Με αφορμή τις μεγάλες μαζικές διαδηλώσεις σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, από γυναίκες κάθε ηλικίας που σήκωσαν το χέρι και με το δάχτυλο έδειξαν όλους εμάς τους βιαστές και συμ-βιαστές της κοινωνίας, μιλάμε πλέον για μέρες σκοτεινές και απάνθρωπες, χωρίς ίχνος σεβασμού στην αξία της ανθρώπινης ζωής και της προσωπικής ανάπτυξης και έκφρασης προσωπικότητας των γυναικών στην σύγχρονη πραγματικότητά μας τόσο εντός της χώρας όσο και παγκοσμίως.
Με έναν τραγικό νεολογισμό που ακούει στο όνομα “γυναικοκτονία”- σχεδόν προβληματικό από την φύση του καθώς διαχωρίζει την ανθρώπινη ύπαρξη από το σύνολο αναφοράς των ανθρωποκτονιών και των δολοφονιών- το ζήτημα της επίθεσης και αφαίρεσης ζωής από άνθρωπο προς άνθρωπο και κυρίως προς την γυναίκα, ενδυναμώνει και σχεδόν τροφοδοτεί το τέρας της πατριαρχίας.
Η πατριαρχία ναι σκοτώνει. Είναι πλέον αδιαμφισβήτητο. Όταν την ώρα που διαβάζεις αυτό το κείμενο, το πρωί κιόλας της ίδιας αυτής μέρας, έχει σηκώσει άνδρας – σύζυγος την κυνηγετική καραμπίνα στην Κρήτη και έχει αφαιρέσει την ζωή της συζύγου του, αφήνοντας ορφανό πλέον και απροστάτευτο το παιδί του καθώς παραδόθηκε ο ίδιος στις αστυνομικές αρχές, αντιλαμβάνεσαι την προβληματική κατασκευή μέσα στην οποία μεγαλώνουμε και φέρει πολλαπλά δείγματα άμεσης παθογένειας.
Από την κινηματογραφική αναφορά και καταγραφή της απόλυτης αλήθειας των γυναικών στα σύνορα της Σιουδάδ Χουάρες (Bordertown, 2006, με τη Τζένιφερ Λόπεζ) και τις “μακιλαδόρες” – την βιομηχανική επανάσταση που ανάγκασε πλήθος γυναικών να δουλεύουν στα εργοστάσια υπό τον φόβο της απόλυσης και της ανασφάλιστης εργασίας, ούσες θύματα παράλληλα και της έμφυλης βίας, φτάσαμε στις γυναικοκτονίες και τις τρανσκτονίες λόγω φύλου, φυλής, τάξης και σεξουαλικού προσανατολισμού.
Η κοινωνία δολοφονεί. Με όσα μέσα διαθέτει, επιτρέπει σιωπηλά την δολοφονία κατά παντός. Όμως ειδικά μετά από τόσους αγώνες χειραφέτησης και αυτοπροσδιορισμού και αυτοδιάθεσης, αγώνες που χύθηκε μελάνι πολύ μαζί με αίμα άλλο τόσο στους δρόμους και στα κρατητήρια, στις φυλακές και σε σωφρονιστικά καταστήματα, επιστρέφουμε στο απόλυτο σκοτάδι.
Μετά από τόσες κοινωνικές μάχες μέσα από κάθε δυνατή εργαλειοθήκη για να αποκτήσει η ΓΥΝΑΙΚΑ τη θέση της ισάξια προς εκείνη που αυτάρεσκα κατέχουν οι άνδρες, επιστρέφουμε δυστυχώς αποδυναμωμέν@ όλ@ ως κοινωνία, σε ένα μεσαίωνα κοινωνικό. Έναν χωροχρόνο που επιτρέπει να σκοτώνεις χωρίς ποινικοποίηση, να βιάζεις χωρίς ίχνος μεταμέλειας και να χλευάζεις χωρίς συνέπειες και διώξεις…
Κι αυτό το “χωρίς” είναι που σήκωσε σήμερα το δάκτυλο και μας έδειξε όλους μας γιατί συνεργούμε και συγκαλύπτουμε. Όταν επιτρέπεις το τέρας να αναπνεύσει, όταν μεγαλώνεις αγόρια με την λογική πως μπορούν ακόμη να παίζουν το ρόλο του “ισχυρού” στο ανυπεράσπιστο κορίτσι από το σχολείο μέχρι τον χώρο της εργασίας, όταν δεν έχεις ακόμη ως κοινωνία οργανώσει εκείνο το δομικό πολιτικό σύστημα που να ποινικοποιεί την ενδο-οικογενειακή βία, τότε είσαι ΒΙΑΣΤΗΣ κι εσύ.
Από το αίσθημα της πενθήμερης εκδρομής και του κουτσομπολιού στα τηλεοπτικά πάνελ με χαζοχαρούμενη αίσθηση “είμαστε μια ευχάριστη ατμόσφαιρα κι αυτό βγαίνει προς τα έξω” που μια κλίκα χλεύασαν την κοπέλα που έπεσε θύμα ασέλγειας στον Ακαδημαϊκό χώρο του ΑΠΘ, μέχρι και την κυνηγετική καραμπίνα που υψώθηκε σήμερα το πρωί στην Κρήτη, υπάρχει ένα διάκενο μεταξύ συρμού κι αποβάθρας…
Πολιτικά, κοινωνικά, οικονομικά, νοητικά, πολιτισμικά, ηθικά και σε πολλά άλλα πλαίσια. Κι αυτό το κενό μεγαλώνει όσο δεν υπάρχουν αυστηρά νομοθετικά πλαίσια για να εγγυηθούν τη με μαθηματική ακρίβεια τιμωρία των ιθυνόντων, των απόλυτα εμπλεκόμενων βιαστών.
Δεν είναι τυχαίο το σύνθημα σήμερα “ο βιαστής είσαι εσύ. Είναι το κράτος, ο δικαστής, ο μπάτσος, ο βουλευτής…” Στο πολυπλαίσιο αυτό, χωράμε όλοι. Κι όλοι μας έχουμε βοηθήσει με την σιωπή μας, με τον ψίθυρό μας, με την απάθεια και την απλή παρακολούθηση του εγκλήματος να διατελεστεί το έγκλημα αυτό καθ’αυτό…
Ο βιαστής είναι ο κάθε ένας μας ΝΟΙΚΟΚΥΡΑΙΟΣ που έχει σωπάσει μια για πάντα, μέσα στην κοινωνική κατασκευή της καταστολής. Μίας κοινωνίας που έχει χτιστεί με νόμους και κανόνες που ισχύουν μόνο για τα πταίσματα και όχι για τα εγκλήματα.
Μίας πολιτείας και του πολλαπλάσιου αυτής που έχει αρκεστεί στο να σχολιάζει το ντύσιμο, τον χαρακτήρα, την σεξουαλική προτίμηση, τις συνήθειες, τα ενδιαφέροντα και όλα τα εξωτερικά χαρακτηριστικά του ανθρώπου, χωρίς να ενδιαφέρεται να τον εκπαιδεύσει, να σκάψει μέσα του την ΗΘΙΚΗ και τις ΘΕΜΕΛΙΩΔΕΙΣ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ του απόλυτου σεβασμού στην αυτοδιάθεση και αυτοδιαχείριση προσωπικότητας και προσωπικής έκφρασης και ανάπτυξης της κάθε οντότητας πέρα και πάνω από όρια “κανονικότητας”.
Ο Βιαστής είμαι ΚΑΙ εγώ που έχω δεχθεί στο πετσί μου την τοξικότητα της Ηγεσίας. Ποιος θα έχει “το πάνω χέρι” σε κάθε σχέση, διαπροσωπική, εργασιακή, φιλική, σεξουαλική. Που μεγάλωσα με την ευχή και προτροπή να είμαι “ο νικητής, ο μαραθωνοδρόμος, ο πρώτος”.
Βιασμός απόλυτος μιας κοινωνίας που αρέσκεται να μοιάζει κι όχι να είναι αυτό που είναι. Ο Βιαστής είμαι ΚΑΙ εγώ που σιωπώ στην βλακεία και την κενότητα του κάθε life style συστήματος που προάγει τον σεξισμό μέσα από το “λίγο πιο πάνω τη φούστα, λίγο πιο πολύ make up και βλεφαρίδα”, μέσα από τις συνταυτότητες που προσδίδει το μάρκετινγκ στην άμεση εργαλειοποίηση της γυναίκας για να “αρέσει” και για να “κρατήσει τον άνδρα” σε μια σχέση.
Σε ένα έγκλημα υπάρχει ο θύτης, το θύμα και ενδιάμεσα ή και έξω από τον χώρο του εγκλήματος Ο ΘΕΑΤΗΣ. Όταν ο ΘΕΑΤΗΣ δεν μιλάει, είναι ένας ΒΙΑΣΤΗΣ. Κι αυτός ο ΒΙΑΣΤΗΣ είμαι ΚΑΙ εγώ.
Σήμερα οι γυναίκες σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, μίλησαν για όλες εκείνες τις γυναίκες που έπεσαν θύματα από τους βιαστές και δυνάστες παγκοσμίως και μετά υπό το φόβο της ποινής και των συνεπειών των πράξεών τους, ΔΕΙΛΑ και ΑΝΑΝΔΡΑ επικαλέστηκαν ψυχολογικές διαταρραχές ως ένα άλλοθι που τελικά ήταν απόλυτα επίπλαστο.
Από την Χιλή μέχρι τα πέρατα του κόσμου, οι ΓΥΝΑΙΚΕΣ φωνάζουν μέσα από το “El violador eres tu” σε κάθε γλώσσα, για τις γυναικοκτονίες που ανά τον κόσμο, αποτελούν την ακραία μορφή έμφυλης και σεξιστικής βίας, μιας και διαπράττονται με κίνητρο την άσκηση κοινωνικού ελέγχου στα σώματα αλλά και τις επιλογές των γυναικών.
Ας γίνει πλέον κατανοητό σε όλ@ς πως οι γυναικοκτονίες είναι ειδεχθή εγκλήματα που αντλούν δύναμη από τις βαθιά ριζωμένες κοινωνικές αντιλήψεις και τα εντεινόμενα έμφυλα στερεότυπα που θέλουν την γυναίκα κατώτερη, υποτελή στην ανδρική εξουσία. Μία οντότητα που μπορεί και ίσως πρέπει να τιμωρηθεί, να ελεγχθεί και να σωφρονιστεί μέσα από ένα πολυπλαίσιο συμπεριφορικής και πρακτικής εκτελεστικής έμφυλης βίας. Ένα παιχνίδι ισχυρού που όμως μπορεί να φέρει ως αποτέλεσμα και τον θάνατο.
Όλα αυτά τα πρότυπα μπορούν να αλλάξουν μόνο μέσα από την Εκπαίδευση. Αν καταφέρουμε να διαμορφώσουμε ένα Εκπαιδευτικό πλαίσιο που θα διδάσκει τον σεβασμό τόσο στο σώμα όσο και στην προσωπικότητα του καθενός μας, ίσως καταφέρουμε ένα μικρό βήμα προς την εξίσωση όχι της ίδιας της ταυτότητας φύλου αλλά του ίδιου του προσώπου. Του Ανθρώπου.
Κλείνοντας και αφού δώσω θερμά συγχαρητήρια στις γυναίκες που σήκωσαν το δάκτυλο τους στην κοινωνία και ΚΑΛΑ ΕΠΡΑΞΑΝ, να θυμίσουμε και κάποια στατιστικά στοιχεία.
Κάθε μέρα, σε όλο τον κόσμο, δολοφονούνται 137 γυναίκες, κατά μέσο όρο, από (πρώην ή νυν) συζύγους ή συντρόφους ή από κάποιο μέλος της οικογένειας τους.
Οι δράστες κι εμπλεκόμενοι του βιασμού, δεν είναι μόνο έξω… Πρωτίστως, εντοπίζονται μέσα στο σπίτι μας. Οι δράστες των γυναικοκτονιών έχουν τα κλειδιά του σπιτιού μας.
Αλέξανδρος Γ. Τανασκίδης – Λαμπουσνάκης
Δημοσιογράφος,Πρεσβευτής Ανθρωπισμού ΟΗΕ
Γενικός Γραμματέας Βαλκανικού Συμβουλίου Νέων
Υπεύθυνος Ευρωβαλκανικού τόξου