Την παράσταση “Πρωτοσέλιδα/Gazete Manşetleri” παρουσιάζουν στο Baumstrasse οι Ηλίας Βογιατζηδάκης, Θεανώ Μεταξά και Ιωάννα Νασιοπούλου.

Μέσα από εφημερίδες, laptop, κινητά και έρευνα ιστορικών πηγών επιχειρούν μια ανορθόδοξη προσέγγιση των γεγονότων του 1922 που οδήγησαν στη Μικρασιατική καταστροφή. Στα χέρια και στο μυαλό τους τα πρωτοσέλιδα του Ελληνικού, Τουρκικού και Κυπριακού Τύπου δημιουργούν ορισμένα αιρετικά, αλλά απόλυτα δικαιολογημένα ερωτήματα που προσπαθούν μέσω έρευνας και του μεταξύ τους διαλόγου να απαντήσουν επαρκώς και με τη σαφήνεια που θα απαιτούσαν τα ιστορικά πεπραγμένα. Ο Τύπος μπορεί να λειτουργήσει σε πολλαπλά και συχνά άκρως αντιθετικά επίπεδα, να επηρεάσει συνειδήσεις και να επηρεαστεί από εξωγενείς παράγοντες, να είναι ακριβής και αδυσώπητος, ή να επιχειρήσει να στρογγυλέψει και ενίοτε να διαστρέψει τα δεδομένα και τα γεγονότα, ακόμα και να αλλάξει θεώρηση και τρόπο προσέγγισης της πολύ λεπτής ισορροπίας μεταξύ αλήθειας και ψέματος. Η απώλεια μνήμης και (εθνικής) συνείδησης, συχνά βαδίζει χέρι-χέρι με την ημιμάθεια και οι εξελίξεις μπορεί να παρουσιαστούν κατά το δοκούν. Η Μικρασιατική καταστροφή ήταν ένας πόλεμος που ξεκίνησε σαν Μεγάλη Ιδέα και κατέληξε ως ολομέτωπη ήττα που έφερε ξεριζωμό, προσφυγιά, οικονομική και κοινωνική κρίση, μια χαίνουσα πληγή στην Ελλάδα του τότε. Ο χρόνος μπορεί να έκλεισε κάποιες πληγές, αλλά δεν έχει απαντήσει σε αρκετά γιατί. Το χρονικό της τραγωδίας έχει πολλές πληροφορίες, συχνά αντικρουόμενες και πάνω σ’ αυτές η ομάδα επιχειρεί να βάλει κι αυτή το λιθαράκι της για τη γνώση και πιθανώς την κατανόηση.

Το σκηνικό αυτό εγχείρημα είναι συλλογικό και αυτό είναι σαφές από την αρχή μέχρι το τέλος της παράστασης. Η ομάδα κάθεται γύρω από ένα τραπέζι, δύο άτομα σε κάθε πλευρά του και έτσι αντικριστά μιλούν, διαβάζουν, εκθέτουν, προβληματίζονται. Πέρα από τη σοβαρή πλευρά της ιστορικής αλήθειας και των αναμφισβήτητων γεγονότων, η όλη προσπάθεια έχει ένα ιδιότυπο χιούμορ κι έναν αστείρευτο, σχεδόν λυτρωτικό, σαρκασμό. Ο Βασίλης Ραφαηλίδης αναλαμβάνει το ρόλο του συντονιστή και μας παρουσιάζει τα τέσσερα μέλη της ομάδας. Αυτά συστήνουν τον εαυτό τους στο κοινό, απαριθμώντας δίχως αιδώ και με περισσό στόμφο τα πτυχία, τις περγαμηνές και την εξελικτική τους πορεία, που τρόπον τινά τους “νομιμοποιούν” να ομιλούν επί του θέματος της Μικρασιατικής καταστροφής. Τα γεγονότα και τα “στιγμιότυπα” τα οποία έχουν επιλεγεί αποκαλύπτουν πόνο, φυγή, εγκατάλειψη και δυστυχία, αλλά ταυτόχρονα αναδεικνύουν την εξαπάτηση, τα κρυφά παιχνίδια που παίχτηκαν στα παρασκήνια, αλλά και την ουτοπία που γέννησε η ίδια η σύλληψη της Μεγάλης Ιδέας. Τα υλικά που χρησιμοποιούνται δεν είναι άλλα από τα θεμελιώδη εργαλεία του θεάτρου, το λόγο, την κίνηση και τις προβολές, αλλά και την εξαιρετικά δουλεμένη χημεία των τεσσάρων ηθοποιών στη σκηνή. Ο καθένας και η καθεμία τους έχει το δικό του/της στίγμα ως performer, χρησιμοποιούν με ποικίλους τρόπους τα εκφραστικά τους μέσα, διατηρούν μια προφανώς αυθεντική σκηνική επικοινωνία και αντιμετωπίζουν τα πάντα με κριτική (και συχνά σκωπτική) διάθεση. Δεν διακωμωδείται, αλλά και δεν κρύβεται τίποτε κάτω από το χαλί. Μέσα από τις ερμηνείες τους επιχειρούν να κατανοήσουν, “ζώντας” ανθρώπους και γεγονότα, διερευνώντας πολιτικές ή στρατιωτικές αποφάσεις και ενέργειες και προσπαθώντας να διαχωρίσουν το πραγματικό από το ψευδεπίγραφο. Η παρεΐστικη ατμόσφαιρα που επικρατεί, με αντίστοιχα πεδία επικοινωνίας στη σκηνή, κάποιες στιγμές λειτουργεί αρνητικά ως προς την ενότητα της παράστασης, που ούτως ή άλλως δεν είναι εύκολο να ενταχθεί σε ένα συγκεκριμένο είδος θεάτρου. Ταυτόχρονα όμως αποτυπώνει ένα συνεργατικό πνεύμα και μια διάθεση αληθινού θεάτρου που κρατούν ζωντανό το ενδιαφέρον του θεατή μέχρι το τέλος με τη διαφορετικότητα και την απλότητά του.

Τη δραματουργία και τη σκηνοθετική επιμέλεια της παράστασης υπογράφουν οι Ηλίας Βογιατζηδάκης, Θεανώ Μεταξά και Ιωάννα Νασιοπούλου, οι οποίοι αποτελούν και τα τρία μέλη του ερμηνευτικού κουαρτέτου, το οποίο συμπληρώνει εξίσου επιτυχημένα ο Σπύρος Αγγελόπουλος. Σύμβουλοι δραματουργίας ήταν η Μάρθα Φριντζήλα και η Στέλλα Παπακωνσταντίνου, με την τελευταία να είναι υπεύθυνη και για τη μετάφραση από τα Τουρκικά στα Ελληνικά. Το σκηνικό χώρο επιμελήθηκε με ευρηματικό τρόπο ο Σπύρος Αγγελόπουλος, ενώ τη φροντίδα του ηχητικού τοπίου είχε ο Βασίλης Μαντζούκης. Η μουσική επιμέλεια έγινε από την ομάδα Baumstrasse. Μια αξιόλογη, ευρηματική και διαφορετική θεατρική προσπάθεια που έχει λόγο ύπαρξης και καταφέρνει να καταθέσει μια ενδιαφέρουσα πρόταση, αιρετική, αλλά αυθεντική.