Η Γλώσσα του Δρόμου | Αφιερώματα

5 ερωτοαπαντήσεις για μια τέχνη που εκτίθεται όσο καμιά άλλη

Τι είναι «η Γλώσσα του Δρόμου»;
Είναι ο Λόγος που γίνεται από μόνος του εικόνα, είναι η Πληροφορία που συνεχίζει μια εικόνα, είναι η Λογοτεχνία που γράφεται στους τοίχους, είναι το Σύνθημα που ενώνει συνειδήσεις και αλλάζει το αστικό τοπίο που ζει ο σύγχρονος άνθρωπος.

Γιατί να γίνεται ένα τέτοιο θέμα σεμινάριο; Ποιους αφορά;
Όλους μας. Και ποιος είναι εκείνος που δεν χρειάζεται να γίνει περιεκτικός εκφράζοντας ιδέες, σκέψεις, συναισθήματα και παρορμήσεις; Η συντομία, η λακωνικότητα, η περιεκτικότητα, η ουσία κάθε πληροφορίας στην ανθρώπινη επικοινωνία στον δρόμο κατοικεί κι όχι μέσα στα γραφεία των γραφιάδων. Από τον δρόμο ξεκινάει η επανάσταση, ο δρόμος ενώνει το ένα κέντρο με το άλλο και έχει την δική του γλώσσα που αν και παρορμητική δείχνει να υπακούει σε ένα σύστημα για να «κριτικάρει» το Σύστημα. Είναι μια αρχαία και πάντα φρέσκια Τέχνη να μιλάς με συνθηματικό λόγο. Επίσης η «Συνθηματολογία» είναι μια πράξη καπήλευσης τελείως διαφορετική από την «Συνθηματική Γλώσσα» που δεν στρατεύει κανέναν απλά αναθέτει στο συλλογικό υποσυνείδητο την αποδοχή και την διάρκειά της.

Που κρύβεται μέσα στην Γλώσσα του Δρόμου η Τέχνη; Υπάρχει Θεωρία που την οριοθετεί;
Υπάρχει τρόπος που ένα μήνυμα, μια λεζάντα, μια ατάκα κι ένα σλόγκαν γίνονται συνθήματα; Αν ναι τότε πρέπει να εκφράζουν σε όλο και μεγαλύτερο φάσμα το συλλογικό υποσυνείδητο. Αυτό δεν είναι σίγουρο ότι μαθαίνεται αλλά είναι σίγουρο ότι αποτελεί μια σύνθεση που χωράει ανάλυση και που ως διαδικασία εμπεριέχει μια κοινωνική πράξη. Τις θεωρίες τις γεννάνε η πράξεις και πιο πρακτική γραπτή γλώσσα από αυτήν δεν υφίσταται. Ο συνθηματικός εκείνος λόγος που μιλάει πιο βαθιά και καθαρά είναι Τέχνη.

Ποια η Ψυχολογική Συνθήκη που κάνει κάποιον να γράψει σε ένα τοίχο;
Αν θέλουμε να προσωποποιήσουμε αυτήν την κατάσταση θα λέγαμε πως ο Λόγος σε ένα τοίχο ίσως και για ένα ψυχοπαίδι της τέχνης που γεννιέται στους δρόμους, αποτυπώνεται σε τοίχους και την χαρακτηρίζουν τρία Α: η Ανωνυμία, η Αυτοτέλεια και η Αυτάρκεια. Γράφω σε ένα τοίχο σημαίνει ζητάω αποδοχή, τολμάω να εκδηλωθώ, διαμαρτύρομαι, παραβαίνω κανόνες, αναλαμβάνω ευθύνες, παρασύρομαι από συναισθήματα, ελευθερώνομαι από όσα με καταπιέζουν, εκτονώνομαι, ελπίζω, πολεμάω, απλώνω το χέρι σε εκείνον που είναι το ίδιο μόνος κι ανυπεράσπιστος όσο εγώ. Προσθέστε όσες άλλες προθέσεις θέλετε το αποτέλεσμα θα είναι το ίδιο: Έμπνευση. Οι τοίχοι των δρόμων είναι έμπνευση. Άδειοι, κατάμονοι και αφοπλιστικοί όπως στέκουνε στις τσιμεντουπόλεις μας.

Το Γκράφιτι;
Κι αυτό ένα ψυχοπαίδι της τέχνης της καθημερινής ζωής μας είναι… Απλά ως γνωστόν μια εικόνα χίλιες λέξεις. Απλά το γκράφιτι ξέρει εξ αρχής πως ποτέ δεν θα βρεθεί σε μια γκαλερί. Κι αυτό το κάνει πιο ταπεινό και πιο συνειδητοποιημένο μέσα στον εαυτό του.

Stray art festival

Μια γιορτή
περιπλανώμενης τέχνης

To Stray Art Festival είναι μιά γιορτή περιπλανώμενης τέχνης, αφιερωμένη στην Street Art κουλτούρα, που πραγματοποιείται στο νησί της Σύρου, την καρδιά των Κυκλάδων. Η κίνηση αυτή εμπνεύστηκε και υλοποιήθηκε από μια ομάδα οι οποίοι οραματίσθηκαν την διοργάνωση ενός φεστιβάλ μακριά από τα αστικά κέντρα που θα μας κάνει να επιστρέψουμε στις γειτονιές, στο παιχνίδι και την χαρά του δρόμου μέσα από την τέχνη της τοιχογραφίας και όχι μόνο!

Ένα φεστιβάλ που απευθύνεται σε άτομα όλων των ηλικιών, με στόχο την παντρειά παραδοσιακού και μοντέρνου, την μίξη ξένης και ελληνικής κουλτούρας. Η ελεύθερη δημιουργία και έκφραση μέσα από δράσεις και δρώμενα εμπνευσμένα τόσο από νησιώτικα παραδοσιακά στοιχεία όσο και από την κουλτούρα του δρόμου είναι μια από τις αξίες της περιπλανώμενης αυτής γιορτής. Καλλιτέχνες, νέοι και επισκέπτες παντός ενδιαφέροντος και ποικιλίας ανταμώνουν κάθε χρονιά να γιορτάσουν μαζί το τέλος του καλοκαιριού, να γνωρίσουν διάφορες μορφές street art και να γεμίσουν με αναμνήσεις και εμπειρίες μοναδικές. Το φεστιβάλ αποσκοπεί να δώσει νέα πνοή και ομορφιά στους χώρους που διεξάγεται κάθε χρονιά όχι μόνο κατά τη διάρκεια διεξαγωγής του αλλά και μετέπειτα μέσα από τις τοιχογραφίες που κοσμούν ήδη δύο σημαντικά σημεία της Ερμούπολης.

Φέτος, το 2ο Stray Art Festival καλωσόρισε περισσότερους από 80 καλλιτέχνες και πολλούς επισκέπτες που εμπνεύστηκαν από τις δημιουργίες, την ατμόσφαιρα και τα δρώμενα που παρακολούθησαν.

Το φεστιβάλ οργανώνεται με πρωτοβουλία της ομάδας φοιτητών του Τμήματος Μηχανικών Σχεδίασης Προϊόντων και Συστημάτων με την ονομασία «Σπινθήρας» και τον «Ούριο Άνεμο» με συνδιοργανωτές την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, τον Δήμο Σύρου-Ερμούπολης, την Urban Act και τέλος τελείται υπό την αιγίδα του Επιμελητηρίου Κυκλάδων.

Facebook: @strayartfestival
Instagram: @strayartfestival

Παίρνοντας τους δρόμους

Δημήτριος Γ. Δεριζιώτης

Τις γειτονιές της Αθήνας τις γνώρισα καλά την δεκαετία του ’80. Οι εισαγωγικές εξετάσεις το 1978 με έφεραν στην Στουρνάρη και στο Μετσόβιο. Στα επόμενα δέκα χρόνια, πτυχίο και διδακτορικό, περπάτησα πολλές γειτονιές. Εξάρχεια, Σόλωνος και Νομική, Ερμού και Μοναστηράκι, Πλάκα, Θησείο.

Τα χρόνια πέρασαν και το Πολυτεχνείο με τις γειτονιές του μου έλειπαν. Σαν από μηχανής θεός, ψάχνοντας να στεγάσω το ενδιαφέρον μου για την στιχουργική, συνάντησα το Μικρό Πολυτεχνείο και τον δημιουργό του Θράσο Καμινάκη. Έναν άνθρωπο με ευρηματικό και αεικίνητο μυαλό, ψυχή και σώμα. Και έναν όμορφο χώρο, με δουλεμένα επιμορφωτικά σεμινάρια τέχνης, υψηλού επιπέδου οργάνωση και κυρίως εκπληκτικούς δασκάλους.
Κάποια στιγμή μέσα στο 2017 ήρθε και η ώρα να ξαναβρώ τις γειτονιές της Αθήνας, μέσα από μια άλλη ματιά. Σεμινάριο Street Academy. Διαδραστικές βόλτες, περίπατοι και διαδρομές. Η Αθήνα μέσα από κείμενα τέχνης. Δέκα γειτονιές, δέκα είδη γραπτού λόγου, πολλοί και αξιόλογοι λογοτεχνικοί και εικαστικοί οδηγοί. Οι επιλογές μου τέσσερεις. Συνειρμικός λόγος, Θησείο, Θράσος Καμινάκης & Κώστας Χατζόπουλος. Στιχοποίηση, Μεταξουργείο, Κώστας Φασουλάς. Στιχουργική, Πλάκα, Γιώργος Ανδρέου. Επιγραμματικός μύθος, Νεκρόπολις Κεραμεικού, Φώτης Βλαστός.

Πήραμε τους δρόμους, οπτικοποιήσαμε τον λόγο των δασκάλων, γράψαμε στο χαρτί τις εικόνες της γειτονιάς και της διαδρομής. Το περπάτημα δεν επιτρέπει αναλύσεις και μακροσκελείς παρουσιάσεις. Απαιτεί γρηγοράδα στην ανταλλαγή πληροφοριών και δεδομένων.Οι συζητήσεις γίνονται συνθηματικές. Η γλώσσα τους δρόμου θέλει το σύνθημά της. Μάλιστα δεν χρειάζεται παρασύνθημα. Αυτό είναι για δύο,
ενώ το σύνθημα μόνο του είναι για όλους, όπως και η τέχνη. Το σύνθημα που διαβάζεται από τους διαβάτες και μένει στην μνήμη τους, είναι τέχνη που εκτίθεται στο κοινό.

Το «ζήτα συγγνώμη μια φορά, άλλαξε λίγο ρόλους, γη και φωτιά και ουρανός, ένας θεός για όλους», είναι προϊόν της βόλτας του Θησείου, μια καλοκαιριάτικη μέρα με καύσωνα. Οι συνθήκες που έθεσαν οι δάσκαλοι, ήταν: Θησείο, καύσωνας, πίνακες του Χατζόπουλου, λεζάντες του Καμινάκη.
Η προσωπική μου θέση για τα συνθήματα είναι η μεταφορά ενός νοήματος προτροπής, με χαρακτηριστικά καλής προαίρεσης. Προτροπή πράττειν για εκείνους που αφού το διαβάσουν και το θυμούνται, θα τους προσανατολίζει προς την ευδαιμονία.

Street Academy, Μικρό Πολυτεχνείο:

www.mikropolytexneio.gr/street-academy/

www.mikropolytexneio.gr/ekthesi-eikonografimenoy-logoy-street-academy

Η Γλώσσα του δρόμου μετά το σεμινάριο είναι για μένα μια μεταγλώσσα…

Σωτήρης Κακατσής, μπάρμαν

“Ο,τι αξίζει να το κάνεις αξίζει και να το παρακάνεις”

Ήταν μια διαλεκτική διαδικασία για να μπούμε στον κόσμο της ατάκας άμεσα και απολαυστικά… Επίσης η γλώσσα του δρόμου μετά το σεμινάριο είναι για μένα πιο μπινελικάτη και λιγότερο ντελικάτη… Η Γλώσσα του δρόμου με βοηθάει πια να τελειώσω… ότι άφηνα στη μέση!

Ανθή Τρέσσου, ζωντοχήρα

“Δεν είμαι λαβ απ’ το λάβα αλλά απ’ το λαβώνω”

Η γλώσσα του δρόμου κατάγεται από τον αόριστο β’ του τρέχω, το έδραμον, μια τρεχαλητή δευτεράντζα δηλαδή, αλλά… ποιός θέλει να είναι πρώτος στις οδούς εκείνες τέτοιες που είναι; Η γλώσσα του δρόμου μιλιέται και διαβάζεται από τον βραδύ διαβάτη.

“Παζού”

“Σελήνη! Προσοχή ήλιος! φωνάζει το παιδί.
Ήλιε! προσοχή παιδί! φωνάζει η σελήνη”

Μετά το σεμινάριο σκέφτηκα πως την Γλώσσα του δρόμου εννοούμε όταν λέμε πως η Γλώσσα κόκκαλα δεν έχει και κόκκαλα τσακίζει…

Γιάννης Ξαγοράρης, γελοιογράφος

“καλή η σκέψη αλλά πιο καλή η περιπέτεια…”

Η Γλώσσα του Δρόμου, σαν σεμινάριο είναι ένα παράθυρο στην ελευθεριά
του λόγου, και ζουμάκι για βούτες
Σαν δραστηριότητα όμως φοβάμαι ότι θα είναι για λίγο ακόμη, ελεύθερη…
Μετά θα λέγεται γλώσσα του τρόμου..

Κλέαρχος Καραγιαννίδης, γεωλόγος πιάνων

“Η Ελευθερία είναι …τραγουδίστρια”

Πρόκληση για το μυαλό να συμπυκνώσεις τόσα νοήματα σε λίγες λέξεις! Μετά το σεμινάριο, το μυαλό μου μεθοδεύει καλύτερα τη διαδικασία. Άσε που έχει γίνει εμμονή και φτιάχνω σλόγκαν με κάθε αφορμή. Περιμένω το επόμενο εργαστήρι!

Γεωργία Ματσούκα, cultural manager

“Είσαι πετροκέρασο. Ψάξε τη δροσιά σου”

Η γλώσσα του δρόμου για μένα αποτελεί σημάδι ότι η πόλη ζει! Το σύνθημα στο τοίχο, το graffiti, το μήνυμα, η ατάκα, το slogan, ο σύντομος λόγος που ζωντανεύει το συναίσθημα, προ(σ)καλεί για δράση, αντίδραση και διάδραση.

Λία Κονιτοπούλου

“Ειρήνη Ελευθερία Παγωτά. Ξύλο στους φασίστες!”