«Σκότωσα τον νταή του απαρτχάιντ» | Kριτική παράστασης

Γράφει ο ποιητής, θεατρολόγος, μεταφρασεολόγος και κριτικός Κωνσταντίνος Μπούρας.

«Σκότωσα τον νταή του απαρτχάιντ», δραματικός μονόλογος του Γιώργου Δαμιανού σε σκηνοθεσία Κοραή Δαμάτη στο πάντα λαοφιλές «Θέατρο Από Κοινού».

Μέσα από το δραματουργικό τέχνασμα τής σχιζοειδούς πολλαπλής προσωπικότητας, όπου το πάσχον άτομο «συνομιλεί» με το εαυτό του ακούγοντας εσωτερικές φωνές μεθερμηνεύοντάς τες ως εξωτερικούς ήχους, αναπλάθεται η διαπολιτισμική σύγκρουση των προοδευμένων, «μορφωμένων» λευκών με τους υπόδουλους Αφρικανούς, που τους μεταχειρίζονται ως σκλάβους άνευ βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τους παρακολουθούν να καίγονται αργά, βασανιστικά, ως τιμωρία για την απείθειά τους. Αυτή η σκηνή τού ταλαίπωρου υπόδουλου που σιγοκαίγεται μαρτυρικά απηχεί και το ανατριχιαστικό τραγούδι “Strange fruit” που ερμηνεύει μοναδικά κι ανεπανάληπτα η Billie Holiday.

Το καινοτόμο σε αυτή την αλησμόνητη παράσταση είναι το αρθρωτό σκηνικό, το βίντεο-αρτ, όπου ο φυλακισμένος συνομιλεί με την αυταρχική πλευρά του εαυτού του και η όλη σύλληψη.

Η διαπολιτισμική σύγκρουση εικονοποιείται και ηχοποιείται με μοναδικό κι ανεπανάληπτο τρόπο.

Ο πρωταγωνιστής Νίκος Ιωαννίδης αξίζει βραβείο υποκριτικής και όλοι οι συντελεστές είναι τόσο επαγγελματίες που θα μπορούσαν να σταθούν στις απαιτητικότερες σκηνές τού κόσμου.

Κείμενο: Γιώργος Δαμιανός.
Δραματουργική επεξεργασία – Σκηνοθεσία: Κοραής Δαμάτης.
Σκηνικά: Παύλος Ιωάννου.
Video Art: Πορφύρης Κάρολος.
Κίνηση: Άννα Αθανασιάδη.
Μουσική επιμέλεια: ab-occasion.
Φωτογραφίες παράστασης: Γιώργος Στριφτάρης.
Επικοινωνία παράστασης: Αντώνης Κοκολάκης.
Παραγωγή: Danceonstage.

Σπανίως εκστασιάζομαι βλέποντας μία παράσταση κάθε βράδυ εδώ και μισόν αιώνα περίπου.

Εδώ συγκινήθηκα στα μύχια τής ταλαίπωρης ύπαρξής μου ταυτιζόμενος αναπόφευκτα με τον επί σκηνής αναπαριστώντα τα πανανθρώπινα πάθη μας.

Φαντασμαγορική η σκηνή τού τέλους, όπου οι δύο πλευρές τής σχασμένης προσωπικότητας ενώνονται την τελευταία στιγμή πριν διασκορπιστούν ως αστρική σκόνη.

ΥΠΕΡΟΧΟ!!! ΦΑΝΤΑΣΤΙΚΟ!!! ΣΥΓΚΙΝΗΤΙΚΟ!!! ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ!!!

«Μην κρίνετε ίνα μη κριθείτε». Και μην καταδικάζετε τους άλλους «αβρόχοις ποσί». Δεν ξέρετε τι τραβάνε οι ταλαίπωροι οι άνθρωποι «εξ απαλών ονύχων» [από την πρώτη τους κραυγή όταν «προσγειώνονται» στο εκάστοτε σώμα που τους φιλοξενεί στον πλανήτη Γη].

Εξάσκηση ενσυναίσθησης.

Καλά Χριστούγεννα με μια καλή παράσταση που αξίζει να συζητηθεί.

Δρ Κωνσταντίνος Μπούρας
https://konstantinosbouras.gr

https://www.more.com/gr-el/tickets/theater/skotosa-ton-ntai-tou-apartxaint-dimitris-tsafentas/

«Σκότωσα τον νταή του απαρτχάιντ»

Δημήτρης Τσαφέντας

Προγραμματισμένη Πρεμιέρα: 24 Νοεμβρίου.

Παραστάσεις: Κάθε Κυριακή στις 19:30 & κάθε Δευτέρα στις 21:00.

Μόνο για: 16 Παραστάσεις.

Η αλήθεια πίσω από τον μύθο

Δημήτρης Τσαφέντας, μία από τις πιο αμφισβητούμενες προσωπικότητες της σύγχρονης παγκόσμιας ιστορίας, ο άνθρωπος που το 1966 άλλαξε για πάντα την πορεία της Νότιας Αφρικής, δολοφονώντας τον Χέντρικ Φερβούντ, τον αρχιτέκτονα του απαρτχάιντ.

Ο Δημήτρης Τσαφέντας, Έλληνας ομογενής, μιγάς, στάθηκε απέναντι σε μια κοινωνία που δεν τον αποδεχόταν, καταδικάστηκε και έμεινε 33 χρόνια σε φυλακή-ψυχιατρείο της Πραιτόρια. Πέθανε σε κελί απομόνωσης στις 10/10/1999.

Επαναστάτης με αίσθημα δικαιοσύνης ή στοιχειωμένος από την ίδια του την ύπαρξη;

Μπορεί ο άνθρωπος να παραδοθεί στη μοίρα του ή έχει την ικανότητα να την αλλάξει;

Μήπως η τρέλα είναι μια άλλη μορφή λογικής σε έναν κόσμο που χάνεται;

Από τις 24 Νοεμβρίου, στη σκηνή του θεάτρου Από Κοινού.

Τον ομώνυμο ρόλο ερμηνεύει ο Νίκος Ιωαννίδης, σε κείμενο Γιώργου Δαμιανού και σκηνοθεσία Κοραή Δαμάτη

Ο Κοραής Δαμάτης σκηνοθέτης της παράστασης αναφέρει σχετικά

Ένας άνθρωπος πεταμένος σε κελί απομόνωσης.

Γυμνός.

Σαν παρατημένο νεογέννητο.

Μελανιασμένος από τα χτυπήματα των βασανιστών του, στο έλεος κανενός…μιλάει με τα σύννεφα απ’ το μικρό παράθυρο του κελιού του. «Τις νύχτες βρίσκω πάντα στον ουρανό καλή παρέα, ακόμα κι απ’ αυτό το παραθυράκι».

Μιλάει για τη μάνα που δεν γνώρισε… «Το πιο μακρινό σύννεφο ήταν εκείνη». Για τον σκληρό αόρατο πατέρα του, για τους ανθρώπους που συνάντησε στην πολυτάραχη ζωή του, για την περιφρόνηση, τη βία και την διαπόμπευση που δέχτηκε από τη στιγμή που γεννήθηκε.

Μιγάς. Πατέρας Έλληνας. Μητέρα από την Μοζαμβίκη. Μεγαλώνει στο περιθώριο, κρυφά από όλους. Ζει κι ονειρεύεται τις νύχτες, τη μέρα προσπαθεί να συμφιλιωθεί με τους διώχτες του. «Κατέβαινα από το πεζοδρόμιο όταν συναντούσα λευκό. Κατέβαινα από το πεζοδρόμιο όταν συναντούσα και μαύρο».

Ενηλικιώνεται και ζει για χρόνια, σαν τελευταίος καθαριστής, σε φορτηγά πλοία. Γνωρίζει χώρες και ηπείρους. Ιταλία, Ελλάδα, Γερμανία, Βιέννη, Παλαιστίνη, Χάιφα, Γιοχάνεσμπουργκ Αίγυπτο, «Κάθε φορά που ονειρεύομαι τον παράδεισο φαντάζομαι την Αλεξάνδρεια».

48 χρονών πια ο Δημήτρης Τσαφέντας. Αφήνει τα ατέλειωτα ταξίδια, γυρίζει κοντά στον πατέρα του στην Νότια Αφρική και καταλήγει κλητήρας στο κτίριο του νοτιοαφρικανικού κοινοβουλίου στο Κέιπ Τάουν.
«Δούλευα στη βουλή στο κοινοβούλιο της South Afrika κλητήρας στο παρλαμέντο».

6 Σεπτεμβρίου 1966. Η μέρα που ο Δημήτρης Τσαφέντας συναντάει το πεπρωμένο του. Δολοφονεί με τέσσερεις μαχαιριές τον πρωθυπουργό της χώρας Hendrik Verwoerd, γνωστόν ως “ο αρχιτέκτονας του απαρτχάιντ”.

Ο Δημήτρης Τσαφέντας συλλαμβάνεται, δικάζεται με συνοπτικές διαδικασίες και καταδικάζεται σε θάνατο, αλλά η Νοτιοαφρικανική κυβέρνηση προτιμάει να τον κλείσει ισόβια ως ψυχασθενή στην απομόνωση υποβάλλοντας τον σε καθημερινά βασανιστήρια μέχρι τον θάνατό του το 1999.

Στην παράσταση «Σκότωσα τον νταή του απαρτχάιντ» Δημήτρης Τσαφέντας, τον συναντάμε πεταμένο, γυμνό, μελανιασμένο από τα χτυπήματα, να συνομιλεί με τον άλλον του εαυτό για τη ζωή που ζήσανε οι δυό τους, για τις πράξεις τους, για τους ανθρώπους που αγαπήσανε, για τη μεγάλη απόφαση της δολοφονίας, για τα βασανιστήρια για την κοροϊδία και την σκληρότητα που βιώνει από τους υπόλοιπους κρατούμενος.

Λένε, ότι κάθε τόσο, αναφερόταν στον Ναζίμ Χικμετ «Αν δεν καώ, αν δεν καείς, αν δεν καούμε, πώς θα νικήσει το φως το σκοτάδι;».