Η Αθηνά είναι κυρίως… καλλιτέχνις. Μπορεί το μεράκι της να είναι η υποκριτική, αλλά λατρεύει τη σκηνοθεσία, τραγουδάει υπέροχα, γράφει θεατρικά έργα για παιδιά και για μεγαλύτερα παιδιά, ενώ μόλις πέρσι δημιούργησε τη δική της καλλιτεχνική εταιρεία με το όνομα CALD, ώστε να κάνει τα καλλιτεχνικά της όνειρα πραγματικότητα.

Μεγάλωσε στη Βέροια, ήρθε στην Αθήνα για σπουδές Νομικής και Θεάτρου κι από τότε δεν ξανάφυγε. Πέταξε λίγο ανάμεσα στα σύννεφα ως αεροσυνοδός, αλλά την κέρδισε το έδαφος ή μάλλον τα ξύλινα παλκοσένικα. Αυτό το καλοκαίρι την βρήκαμε να τραγουδά για την Αθήνα στην παράσταση της Μάνιας Παπαδημητρίου «Ο Πατέρας μου η Αθήνα» που όχι μόνον είχε επιτυχία, αλλά κυρίως είχε δακρυσμένα μάτια και νοσταλγικές αναπολήσεις. Στο πλαίσιο του προγράμματος 2022 του θεσμού ΟΛΗ Η ΕΛΛΑΔΑ ΕΝΑΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ, θα παρουσιάσει την παράσταση CATCH (19)22, επιστρέφοντας στη Βέροια (για λίγο) και συγκεκριμένα στους Βασιλικούς Τάφους των Αιγών. Φυσικά, δεν σταματάει, με τα σχέδια για το μέλλον να είναι πολλά, αν και ακόμη μυστικά! Οι συζητήσεις για τις παραστάσεις που τρέχουν αυτή τη στιγμή οδήγησαν σε πολλές κουβέντες για τη γενιά μας, το άγχος και τους πολλούς «ρόλους» που πρέπει να αναλαμβάνεις στη σημερινή καθημερινότητα ώστε να επιβιώσεις – εξάλλου και εκείνοι όπως πολλοί 30something τρέχουν όλη μέρα να προλάβουν προθεσμίες και δουλειές. Μα πάνω απ’όλα, μιλήσαμε για την ίδια την Πόλη που ακόμη Ζει και φυσικά –τι άλλο;– το θέατρο και την αγάπη της γι’αυτό.

1. Αθηνά, πώς άρχισες να ασχολείσαι με το θέατρο;

Από πολύ παλιά. Από πάντα μάλλον. Μεγάλωνα με τη μικρή μου αδελφή και περνούσαμε τις διακοπές των Χριστουγέννων και του Πάσχα με τις μικρές μου ξαδέλφες. Είχα και με τις τρεις 5-6 χρόνια διαφορά. Εκείνες παίζανε μαζί κι εγώ ήμουν η «μεγάλη» που απολάμβανα το θαυμασμό τους, αλλά και πάλι δεν μπορούσα να παίξω. Και πιο πριν που ήθελα να παίζω αυτά τα παιχνίδια, εκείνες δεν είχαν γεννηθεί! Οπότε η μοναξιά της ηλικίας με οδήγησε στο να βρω έναν τρόπο να παίζω. Μαζί τους αλλά από την απόσταση που απαιτούσε η πιο ώριμη ηλικία των 10-12 που σου απαγορεύει να παίζεις με «παιδάκια». Έβρισκα τραγούδια, ποιήματα και παραμύθια και τις έβαζα να παίζουν, να τραγουδούν και να χορεύουν. Κάναμε πολλές πρόβες, 3-4 μέρες ολόκληρες! Και μετά φώναζα τους γονείς και τους θείους μου, βάζαμε τις καρέκλες σε σειρά σαν σε θέατρο και η παράσταση ξεκινούσε… Ο θείος μου μάλιστα μου έκανε κριτική. Κανονική κριτική, σαν αυτοί που κάνουν στους μεγάλους. Ίσως γι’ αυτό το πήρα στα σοβαρά και αποφάσισα να το κάνω κάποια στιγμή επαγγελματικά, αφού έκανα κι εγώ τη διαδρομή μου από την κοινωνική κανονικότητα και παλεύοντας ανάμεσα στο τι «πρέπει» και στο τι «θέλω» να κάνω.

2. Ερχόμενη από τη Βέροια, ποια είναι η πρώτη εικόνα της Αθήνας που θυμάσαι;

Ο γαλάζιος ουρανός. Αλήθεια. Άκουγα συνέχεια στην τηλεόραση για την Αθήνατις λέξεις «νέφος» και «λεκανοπέδιο», οπότε είχα σχηματίσει την εικόνα ότι η Αθήνα είναι μια λεκάνη με ένα κίτρινο σύννεφο από πάνω. Οπότε καταλαβαίνεις την έκπληξή μου.

3. Ποια είναι η αγαπημένη σου βόλτα στην πόλη;

Αργά το βράδυ, όταν γυρνάω με το αυτοκίνητο από πρόβα ή παράσταση. Αχ αυτή η Αθήνα το βράδυ. Ήσυχη, αλλά όχι έρημη. Έχει πάντα τον απόηχο της τρελής ημέρας που πέρασε, και το αποτύπωμα όλων αυτών που διέσχισαν τους άδειους πια δρόμους. Με λίγο ραδιόφωνο και τα έντονα συναισθήματα της πρόβας είναι σίγουρα η πιο αγαπημένη μου βόλτα!

4. «Ο πατέρας μου η Αθήνα» στο θέατρο Χυτήριο. Μια παράσταση που είχε και μεγάλη επιτυχία και θα συνεχίσει τον Σεπτέμβριο. Τι συμβαίνει με αυτήν την παράσταση; Γιατί την αγάπησε τόσο πολύ το κοινό; Με τι συναισθήματα ελπίζεις ότι φεύγει από την αυλή;

Κάποιος στην κριτική του ανέφερε για την παράσταση πως είναι ένα «ατέλειωτο τραγούδι». Αυτό είναι ο πατέρας μου η Αθήνα. Η Μάνια Παπαδημητρίου κάνει μία αναδρομή στην παλιά Αθήνα, θέλοντας να μας θυμίσει τα βράδια που παρέα τραγουδούσαμε, με μια κιθάρα, ένα πιάνο κι ένα μπουζουκάκι. Ελπίζω πάντα ότι το κοινό θα γελάσει, θα συγκινηθεί και θα σιγοτραγουδήσει μαζί μας. Να φύγει από την πραγματικότητα που περιμένει τον καθένα, στο σπίτι, στο γραφείο. Να ξεχαστεί και να ονειρευτεί. Έστω για λίγο…

5. Αγαπημένος ρόλος ή έργο;

Νομίζω ότι με έχουν ξαναρωτήσει στο παρελθόν κάτι παρόμοιο. Δε θυμάμαι τι είχα απαντήσει, για να είμαι ειλικρινής. Σήμερα θα πω ο ρόλος και το έργο που παίζω κάθε φορά. Βουτάς τόσο βαθιά μέσα σ’ αυτό που δεν υπάρχει άλλο.

6. Έχεις και σκηνοθεσίες στο ενεργητικό σου. Πόσο διαφορετική είναι η διαδικασία; Θεωρείς ότι πρέπει ένας σκηνοθέτης να έχει περάσει από τη θέση του ηθοποιού;

Δε θα έλεγα «πρέπει» ή «δεν πρέπει». Έχουν υπάρξει σπουδαίοι σκηνοθέτες που δεν υπήρξαν ποτέ ηθοποιοί και το αντίθετο. Θα έλεγα ότι εμένα με βοηθά η συνύπαρξη των δύο. Σε αυτή τη φάση τουλάχιστον. Είναι μια διαφορετική διαδικασία, αλλά ταυτόχρονα η μία εξαρτάται από την άλλη. Ως ηθοποιός με βοηθάει όταν σκηνοθετώ να μπαίνω στη θέση του άλλου. Αντίστοιχα το ίδιο όταν παίζω σε μία παράσταση. Ο ένας ρόλος με κάνει να μαθαίνω κάτι για τον άλλον. Όσο δουλεύω ως ηθοποιός γίνομαι καλύτερη σκηνοθέτης και στη σκηνοθεσία μαθαίνω πολλά ως ηθοποιός.

7. Τώρα έχεις αναλάβει και διάφορες παραγωγές. Πόσο δύσκολος είναι αυτός ο ρόλος;

Ο δυσκολότερος, ίσως, από τους παραπάνω. Ειδικά όταν συνυπάρχει με το ρόλο του σκηνοθέτη ή του ηθοποιού, όπως και συμβαίνει. Είναι δύσκολο να συνυπάρξουν στο μυαλό μου τέχνη και «νόμοι της αγοράς». Μου δίνει όμως αυτός ο ρόλος μία καλλιτεχνική ανεξαρτησία ανεκτίμητη. Είναι δώρο να μπορείς να ορίζεις στην Ελλάδα, ως ένα βαθμό πάντα, τα πρότζεκτ που θέλεις να αναλάβεις ή να συμμετέχεις και ο ρόλος του παραγωγού μου το επιτρέπει.

8. Η εταιρεία σου επιχορηγήθηκε και από το πρόγραμμα ΟΛΗ Η ΕΛΛΑΔΑ ΕΝΑΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ. Τι θα πραγματεύεται το συγκεκριμένο project;

Το θέμα του προγράμματος φέτος ήταν η Μικρασιατική Καταστροφή. Από την πρώτη στιγμή που βγήκε το θέμα, με τη συνεργάτιδά μου, τη συγγραφέα Σοφία Γουργουλιάννη, αρχίσαμε να δουλεύουμε πάνω σ’ αυτή την ιδέα κι έτσι γεννήθηκε το CATCH (19)22, που δέθηκε αυτόματα με το μουσείο των Βασιλικών Τάφων στις Αιγές, κοντά στην πόλη που κατάγομαι, τη Βέροια. Η ιδέα της «καταστροφής», μας οδήγησε στην ιδέα του «φαύλου κύκλου» που πηγαίνει τον άνθρωπο από την ακμή στην παρακμή –την καταστροφή– και πάλι πίσω. Τολμήσαμε να φέρουμε σε αντιπαράθεση το μακεδονικό με τον μικρασιατικό πολιτισμό, με άξονα το παράλογο της ίδιας της ανθρώπινης ύπαρξης. Η σημασία της φράσης «CATCH-22», που σημαίνει φαύλος κύκλος, ήταν μία ευτυχής συγκυρία που μας έφερε σε επαφή με το μυθιστόρημα του Τζόζεφ Χέλερ, το οποίο πραγματεύεται ακριβώς αυτό: το παράλογο του ίδιου του πολέμου. CATCH (19)22 λοιπόν. Μια site-specific performance στους βασιλικούς τάφους Αιγών, με τη συμμετοχή αξιόλογων καλλιτεχνών και συνεργατών, όπως η Ευγενία Βησσαρίου, ο Γιάννης Ζέρβας, η Άντα Κουγιά, η Παναγιώτα Χαϊδεμένου, η Νεφέλη Μπραβάκη, η Νάλια Ζήκου και η Εύα Λαμπάρα. Θέλοντας να εμπλέξουμε σ’ αυτή τη δράση την τοπική κοινωνία της Ημαθίας, αρωγοί σ’ αυτή μας την προσπάθεια θα είναι και κάποιοι μαθητές του 1ου Γυμνασίου Βέροιας και μέλη των ερασιτεχνικών θιάσων της περιοχής. Να επισημάνω κάπου εδώ ότι τίποτα απ’ όλα αυτά δε θα είχε γίνει χωρίς τη συμβολή του κ. Γιώργου Κοτζαερίδη. Έχοντας στην κατοχή του γραπτές και προφορικές μαρτυρίες από Έλληνες της Μικράς Ασίας, υφάσματα και λογιών λογιών αντικείμενα του τόπου, ένα προσωπικό μουσείο, για να ακριβολογώ, στο Σταυρό Ημαθίας, μας βοήθησε όσο τίποτα άλλο να σκάψουμε βαθιά στο θέμα. Τα λέμε, λοιπόν, 14 και 15 Σεπτεμβρίου στο Μουσείο των Βασιλικών Τάφων Αιγών!

10. Πώς αντιμετωπίζεται στη γενιά μας αυτή των 30-35, το άγχος;

Η δικιά μας η γενιά με το που τελείωσε σπουδές χρειάστηκε να εντρυφήσει σε οικονομικούς και πολιτικούς ορισμούς, όπως «οικονομική κρίση», «μνημόνια», η πρόσφατα «πληθωρισμός», και σε άλλους υγειονομικούς, όπως «πανδημία» και «ΜΕΘ». Μπορώ να πω πια, έχω συνηθίσει την ανασφάλεια. Έχω λιγότερο άγχος από παλιά. Αφήνω λίγο το «θα» και γυρνάω στο σήμερα. Μιας και ό, τι κι αν σχεδιάσω είναι πέρα για πέρα αμφίβολο, έπαψα να βασίζομαι τόσο πολύ στα «σχέδια». Το να έχεις να ασχοληθείς κυρίως με το παρόν, σου δίνει μία τρομερή ελευθερία, δε νομίζεις;

11. Η Πόλη Ζει;

Η πόλη ζει και θα ζει. Από το πρωί, με τους τρελούς της ρυθμούς, μέχρι το βράδυ και τους άδειους δρόμους που είπα παραπάνω. Ζει έξω στο δρόμο, πίσω από τα κλειστά παντζούρια, στα μπαλκόνια που ψάχνουν οξυγόνο. Στα καφενεία με τις πλαστικές καρέκλες και την τηλεόραση που παίζει αθλητικά, στα παγκάκια που διαβάζουν ένα βιβλίο. Ο Λυκαβηττός ίσως μπορεί να σας τα πει καλύτερα. Τα βλέπει όλα.

• Η παράσταση «Ο Πατέρας μου η Αθήνα» της Μάνιας Παπαδημητρίου θα παρουσιαστεί για δύο επιπλέον παραστάσεις στην αυλή του θεάτρου Χυτήριο στις 22&23 Σεπτεμβρίου στις 20.30. Για περισσότερες πληροφορίες, stay tuned στη σελίδα της ομάδας CALD στο Facebook.

• Η site-specific performance «Catch (19)22» θα παρουσιαστεί στο πλαίσιο του προγράμματος 2022 του θεσμού ΟΛΗ Η ΕΛΛΑΔΑ ΕΝΑΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ στις 14&15 Σεπτεμβρίου στους Βασιλικούς Τάφους των Αιγών. Για περισσότερες πληροφορίες και κρατήσεις, εδώ.