Για περισσότερα από πενήντα χρόνια, ο Γιώργος Νταλάρας έχει συνδέσει το όνομά του με το λαϊκό τραγούδι, υπό την ευρεία έννοια. Συνεργασίες με όλους τους μεγάλους συνθέτες και στιχουργούς έδωσαν αμέτρητα τραγούδια που αγαπήθηκαν και συνόδευσαν τις χαρές, τις γιορτές, τις νίκες αλλά και τις λύπες όλων μας κατά καιρούς.
Σήμερα, σε μια δύσκολη εποχή ο Γιώργος Νταλάρας, ακούραστος εργάτης της μουσικής τέχνης, συνεχίζει να εμψυχώνει τα οράματα νέων δημιουργών και να κρατάει ζωντανή τη σχέση όλων των Ελλήνων του εξωτερικού με τη μουσική και τον λόγο των ποιητών και στιχουργών μας.
Να του ευχηθούμε Χρόνια Πολλά, να είναι υγιής, για την ονομαστική του εορτή, που ορισμένες φορές είναι κινητή γιορτή, όπως φέτος, που έπεσε σήμερα Δευτέρα του Πάσχα!
*φωτογραφίες: jorgo Tsolakidis
Αν η παιδική σας ηλικία ήταν τραγούδι, ποιο θα ήταν αυτό;
Δεν θα ήταν ένα γιατί η παιδική μου ζωή ήταν γεμάτη τραγούδια. Ζούσα με τα τραγούδια.
Ποιο παιδικό τραγούδι ψιθυρίζετε µέχρι σήµερα;
Αρκετά. Αν έπρεπε να πούμε ένα, αυτό θα ήταν «Πέρα στους πέρα κάμπους».
Μπορείτε να θυµηθείτε ποιο βινύλιο ή cd αγοράσατε µε το πρώτο σας χαρτζιλίκι;
Οι πρώτοι δίσκοι 33 στροφών που αγόρασα ήταν τα τραγούδια του Θεοδωράκη, σχεδόν μαζί με τα ρεμπέτικα και μετά οι δίσκοι με φλαμένκο και με παραδοσιακές μουσικές σχεδόν απ’ όλο τον κόσμο. Λίγο αργότερα άρχισα ν’ αγοράζω τους δίσκους της Deutsche Grammophon, ιδιαίτερα Vivaldi, Brahms και Tchaikovsky και σχεδόν παράλληλα των Eagles, των Beatles, των America, των Animals και του Dylan.
Ποιες µουσικές σηµάδεψαν την εφηβεία σας;
Όλα αυτά που σας είπα παραπάνω. Και βεβαία μαζί με τα ρεμπέτικα τα σμυρναίικα και τα παραδοσιακά τραγούδια.
Έχετε κάνει µαθήµατα µουσικής;
Έχω κάνει μαθήματα κλασικής κιθάρας με τον Χαράλαμπο Εκμετζόγλου και ελάχιστα μαθήματα φωνητικής. Κυρίως όμως «έκλεβα» από λαϊκούς μουσικούς και δεξιοτέχνες.
Φτιάχνατε κασέτες για φίλους και για να φλερτάρετε ή συνήθως ήσασταν ο αποδέκτης τέτοιων συλλογών;
Ήμουν μόνο ο αποδέκτης. Μου έφτιαχναν κασέτες, μου μάζευαν τραγούδια οι συλλέκτες. Ο Κώστας Χατζηδουλής, ο Βαγγέλης Μαρίνος, ο Λευτέρης Χαψιάδης. Όχι όμως για διασκέδαση, περισσότερο υλικό αρχείου με σπάνια τραγούδια. Τους είμαι ευγνώμων.
Συλλέγατε βινύλια ή cd; Τα έχετε κρατήσει;
Βεβαίως. Έχω ακόμα ένα πολύ μεγάλο υλικό που το φυλάω σαν τα μάτια μου.
Υπάρχει µια συναυλία που σας έµεινε αξέχαστη; Θυµάστε την παρέα σας εκεί;
Πολλές. Έχω δει τον Bob Marley στο Λονδίνο, τον Stevie Wonder στην Αμερική, την Diana Ross, τους Rolling Stones, τον Paco de Lucia… Πήγαινα με φίλους, μουσικούς κυρίως ή και μόνος μου. Μου έχουν μείνει αξέχαστες και δικές μας συναυλίες. Τα πρώτα χρόνια με την Χαρούλα, τον Χρήστο Νικολόπουλο, τον Βαρδή, τον Καλέα, τον Τσεμπερούλη και άλλους ξεχωριστούς που είμαστε σαν μια οικογένεια. Όπως και οι συναυλίες με τον Πάνο και τον Χάρη Κατσιμίχα και τους Ζερβαίους, Λευτέρη, Νίκο, Χρήστο, την ομάδα Ζ όπως τη λέγαμε. Και βέβαια οι συναυλίες στο Ολυμπιακό Στάδιο, στην Ίμβρο, στην Κύπρο, στην Αμερική, στην Αυστραλία, στην Ευρώπη. Κάθε θέατρο, κάθε σκηνή, κάθε κοινό, ήταν ένας σταθμός.
Αν η εφηβεία σας ήταν τραγούδι, ποιο θα ήταν αυτό;
Πολλά. Τώρα που με ρωτάτε μου έρχεται στο μυαλό το «Πέραμα» του Γιάννη Μαρκόπουλου και του Γιώργου Χρονά.
«…..Στάθηκα δίπλα σου και σου είπα τα κεραμίδια θα γίνουνε τσιμέντο, τα ξύλα θα γίνουνε πέτρες, η αγάπη θα γίνει χρήμα. Τη μέρα που ήρθα και σε βρήκα κάτω στο Πέραμα με τους γέρους, στάθηκα δίπλα σου και σου είπα θα μας ξεχάσουνε την Πέμπτη, το Σάββατο, το Σάββατο την ίδια ώρα θα αναστηθούμε».
Όταν ακούτε µουσική λειτουργεί σαν «χαλί» σ’ αυτό που κάνετε ή δίνετε χρόνο και προσοχή µέσα στη µέρα σας αποκλειστικά για µουσική;
Ποτέ! Δεν καταλαβαίνω καν αυτή την έκφραση. Όταν ακούω μουσική δεν κάνω τίποτε άλλο.
Ενηµερωτικό ή µουσικό ραδιόφωνο; Τι ξεχωρίζετε σήµερα;
Και τα δύο όταν έχουν αξία.
Όταν ακούτε ραδιόφωνο ψιθυρίζετε τους στίχους; Ποιο ήταν το τελευταίο τραγούδι που το κάνατε;
Κυρίως ακούω στίχους και καμιά φορά σιγοτραγουδάω κιόλας. Το τελευταίο ήταν το τραγούδι «Το Κρυφό Δωμάτιο» σε μουσική του Ανδρέα Κατσιγιάννη και στίχους της Λίνας Νικολακοπούλου από το έργο «Της Σιωπής ο Τόπος».
«Σ’ αυτό το πιο κρυφό δωμάτιο στο μέσα μέρος της καρδιάς μου έχω κρεμάσει ένα ιμάτιο και τη δεκάτη της σοδειάς μου, να μπεις εκεί, να περπατάς, να φτερουγίζεις, να πετάς κι εγώ όσο ζω να χαίρομαι εδώ που περιφέρομαι…»
Όταν βρίσκεστε µε οικείους σας τραγουδάτε;
Μικρός τραγουδούσα πιο πολύ. Όχι ότι δεν μ’ αρέσει, αλλά έτσι και αλλιώς τον περισσότερο χρόνο μου πια τον περνάω με την μουσική. Ακούω, παίζω, τραγουδάω. Ε, τον λίγο χρόνο που μου μένει με τους δικούς μου, θέλω και να μιλήσω λίγο!
Μπορείτε να µου αναφέρετε ένα τραγούδι που έχετε συνδέσει µε µία ξεχωριστή στιγµή της ζωής σας;
«Ανοίγω το στόμα μου» από το Άξιον Εστί. Με συγκλονίζει αυτό το «των ερώτων τα θαύματα».
Ποια είναι η σχέση σας µε τα νυχτερινά µαγαζιά της Εθνικής; Έχετε πάει; Σας έχουν πάει;
Βεβαίως έχω πάει, παλιά ειδικά. Δεν είναι το καλύτερό μου, δεν έπινα και δεν κάπνιζα ποτέ, όμως πρέπει να πω ότι εκεί άκουσα και είδα καλούς μουσικούς και καλές φωνές. Ήταν ένα φυτώριο κατά κάποιον τρόπο.
Όταν βγαίνετε για ποτό ή φαγητό, το είδος της µουσικής που παίζει στο µαγαζί πόσο επηρεάζει την επιλογή σας;
Καθόλου δεν επηρεάζει την επιλογή μου! Δεν διανοούμαι να σκεφτώ την μουσική σαν συνοδεία φαγητού.
Κάνατε δώρα βινύλια ή cd; Το κάνετε ακόµα;
Βεβαίως. Και βιβλία.
Ποιοι είναι οι αγαπηµένοι σας συνθέτες και στιχουργοί;
Αρχίζοντας από τον Σταύρο Κουγιουμτζή. Όλοι. Όσους διάλεξα και συνεχίζω να διαλέγω τις μουσικές και τα λόγια τους. Και στο ξεκίνημά μου όσοι με διάλεξαν και με τίμησαν με την εμπιστοσύνη τους.
Ξεχωρίζετε κάποιον ερµηνευτή; Υπάρχει κάποια φωνή που σας συγκινεί διαχρονικά;
Ξεχωρίζω από παλιά μέχρι σήμερα τις καλές, σωστές φωνές που έχουν συναίσθηση του τι τραγουδάνε. Μ’ έχουν συγκινήσει ιδιαίτερα από τη γενιά μου η Χάρις Αλεξίου και από την προηγούμενη ο Καζαντζίδης και ο Μπιθικώτσης.
Όταν σκέφτεστε ένα τραγούδι έχετε στο µυαλό σας πρώτα τη µελωδία ή τον στίχο;
Σκέφτομαι το όλο. Δεν ξεχωρίζω. Μόνο όταν είναι να σκαλίσω εγώ κάποιο τραγούδι με δική μου μουσική, τότε ναι ξεκινάω από το στίχο.
Σας κοίµιζε µε νανουρίσµατα η µητέρα σας; Το έχετε κάνει εσείς ποτέ; (σε παιδιά, σε ανίψια)
Βεβαίως η μαμά μου με νανούριζε με τραγούδια. Το «Ένα παλικάρι δώδεκα χρονών» που με είχε κατασυγκινήσει, το έμαθα από εκείνη. Όσο για μένα δεν τα κοιμίζω τα εγγόνια μου, μάλλον τα ξυπνάω παίζοντας πιο αγορίστικα παιχνίδια. Τα νανουρίσματα τα κάνουν οι μαμάδες και οι γιαγιάδες.
Συµπληρώστε µου τη φράση: Μια µέρα χωρίς µουσική είναι…
Μια μέρα χωρίς μουσική είναι σαν νύχτα με μπλακ άουτ. Έχετε μπει ποτέ σε νεκρή αίθουσα ασφαλισμένη από ήχους; Είναι πολύ άσχημο συναίσθημα.