Πολύ δύσκολο να μην έχει ακούσει κάποιος το τραγούδι “Lilly Marleen”. Υπήρξε το αγαπημένο τραγούδι των στρατιωτών κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Ποιων στρατιωτών; Όλων! Και αυτών που άνηκαν στις δυνάμεις του Άξονα και αυτών που ήταν με τους Συμμάχους! Αλλά ας πιάσουμε την ιστορία από την αρχή:

Η «Λιλή Μαρλέν» αρχικά ήταν ένα παλαιό γερμανικό ερωτικό ποίημα που φέρεται να γράφτηκε στη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, περίπου το 1915, από τον Γερμανό στρατιώτη Hans Leip με τίτλο «Das Lied eines jungen Soldaten auf der Wacht/«The song of a young sentry»/«Τραγούδι ενός νεαρού στρατιώτη στο φυλάκιο», λίγο πριν φύγει για το Ρώσικο Μέτωπο. Μάλιστα, λέγεται ότι έδωσε στο κορίτσι του τραγουδιού τα ονόματα των δύο ερωμένων του: της μανάβισσας Λιλί και της νοσοκόμας Μαρλέν. Το ποίημά του δημοσιεύθηκε αργότερα σε μια συλλογή από την ποίησή του το 1937. Τα ποιήματα του Leip προσέλκυσαν την προσοχή του Norbert Schultze, ο οποίος έγραψε τη γνωστή μουσική το 1938.

Ενώ ο Χίτλερ είχε ανέβει ήδη στην εξουσία, το ποίημα μελοποιήθηκε και το 1939 ηχογραφήθηκε για πρώτη φορά από τη Γερμανίδα τραγουδίστρια Λάλε Άντερσεν, με τίτλο «Das Mädchen unter der Laterne» («Το Κορίτσι κάτω απ΄ το φανάρι»). Ο προπαγανδιστής γραμματέας του εθνικιστικού-σοσιαλιστικού κόμματος Joseph Goebbels, διαφώνησε με το τραγούδι, γιατί το θεώρησε καταθλιπτικό, ενώ η Lale Andersen δεν ήθελε να το τραγουδήσει.

Όμως το τραγούδι αυτό έμελλε να αποτελέσει ύμνο!

Μετά την κατάληψη του Βελιγραδίου από τις δυνάμεις του Άξονα το 1941, ο ραδιοφωνικός σταθμός του Βελιγραδίου, μετατράπηκε σε σταθμό των Γερμανικών δυνάμεων, που εξέπεμπε μέχρι την Αφρική. Λόγω έλλειψης επιλογών, ο σταθμός έπαιζε συχνά το τραγούδι, το οποίο μέχρι τότε δεν είχε πουλήσει περισσότερα από 700 αντίτυπα, ώσπου ο Goebbels διέταξε να πάψει να μεταδίδεται το τραγούδι. Για κάποιον άγνωστο λόγο όμως, το τραγούδι κάνει πάταγο στα γερμανικά στρατεύματα της Αφρικής. Στο σταθμό κατέφθασε πλήθος επιστολών από στρατιώτες της ναζιστικής Γερμανίας σε ολόκληρη την Ευρώπη, με αίτημα να ξαναπαίξει στον αέρα το «Lili Marleen». Ο Goebbels άλλαξε γνώμη και το τραγούδι έγινε το σήμα τέλους του προγράμματος. Το τραγούδι καταλήγει να παίζεται στο σταθμό κάθε 20 λεπτά. Γίνεται το εμβατήριο πορείας του Άφρικα Κόρπς και από τους Γερμανούς φαντάρους της Αφρικής μεταφέρεται σε όλη την Ευρώπη, που καίγεται από τις φλόγες του πολέμου. Εν ολίγοις, από το πουθενά ένα «διαμάντι» βρίσκεται στα χέρια των προπαγανδιστών και γίνεται τραγούδι εμψύχωσης των στρατιωτών.

Τότε γίνεται και το απίστευτο. Το εμψυχωτικό τραγούδι ξεπερνά σύνορα, θανάτους και ιδεολογίες και μετατρέπεται και σε τραγούδι του αντιπάλου! Το 1943 και ’44, το «Λιλί Μαρλέν» γίνεται και τραγούδι των Βρετανών, των Γάλλων, των Αμερικάνων στρατιωτών που πολεμούν τους Γερμανούς.

Οι διασκευές και οι ερμηνείες του τραγουδιού με το κορίτσι που περιμένει κάτω από το φανάρι, πολλαπλασιάσθηκαν και το έκαναν ένα από τα δημοφιλέστερα και πλέον αναγνωρίσιμα τραγούδια όλων των εποχών. Μεταξύ των διασημότερων ερμηνευτών του τραγουδιού είναι και οι Edith Piaf, Greta Garbo, Perry Como και πολλοί άλλοι, ενώ η Μάρλεν Ντίτριχ το τραγούδησε τόσες φορές, που έχει μείνει η εντύπωση ότι ήταν δική της επιτυχία.

«Το κορίτσι κάτω από το φανάρι», η Λιλύ Μαρλέν, δεν είναι πια ένα απλό μουσικό κομμάτι, αλλά το σύμβολο μιας εποχής.

*Trivia: Η Λάλε Άντερσεν λατρεύτηκε από Γερμανούς και Αγγλοαμερικανούς στρατιώτες, έγινε όργανο προπαγάνδας του Γ’ Ράιχ, όμως δεν ήταν ένθερμη οπαδός του καθεστώτος. Ενώ βρισκόταν στο απόγειο της δόξας της, ερωτεύτηκε έναν Εβραίο που ζούσε ελεύθερος στη γειτονική Ελβετία, τον Ρολφ Λίμπερμαν. Το Γ’ Ράιχ όλα θα μπορούσε να τα συγχωρήσει, όχι όμως αυτό. Η Γκεστάπο την ανακάλυψε κι όταν πήγε να τη συλλάβει, αυτή αποπειράθηκε να αυτοκτονήσει. Οι νικητές Σύμμαχοι τη βρήκαν σε ένα μισογκρεμισμένο από τους βομβαρδισμούς νοσοκομείο. Η Λάλε Άντερσεν έζησε μέχρι το 1972 μαζί με τον Εβραίο σύζυγό της, πλούσια από τα δικαιώματα του τραγουδιού, που απαγορεύτηκε μεν στη μεταπολεμική Γερμανία ως χιτλερικό, συνέχισε όμως να τραγουδιέται και να πουλά εκατομμύρια δίσκους στη δυτική Ευρώπη και στην Αμερική.