Ένας σχετικά προκλητικός πολίτης. Με άποψη που σε διαολίζει. Που κινείται στα όρια της απλής λογικής. Είναι υπέρ της παγκόσμιας ειρήνης και του αφοπλισμού. Α! και εκνευρίζεται με τις φράσεις κλισέ…
Η αριστερά στην Ελλάδα είναι σαν το σύγχρονο “έντεχνο τραγούδι”. Η εμμονή της, στην κλάψα την κατήφεια και μοιρολατρία, μοιάζει σαν αντανάκλαση αυτής της μουσικής σκηνής που, όπως και η αριστερά, προ πολλού, έχει παραδοθεί στην εγωπαθή μανιοκατάθλιψή της.
Όπως και αυτή η μουσική σκηνή θεωρεί την κατάστασή της “ποιοτική και εναλλακτική” και πορεύεται με σήμα κατατεθέν το μυξομάντηλο και τα κατεβασμένα φρύδια, νομίζοντας ότι παράγει κάποιου είδους τέχνη και μάλιστα ανατρεπτική, έτσι και το πολιτικό οργανωμένο προοδευτικό κίνημα, με ελιτισμό και ωραιοπάθεια, νομίζει ότι παράγει πολιτική και μάλιστα επαναστατική.
Δεν είναι τυχαίο ότι σχεδόν όλη η αριστερά είναι “έντεχνη” και όλοι μα όλοι οι έντεχνοι είναι αριστεροί, είναι η αποτυχημένη απόπειρα μιας αποτυχημένης αριστερής καλλιτεχνικής “πρωτοπορίας” να επηρεάσει τη νεολαία, δίνοντας “βαθύτερο νόημα” στο στίχο και μονότονο, ρυθμό και ήχο. Ουσιαστικά είναι η καλλιτεχνική αποτύπωση μιας ηττημένης πολιτικής αφήγησης που με μανία αναπαράγεται από ασυνείδητους οπαδούς της ήττας με αντανακλαστικά πλήρως υποταγμένα στην εγωπάθεια και τον μαρθαβουρτσισμό.
Σίγουρα υπάρχουν και αυτοί που έχουν πλήρης επίγνωση της κατάστασης, αλλά για λόγους ιδιοτέλειας και βαθύτατου συντηρητισμού μιας και έτοιμη πελατεία υπάρχει,” στρωμένη δουλίτσα” ….ας βγάλουμε ό, τι προλάβουμε σε φράγκα ή αναγνώριση… πού όρεξη για τρεχάματα και πειραματισμούς…
Αυτό το μουσικό ρεύμα που ξεκίνησε από σπουδαίους καλλιτέχνες την δεκαετία του ’50(Θεοδωράκης, Χατζιδάκις, Τσιτσάνης κτλ) ταυτίστηκε με τις προσδοκίες και τους αγώνες ενός λαού για ανεξαρτησία, δημοκρατία, ελευθερία, την περίοδο που το κομμουνιστικό κόμμα τα είχε προδώσει και ουσιαστικά είχε παραδώσει την τύχη της χώρας και του λαού σε ιμπεριαλιστικές δυνάμεις της δύσης.
Ήταν μια πολιτική ήττα για χιλιάδες αγωνιστές, σε καθεστώς εξορίας, παρανομίας, πολιτικών διώξεων, φτώχειας και προσφυγιάς, που όμως το ηθικό και το αγωνιστικό πνεύμα παρέμεινε αδούλωτο, ανυπότακτο και χωρίς σοβαρή πολιτική υποστήριξη.
Αυτή η τεράστια παρακαταθήκη αγωνιστικού φρονήματος(1940-1948) δεν θα μπορούσε να μην εκφραστεί και καλλιτεχνικά, δεν θα μπορούσε να μην είχε επηρεάσει βαθύτατα τον καλλιτεχνικό κόσμο της εποχής.
Και αντίστροφα, αυτή η γενιά καλλιτεχνών κατάφερε να συγχρονιστεί με την ψυχολογία της μάζας, αντλώντας από αυτήν, συναισθήματα, συνθήματα, ιδεολογία και πολύ περισσότερο, ανταποδοτικό κουράγιο και ελπίδα.
Αυτή η σύνθεση καταστάσεων, πνευμάτων, προταγμάτων, συναισθημάτων και ανθρώπων, συντέλεσαν σε μια επική δεκαετία που ουσιαστικά ο λαός και η χώρα απέκτησαν πολιτισμική και πολιτιστική ταυτότητα, που ακόμα και σήμερα δεν έχει ξεπεραστεί (αναπαράγεται με τον χειρότερο τρόπο).
Παρακινδυνευμένα θα τολμούσα να πω ότι αυτή η γενιά καλλιτεχνών, έπαιξε τον ρόλο της καθοδήγησης με ποιητική πολιτική, έδινε διαπαιδαγωγική “γραμμή” στις μάζες μέσα από τις μουσικές, τα τραγούδια, το θέατρο, τον κινηματογράφο και τον γραπτό λόγο.
Λάος και καλλιτέχνες ήταν ένα σώμα συμπαγές και αδιαπέραστο, την ίδια περίοδο που στο κομμουνιστικό κόμμα, οι εσωτερικές ρήξεις, οι διαλυτικές τάσεις και η στροφή στο ρεβιζιονισμό, δεν άφηναν περιθώρια επαναοικειοποίησης λαού και κόμματος.
Έκτοτε, με διάφορες αξιόλογες αναλαμπές κυρίως την δεκαετία του ’60 και ’70, το έντεχνο λαϊκό τραγούδι μεταλλάχθηκε απλώς σε “έντεχνη σκηνή” αφού η αμεσότητα και αλληλεπίδραση με τον λαϊκό παράγοντα, ξέφτιζε και με τα χρόνια εδραιώθηκε ως ένα νοσταλγικό ρεύμα που δεν μπορεί πλέον να συγκινήσει ούτε να ερεθίσει το κοινό αίσθημα των μαζών, όπως και το αντίστροφο.
Η Κοινή διαδρομή αριστεράς και έντεχνου τραγουδιού στη γραφικότητα και την ηττοπάθεια είναι προορισμός δίχως επιστροφή, όσο υπάρχουν, τόσο αυτά τα δυο ποιοτικά χαρακτηριστικά θα εντείνονται, όλο και περισσότερο θα απομακρύνονται από την αρχή εκκίνησής τους.
Σε αυτή τη διαδρομή υπήρξαν και υπάρχουν αξιόλογες προσωπικότητες και στο τραγούδι και στην αριστερά αλλά δυστυχώς, είναι εγκλωβισμένοι σε ένα πλαίσιο κοσμοαντίληψης με περιορισμένες δυναμικές και δυνατότητες, σε ένα πεδίο όπου το αυθόρμητο και οι εκπλήξεις είναι παντελώς άγνωστες καταστάσεις γιατί, απλά δεν χωράνε.
Σίγουρα αξίζει ένα αξιοπρεπές τέλος, ίσως ένας έντεχνος πολιτικός επικήδειος που αρμόζει στην ιστορικότητα της αριστεράς και του εντέχνου τραγουδιού, κάτι είναι και αυτό ως φόρος τιμής… Όλα τα άλλα είναι “νάχαμε να κλαίγαμε”…