Αντιγόνη του Σοφοκλή ΚΑΙ τού σκηνοθέτη Αλέξανδρου Ραπτοτάσιου στην Πειραιώς 260 στο πλαίσιο τού Φεστιβάλ Αθηνών
ΟΙ ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΕΣ ΔΙΚΕΣ ΕΠΕΧΟΥΝ ΣΗΜΕΡΑ ΘΕΣΙΝ ΧΟΡΟΥ ΑΡΧΑΙΑΣ ΤΡΑΓΩΔΙΑΣ!!!
Καταπληκτικό το εύρημα και η εκτέλεσή τού πέρα για πέρα αποτελεσματική, λειτουργική, τραγελαφική, σατιρική (αν και όχι σατυρική – με ύψιλον – εξάλλου ο Σοφοκλής έγραψε τραγωδία).
Παράστασις λυσιτελής και τελεσφόρος. Επιτέλους, μια άποψη που μπορεί να στηριχθεί και σκηνοθετικά, σκηνογραφικά, ενδυματολογικά, ηχητικά, κινησιολογικά κ.λπ.
Σπανίως τα τετριμμένα κείμενα ευρίσκουν δεύτερες ευκαιρίες. Κι ειδικά όταν δοξάστηκαν στον καιρό τους τα όποια μεταφράσματα (ρηχά, ρηχότερα, δόκιμα ή αδόκιμα, ποιητικά ή ψευδοποιητικά)… ειδικά τότε είναι ακόμα πιο δύσκολη η αναβίωσή τους.
Να όμως που υπάρχουν κι εξαιρέσεις, φωτεινές πλην όμως σπάνιες.
Ο Χορός, το μοίρασμα των χορικών, η συνεκφώνηση… είναι πάντα πρόβλημα για τους σύγχρονους σκηνοθέτες, γιατί έχουν αλλάξει δραματικά οι κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες. Η «πόλις» δεν είναι πια το στενό χωροταξικό περιβάλλον τού άστεος αλλά μια διευρυνθείσα παγκοσμιοποιημένη οντότητα που συνδέεται μέσα από οθόνες χάρη στο Διαδίκτυο.
Τα λαϊκά δικαστήρια που στήνονται σε τακτική βάση στην τηλεόραση είναι μια πραγματικότητα, μια άλλου τύπου Πέμπτη – θα έλεγα – νεοδικαστική Εξουσία, η οποία αποφαίνεται πριν η άλλη – η Κανονική – προλάβει να εκδώσει το πόρισμά της.
Τα πράγματα μπλέκονται όταν σε ένα έργο εγκαλούνται οι δράστες (και) σε ένα άλλο (Αόρατο) Δικαστήριο, όπου συμμετέχουν θεοί και θεότητες με νομικό πλαίσιο διευρυμένο τόσο που να καθίσταται συμπαντικό.
Το άγραφο (εθιμικό) Δίκαιο είναι ισχυρός στις Δηνοκρατίες, αφού «φωνή λαού οργή θεού» και όλα τα ξύλα καίγονται στην ίδια πυρά. «Μαζί με τα ξερά καίγονται και τα χλωρά». Οι ανθρωποβόρες φωτιές τού Μεσαίωνα είχανε μια λαϊκή βάση (όπως και η ρωμαϊκή αρένα): ΤΟ ΚΟΙΝΟ, ΠΟΥ ΕΠΙΚΡΟΤΟΥΣΕ ΚΑΙ ΔΙΑΣΚΕΔΑΖΕ ΜΕ ΑΥΤΗ ΤΗ ΦΤΗΝΗ ΨΥΧΑΓΩΓΙΑ.
Το ίδιο συμβαίνει σήμερα και στην τηλεόραση. Η ποσοτική καταμέτρηση τής συμμετοχής απομακρύνει την πιθανότητα (αμέσου) εκτιμήσεως της ποιότητας. Και η Αντιγόνη (η όποια Αντιγόνη), ο «άτυχος» αυτοκτονικός/αυτοθυσιαστικός αποδιοπομπαίος φαρμακός προλαβαίνει να ηρωοποιηθεί και να πεθάνει πριν την επέμβαση τού Αρείου Πάγου (που επηρεάζεται, όπως βλέπουμε στις «Ευμενίδες» τού Αισχύλου, από γήινες, χθόνιες, υποχθόνιες, καταχθόνιες, αλλά και ουράνιες δυνάμεις).
Η Αντιγόνη είναι τραγωδία χωρίς αίσιο τέλος, γιατί η μία καταστροφή φέρνει την άλλη, ο τύραννος απογυμνώνεται και η Δημοκρατία επικρατεί.
Κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει όμως στην συγκεκριμένη παράσταση τού σκηνοθέτη Αλέξανδρου Ραπτοτάσιου: το ειρωνικό τέλος είναι δυσοίωνο και ακυρωτικό τής όποιας δύναμης έχει η όποια πλειοψηφία. Ο Μακιαβέλλι θα χειροκροτούσε αυτόν τον τηλεοπτικό αστέρα, πολιτικάντη, χαμαιλέοντα Κρέοντα, που ξέρει να κάνει το άσπρο μαύρο και να διαστρέφει την ίδια την ουσία τής Λογικής.
Απογοητευτικό, αν και λειτουργεί – ίσως – με ομοιοπαθητικό/δραματοθεραπευτικό τρόπο στον ψυχισμό τού κοινού.
Ο θεατής βγαίνει αναπτερωμένος αλλά δια του γέλωτος.
Ο έλεος και ο φόβος δεν μένει πια εδώ.
Καλή παράσταση με κάποια κενά. Η ερμηνεία των αρχαίων κειμένων συνεχίζεται χωρίς να τους αφαιρεί κάτι η μακραίωνη ζύμωση. Αντιθέτως, τα εμπλουτίζει!!!
Δρ Κωνσταντίνος Μπούρας
https://konstantinosbouras.gr
info:
https://www.viva.gr/tickets/theater/antigoni-tou-sofokli/aleksandros-raptotasios/
Μια παράσταση για τη σχέση της πόλης / των πολιτών με την εξουσία, διαχρονικό ζήτημα του τραγικού έργου. Εστιάζοντας στον καταλυτικό ρόλο των ΜΜΕ στη διαμόρφωση της κοινής γνώμης, η θεατρική δράση τοποθετείται σ’ ένα κυβερνητικό τηλεοπτικό κανάλι, όπου κάθε πολιτική διαπραγμάτευση και απόφαση πραγματοποιούνται σε ζωντανό χρόνο. Ο Χορός των γερόντων γίνεται εδώ συμβούλιο πολιτικών στελεχών που εκφράζουν εκφάνσεις του κυρίαρχου λόγου, παρακολουθώντας, πάντα σε live σύνδεση, την ανελέητη σύγκρουση κοσμικού και ηθικού δικαίου.
Έρευνα κοινού παραστάσεων αρχαίου δράματος.
Η δημοσκόπηση διενεργείται από το Τμήμα Θεάτρου, Σχολή Καλών Τεχνών, ΑΠΘ, σε συνεργασία με το Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου, το Εθνικό Θέατρο και το ΚΘΒΕ.Τα ερωτηματολόγια είναι ανώνυμα. Η έρευνα έχει εγκριθεί από την Επιτροπή Ηθικής και Δεοντολογίας, Επιτροπή Ερευνών, ΑΠΘ.
https://www.thea.auth.gr/erotimatologio/
Μετάφραση Νίκος Α. Παναγιωτόπουλος
Σκηνοθεσία – Δραματουργική επιμέλεια Αλέξανδρος Ραπτοτάσιος
Σκηνογραφία – Φωτισμοί Marco Turcich
Κοστούμια – Αντικείμενα Μαρία-Σεσίλ Ιγγλέση
Μουσική – Γιώργος Πούλιος
Σχεδιασμός ήχου Jeph Vanger
Δραματουργία Or Benezra-Segal
Επιμέλεια εκφώνησης λόγου – Νίκος Παναγιωτόπουλος
Επιμέλεια κίνησης – Κορίνα Κόκκαλη
Βοηθός σκηνογράφου – φωτιστή Μαρίζα Σουλιώτη
Βοηθός σκηνοθέτη – Θωμαΐς Τριανταφυλλίδου
Βοηθός επιμέλειας κίνησης – Μαριλένα Σιταροπούλου
Γραφιστικά – Βίντεο Χρήστος Μαγγανάς
Τηλεοπτικό συνεργείο Green Screen Studio
Μακιγιάζ – Ελισσάβετ Πέτρου
