Διακόσια τέσσερα χρόνια συμπληρώνονται από την Επανάσταση του 1821 και σήμερα θα ψηλαφίσουμε την «αθλητική» καθημερινότητα των επαναστατημένων Ελλήνων.
Η άθληση είχε τις ρίζες της στους τελευταίους αιώνες του Βυζαντίου. Χωρίζεται σε δύο είδη, τη «λεβέντικη» και τη «λαϊκή». Η πρώτη, η λεβέντικη, είναι αυτή που ασκούν οι κλέφτες και οι αρματολοί, κυρίως για στρατιωτικούς λόγους, αλλά και για ψυχαγωγία και ενδυνάμωση. Η άλλη μορφή είναι η λαϊκή. Σε αυτήν έχουμε διάφορα παιγνίδια και αγωνίσματα, που τα χρησιμοποιούσε ο λαός για κοινωνικούς και ψυχαγωγικούς σκοπούς.
Στους κλέφτες και στους αρματολούς η άσκηση ήταν απαραίτητη. Ειδικότερα για τους κλέφτες η σωματική δύναμη, η αντοχή, η ταχύτητα ήταν χαρακτηριστικά που έπρεπε να έχουν για να επιζήσουν στα βουνά. Ας δούμε τα αθλήματα με τα οποία ασχολούνταν.
Για τον κλέφτη, η ταχύτητα, η γρήγορη μετακίνηση ήταν βασικό στοιχείο για την επιβίωσή του. Πολλά δημοτικά μας τραγούδια, θέλοντας να δείξουν τη σημασία αυτή, λένε πως ο κλέφτης πρέπει «τριών μερών περπατησιά να παίρνει σε μια νύχτα». Λέγεται ακόμα πως ο Ανδρούτσος γλίτωσε πολλές φορές χάρη στην ταχύτητά του. Ο δρόμος σαν αγώνισμα ήταν από τα πιο αγαπητά στους κλέφτες.
Την εποχή εκείνη στις μάχες, έπρεπε να υπάρχει οπτική επαφή με τον αντίπαλο. Για το λόγο αυτό ήταν απαραίτητο να γνωρίζουν καλό σημάδι. Ένα γνώρισμα των κλεφτών ήταν η ικανότητα τους στο σημάδι με πέτρα ή όπλο. Στο σημάδι δεν ασκούνταν μόνο οι κλέφτες. Στα πανηγύρια λέγετε, πως εξασκούνταν στο σημάδι Έλληνες και Τούρκοι μαζί.
Ένα ακόμα αγαπητό αγώνισμα των κλεφτών ήταν η ρίψη της πέτρας.
Σε κάποιο δημοτικό τραγούδι αναφέρεται ότι στο αγώνισμα αυτό έπαιρναν μέρος και νέες. Λέει το δημοτικό τραγούδι:
«….βγήκαν να παίξουν τα σπαθιά, να ρίξουν στο λιθάρι
κι η κόρ΄ από το ζόρι της
κι από τη λεβεντιά της
της ξεθλικώθη το κομπί
και φάνηκε το βουζί της».
Το παραπάνω τραγούδι μιλάει για μια κλεφτοπούλα, που για δώδεκα χρόνια κανείς από τους κλέφτες δεν είχε καταλάβει πως ήταν κοπέλα. Παίρνοντας όμως μέρος σε αγώνα λιθοβολίας προδόθηκε.
Επίσης το σήκωμα μεγάλου βάρους, με τα χέρια ή τη πλάτη, ήταν δοκιμασία που υπήρχε στον ελληνικό κόσμο από την αρχαιότητα.
Η πάλη ήταν από τα πλέον διαδεδομένα αθλήματα εκείνης της εποχής. Οι Ψαριανοί φημιζόντουσαν για τις επιδόσεις του τους στην πάλη. Ποιο γνωστοί ο Κοκωσής που τον έλεγαν «φαινόμενο ρώμης» και ο Νικολαράς. Κάποτε, λέει, που οι Τούρκοι είχαν όμηρους στην Πόλη κάτι Ψαριανούς, πήγε πρεσβεία να παρακαλέσει τον Σουλτάνο να τους αφήσει ελεύθερους. Μαζί και δαύτος.
Γίγαντας, θεριό.
Το άλμα μεταφέρθηκε από το Βυζάντιο στη Τουρκοκρατία. Από πήδημα απλό, διπλό ή τριπλό έγινε «τσμιά», «τσδυό», «τστρείσ». Το άλμα πάνω από ρυάκια, πέτρες, τοίχους και άλλα εμπόδια είναι πολυσυζητημένο. Επίσης λέγεται ότι ο Ανδρούτσος πηδούσε επτά άλογα στη σειρά!
