Γράφει ο Ιωάννης Νίκου Φιλάρετος
Διδάκτωρ Κλασικής Αρχαιολογίας
Ακρόπολις. Μια «πόλη στην άκρη» στο πραγματικό και νοητό κέντρο της πόλης των Αθηνών, στο επίκεντρο του Ελληνισμού και του παγκόσμιου πολιτισμού.
Μια πολυσήμαντη φυσική και μνημειακή ολότητα άρρηκτα δεμένη με το αττικό τοπίο, μπολιασμένη από τους ήχους και τα βήματα, νοτισμένη από τις ανάσες χιλιετιών των αναρίθμητων χρηστών ή επισκεπτών της. Ένας αειθαλής ιδεότοπος με οικουμενική ακτινοβολία, ο οποίος, με τις ορατές και τις αθέατες όψεις του, εξ αρχαιοτάτων χρόνων συνεχίζει να διεγείρει την ατομική και συλλογική μας συνείδηση ποικιλοτρόπως. Πανανθρώπινο, αρχετυπικό πλέον, σύμβολο σοφίας, αρμονίας και ωραιότητας, επιτομή του κλασσικού, κορυφαίος εκφραστής της δύναμης και του κάλλους του ανθρώπινου πνεύματος, υπερβαίνει τα τοπικά και εθνικά σύνορα, συγκινεί, εμπνέει, ανασημασιοδοτείται σε κάθε εποχή μέσα από την ματιά του εκάστοτε παρατηρητή.
Στον ιερό βράχο, που δεσπόζει αγέρωχος σε πείσμα των αιώνων, μερικώς ερειπωμένος αλλά ιδιαίτερα επιβλητικός, περιτριγυρισμένος από τις συνωστισμένες οικοδομικές συστάδες του σημερινού πολεοδομικού ιστού, χτυπάει ακόμα η καρδιά του ανήσυχου, ελεύθερα και κριτικά σκεπτόμενου πολίτη. Η αίγλη, με την οποία έχει περιβληθεί αυτό το εμβληματικό τοπόσημο, διαχρονικά ή συγχρονικά, κατά την μακραίωνη εξελικτική πορεία του, είναι αναμφισβήτητη· ο πρωταγωνιστικός ρόλος της στους αθηναϊκούς μύθους, οι παμπάλαιες λατρείες και οι μεγάλες θρησκευτικές εορτές της, η εμπλοκή της σε καθοριστικά για την ιστορία της πόλης γεγονότα, οι επάλληλες χρήσεις της από την προϊστορία έως τις μέρες μας (τόπος οικιστικής εγκατάστασης, φρούριο, ιερό, τελετουργικό προσκύνημα, έδρα ηγεμόνων, καταφύγιο, αρχαιολογικός χώρος), συνυφασμένα με τις συνθήκες στις οποίες γεννήθηκε και αναπτύχθηκε, ακλόνητοι μάρτυρες της σημασίας και του μεγαλείου της, πιστοποιούν του λόγου το αληθές. Θεοί, ημίθεοι και θνητοί, όλοι διεκδίκησαν το δικό τους μερίδιο στην δόξα της, εντάσσοντάς την στο προσωπικό τους αφήγημα.
Φυσικά, δεν έλειψαν και οι κακοτοπιές, έσωθεν ή έξωθεν προερχόμενες: παρανομίες, δημόσιες απάτες, καταχρήσεις, χρηματικά σκάνδαλα, πραξικοπήματα, πολιτικά εγκλήματα, αυθαιρεσίες, θρησκευτικές παραβιάσεις, βανδαλισμοί, βεβήλωση από κατακτητές, καταστροφές από φυσικά αίτια· παρά τις ηθικές ή υλικές βλάβες που προξένησαν, δεν στάθηκαν ικανές να αμαυρώσουν το υψηλό σε νόημα, ευφυία και αρετή ανάστημά της. Η Ακρόπολη ήταν και είναι πάντα εκεί, στο σταυροδρόμι συνέχειας-αλλαγής, τέχνης-επιστήμης, θρησκείας-πολιτικής, να μας φωτίζει και να μας θυμίζει ότι δίχως αυτήν θα ήμασταν πολύ φτωχότεροι.