Πάλι την πληρώνουν οι δημοσιογράφοι, τα καθίκια, οι ρουφιάνοι- σαν αυτήν την καλή μανούλα που το παιδί της της πηγαίνει ένα ποτήρι γάλα στην διαφήμιση με το συγκινητικό τραγούδι, ξέρετε…
Για τον μέσο πολίτη, “δημοσιογράφος” σημαίνει δουλειά στην τηλεόραση. Αυτοί με τα κοστούμια που κάθονται φρεσκοβαμμένοι και μας καλησπερίζουν-καληνυχτίζουν σαν ρομπότ κάθε βράδυ την ίδια ώρα-και συχνά, έχουν οικογενειακές σχέσεις με την ίδια την κυβέρνηση. Και, φυσικά, αυτοί που με τα μικρόφωνα τρέχουν στα ρεπορτάζ και λένε στην κάθε Έλλη, Όλγα, Νίκο, Γιώργο, Αιμίλιο κλπ. με ταχύτητα φωτός μία είδηση. Μάλιστα, έχουν και έναν συγκεκριμένο τονισμό στην εκφορά των λέξεών τους, αναρωτιέμαι αν κάποιος, κάπου τους το μαθαίνει αυτό το πράγμα.
Οι πολίτες είναι έξαλλοι με την ενημέρωσή τους-παραβομβαρδίστηκαν από τα κινούμενα σακάκια στην tv που τους λεν το πώς και το γιατί, κούρασε το σποτάκι με τον Σπύρο που πλένει σχολαστικά τα χέρια του. Οι καλεσμένοι στις εκπομπές μοιάζουν παραζαλισμένοι, έχει βγει ένας αχταρμάς γιατρών, πανεπιστημιακών, σελέμπριτις, πολιτικών, σεξολόγων, αστρολόγων και διακοσμητών εσωτερικού χώρου σε εκπομπές πρωινές, μεσημεριανές και μεταμεσονύχτιες και δίνουν συμβουλές.
Ο λαός ακούει συμβουλές από παντού, τι να και τι να μην, πώς και πού και γιατί. Κρούσματα, θάνατοι, κάθε λίγα λεπτά μια ανακοίνωση μαυρίλας. Ένα αδυσώπητο κυνήγι δυστυχίας, γιατί η δυστυχία αποτελούσε ανέκαθεν το ζητούμενο ενός σωστού δελτίου των οκτώ. Δυστυχία, μπίρα στο σαλόνι, πατημένη παντόφλα κι άντε για νάνι μετά.Τώρα, η δυστυχία δεν είναι και πολύ συναρπαστική. Δεν έχει μολότωφ, μπηγμένα μαχαίρια, δεν έχει τρομοκρατικά χτυπήματα και βιασμούς-έχει τον ιό που κατάφερε να γονατίσει μια ολόκληρη ανθρωπότητα.
Τα sites που προσπαθούν να ενημερώνουν με ψυχραιμία και να δημοσιεύουν θέματα και εκτός του φλέγοντος είναι εκτός πεδίου ενδιαφέροντος προφανώς-όχι πως δεν έχουν αναγνώστες. Μάλλον, όμως, οι πολίτες που γκρινιάζουν για την άθλια ενημέρωσή τους είναι αυτοί που κάνουν τα ίδια θλιβερά ταξίδια με το τηλεκοντρόλ τους εδώ και χρόνια: από το ένα κουμπί στο άλλο. Και αυτοί που επιλέγουν-για μεγαλύτερο κύρος, το ίδιο κύρος που υβρίζουν εν συνεχεία- τα συστημικά μέσα στο διαδίκτυο.
Οι πολίτες έχουν τα νεύρα τους. Λογικό.
Κάποιοι εμφανίζονται αηδιασμένοι από τις πάσης φύσεως συμβουλές για μποτέ, ποτέ την Κυριακή, πάντα το αρκουδάκι και δέκα πράγματα να κάνεις πριν πεθάνεις μες στο καταθλιπτικό σου δυάρι στη Λαμπρινή. Τι ζητούν από τους δημοσιογράφους; Να γίνουν ο Τσιόδρας που η μάζα αγιοποίησε, για να κατασπαράξει έπειτα στο πρώτο στραβοπάτημα; Συμπαθείς και με ένα ερωτεύσιμο λαμπετικό τσεύδισμα; Να γελούν περισσότερο; Να κλαίνε λιγάκι; Να μεταδίδουν κινδυνολογίες, θανάτους, επικήδειους; Να προτιμούν θέματα καλλιτεχνικά, συνεντεύξεις ψαγμένες και κείμενα γραμμένα από καρδιάς; Να κάνουν τι;
Και το ένα κατηγορείται/κατηγορείτε και το άλλο. Για το μεν ανάλαφρο στιλάκι ιδεών και προτάσεων για το πώς να περάσει η καραντίνα, για τις συνεντεύξεις με ροκάδες και ρεμπέτες και για τα βιωματικά κείμενα, ας απολογηθούμε στους πέντε-έξι γκρινιάρηδες που δε γουστάρουν, ας τους θυμίσουμε πως δεν υποχρεούνται να μας πατάνε κλικ και λάικς-ακόμα κι εμείς στα αδέσμευτα μέσα στερεύουμε ξέρετε – αγαπητοί σχολιαστές – του facebook από έμπνευση. Το μυαλό μας δουλεύει με πυρετώδεις ρυθμούς, προσπαθούμε να κρατήσουμε ισορροπίες για το μέσο μας, για εσάς, αλλά και για εμάς.
Οι συνάδελφοί μας, ήτοι οι κρυμμένοι αρχισυντάκτες και οι φανεροί, ιδρωμένοι ρεπόρτερς πρέπει να χαλαρώσουν λίγο. Για τους διευθυντές των καναλιών δεν τίθεται θέμα: ένα γερό χαστούκι θα τους συνέφερνε λέτε; Κι αν ναι, να τους το δώσει ποιος;
Φτάνει με αυτόν τον βομβαρδισμό. Φτάνει με το σοβαροφανές, νεκρολαγνικό ύφος. Φτάνει με τις κακοεπεξεργασμένες και προχειρογραμμένες ειδήσεις-τίτλους-λεζάντες, με την χειραγώγηση καλεσμένων που θέλουμε να ακούσουμε και τελικά, ακούμε εσάς να ρωτάτε τα ίδια και τα ίδια, να πηγαίνετε την κουβέντα αλλού, να διακόπτετε ασταμάτητα.
Φτάνει με τα ψέματα, με τα κατασκευασμένα θέματα στα οποία εμφανίζετε την ξαδέρφη σας από το χωριό ως ασθενή και δύο μέρες αργότερα ως νοσηλεύτρια. Φτάνει με τους γελοίους εγχώριους σελέμπριτις που τους βγάζετε κι εσείς να τραγουδάνε από τα προσωπικά τους στούντιο και να χαλαρώνουν στην μπανιέρα τους μοιράζοντας αισιοδοξία στη νοικοκυρά με τη λευκή ρίζα που μετράει τα ψιλά να δει αν της φτάνουν για λαϊκή μέχρι να μπει το επίδομα.
Φτάνει με τις μαλακίες!
Αλλά οι μαλακίες ανέκαθεν νικούσαν σε αυτή την ιδιότυπη, τετράγωνη περιοχή όπου οι έννοιες αλήθεια, ψέμα, μέτρο, σεβασμός, ήθος μοιάζει να αλλοιώνονται σχεδόν αυτόματα. Ναι, η τηλεόραση πάντα αγαπούσε τον μεγεθυντικό φακό, αυτόν που πέφτει πάνω στα πράγματα και, κάποτε, μεγαλώνοντάς τα, τα καίει και καίει κι εμάς μαζί. Σπάνια η τηλεόραση προτιμά το προσφιλές στην επιστημονική κοινότητα που ξαφνικά έγινε σούπερ κουλ, το μικροσκόπιο. Να αναλύσει ψύχραιμα, ήρεμα, να πάρει χρόνο και να επεξεργαστεί. Τι θα άλλαζε τώρα, δηλαδή, τι νομίζαμε; Βούτυρο στο ψωμί της τηλεόρασης ο ιός, ο θάνατος, τα περιοριστικά μέτρα, οι ανακοινώσεις παραγόντων. Ένα βούτυρο που τρώμε καθημερινά και λίγο λίγο μας δημητηριάζει, μας αποπροσανατολίζει, μας αγχώνει.
Ποιος νοιάζεται για εμάς, τους ανθρώπους; Ποιος θεσμός; Η Πολιτεία και το Κράτος είναι γάτες που γλείφουν τη γούνα τους-αυτοπροστατεύονται γιατί η σπονδυλική τους στήλη είναι η Οικονομία, η οποία γνωρίζει μόνο από αριθμούς. Τα 800 δεν τα παίρνεις επειδή σε σκέφτονται, αλλά επειδή θέλουν να επιβιώσεις για να επιστρέψεις δριμύτερος στο πόστο σου. Και είναι λογικό αυτό. Η Πολιτεία και το Κράτος δεν είναι ούτε η γιαγιά σου, ούτε η γκόμενά σου, δεν έχουν στοργή για σένα.
Ούτε η τηλεόραση έχει, ούτε τα συστημικά μέσα. Δεν ενδιαφέρονται για την ενημέρωσή σου, γιατί δεν τους απασχολεί να πουν την αλήθεια, αλλά να επιβιώσουν με την αλάνθαστη συνταγή της παπάντζας, της υπερβολής και του ελέγχου της συμπεριφοράς σου-αυτή η συνταγή φέρνει πολλές διαφημίσεις, άκου κι εμένα που κι εγώ κάπως έτσι αμοίβομαι, τηρουμένων των αναλογιών.
Οι δημοσιογράφοι που βρίζεις παίρνουν 400 ευρώ και δεν είναι ρουφιάνοι, υπακούν εντολές. Ρουφιάνος μπορεί να υπήρξες εσύ, όταν το αφεντικό σου που σε παίρνει τηλέφωνο για σπάσιμο τις Κυριακές τα απογεύματα, σε υποχρέωσε να του πεις αν η συνάδελφός σου άργησε να έρθει στο πόστο της κι εσύ τουτο είπες γιατί φοβήθηκες. Ήρεμα με τους χαρακτηρισμούς και τους λιθοβολισμούς που, στο τέλος, θα μας εξοντώσουν ενώ οι ειδήσεις θα παίζουν ακόμα στη διαπασών πάνω από το κουφάρι μας, από την τηλεόραση που θα’ χει ξεμείνει, μες στην αναμπουμπούλα, ανοιχτή.
Ο φόβος που φυσά αυτές τις εβδομάδες έχει χνώτο βαρύ κι ασήκωτο, κυκλοφορεί και ζέχνει στα περισσότερα σαλόνια της οικουμένης την ώρα αυτή. Το κείμενο αυτό γράφεται με ανάμεικτα συναισθήματα κι ίσως να μην πρέπει να το διαβάζεις. Ίσως διάβασες ήδη πολλά, ίσως μαγείρεψες όλες τις σπεσιαλιτέ σου, ίσως κήδεψες τον πατέρα σου χθες, ίσως σου κόπηκε το αίμα όταν είδες το θερμόμετρό σου να δείχνει 37 και μισό σήμερα το πρωί.
Δεν ξέρω τι να σου πω να κάνεις, και να σου πω, μπορεί να με βρίσεις κι εμένα, στο τέλος. Τα κανάλια που βλέπεις -και βλέπω δυστυχώς κι εγώ ενίοτε- νομίζω πως πρέπει να επενδύσουν σε μια σοβαρή αναμόρφωση του ύφους μετάδοσης, της θεματολογίας, των προσώπων. Είναι μια ευκαιρία τώρα!
Θα μπορούσαν να προσλάβουν, για αυτή την περίοδο, ψυχολόγους οι οποίοι θα δίνουν συμβουλές σχετικά με το τι ενδείκνυται για ένα ψυχικά διαταραγμένο και σίγουρα απολύτως στρεσαρισμένο κοινό ενός παράδοξου μιξ γκριλ ηλικιών και καταβολών, ένα κοινό που ξαγρυπνά αμήχανο μες στα σπίτια του με απολυμαντικά και ένα σωρό καφέδες και άπλυτα πιάυτα στο νεροχύτη.
Αν θέλουμε να δούμε επιστημονική φαντασία, έχουμε το νέτφλιξ και τις άλλες πλατφόρμες. Πολλά από αυτά που ξέραμε κατέρρευσαν, έχουμε ανάγκη να ησυχάσουμε τώρα λιγάκι, να αναστοχαστούμε. Δεν θέλουμε να τσακωνόμαστε μεταξύ μας-κάποιοι το θέλουν, αυτοί οι κάποιοι πάντα το θέλουν, κάποιοι τσακώθηκαν ακόμα και για τον θάνατο του Γλέζου. Δεν θέλουμε να κινδυνεύσουν οι ζωές μας-δεν τις απειλεί όμως μόνο ο ιός ούτε μόνο η οικονομική κρίση λόγω της περίστασης.
Μπορεί να τις απειλεί μια πληροφόρηση που δεν λαμβάνει υπόψη την ταλαιπωρημένη μας, πια, κράση. Μια τηλεόραση που βογγά εναγωνίως για να μας νουθετήσει, μια εφημερίδα που κυκλοφορεί με κάτι περιποιημένες ειδησάρες στα πρωτοσέλιδα, από αυτές που δυο μέρες μετά αποδεικνύονται απάτη. Μια ιστοσελίδα που φορτώνει με ροή ειδήσεων ένας ακόμα “ρουφιάνος δημοσιογράφος”, ένας ακόμα μισθωτός σκλάβος που δουλεύει τώρα από το σπίτι, πιθανά με την κάμερα ανοιχτή, γιατί έτσι πρέπει…