Ο γάιδαρος είναι παρεξηγημένος, παρότι θεωρείται υπόδειγμα υπομονής και καρτερικότητας. Γιαυτό και ο άνθρωπος του αναθέτει επίπονα έργα, ενώ ο Κώστας Βάρναλης τον έχρισε σύμβολο του ανθρώπου που ανέχεται δουλικά την εκμετάλλευσή του.
Ο κόσμος γενικά τον περιφρονεί. Είναι δε ένα από τα λίγα ζώα, των οποίων το όνομα χρησιμοποιείται για βρίσιμο: «γάιδαρε!». Το «μουλάρι» χρησιμοποιείται περισσότερο ως κακός χαρακτηρισμός τρίτου προσώπου, ενώ ο τρίτος της τάξης των “περισσοδακτύλων” αναφέρεται με περίσσιο σεβασμό: “υπερήφανο άτι” και δεν συμμαζεύεται. Για τα παιδιά, ο καημένος ο γάιδαρος (με τα μεγάλα αυτιά) «ήθελε αρχοντιά», σύμφωνα με το πασίγνωστο τραγούδι, λες και μόνο αυτός την στερείται. Και θα του την έδινε μια σέλλα στη θέση του σαμαριού.
Κι όμως, ο Έλληνας διατηρεί και την εικόνα ενός αρχοντικού όνου. Τότε, παύει να είναι ανώνυμος και μεταμορφώνεται σε κυρ-Μέντιο! Αν αναρωτιέται κανείς, το «Μέντιος» δεν είναι υποκοριστικό άλλου ονόματος, όπως του «Φρουμέντιος» (του κατά Εμμανουήλ Ροΐδη αγαπητικού της Πάπισσας Ιωάννας).
Οφείλεται στην Μένδη, αρχαία πόλη της Χαλκιδικής, πατρίδα του γλύπτη Παιωνίου, επειδή στην μία όψη των τετράδραχμών της απεικονιζόταν ένας γάιδαρος, ο Μενδαίος (ή Μένδιος) Όνος, με τον Διόνυσο με ένα κύπελλο κρασί στην πλάτη του! Ίσως γιατί ήταν απαραίτητος στο κουβάλημα του ξύλου και των μεταλλευμάτων, του πλούτου της πόλης, ίσως γιατί αποτελούσε ο ίδιος εξαγώγιμο προϊόν.
Ο Τι;Πώς;
