Του Χρήστου Κατσιμάρη
“Σε κάθε άνθρωπο αναλογούν 15 λεπτά δημοσιότητας”, είχε ξεστομίσει κάποτε ο Άντι Γουόρχολ σε μία εκ των δημοφιλέστερων ρήσεών του. Κάτι τέτοιο δεν ισχύει απόλυτα τη σήμερον ημέρα σε έναν θρυμματισμένο μετανεωτερικό κόσμο. Ενίοτε, αρκεί απλώς μία ανάρτηση σε ένα Μέσο Κοινωνικής Δικτύωσης. Τι ειρωνεία να σκεφτεί κανείς πως ο ιδιόρρυθμος εικαστικός θεωρούσε εαυτόν βαθιά επιφανειακό!
Τα καλοσμιλεμένα οπίσθια μίας όμορφης κοπέλας, ένα ρατσιστικό παραλήρημα, είτε κάποιο αναίτιο συναισθηματικό ξέσπασμα -Crying Lightning (μετ. Κλαίουσα Αστραπή)- όπως το αναφέρουν οι Arctic Monkeys, αρκεί για να γίνουν διάφοροι αμφιλεγόμενοι τύποι talk of the town. Ποιος μπορεί για παράδειγμα να ξεχάσει τους celebrities τρίτης κατηγορίας, οι οποίοι υπαινίσσονταν πως πάσχουν από κορονοϊό; Η επίκληση στο συναίσθημα ξεχειλίζει από υπερβολή, καθότι στο διαδίκτυο ακόμα και οι τελευταίοι δύνανται να είναι πρώτοι.
Επί χρόνια, πολύς κόσμος αδυνατεί να διαχωρίσει την ήρα από το στάρι. Πόσο μάλλον να πράξει σωστά για το σημαίνον και το σημαινόμενο, όπως το ορίζει η σημειωτική. Ανέκαθεν, παρατηρούνταν τέτοια φαινόμενα σε βάθος δεκαετιών και όποιος λέει πως κάποτε όλα ήταν πιο ευοίωνα πλανάται οικτρά.
Είθισται να πουλάει η σάχλα. Μόνο που υπάρχει και μία άλλη παράμετρος. Το κοινό μπορεί να διαμορφώνεται διαρκώς από τα διψασμένα για θεάματα κάθε είδους, ΜΜΕ. Όταν το τελευταίο παραμένει εθισμένο στην τοξικότητα και στην φθήνια τόσο περισσότερο την αποζητά. Ο πήχης παραμένει χαμηλά αφού το αισθητικό κριτήριο παραμένει στα Τάρταρα. Εάν δείτε μερικές ταινίες ή μουσικά άλμπουμ που έλαβαν βραβεία πρόσφατα, αρκούν για να διαπιστωθούν όλα τα παραπάνω.
Η ποπ κουλτούρα έχει αποτίσει φόρο τιμής στην προγνωστική οξυδέρκεια του Ζαν Μποντριγιάρ στην ταινία The Matrix (1999), προβλέποντας ότι στο κοντινό μέλλον η ανθρώπινη κοινωνία θα αποτελεί μια προσομοίωση σχεδιασμένη από κακόβουλες μηχανές με στόχο να μας κρατούν σκλαβωμένους.
Ο Κιανού Ριβς υποδυόμενος τον πρωταγωνιστή-χάκερ ονόματι Νίο καταχωνιάζει το λαθραίο λογισμικό του μέσα σ’ ένα βιβλίο του αείμνηστου Γάλλου φιλοσόφου, και ο αντάρτης Μορφέας προφέρει κάποια στιγμή την πιο διάσημη ρήση του τελευταίου: «Καλωσορίσατε στην έρημο του πραγματικού».
Κάθε εποχή αναζητά τα δικά της ποπ είδωλα. Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει πολλά για να κερδίσουν κάποιοι/ες τις εντυπώσεις. Διαρκώς παρατηρούμε εκκεντρικές συμπεριφορές ανθρώπων που κερδίζουν φήμη δίχως να διατηρούν το ιδιαίτερο είτε και καθόλου ταλέντο εξαιτίας και μόνο του lifestyle που πλασάρουν. Δυστυχώς έχουμε μείνει καθηλωμένοι εκεί. Η Κιμ Καρντάσιαν αποτελεί σημείο αναφοράς μαζί με απίθανους τύπους όπως π.χ. η Νίκι Μινάζ ή ο Τζάστιν Μπίμπερ και πολλούς άλλους.
Αίφνις, το mainstream αποδεικνύεται ισοδύναμο του απόλυτου ντεκαντάνς. Τα παραπάνω φαινόμενα εμφανίζονται επειδή ορισμένοι έχουν εμποτιστεί με «κουλτούρες» τέτοιου είδους παραμερίζοντας μία στοιχειώδη ποιότητα. Περί ορέξεως κολοκυθόπιτα,αγαπητοί.
Κοινός παρονομαστής όλων των παραπάνω; Μα φυσικά η εικόνα! Άλλωστε, η όραση ανήκει στους πολλούς ανθρώπους και η αντίληψη αναλογεί σε σαφώς λιγότερους. Μία ρετουσαρισμένη φωτογραφία μπορεί να αντιστοιχεί σε πολλές λέξεις στα lifestyle ένθετα των ιστοσελίδων, είτε σε πηχυαίους τίτλους.
Το διαδίκτυο και τα social γιγαντώνουν τη συγκεκριμένη πραγματικότητα έναντι της πραγματικής ζωής δημιουργώντας έναν παράλληλο κόσμο. Μάλιστα, βρίσκονται και μιμητές τέτοιων πρακτικών. Αρκετοί θέλουν να παράγουν θέαμα χωρίς καν να τους ζητηθεί. Οι αρέσκειες στο FB θα πέφτουν βροχή, το Insta θα γκρεμίζεται, ενώ τυχόν εμπρηστικές τοποθετήσεις βάζουν φωτιά στο Twitter. Μήπως να χρησιμοποιούμε ένα φίλτρο ή ένα στοιχειώδες αισθητικό κριτήριο προκειμένου να εκτιμήσουμε όσα αξίζουν καταχωνιάζοντάς τα σκουπίδια;
Τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης έχουν πραγματική αξία ειδικά σε καιρούς κρίσης, αρκεί να χρησιμοποιούνται με τον κατάλληλο τρόπο. Πλέον, οι περισσότεροι celebrities εμφανίζουν μία πολύ προσεγμένη εικόνα προσεγγίζοντας με μαθηματική ακρίβεια την εντυπωσιοθηρία.
«Διάλεξε ζωή, διάλεξε δουλειά, καριέρα, οικογένεια, μία γαμημένη μεγάλη τηλεόραση και πάνω από όλα διάλεξε μέλλον», ανέφερε μεταξύ άλλων ο John Hodge στην ταινία Trainspotting. Είναι γεγονός πως καθείς πρέπει να κάνει μερικές επιλογές στην ρουτίνα του.
