Είναι αστείο να μιλάμε για το αν ήταν 14.000 ή 30.000 χθες στο Σύνταγμα. Μια συγκέντρωση που θύμισε σε όγκο την περίοδο των Αγανακτισμένων και τα συλλαλητήρια για τη Μακεδονία. Δηλαδή για 100 ίσως και παραπάνω χιλιάδες – γιατί μόνο με τέτοιους αριθμούς γεμίζει η Πλατεία και οι πέριξ δρόμοι.
Ένα ακόμα ποιοτικό στοιχείο ήταν πως μαζικά συλλαλητήρια έγιναν σε δεκάδες πόλεις της Ελλάδας αλλά και σε πόλεις του εξωτερικού. Ένα δεύτερο ποιοτικό στοιχείο ήταν πως κατέβηκε κόσμος από όλες τις ηλικιακές, πολιτικές, κομματικές, πολιτισμικές δεξαμενές. Τα Τέμπη διαπέρασαν στεγανά και διαχωριστικές γραμμές που έντεχνα και με σχέδιο οικοδομούνται εδώ και χρόνια. Είναι σίγουρο πως κόσμος που ενώθηκε με το σύνθημα Δολοφόνοι, έχουν σφαχτεί μεταξύ τους στο διαδίκτυο για επουσιώδη ζητήματα, για τριτοτέταρτα ζητήματα. Αν κάποιος νομίζει πως το μήνυμα από τις χθεσινές συγκεντρώσεις είναι αυστηρά για τα Τέμπη, η γνώμη μου είναι πως κάνει λάθος. Λάθος κάνει επίσης αν εκτιμά πως στο στόχαστρο βρέθηκε η κυβέρνηση μόνο.
Εχθές δηλώθηκε μια κοινωνική διαθεσιμότητα, αυθόρμητη, από τη βάση της κοινωνίας και μια κριτική-κραυγή ενάντια συνολικά στην εξουσία και στο πολιτικό σύστημα. Είναι πολύ πιο βαθύ αυτό το σκίρτημα. Και πολύ πιο ελπιδοφόρο από το να μετριέται σε γκάλοπ και εκλογική στάση. Είναι μια Ελλάδα που όλο και διασπάται, ηττάται, αποπροσανατολίζεται, κοροϊδεύεται και μαθαίνει στην παραίτηση και στην ατομική στάση. Αυτή η διαθεσιμότητα εμφανίζεται και πάντα έχει να αντιμετωπίσει εχθρούς και «φίλους». Από κυβερνήσεις και υπαλλήλους τους που κομματικοποιούν και καλούν σε κομματικό πατριωτισμό με ατάκες τύπου «Πάνε να ρίξουν την κυβέρνηση», «είναι έργο της αντιπολίτευσης» και άλλα τέτοια ξεκούδουνα, λες και υπάρχει κάποιο κόμμα που μπορεί να κινητοποιήσει τόσο κόσμο – και τέτοιο κόσμο. Έχει να αντιμετωπίσει όμως και «φίλους», που προσπαθούν να μετατρέψουν την οργή, τον θυμό αλλά και την απελπισία του κόσμου σε εκλογικά οφέλη. Το ζήτημα της αλλαγής συνολικά του πολιτικού συστήματος, που είναι ένα σύνολο από μεγαλο-μικρές εξουσίες, σχεδόν κανείς δεν το αντιλαμβάνεται και δεν το θέτει.
Κάτι κινείται στα υπόγεια, όχι των κομμάτων, αλλά της κοινωνίας. Χθες είχαμε μια κοινωνική εκδήλωση που θορύβησε πολλούς. Άλλοι θα προσπαθήσουν να την φιμώσουν, άλλοι να την εκμεταλλευτούν. Τα κεντρικά θέματα είναι αυτά που μπορούν να ενώσουν εκατοντάδες και εκατομμύρια ανθρώπων και όχι τα μικροαιτήματα και τα στενού τύπου συνδικαλιστικά τερτίπια. Αυτή η κοινωνική διαθεσιμότητα κάτω από άλλες συνθήκες είναι η πραγματική μας ελπίδα. Το ποιος, πώς και πότε θα βοηθήσει να υπάρξει πιο στέρεα αυτή η κοινωνική διαθεσιμότητα, είναι ένα άλλο μεγάλο, σημαντικό και δύσκολο να απαντηθεί ζήτημα. Ακηδεμόνευτα, με διαδικασίες συλλογικές και διαφανείς, με ριζοσπαστική σκέψη και πράξη· δύσκολα πράγματα δηλαδή… Όλα θα πάνε καλά! Ή, τέλος πάντων, μπορεί και να πάνε!