Για το κύμα λογοκρισίας που σάρωσε τη φεϊσμπουκική μας κοινότητα στα τέλη Φλεβάρη και στις αρχές Μαρτίου, πολλά έχουν ειπωθεί ως τώρα. Αυτό που είναι πλέον ξεκάθαρο είναι πως δεν έχουμε να κάνουμε με απρόσωπους, πολιτικά ουδέτερους, αυτοματοποιημένους αλγόριθμους, αλλά με ανθρώπους με σάρκα και οστά που εργάζονται για λογαριασμό συγκεκριμένων εταιρειών, που με τη σειρά τους εργάζονται για λογαριασμό άλλων εταιρειών. Το ποιες ακριβώς είναι οι εταιρείες αυτές και ποια η σχέση τους με την πολιτική – ή άλλη – εξουσία είναι προς διερεύνηση και οφείλει να απαντηθεί «χθες».

Το facebook εξαπέλυσε μια άγρια, τυφλή επίθεση λογοκρισίας επί δικαίων και αδίκων παραβιάζοντας κάθε έννοια ελευθεροτυπίας και ελευθεροστομίας. Σ’ ένα χώρο που εκατομμύρια υβριστικά σχόλια και μπινελίκια εκτοξεύονται από τοίχο σε τοίχο καθημερινώς, ξάφνου, εν μία νυκτί, λογοκρίνονται επίσημες σελίδες δημοσιογράφων και ενημερωτικών sites, νομικά κείμενα δικηγόρων, φωτορεπόρτερ και προφίλ απλών πολιτών που τόλμησαν να εκφράσουν τη διαφωνία τους, ή έστω το σκεπτικισμό τους, σχετικά με την κυβερνητική διαχείριση και τις επιλογές στην υπόθεση του πολυϊσοβίτη απεργού πείνας Δημήτρη Κουφοντίνα. Πολύ γρήγορα η κατάσταση ξέφυγε και η λογοκρισία επεκτάθηκε και σε άσχετα με το επίμαχο ζητήματα. Πρόσφατα λογοκρίθηκε δικό μας θέμα για τις γυναικείες φυλακές Κορυδαλλού.

Είναι καθαρό, ότι βάσει αυτής της αιτιολογίας, οποιαδήποτε αναφορά σε κοινωνικό ή πολιτικό θέμα άπτεται της φεϊσμπουκικής λογοκρισίας και είναι στη διακριτική ευχέρεια των λογοκριτών («κατά κόσμον» content moderators) να αποφασίζουν τι «κόβεται» κατά το δοκούν και κατά παράβαση συνταγματικά κατοχυρωμένων ελευθεριών.

Το θέμα αποκτά πολύ μεγαλύτερες διαστάσεις από τη στιγμή που μια ολόκληρη κοινωνία εδώ και 6 μήνες βρίσκεται σε καθεστώς σκληρού lockdown, όπου μοναδική της διέξοδος για επαφή και επικοινωνία είναι τα social media.

Τα social media στην περίοδο της καραντίνας κλήθηκαν να υποκαταστήσουν, τα καφενεία, τις ταβέρνες, τα πάρκα, τ’ αμφιθέατρα, τις συνελεύσεις, ακόμα και τις μαζώξεις σε φιλικά σπίτια. Έγιναν το ύστατο καταφύγιο μιας σιωπηλής , φοβισμένης και απομονωμένης κοινωνίας. Ο μοναδικός τόπος που μπορούσαν ελευθέρα να διακινηθούν ειδήσεις, ιδέες , απόψεις και σχολιασμοί, να διακινηθούν και να ζυμωθούν μέσα απ’ τον κοινωνικό διάλογο. Και αυτό το τελευταίο καταφύγιο φαίνεται πως πρέπει ν’ αλωθεί. Το πλαίσιο γίνεται ζοφερότερο αν αναλογιστεί κανείς ότι τα ΜΜΕ καθ’ όλη τη διάρκεια της πανδημίας, στάθηκαν, για ακόμη μία φορά, πολύ κατώτερα των περιστάσεων κι έτσι η Ελλάδα το 2020 βρέθηκε στις τελευταίες χώρες της ΕΕ σε ότι αφορά την ελευθερία του Τύπου. Συγκεκριμένα κατέλαβε την 24^η θέση ανάμεσα σε 27 χώρες ¹ .

Έχουμε και λέμε λοιπόν: Tα ΜΜΕ- σύμφωνα πάντα με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο – όντας ανελεύθερα αδυνατούν να ενημερώσουν έγκυρα και αντικειμενικά τους πολίτες, πολλώ μάλλον να ελέγξουν την εκτελεστική εξουσία. Οι πολίτες αδυνατούν να επικοινωνήσουν στο φυσικό χώρο αναμεταξύ τους και να διακινήσουν πληροφορίες, λόγω της καραντίνας. Το μόνο που μπορούν είναι να επικοινωνούν και να ενημερώνονται μέσω διαδικτύου, που μέχρι πρότινος τουλάχιστον, ήταν ένας δύσκολα ελεγχόμενος, από την εκάστοτε εξουσία, χώρος και από τη φύση του πολυφωνικός. Στην δυστοπία όμως που ξετυλίγεται μέρα τη μέρα εμπρός μας, το τελευταίο αυτό προπύργιο πολιορκείται συστηματικά. Κι αν ίσως , λόγω του εγκλεισμού μας παραχώρησαν προσώρας την ύστατη ψευδαίσθηση ελευθερίας, αναβάλλοντας την άλωση, την επαύριον της πανδημίας ίσως βρεθούμε φιμωμένοι.