Ένα ερώτημα που τίθεται κατά καιρούς, εντός και εκτός Ελλάδας, είναι το αν είμαστε αγεωγράφητοι.
Συνήθως, αφορμή για την «ανάδυση» του ζητήματος στην επικαιρότητα είναι κάποια σχετική γκάφα που έχει εκστομιστεί πρόσφατα από επίσημα χείλη. Διατελέσαντες πλανητάρχες, πρόεδροι, πρωθυπουργοί έχουν μπερδέψει δημοσίως τη Σουηδία (Sweden) με την Ελβετία (Switzerland), τη Σλοβακία με τη Σλοβενία καθώς και τη νήσο Λέσβο με την πρωτεύουσά της την Μυτιλήνη. Προκύπτει παγκοσμίως ότι το επίπεδο στοιχειωδών γεωγραφικών γνώσεων είναι χαμηλό, τόσο στον απλό Λαό των ανωνύμων όσο και στους υψηλά ιστάμενους αξιωματούχους. Στο παρελθόν έχουμε διαβάσει σε έρευνες ότι το 30% των νεαρών Γερμανών δεν ήταν σε θέση να εντοπίσουν στον χάρτη τη γειτονική τους Ολλανδία και πως ένας στους πέντε Αμερικανούς ηλικίας 18-24 ετών πίστευε ότι το Σουδάν βρίσκεται στην Ασία. Παράλληλα, δεν ξεχνάμε ότι όταν οι ΗΠΑ βομβάρδιζαν την Γιουγκοσλαβία, σχεδόν όλοι οι Αμερικανοί είχαν άποψη για το αν «πρέπει» ή «δεν πρέπει» να χτυπηθεί ο Σερβικός Λαός. Βέβαια πολύ λίγοι εκ των γνωμοδοτούντων Αμερικανών γνώριζαν που πέφτει το Βελιγράδι…
Ερχόμενοι στα καθ’ ημάς, υπογραμμίζουμε πως σεβαστοί και ιδιαιτέρως αγαπητοί Πανεπιστημιακοί δάσκαλοι έχουν τοποθετηθεί ευθύβολα για το ζήτημα του γεωγραφικού-χωρικού αναλφαβητισμού, στην Ελλάδα. Συγκεκριμένα, η κ. Μαρία Ευθυμίου (Ομότιμη Καθηγήτρια Ιστορίας στο ΕΚΠΑ) έχει πει ότι είμαστε αγεωγράφητοι και ανιστόρητοι και τούτο συνιστά «εθνική αναπηρία»! Ενώ, διαβάζοντας το βιβλίο «Αγεωγράφητος Χώρα» της κ. Λίλας Λεοντίδου (Ομότιμης Καθηγήτριας Γεωγραφίας στο ΕΑΠ), συνειδητοποιούμε, μεταξύ πολλών άλλων, πως θυμόμαστε την παραμελημένη Γεωγραφία και τον χωρικό σχεδιασμό μόνο μετά από φονικές φυσικές καταστροφές και βαθιές εκτεταμένες κρίσεις. Τελικά, ίσως να μην είναι τυχαίο ότι τα δύο πανεπιστημιακά τμήματα Γεωγραφίας που λειτουργούν στη χώρα μας, ιδρύθηκαν μόλις περί τα τέλη του 20ου αιώνα…
Το πικρό οξύμωρο είναι ότι όλα αυτά συμβαίνουν στην Ελλάδα, στην ευρύτερη αγκαλιά του Αρχιπελάγους, όπου δημιουργήθηκε ο Αστρολάβος (Μηχανισμός) των Αντικυθήρων. Σε τούτες τις γειτονιές της Μεσογείου Θάλασσας, όπου η Γεωγραφία κυοφορήθηκε και ρίζωσε εδώ και δεκάδες αιώνες. Στους τόπους όπου εμπνεύσθηκαν ο Ερατοσθένης και ο Ίππαρχος, όπου περιηγήθηκαν ο Παυσανίας και ο Στράβωνας ο οποίος θεωρεί τον Όμηρο ως θεμελιωτή της Γεωγραφίας, χαρακτηρίζοντάς τον «αρχηγέτην της γεωγραφικής εμπειρίας»!
Καλό θα ήταν να γίνει μια ολιστική προσπάθεια, ώστε να περιοριστεί δραστικά το θλιβερό φαινόμενο της εθνικής γεωγραφικής ένδειας. Έτσι, η Γεωγραφία θα ανέβει στο βάθρο που της αξίζει, θα επιτευχθεί η «παλιννόστηση» των χαρτών σε σχολικές αίθουσες και παιδικά δωμάτια, η υδρόγειος σφαίρα θα ξαναβρεί τη θέση της στο μυαλό και στην καρδιά μας!
