Λογοκρισία. Αυτολογοκρισία. Πολίτικαλι κορέκτ. Ακύρωση. Διαδικτυακή διαπόμπευση. Καταγγελία. Πρωινάδικοι τηλεδικαστές. Εξοργισμένοι. Πεσίματα. Αλγόριθμοι. Κυνηγοί άποψης. Σινάφια. Μονταζιέρες.
Η εποχή μας δεν είναι εποχή της ελευθερίας του λόγου.
‘‘Ας’ τους να λένε’’ λοιπόν, γιατί υπαρχει ανάγκη ελεύθερης έκφρασης!
Περίμενε
Η ελπίδα θα φανεί
Τίποτα δε χάθηκε ακόμα
Μ.Βλάχου-Καραμβάλη, Ελπίδα
Το έγκλημα συνδέεται με το περιβάλλον, άρα η πόλη δε θα μπορούσε παρά να είναι το καλύτερο πεδίο εφαρμογής μιας κοινωνικής θεωρίας/πολιτικής.
Αν προσπαθήσουμε να σκιαγραφήσουμε την πόλη, θα βρεθούμε αντιμέτωποι με έννοιες χωροταξικές και πολιτισμικές, όπως το μέγεθος, η πυκνότητα, η ετερογένεια, οι δραστηριότητες (ιδιωτικές και δημόσιες), ο κοινωνικός ιστός και ο έλεγχος. Τα στοιχεία αυτά προσδιορίζουν σε μεγάλο βαθμό και το είδος και το ύψος της εγκληματικότητάς της.
Μέσα στην πόλη η έλλειψη πολεοδομικού, επικοινωνιακού, κανονιστικού χώρου και χαρακτήρα, η αναταραχή, η εκρυθμία και η αβεβαιότητα διαταράσσουν τις συναισθηματικές στάσεις του πολίτη και διαμορφώνουν ανάλογα την ψυχική ισορροπία και ευρυχωρία. Ίσως, λοιπόν, πρέπει να αναζητήσουμε εκείνο το «επαγωγικό σημείο» της εγκληματογένεσης, ως αρνητικής προσωπικής βίωσης του «άρρωστου» χώρου, αντί να προβάλλουμε τα γενικά και αφηρημένα αίτια της εγκληματικότητας.
Θα πρέπει να στρέψουμε την προσοχή μας στους περιβαλλοντικούς όρους «κοινωνικής μειονεξίας» που συχνά συνιστούν φυτώρια παραβατικότητας και παρέκκλισης.
Συνεπώς, μπροστά στην εγκληματικότητα δεν αρκεί να ορθώσουμε την Πρόληψη και την Καταστολή. Αναγκαία καθίσταται και η Αλληλεγγύη, στο όνομα της οποίας θα πρέπει να διασφαλισθεί και η πρωτογενής σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ των συν-πολιτών.
Η –έστω και συγκυριακή– αύξηση της ενδοοικογενειακής βίας (σε όλες τις μορφές της) σηματοδοτεί την ευθύνη όχι μόνο της Πολιτείας αλλά και των κοινωνικών φορέων.
Η δημοκρατία της εγγύτητας, η συμμετοχική δημοκρατία, η κοινωνία των πολιτών, η κοινοτική πρόληψη μας επιβάλλουν να αρνηθούμε την κοινωνία της επιτήρησης [το Πανοπτικόν, όπου οι λίγοι παρακολουθούν τους πολλούς (Μεγάλος Αδελφός) ή το Συνοπτικόν, όπου οι πολλοί παρακολουθούν τους λίγους (Big Brother reality shows)] και να εμπνευσθούμε μία «κοινωνία με διαρκές βλέμμα» όπου ο κάθε πολίτης θα νοιάζεται για τον διπλανό του κι έτσι θα γίνεται «βιώσιμη η ζωή όλων» χωρίς ρωγμές κοινωνικής αποδιοργάνωσης και εγκληματικότητας.