν λίγο την μονοτονία των αρσενικών φιγούρων. Έχουν κάτι το φετιχιστικό επάνω τους, σαν την Wonderwoman με τα βραχιόλια (βλέπε χειροπέδες) της, που χρησίμευαν στο να μην εκτροχιάζεται εντελώς. Ένα κορίτσι έπρεπε να έχει αυτοέλεγχο, στην τελική. Καθώς τα χρόνια προχωρούν εμφανίζονται όλο και περισσότεροι δευτερεύοντες γυναικείοι χαρακτήρες που δρουν υποστηρικτικά μεν, αυτόβουλα δε. Η Λόις για παράδειγμα, χρειάζεται μεν σώσιμο σε κάθε βιβλίο, αλλά έχει τουλάχιστον την στοιχειώδη περιέργεια να ανακατευτεί σε επικίνδυνα πράγματα. Με τον φεμινισμό όμως να κερδίζει συνέχεια νέα εδάφη, το αναγνωστικό κοινό αλλάζει και οι εκδότες τελικά υποκύπτουν. Η Αόρατη Γυναίκα αποκτά τη δική της σειρά, στην οποία πρωταγωνιστεί με επιτυχία και βλέπουμε ηρωίδες να συνδυάζουν με επιτυχία, στα πρότυπα των μεταπολεμικών κοριτσιών, οικογένεια και σούπερ-ηρωικά καθήκοντα.
Την δεκαετία του ‘60 εμφανίζεται και η αγαπημένη Μαφάλντα, η οποία παρότι δημιούργημα αντρός, είναι από τα πιο επαναστατικά πλάσματα, αριστερή, ατίθαση, κυνική, με απόψεις για τα πάντα και όνειρα για το μέλλον. Θα μπορούσε ίσως να είναι η κόρη της μικρής Λουλού, μεγαλωμένη με ψήγματα ανεξαρτησίας που άνθησαν σε μια νέα μορφή γυναικείας παρουσίας. Από τότε είναι πάμπολλα πλέον τα ισχυρά θηλυκά, θα λέγαμε ίσως και της μόδας. Η σειρά των Hunger Games, καθώς και η πασίγνωστη πλέον λογοτεχνική και τηλεοπτική σειρά του Game of Thrones, κάνουν έμφαση στα δυνατά έως και αδίστακτα κορίτσια, που κάνουν τον κόσμο να γυρίζει κατά τη βούλησή τους. Σίγουρα θα υπάρχουν οι σκεπτικιστές που δεν βρίσκουν πλήρη αντιστοιχία στην κατανομή αντρικών και γυναικείων χαρακτήρων, αλλά το τρίτο κύμα του φεμινισμού έχει φορτσάρει για τα καλά και έχουμε πολλές ηρωίδες να τιμήσουμε ακόμα, μέσα και έξω από το χαρτί και τη μεγάλη οθόνη.

Τα πιο κατάλληλα ακατάλληλα!

Αν κάπου έχει την τιμητική του το γυναικείο φύλο, αυτό στα σέξυ και ερωτικά κόμικ. Σχεδιασμένα από αγόρια για αγόρια, βάζουν τα κορίτσια σε κάθε πιθανή φαντασιακή συγκυρία, ντυμένα ή και όχι, με τα πιο σεμνά στριπάκια να μιλάνε για αποπλάνηση και τα πιο τολμηρά να… μην μιλάνε καθόλου. Φυσικά και εδώ υπάρχουν κατηγορίες: η Φραμπαλά του Αστερίξ είναι απλά sex symbol του χωριού, χωρίς περαιτέρω συνέπειες, τη Druuna θα τη βρούμε σε συνεχείς περιπτύξεις με παράξενα πλάσματα, που επιμένουν να την διεκδικούν σαρκικά και η Λάρα Κρόφτ, αν και “καυτό” κορμί, δεν ασχολείται παρά με τον αγώνα της. Οι αποκαλυπτικές ή και έμμεσες αναφορές στον ερωτισμό απασχόλησαν αρκετά τον κόσμο των κόμικ, αφού θυμωμένοι  ευσεβείς γονείς έκαναν παράπονα στους εκδοτικούς οίκους. Έτσι αποφασίστηκε να αποκλειστεί η λάγνα μορφή της γυναίκας από τις κλασσικές ιστορίες υπερηρώων, αφήνοντας μόνο  καθωσπρέπει θηλυκά στο φόντο. Αυτά ισχύουν φυσικά για να ευρείας κατανάλωσης “επικά” περιοδικά. Όσο προσεγγίζουμε πιο εκλεπτυσμένες εκδόσεις, θα βρούμε και τον άπειρα θελκτικό κόσμο του Μανάρα, με τις πλανεύτρες σειρήνες που εξάπτουν την εφηβική φαντασία, αλλά ακόμα και τη μυστηριώδη Ζάκουλα, που αφήνει τον νεανικό νου να πλάσει άπειρα βαμπιρικά σενάρια. Και αν κάποιος θεωρεί τα κορίτσια αυτά λιγότερο ποιοτικά, ίσως απλά να μην θυμάται τη μαγεία του να χάνεσαι στις σελίδες και να ανακαλύπτεις, πίσω από υπαινιγμούς και κομμένα καρέ, έναν κόσμο γεμάτο υποσχέσεις.

Φευγάτοι

Κάθε τράπουλα έχει τον Αρλεκίνο της, τον Τζόκερ, τον τρελό. Κάθε κοινωνία χρειάζεται τον παλιάτσο της για να της θυμίζει να μην παίρνει τον κόσμο στα σοβαρά. Ο παλιάτσος είναι ο σύμβουλος του βασιλιά κρυμμένος πίσω από ένα φανταχτερό καπέλο. Ο τρελός των ιστοριών είναι ο σύμβουλος του απλού κοσμάκη, ο παραμορφωμένος καθρέφτης που δείχνει την πραγματικότητα. Εκείνος που πίσω από τα αστεία του, κρύβονται οι δυσάρεστες αλήθειες. Ο Τιραμόλα μπορεί να είναι απλά ένας τύπος με μακριά χέρια, ή μια καρικατούρα, ένας καταφερτζής, που βρίσκει την άκρη όπου και αν τον πετάξουν (ακόμα και παρέα με τον λύκο Πουγκατσώφ, εντελώς τυχαία). Ο Καπαμαρού με το ανίκητο πάθος για μακαρονάδα σατιρίζει τον μέσο ρομαντικό ήρωα των κοριτσιών, ενώ δίνει μια ρεαλιστική προοπτική στις διατροφικές συνήθειες των νίντζα. Ο φίλτατος άγγελος από το Μετά τη Ζωή του Αρκά, εντελώς λογικός και ψύχραιμος μέσα στην παρανοϊκή “κανονικότητα” του παραδείσου, κλείνει το μάτι στους μεγάλος φόβους και τα σιδερένια “πιστεύω”.
Γιατί ο αγαπημένος Μπομπ Σφουγγαράκης που κατά τα πρότυπα των αστέρων της ποπ χώρισε τον κόσμος σε φανατικού θαυμαστές και ορκισμένους αντι-Σφουγγαρικούς; Όσο και αν επιμένουν οι τελευταίοι ότι δεν βγάζει νόημα και παίρνει ναρκωτικά, όσοι διαθέτουν μια μικρή δόση σουρεαλισμού εκτιμούν βαθύτατα τη φιλία σφουγγαριού-αστερία, ακόμα και την τεξανή σκιουρίνα φίλη τους, που κάπως κατέληξε στο υποβρύχιο χωριό. Κάποιοι λένε, ότι αποτελεί καταπληκτικό αντίγραφο της μέσης αμερικανικής μεσοαστικής κοινωνίας, αν ξέρεις που να κοιτάξεις. Αντίστοιχα φευγάτοι είναι και οι ήρωες του South Park, που ζουν όλη την παράνοια της επικαιρότητας των ΗΠΑ σε μια μικρή κωμόπολη. Θα έλεγε κανείς ότι η βία και η ωμότητα που περιέχει δεν αντιστοιχούν στον χαρωπό χαρακτήρα του καρτούν, αν ξεχνούσε ότι έμπνευση αποτελούν πάντα πραγματικά γεγονότα, που διακοσμούν τις “τέλειες” μικρές κοινότητες.
Αν ακόμα δεν καταλάβατε την χάρη των τρελών, σουρεαλιστών ηρώων, ίσως πρέπει να επαναλάβετε την φιλμογραφία των Monty Python. Και μη σας τρομάζουν οι αλήθειες που εμφανίζονται κάτω από τα καπέλα των παλιάτσων.

Η Φάρμα των Ζώων

Τα αγαπημένα μας ζωάκια, μελισσούλες, σκυλάκια, γατάκια, αγελάδες και ποντικάκια θρέφουν γενιές και γενιές από χαρούμενα πρόσωπα κολλημένα στην οθόνη. Αθώοι (περίπου), καλοπροαίρετοι (όχι πάντα), έτοιμοι να βοηθήσουν του φίλους τους (ή και όχι) και γι’αυτό εντελώς ανθρωπόμορφοι: η Μάγια, ο Μίκυ, ο Scooby Doo ακόμα και τα Pokemon είναι οι πρωταγωνιστές του ζωικού βασιλείου. Βέβαια μια βαθύτερη άνθρωπο-ζωολογική θεώρηση μπερδεύει κάπως τα πράγματα. Αφ’ ενός έχουμε αυτές τις περίεργες συζυγικές σχέσεις τύπου Κλάραμπελ- Οράτιος, οι οποίες για αποφυγή παρεξηγήσεων παραμένουν εντός του ιδίου είδους. Αφ’ ετέρου βέβαια η Κλάραμπελ κάνει και τα γλυκά μάτια στον Γκούφι σε στιγμές αδυναμίας. Σε κάθε περίπτωση αφού την αποκαθιστά ο Οράτιος, γίνεται επιτέλους χαρωπή νοικοκυρά. Μιας και αναφέρουμε τον Γκούφι, γιατί άραγε έχουν τόση πέραση οι γκαφατζήδες; Ο Ντόναλντ και ο αφελής Ρανταπλάν, ο αδέξιος Ροζ Πάνθηρας, μάλλον θυμίζουν κάποιες από τις πιο “επιτυχημένες” εμφανίσεις μας και προκαλούν άμεση ταύτιση.
                    
Α! Και φυσικά υπάρχουν ζωάκια καθ’ όλα ζωώδη αλλά εξίσου δημοφιλή. Ποιος δεν ξέρει σήμερα τον Ιντεφίξ; Ένα αρκετά εύστροφο, αλλά αξιοπρεπέστατα “σκυλίσιο” σκυλάκι, πρωτοεμφανίστηκε τυχαία στον Γύρο της Γαλατίας του Αστερίξ. Δεν είχε όνομα, ούτε ρόλο, ήταν απλά μια άσπρη κουκκίδα που ακολουθούσε τους ήρωες. Οι αναγνώστες παθιάστηκαν τόσο με τον άγνωστο συνοδό που έστειλαν μαζικά επιστολές για να ξεκαθαριστεί το στάτους του. Αποκαλύφθηκε πως ήταν απλά ένα κόλπο για να ελέγξουν πόσο προσεκτικά διαβάζονται τα τεύχη, αλλά οι δημιουργοί επέτρεψαν στο κοινό να ονομάσει ον περίφημο κατοικίδιο. Ιντέ φιξ- έμμονη ιδέα στα γαλλικά, βαφτίστηκε τελικά ο πιστός φίλος του στρογγυλού Οβελίξ.
Βέβαια, υπάρχουν και τα ζώα για ενήλικες, πολλά από τα οποία γεννήματα του Αρκά. Πιο εύστροφα και συχνά πιο αυθεντικά από τους ανθρώπους, δίνουν άλλη χροιά στη γνωστή φράση – μα πόσο ζώο μπορεί να είσαι!. Ο υπαρξιστής Σνούπι, ο εγωκεντρικός Γκάρφιλντ, το εικονικό δυσλειτουργικό ζεύγος Κέρμιτ – Μις Πίγκυ, δικαιολογούν απόλυτα την έμπνευση του Όργουελ για το διάσημο έργο του.