Στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του 1970, η ελληνική κοινωνία βρισκόταν σε μετάβαση. Τα στοιχεία οριακότητας ήταν έκδηλα. Μια έκφανση αυτού ήταν και οι πολυάριθμες ιστορίες με «ξένα σώματα μέσα σε αναψυκτικά»
Σε εποχή μετάβασης το συλλογικό άγχος είναι αισθητά μεγαλύτερο. Η πίεση αυτή αποτελεί γενεσιουργό παράγοντα Οριακών Φαινομένων (ΟΦ). Πολλές φορές τα ΟΦ είναι κρυμμένα σε καθημερινές ιστορίες συμβατικής ερμηνείας. Καμουφλάρονται πίσω από τις εκάστοτε πεποιθήσεις, μόδες και τάσεις, περνώντας ουσιαστικά απαρατήρητα. Κάποια από αυτά εκδηλώνονται σαν «αστικοί θρύλοι» (urban legends).
Ως μεταπολιτευτικό κλίμα, το τρίπτυχο ησυχία-τάξη-ασφάλεια είχε αντικατασταθεί από το ανησυχία-αταξία-ανασφάλεια. Παντού υπήρχαν απειλές: απειλές για τη δημοκρατία, απειλές για τη νεολαία, απειλές για την εθνική ανεξαρτησία, απειλές για την υγεία. Τον Απρίλιο του 1976 αναφέρεται το πρώτο κρούσμα «ποντικού σε πορτοκαλάδα» (Απογευματινή, 20.4.1976). Η εταιρεία που παρήγε το αναψυκτικό περνά στην αντεπίθεση. «Μήνυσι για συκοφαντική δυσφήμιση κατά του Ινστιτούτου Προστασίας Καταναλωτών πρόκειται να υποβάλη η εταιρεία, σε μπουκάλι πορτοκαλάδας της οποίας βρέθηκε ποντικός» (Απογευματινή, 21.4.1976).
Το κλίμα ήταν τέτοιο που ξέσπασε μια πραγματική επιδημία εύρεσης αντικειμένων σε πορτοκαλάδες. Λίγες μέρες μετά, μικρό φίδι ανακαλύπτεται μέσα σε αναψυκτικό της ίδιας εταιρίας στη Νέα Ζίχνη Σερρών (Απογευματινή, 24.4.1976). Δυο μήνες μετά, ένας αστυφύλακας ήπιε μέχρι τη μέση μια πορτοκαλάδα σε ένα καφενείο της Δραπετσώνας προτού ανακαλύψει ότι περιείχε ένα μικρό σκουλήκι (Απογευματινή, 15.6.1976). Στις 2 Ιουλίου το Ινστιτούτο Καταναλωτών προειδοποιεί ότι οι εταιρείες αναψυκτικών ετοίμαζαν αντεπίθεση, «παρόλη τη γενική κατακραυγή και τις καταδικαστικές αποφάσεις για τα ξένα σώματα που βρέθηκαν τον τελευταίο καιρό στα αναψυκτικά όλων σχεδόν των γνωστών εταιριών αναψυκτικών» (Ελευθεροτυπία, 2.7.1976).
Την επόμενη χρονιά το φαινόμενο γενικεύτηκε. Το μοτίβο ταίριαζε θαυμάσια στο πολιτικοκοινωνικό πλαίσιο της εποχής, αφού οι «καπιταλιστικές βιομηχανίες» ήταν εξ ορισμού «κακές» και «ανάλγητες», ενώ βεβαίως ο «απλός λαός» ήταν «αντικείμενο εκμετάλλευσης». Το σίγουρο ήταν ότι πολλοί είχαν ανακαλύψει έναν θαυμάσιο τρόπο να τσεπώνουν αποζημιώσεις.
Αλλοιωμένος βάτραχος ανακαλύπτεται σε φιάλη πορτοκαλάδας στο Λαγκαδά, το Μάρτιο του 1977 (Ακρόπολις, 18.5.1977). «Ένα ολόκληρο ποντίκι βρήκε σε φιάλη μπύρας σε εστιατόριο ξενοδοχείου των Πατρών», εμπορικός αντιπρόσωπος ενώ γευμάτιζε τον Ιούλιο του ίδιου έτους (Βραδυνή, 14.7.1977). Το Νοέμβριο της επόμενης χρονιάς (1978) ο παλιός ποδοσφαιριστής Γ. Καμάρας ανακάλυψε ποντικό σε φιάλη με μπύρα. (Βραδυνή, 11.11.1978)
Το Μάρτιο του 1979 αναφέρθηκε ότι είχε ξεκινήσει έρευνα σε πολλές βιομηχανίες ειδών διατροφής. Οι έρευνες είχαν αρχίσει μετά την ομαδική καταγγελία ορισμένων ατόμων ότι έβρισκαν ξένα σώματα σε ποτά, σαλάμια, λάδι, σοκολάτες κ.α. Οι έρευνες στρέφονταν είτε προς ορισμένους υπαλλήλους που ήθελαν να εκδικηθούν, είτε σε χώρους που μπορεί να «μαγειρεύονταν» τέτοιες πράξεις για λόγους εκβιασμού (Βραδυνή, 2.3.1979).
Είναι γεγονός ότι ο αστικός θρύλος είναι παγκόσμιος και αφορά ειδικά ποντίκι σε πορτοκαλάδα — κι έτσι ακριβώς ξεκίνησε και η ιστορία στην Ελλάδα, παρότι μετά το φαινόμενο γενικεύτηκε και ασφαλώς υπήρξαν άφθονες κακόβουλες παρεμβάσεις.
