Όσοι εξ ημών είχαν την τύχη να επισκεφθούν, στο όχι μακρινό παρελθόν, την πλανεύτρα νήσο της Ικαρίας, πιθανόν ακόμα θα ενθυμούνται τους στίχους του αγαπημένου (και επίκαιρου) δημώδους άσματος:
«Θεός που την πολυχρονεί την αμπελοκουτσούρα
που κάμνει το γλυκό κρασί και τα ξεχνάμε ούλα».
Αυτό το ποτό -με την πολυαίωνη ιστορία- έχει μελετηθεί εις βάθος από τους επιστήμονες. Έχει αποτελέσει αντικείμενο συνδιαλλαγής και παραγωγής εμπόρων και γεωργών. Έχει προκαλέσει το ενδιαφέρον όλων των κοινωνικών τάξεων, τόσο με τη λαϊκή ρετσίνα όσο και μέσω της panakrivis σαμπάνιας των «ανακτόρων». Έχει εμπνεύσει ποιητές και ζωγράφους. Ο Σκωτσέζος συγγραφέας Robert Louis Stevenson (1850-1894) είχε πει ότι «το κρασί είναι εμφιαλωμένη ποίηση».
Στην αρχαία Ελληνική Γραμματεία, ο Ιπποκράτης αναγνωρίζει τις «φαρμακευτικές – θεραπευτικές ιδιότητες» του κρασιού ενώ, στα ομηρικά έπη ο οίνος χαρακτηρίζεται ως: «ηδύς», «μελίφρων» και «ευάνωρ».
Σίγουρα, δεν είναι τυχαίο ότι το σύμβολο τους Αμπέλου και ο Οίνος συναντώνται σε όλο το εύρος και το βάθος τους Ορθόδοξης Διδασκαλίας.
Αλήθεια, ακόμα και στις μέρες μας πόσα αφιερώματα έχουμε διαβάσει για τα πολλαπλά οφέλη του οίνου… Οι σύγχρονοι ειδικοί («επαΐοντες») λένε πως η ήπια κατανάλωση κρασιού έχει θετικές επιπτώσεις στη σωματική υγεία – ευρωστία, ενώ η ευεργετική επίδραση της στη γενικότερη ευεξία και τη βελτίωση της ψυχικής διάθεσης είναι αναμφισβήτητη.
Συγκεκριμένα, σε περιοχές με ιδιαίτερη αμπελοοινική παράδοση το συνολικό βίωμα της παραγωγής κρασιού είναι πιο έντονο και πολυεπίπεδο.
Σε παλιότερες εποχές το χωριό μετακόμιζε στα αμπέλια κατά την περίοδο του τρύγου μέσα σε ένα κλίμα διονυσιακό. Παρά τη σκληρή και πολύωρη εργασία (βλ. «θέρος, τρύγος, πόλεμος στασιό δεν έχουν…»), επικρατούσε το τραγούδι, το καλαμπούρι, η εξωστρέφεια, η ανεπιτήδευτη αυθόρμητη επικοινωνία μεταξύ των ανθρώπων. Αποσυμβολίζοντας τον Αίσωπο, ίσως είναι η μόνη περίοδος του έτους που συνυπάρχουν και συνεργάζονται τόσο άψογα… το «τζιτζίκι» με το «μυρμήγκι». Όμως, και τα παράπλευρα υλικά ωφελήματα του τρύγου ήταν και παραμένουν πολλά: η μουσταλευριά, τα μουστοκούλουρα, το τσίπουρο (ρακή, τσικουδιά, ζιβανία), η υπερτροφή (superfood) της σταφίδας και το απόλυτο φάρμακο τους Μάνας Φύσης το ΠΕΤΙΜΕΖΙ μας!
Βέβαια, και στην περίπτωση της οινοποσίας οι ακρότητες (βλ. «αμετροέπεια») κρύβουν παγίδες καθότι… «ούτε οι κεραυνοί του Διός, ούτε το ξίφος του Άρεως, ούτε οι ασπασμοί της Αφροδίτης αριθμούσιν τόσα θύματα, όσα η αφρίζουσα του Βάκχου κύλιξ».
Η Λαϊκή Μούσα μέσα από τους στίχους του προμνημονευθέντος Ικαριώτικου τραγουδιού κρούει τον –του κινδύνου- κώδωνα…
«Κρασί σε πίνω για καλό μα εσύ κακό μου κάμνεις
Από τον δρόμο μ’ εξορείς και στον γκρεμό με βγάνεις».
«Μέτρον άριστον», λοιπόν…
*Δαβίδ, 103