– Το ερώτημα της εβδομάδας

Τα τελευταία χρόνια γίνονται διεθνώς εντατικές προσπάθειες με στόχο την ενημέρωση και ενθάρρυνση των μητέρων ώστε να επιλέγουν αυξανόμενα τον «αποκλειστικό θηλασμό», ο οποίος προϋποθέτει την ανεμπόδιστη σίτιση του βρέφους σε όλους τους δημόσιους χώρους και όχι μόνο ή κυρίως κατ’ οίκον. Σε αυτό το πλαίσιο έχει κριθεί απαραίτητη η απενοχοποίηση του δημόσιου θηλασμού. Στην Ελλάδα, συγκεκριμένα, το 2014 νομοθετήθηκε η προστασία και προαγωγή του μητρικού θηλασμού σε δημόσιους χώρους, ενώ προβλέφθηκε η δημιουργία σταθμών μητρικού θηλασμού εντός δημόσιων υπηρεσιών. Έχετε αναπτύξει κάποιο σχέδιο ή πρόγραμμα σχετικό με το θέμα του δημόσιου θηλασμού και της υποστήριξης της θηλάζουσας μητέρας; Γνωρίσετε το έργο του Πανελλήνιου Δικτύου Εθελοντικών Ομάδων Υποστήριξης Θηλασμού και Μητρότητας; Ο Δήμος Περιστερίου έχει δημιουργήσει ένα σταθμό μητρικού θηλασμού εντός του δημαρχείου. Οραματίζεστε κάτι αντίστοιχο για το Δήμο της Αθήνας;

Νάσος Ηλιόπουλος – «Ανοιχτή Πόλη»

«Ξεκινώ λέγοντας ότι στηρίζω εμφατικά κάθε πρωτοβουλία για την προώθηση μέτρων για τον δημόσιο θηλασμό. Αυτή η θέση μου σχετίζεται αφενός με τα ίδια τα οφέλη του θηλασμού -όπως αποτυπώνονται στις θέσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας – όσο με την ευρύτερη πεποίθησή μου ότι η ενοχοποίηση του σώματος – και δη του γυναικείου – συνιστά ένα συντηρητικό κατάλοιπο που πρέπει να το καταπολεμήσουμε στην καθημερινότητα της πόλης μας.

Δυστυχώς ο Δήμος Αθηναίων έχει κάνει μικρά βήματα, ανεπαρκή και δίχως σχέδιο, προς την κατεύθυνση της υποστήριξης του δημόσιου θηλασμού. Η δική μας πρόταση, η πρόταση της Ανοιχτής Πόλης, για μια Αθήνα από την Αρχή περιλαμβάνει δύο στόχους: Δημιουργία ειδικά διαμορφωμένων χώρων μητρικού θηλασμού σε δημόσια κτίρια (εκκινώντας προφανώς από τα δημοτικά) και μια επιθετική εκστρατεία απενοχοποίησης του δημόσιου θηλασμού.

Ειδικότερα για τους διαμορφωμένους χώρους μητρικού θηλασμού ή/και άντλησης γάλακτος το πρώτο βήμα θα πρέπει να είναι η ίδρυσή τους εντός των δημοτικών υπηρεσιών. Αντίστοιχοι χώροι πρέπει να δημιουργηθούν για θηλάζουσες μητέρες εργαζόμενες του δήμου σε χώρους εργασίας προκειμένου να μπορούν να αντλούν με έκθλιψη και να αποθηκεύουν το μητρικό γάλα κατά τη διάρκεια του ωραρίου εργασίας τους. Στη συνέχεια, έχοντας αυτά τα βήματα ως υποδείγματα, ο δήμος Αθηναίων διαθέτει τα κατάλληλα χρηματοδοτικά εργαλεία για να προωθήσει την ίδρυσή τους σε δημόσιους χώρους όπως οι σταθμοί του μετρό, οι αρχαιολογικοί χώροι, μεγάλες πλατείες και τα πάρκα της πόλης.

Τέλος, ο Δήμος Αθηναίων οφείλει να υποβοηθήσει και να στηρίξει μια εκστρατεία ενημέρωσης σε συνεργασία με τις υπάρχουσες πρωτοβουλίες και φορείς όπως το Δίκτυο Εθελοντικών Ομάδων Υποστήριξης Θηλασμού και Μητρότητας.

Ξέρω ότι όλα αυτά φαντάζουν μακρινά. Την ίδια στιγμή όμως πιστεύω και γνωρίζω ότι είναι απόλυτα εφικτά. Ο δήμος Αθηναίων είναι ένας πλούσιος δήμος με φτωχή διαχείριση. Για να αποκτήσει ένα δίκτυο χώρων μητρικού θηλασμού χρειάζεται αφενός αποτελεσματική διοίκηση και κυρίως προγραμματική δέσμευση και κατανόηση των πολλαπλών ωφελημάτων του μητρικού θηλασμού.»

Παύλος Γερουλάνος – «Αθήνα Είσαι Εσύ»

Είναι μια απάντηση στο αυτονόητο. Κάθε γυναίκα πρέπει να μπορεί να θηλάζει το μωρό της ανεμπόδιστα και ελεύθερα όλες τις ώρες και σε όλους τους χώρους. Η πολιτεία και ο Δήμος οφείλουν να είναι σύμμαχοί της, να σχεδιάζουν το πλαίσιο και να προετοιμάζουν τις συνθήκες στην πόλη ώστε η ίδια να μπορεί να ανταποκριθεί όσο καλύτερα μπορεί χωρίς άγχος στο ρόλο της μητέρας. Η κοινωνία μας εξελίσσεται με θετικά βήματα στο πλαίσιο αυτό θεσμοθετώντας την προστασία και την προαγωγή του μητρικού θηλασμού σε δημόσιους χώρους. Η πολιτεία έχει τα εργαλεία να διευκολύνει τη ζωή της μητέρας και κατ’ επέκταση του ίδιου του παιδιού και να προστατεύει τη μητρότητα σε όλες τις πτυχές της κοινωνικής ζωής.

Μια δίκαιη πόλη οφείλει να μην αφήνει κανέναν και καμία πίσω. Στόχος μας για την Αθήνα είναι κάθε δημόσια υπηρεσία να είναι φιλική στη μητέρα και να υπάρχουν ειδικά διαμορφωμένοι χώροι θηλασμού για όσες μητέρες επιλέγουν να μην θηλάσουν δημόσια. Την ίδια ώρα, ο Δήμος έχει καθήκον να πρωταγωνιστεί στην ενημέρωση των πολιτών για τα οφέλη του δημόσιου θηλασμού. Το ίδιο το Δημαρχείο οφείλει να αποτελεί πρότυπο. Ας μην ξεχνάμε πως οι νέες μητέρες έχουν έντονη επαγγελματική και κοινωνική δραστηριότητα. Η μητρότητα και ο θηλασμός δεν αποτελούν και δεν πρέπει να αποτελούν τροχοπέδη ή ταμπού. Η νέα μητέρα δεν χρειάζεται να απαρνηθεί την επαγγελματική και κοινωνική της ζωή ή το παιδί της, προκειμένου να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της.

Η πόλη ολόκληρη οφείλει να είναι φιλική στην ίδια τη ζωή, στη φυσική ανάγκη του παιδιού να τραφεί. Ο θηλασμός είναι σαν την αναπνοή, δεν μπορείς και δεν πρέπει να την περιορίσεις. Δυστυχώς, το 2019, ακόμη μαθαίνουμε για περιπτώσεις όπου σε μητέρες έγινε παρατήρηση ή και τους ζητήθηκε να αποχωρήσουν από κάποιο χώρο προκειμένου να θηλάσουν το μωρό τους. Πρέπει επιτέλους και σε κοινωνικό επίπεδο ο δημόσιος θηλασμός να απενοχοποιηθεί. Είναι αναφαίρετο δικαίωμα της κάθε μητέρας και η πολιτεία οφείλει να ενθαρρύνει την μητέρα και να την υποστηρίξει με κάθε τρόπο.

Με την κατάλληλη ενημέρωση, με στήριξη, και πάνω από όλα, με σεβασμό στο δικαίωμα της κάθε γυναίκας να καθορίζει τη ζωή τη δική της και του μωρού της, θα μπορέσουμε να δώσουμε τα εφόδια σε κάθε Αθηναία και Αθηναίο, σε κάθε έναν από εμάς που επιλέξαμε την Αθήνα για να ζούμε, να εργαζόμαστε και να μεγαλώνουμε τα παιδιά μας εδώ, να απολαμβάνουμε μια πόλη φιλική για κάθε δημότη, για κάθε μητέρα και κάθε παιδί.

Νίκος Σοφιανός – «Λαϊκή Συσπείρωση»

Τα οφέλη του θηλασμού για τα παιδιά και τις μητέρες, δεν αμφισβητούνται από κανέναν. Ούτε από τις γυναίκες που στην προσπάθειά τους να θηλάσουν το μωρό τους βρίσκονται αντιμέτωπες με μια σειρά εμπόδια και δυσκολίες: Από την έλλειψη δημόσιων και δωρεάν υπηρεσιών που να παρέχουν ενημέρωση, βοήθεια και υποστήριξη, μέχρι την επίθεση των εργοδοτών ακόμα και στα στοιχειώδη μέτρα προστασίας της μητρότητας, όπως είναι οι άδειες τοκετού-λοχείας-μητρότητας και τα μειωμένα ωράρια. Αυτά είναι τα βασικά αντικίνητρα και όχι η έλλειψη «χώρων μητρικού θηλασμού». Συνεπώς, η «επιλογή» του θηλασμού αποδεικνύεται κάθε άλλο παρά απλή και αυτονόητη.

Και ο μητρικός θηλασμός αντιμετωπίζεται από κράτος και εργοδότες ως «ατομική επιλογή» και «ευθύνη» της νέας μητέρας. Σε αυτές τις συνθήκες, οι «χώροι μητρικού θηλασμού» μπορούν να αξιοποιηθούν από τις επιχειρήσεις ως «όχημα» παραπέρα επίθεσης στα δικαιώματα των μισθωτών γυναικών, όπως στην κατάργηση του μειωμένου ωραρίου μετά την άδεια μητρότητας, ενώ και τα διάφορα «σημεία μητρικού θηλασμού» που έχουν διαμορφωθεί σε επίπεδο Τοπικής Διοίκησης, με χρηματοδότηση από τα ευρωπαϊκά προγράμματα με ημερομηνία λήξης, εντάσσονται στην κατεύθυνση υποκατάστασης της κρατικής ευθύνης με υποβαθμισμένες υπηρεσίες για τη φροντίδα των νέων μητέρων και των βρεφών.

Σήμερα, οι δυνατότητες που υπάρχουν να ικανοποιηθεί τόσο το δικαίωμα στη μητρότητα όσο και το δικαίωμα στην εργασία για τις γυναίκες των λαϊκών στρωμάτων είναι μεγαλύτερες από ποτέ.

Είναι όμως ευθύνη του κράτους και όχι του δήμου το Ενιαίο, καθολικό, αποκλειστικά Δημόσιο και Δωρεάν σύγχρονο σύστημα Υγείας – Πρόνοιας, με έμφαση στην πρόληψη, για όλους χωρίς προϋποθέσεις, με δωρεάν χορήγηση φαρμάκων, κάλυψη όλων των εξόδων προγεννητικού ελέγχου, της ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής και του τοκετού. Η νέα θηλάζουσα μητέρα πρέπει να διευκολύνεται με επιστημονικά κριτήρια και πρακτικά μέτρα και όταν ο θηλασμός δεν είναι εφικτός, το έτοιμο βρεφικό γάλα θα πρέπει να δίνεται δωρεάν ή σε πολύ χαμηλή τιμή, ως είδος πρώτης ανάγκης.

Χρειάζονται κέντρα ενημέρωσης και εκπαίδευσης για το θηλασμό μέσα στα μαιευτήρια, αλλά και στο δίκτυο Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας. Εκεί μπορεί ο δήμος στις δικές του δομές, τα δημοτικά ιατρεία (που σήμερα είναι υποστελεχωμένα και χωρίς τον απαραίτητο εξοπλισμό) να λειτουργήσει και τέτοια κέντρα.