Με αφορμή ένα υπαρκτό πρόσωπο, τη Μαρίκα, πέντε γυναίκες βρίσκονται επί σκηνής και αφηγούνται τις πραγματικές ιστορίες άλλων γυναικών. Ιστορίες με έρωτες, οικογένειες, βία, ανησυχίες, άλλοτε τρυφερές και άλλοτε δύσκολες στιγμές· γυναίκες που παθιάζονται, υπομένουν, υποχωρούν, διεκδικούν· ιστορίες σημαντικές· γυναίκες σημαντικές – όπως όλες μας!
Μιλήσαμε με τις σκηνοθέτριες της παράστασης, Κατερίνα Αδαμάρα και Γιώλικα Πουλοπούλου και απάντησαν στις ερωτήσεις μας.
Δώστε μας κάποια hints. Ποια είναι η πραγματική Μαρίκα και γιατί επιλέχθηκε η ιστορία της;
Κ.Α.: Η πραγματική Μαρίκα ήταν μια γυναίκα του χωριού μου, την ιστορία της οποίας άκουγα συνέχεια από τον παππού και την γιαγιά. Ο παππούς εμπλεκόταν σε αυτήν την ιστορία και πάντα μου έκανε εντύπωση. Μεγαλώνοντας κατάλαβα πως αυτό που μου έκανε εντύπωση ήταν το πόσο αυτονόητη ήταν η πορεία της ζωής αυτής της γυναίκας, λόγω και μόνο του ότι γεννήθηκε κορίτσι. Στη θέση της θα μπορούσα να είμαι κι εγώ, θα μπορούσαμε να είμαστε όλες μας.
Ποιο είναι το βασικό θέμα της παράστασης και πώς προσεγγίστηκε;
Κ.Α.: Η παράστασή μας μιλά για της έμφυλες διακρίσεις από τις μικρές κι «ασήμαντες», αυτές που ακόμα και πολλές γυναίκες θεωρούν «αυτονόητες» έως και αυτές που οδηγούν σε βία. Το υλικό προέρχεται από συνεντεύξεις και αφορά αληθινές ιστορίες. Αυτές μαζί με τις αφηγήσεις του παππού και της γιαγιάς αποτελούν τα ντοκουμέντα μας. Αυτός είναι ο ένας πυλώνας. Στη συνέχεια, σκηνοθετικά επιλέχθηκαν δράσεις και εικόνες που αναδεικνύουν τα κοινά σημεία των ιστοριών, την καταπίεση των γυναικών αλλά και τη θέση που οι γυναίκες κατέχουν ή συνεχώς αναζητούν.
Τον τίτλο της παράστασης συνοδεύει το #δενπροκειταιγιαδιασημεςπερσονες. Μιλήστε μας γι’ αυτόν τον, συνθηματικού επιπέδου, υπότιτλο.
Κ.Α.: Είναι σύνηθες τα θεατρικά έργα και η τέχνη γενικώς να αναδεικνύει τις βιογραφίες προσώπων που έχουν γίνει γνωστά, που έχουν αφήσει κάτι. Ειδικά όταν μιλάμε για βιογραφικό θέατρο ή σινεμά. Εμείς επιλέξαμε να αναδείξουμε τις βιογραφίες γυναικών που δεν είναι δημόσια πρόσωπα, που και οι ίδιες ακόμη στην αρχή λένε «μα, δεν έχω κάτι σημαντικό να μοιραστώ». Στην πορεία όμως ξεκινούν να αφηγούνται και ξεδιπλώνονται ολόκληροι κόσμοι. Κάθε ιστορία είναι σημαντική, κάθε ζωή. Κι από αυτές τις «ιστορίες της διπλανής» πόρτας προσπαθούμε να αναδείξουμε τις επίσης μικρές και αφανείς –σχεδόν– έμφυλες διακρίσεις που βιώνουν οι γυναίκες.
Πέντε γυναίκες επί σκηνής. Πέντε Μαρίκες. Γιατί;
Γ.Π.: Στη σκηνή μας τελικά στέκονται πέντε ερμηνεύτριες γιατί θέλαμε να δώσουμε φωνή σε όσο το δυνατόν περισσότερες γυναίκες. Παράλληλα υπάρχει η έκτη Μαρίκα. Η ηχογραφημένη αφήγηση της ζωής της μας πληροφορεί για τα παιδικά της χρόνια, τον έρωτα, την δημιουργία οικογένειας, τις απαγορεύσεις, τον γάμο, την έμφυλη βία. Τελικά εκείνη συνδιαλέγεται με τις άλλες, εκείνη «προκαλεί» τις πέντε επί σκηνής Μαρίκες να μεταφέρουν την εμπειρία καθεμιάς πάνω στην εκάστοτε θεματική.
Στα αλήθεια επί σκηνής συναντάμε ακόμα περισσότερες, μιας και οι εμπειρίες, αν και διαφορετικές, έχουν κοινή βάση.
Το αφηγηματικό θέατρο κερδίζει όλο και περισσότερο έδαφος, τόσο από την πλευρά των καλλιτεχνών όσο και του κοινού. Εσείς γιατί επιλέξατε αυτή τη φόρμα;
Γ.Π.: Το αφηγηματικό θέατρο επιτρέπει στον θεατή και στην θεάτρια να πλάσει τα πρόσωπα μέσα του όπως εκείνος τα επιθυμεί. Σε αντιδιαστολή με το θέατρο «ρόλων» όπου είθισται οι ιστορίες να αναπαριστώνται, εμείς θέλαμε να τις αφηγηθούμε, απλά. Η αισθητική επιλογή μιας τέτοιας φόρμας μας επέτρεψε να επικεντρωθούμε στα όσα λέγονται σε χρόνο παροντικό, επιτρέπει στο κοινό να συνδεθεί περισσότερο με την κάθε ιστορία χωρίς να εκβιάζεται το συναίσθημά του.
Τελικά τι ενώνει τις Μαρίκες αυτού του κόσμου;
Γ.Π.: Σε ένα πρώτο επίπεδο τις Μαρίκες του κόσμου ενώνει η αδικία, ο διαχωρισμός, η απουσία στήριξης, ο φόβος, η απαραίτητη για την «εύρυθμη» κοινωνική λειτουργία υποτίμηση του εαυτού και των δυνατοτήτων μας. Σε ένα δεύτερο, ουσιαστικό και αισιόδοξο, μας συνδέει η ζωοποιός δύναμη, η συλλογική συνείδηση, η διεκδίκηση μιας δίκαιης ζωής.
Από τη Μαρίκα μέχρι σήμερα· τι έχει αλλάξει;
Κ.Α.: Έχουν αλλάξει πολλά. Γίνονται βήματα. Ζούμε στο τρίτο/ τέταρτο κύμα φεμινισμού. Η τέχνη, το σχολείο, οι νέες οικογένειες, οι παρέες μιλούν για αυτά τα θέματα. Όμως έχουν να γίνουν πολλά ακόμη, να δούμε την αλλαγή. Εμείς κάνουμε ό,τι μπορούμε, με όποιο εργαλείο έχουμε συμβάλλοντας στην κοινωνική αλλαγή που μας χρειάζεται όλες και όλους.
