Η δίγλωσση χορεύτρια και performer με τις ενδιαφέρουσες καλλιτεχνικές περγαμηνές σε Ελλάδα και εξωτερικό μιλά για την παράσταση που έχει ήδη αρχίσει να συζητιέται στην πόλη πριν κάνει πρεμιέρα.
Όταν πήγα να παρακολουθήσω την πρόβα τζενεράλε του LAGÓ (προφέρεται: Λαγκό) είχα πολλή όρεξη να δω κάτι σύγχρονο, μοντέρνο, αναπαραστατικό-όπως δηλαδή έχω κατά νου μια χορευτική παράσταση, κρίνοντας από τις ελάχιστες, αλλά σοβαρές που έχει τύχει να δω στην Ελλάδα.
Είχα ξεχάσει όμως πως το θέαμα και ακρόαμα που θα απολάμβανα τιτλοφορείται Stand Up Tragedy και, ενώ είμαι καχύποπτη με τίτλους και περιγραφές που επιτελούν χρέη πρόσκαιρου εντυπωσιασμού, εν προκειμένω στα μάτια και τα ώτα μου επαληθεύτηκε.
Η Martina Kosta Diankova μιλά, κινείται, χορεύει και σιωπά σαν παλιά γυναίκα, με όλα της τα βιβλικά βάρη και χρέη, αλλά την ίδια ώρα, σαν αρχέτυπο της μελλοντικής μορφής της θηλυκότητας. Σχεδόν ‘’ψηφιακή’’ με ακρίβεια και παραδοξότητα τεχνητής νοημοσύνης, σχεδόν αρχαία μπαλαρίνα καρφωμένη από χέρι άγνωστου θεού (ή άγνωστου λαγού) σε ένα περιβάλλον βιομηχανικό και underground που συνομιλεί μαζί της, χωρίς φυσικά να της κλέβει στιγμή την παράσταση. Το ζουμί είναι ότι μια χορεύτρια η οποία ζει διδάσκοντας παιδιά παραναλώνεται και αυτοπυρπολείται ψυχικά παίζοντας το παιχνίδι ‘’Έχεις λαγό; Έχω λαγό. Έχει ουρά; Έχεις λαγό;’’. Στη θέση του ‘’λαγού’’, βάλτε την οντισιόν, την ευκαιρία, τις πιθανότητες που κάθε καλλιτέχνης αναζητά, ποθεί, λαχταρά και, πιθανά, αξίζει. Πουέντ, κορδέλες, γυμνότητα και εκπληκτικά soundbaths (κυριολεκτικά λουτρό για τα αυτιά μου) συνηγορούν σε μια παράσταση που ανυπομονώ να δω και με άλλους, πολλούς θεατές. Για να δω αν θα με δονήσει όσο με δόνησε κατά μόνας. Με την αφορμή της πρεμιέρας στις 6 Ιανουαρίου, συνομίλησα σύντομα με την Martina πάνω από δύο ποτήρια κρασί Merlot την πρώτη μέρα αυτού του χρόνου.
Πρώτη φορά, χορεύεις με και για έναν λαγό. Πώς είναι αυτό;
Είναι όμορφο, είναι δύσκολο, είναι παιχνιδιάρικο, είναι απελευθ-ερωτικό. Όμως, η παράστασή μας έχει παρουσιαστεί ήδη ως work in progress στο Θέατρο Ροές στην Αθήνα και στο Explorez Festival στο Άμστερνταμ, ενώ το έργο ολοκληρωμένο παρουσιάστηκε στην Προτογαλία και την Φινλανδία — ευχαριστώ τον Cube Non profit Organization και το Theatre in Palm για αυτό. Τώρα, στο ιδιαίτερο περιβάλλον του χώρου “Τζάμια Κρύσταλλα”, η παράσταση πλησιάζει ακόμα βαθύτερα στον πυρήνα της. Η ηρωίδα μου συνομιλεί για τα καλά με την ευθραυστότητα και την τραχύτητα, πιθανώς την ασχήμια, του περιβάλλοντός της, του περιβάλλοντός μας. Οι ροζ πουέντ και οι μαλακές κορδέλες κοντράρουν με τους γκρίζους τοίχους και τα απομεινάρια ενός πραγματικού χώρου που κατασκεύαζε τζάμια και κρύσταλλα.Όσο για τον Λαγό, θα τον δείτε και αυτόν όταν έρθετε στην παράσταση. Είναι τόσο “αόρατος’’ και συμβολικός, όσο και εμφανής και απτός.
Η ηρωίδα σου, λες…Είναι μία άλλη αυτή που θα δούμε επί σκηνής; Ή ουσιαστικά είναι η Ντιάνκοβα;
Εγώ είμαι η ηρωίδα μου. Στο LAGO μας θα δείτε αληθινές στιγμές μου που ισορροπούν ανάμεσα στην μυθοπλασία και τη ζωή μου ως χορεύτριας, δασκάλας χορού και παρατηρήτριας της ζωής. Ω, πώς μου αρέσει να παρατηρώ τη ζωή! Εδώ όμως πρέπει να πω ότι, αν κάτι μου έλειπε από το αγαπημένο μου εκφραστικό μέσο, τον χορό, σε εμένα προσωπικά, δηλαδή, δεν λέω πως λείπει γενικώς, ήταν η δραματουργία. Την επαφή μου με το θέατρο και την δραματουργία, τον τρόπο (έστω πρώιμα) να φέρω έναν χαρακτήρα, ναι, τον δικό μου χαρακτήρα, επί σκηνής τον οφείλω στον σκηνοθέτη της παράστασης.
Ο σκηνοθέτης λοιπόν συνεργάστηκε με εσένα, και από το μετερίζι της χορογράφου, και δημιουργήθηκε ένα τελικό αποτέλεσμα χορευτικό και θεατρικό. Μήπως αυτά τα δύο τα ενώνει η μουσική;
Πράγματι. Με τον σκηνοθέτη έτσι αρχίσαμε να συνομιλούμε για την παράσταση αυτή. Με είχε πιάσει από την καραντίνα κιόλας μια μικρή μανία ή χαρά να βάζω το Google translate να ‘’λέει’’ σε διαφορετικές γλώσσες διάφορες φράσεις που του ανέθετα και να χορεύω πάνω στη μουσικότητα τους. Με αυτήν την παράξενη, μηχανική φωνή… Έστειλα στον σκηνοθέτη, που τον γνωρίζω αρκετά χρόνια, ένα βίντεο με εμένα να χορεύω αυτές τις περίεργες γλώσσες. Ο ίδιος, που είναι και εξαιρετικός μουσικός, συνέθεσε τη μουσική της παράστασης, η οποία διατηρεί σαφώς συμπρωταγωνιστικό ρόλο στο έργο μας, με όλη την τρίτη πράξη να αποτελεί μια σύνθεση βασισμένη σε φωνές από ρομπότ.
Έχει κι άλλους ‘’πρωταγωνιστές’’ η παράσταση;
Έχει ίσως ενδιαφέρον να πω ότι πρωταγωνίστριες είναι μαζί μου και οι εκατοντάδες πουέντ που θα δείτε να «φοράω» και ανήκουν σε πραγματικούς μαθητές μου, συγχορευτές μου, αλλά και άγνωστους ανθρώπους στους οποίους έκανα ένα ανοιχτό κάλεσμα και συγκινητικά ανταποκρίθηκαν. Πρωταγωνιστεί, επίσης, το φόρεμα που μου έφτιαξε η μητέρα μου, Svetlana Diankova, για την παράσταση, όχι μόνο για την ομορφιά του, αλλά και για το εκφραστικό εύρος που μου επιτρέπει και με προσκαλεί να ανακαλύψω καθώς χορεύω. Τέλος, όπως προείπα, ο χώρος Τζάμια Κρύσταλλα, ενώ έχει κυρίως ποιότητες που φαινομενικά κοντράρονται με τις δονήσεις του LAGO, έρχεται τελικά να τις ενισχύσει.
Πώς σκηνοθετείται, αλήθεια, μια χορεύτρια που δεν είναι ηθοποιός, αλλά είναι κιόλας επί σκηνής…
Δεν είχα επαφή με το πεδίο του λόγου και ο σκηνοθέτης, ο οποίος προτιμά την αγγλική λέξη director, με κατεύθυνε σχετικά. Ήμουν κι εγώ tabula rasa, άρα εντελώς ανοιχτή να εκπαιδευτώ πάνω σε αυτό το κομμάτι. Ήρθα σε επαφή με τον θεατρικό λόγο όπως ποτέ προηγουμένως. Το βασικό μότο του είναι: ’’δεν υπάρχει σκηνοθεσία, αλλά μόνο δραματουργία’’. Οι οδηγίες του συνδυάστηκαν με αυτοσχεδιασμό, το κείμενο βγήκε πάνω στην πρόβα. Του αφηγούμουν ιστορίες που τις έπαιρνε και της έκανε δραματουργικά στοιχεία και συστατικά της παράστασης. Κυριολεκτικά, προέκυψε, γεννήθηκε.
Τι θεωρείς ότι προσθέτει αυτή η παράσταση στο μωσαϊκό μιας υπερφορτωμένης από δρώμενα Αθήνας; Και τι συναισθήματα θες να δημιουργήσει στο κοινό;
Δεν μπορώ να πω τι θα προσθέσει. Ξέρω πάντως τι θα αφαιρούσε από μένα, αν δεν την έκανα αυτή την παράσταση: πολλά. Γιατί είναι ανάγκη και μάλιστα φυσική. Όσο για τα συναισθήματα, επίσης δεν μπορώ ούτε επιθυμώ να καθορίσω. Το θεωρώ επικίνδυνο. Θέλω να νιώσει ο κόσμος ό, τι είναι να νιώσει. Κάθε άνθρωπος στο κοινό είναι διαφορετικός.
Εσύ τι νιώθεις εκείνη την ώρα που κάνεις την performance;
Δεν με καταπίνει συναισθηματικά το έργο, παρά τις εντάσεις και τα άκρα που το χαρακτηρίζουν. Κάνω διαλογισμό πριν κάνω πρόβα ή πριν βγω στην σκηνή. Αυτό με βοηθάει εμένα να μπαίνω στο κέντρο μου. Αυτό, το να βρεθείς στο κέντρο σου, το θεωρώ την σημαντικότερη προετοιμασία πριν από κάθε παράσταση. Έτσι, πιθανώς, ορίζοντας τα συναισθήματά μου, να τα νιώθω, να τα βιώνω περισσότερο, από ό, τι αν αφηνόμουν σε εκείνα να με ορίσουν και να περιορίσουν.
Ποια ήταν η πιο ζόρικη οντισιόν της ζωής σου;
Οι οντισιόν είναι δύσκολες συχνά. Πολύωρες, αγχωτικές…Αλλά, μπορούν να είναι και απολαυστικές. Προσπαθώ να το βλέπω έτσι. Άρα, τις περισσότερες ακροάσεις τις απολαμβάνω. Μια αρκετά ζόρικη σωματικά θα έλεγα ήταν αυτή της Jasmin Vardimon, για το JV2 στο Λονδίνο, η οποία μάλιστα είχε και θετική έκβαση. Βλέπω συχνά τις οντισιόν ως σεμινάρια: τι έχω να μάθω από τον τάδε χορογράφο, τι προσθέτω στην καλλιτεχνική μου φαρέτρα μετά από την συγκεκριμένη εμπειρία; Και η παράσταση στα Τζάμια Κρύσταλλα έχει, για μένα, τέτοια λειτουργία. Είναι ένα σημαντικό καλλιτεχνικό βάπτισμα, ίσως το τελευταίο σύνορο που διαβαίνω ανάμεσα στους ρόλους της μαθήτριας, της δασκάλας και της performer.
Info:
LAGÓ
A stand-up tragedy
Μόνο για 6 παραστάσεις.
Από 6 έως 21 Ιανουαρίου 2025, Κάθε Δευτέρα και Τρίτη στις 21.00
Γενική Είσοδος: 12 ευρώ
Εισιτήρια ΕΔΩ
Tzamia Krystalla/για περιορισμένο αριθμό παραστάσεων
Χορογραφία/ερμηνεία: Μαρτίνα Κώστα Ντιάνκοβα
Μουσική/ σκηνοθεσία: ArturoGui
Σχεδιασμός αφίσας/ βίντεο: Alegi
Επικοινωνία: Le Canard qui Parle PR
Κοστούμια: MarDi creations | Svetlana Diankova