Είναι νέος, ταλαντούχος σε ό,τι κάνει και συγγραφέας του βιβλίου “Οι Ερωσυλίες της Ερωφίλης”, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Λογότυπο. Πρόκειται για ένα πρωτότυπο ημερολόγιο χωρισμού που σίγουρα θα βρεις τον εαυτό σου μέσα σ’αυτό. Κάθε μήνας μια γιορτή και κάθε γιορτή μια σκέψη. Ο Γιώργος Σκανδάλης ζει και εργάζεται στον Καναδά, αλλά αγαπά την γενέτειρα του και το αποδεικνύει όχι μόνο με τις συχνές επισκέψεις του, αλλά και με την ενδόμυχη επιθυμία να καταξιωθεί στη συγγραφή, εδώ, στη χώρα του. “Οι Ερωσυλίες της Ερωφίλης” είναι η συνέχεια της ιστορίας της πρωταγωνίστριας του θεατρικού έργου του Γιώργου Σκανδάλη που παρουσιάστηκε στον Καναδά…
Γιώργο, στο τέλος του βιβλίου ενημερώνεις τους αναγνώστες ότι πρόκειται για τη συνέχεια της ιστορίας της Ερωφίλης, πρωταγωνίστριας του θεατρικού σου. Ποια είναι η ηρωίδα σου;
Προτού γράψω αυτό το βιβλίο, ξεκίνησα ένα πρότζεκτ που λεγόταν The E3 Collection. Η σχέση του γράμματος Ε με τον αριθμό 3, σαν να αλληλοκαθρεφτίζονται. Ήταν ουσιαστικά μια τριλογία θεατρικών παραστάσεων για τρεις πολύ διαφορετικές γυναίκες, που στις ζωές τους μπαίνει ο πειρασμός και τις παρασύρει. Ως συγγραφέας και σκηνοθέτης θέλησα να εξετάσω τον τρόπο με τον οποίο η τέχνη μπορεί να οδηγήσει τα συναισθήματα του κοινού σε αποχρώσεις συγχώρεσης και συμπόνιας, με τρόπο που η ίδια η ζωή δεν καταφέρνει, ίσα ίσα γίνεται το ανάποδο!
Ο κόσμος κρίνει και κατηγορεί. Το κοινό μου συγχώρεσε και τις τρεις γυναίκες που «ξέφυγαν» από τον ίσιο, σύμφωνα με αυτούς, δρόμο. Η ιστορία της Ερωφίλης ξεκινά έτσι: -όπως ανέβηκε και επί σκηνής- Την καλούν στα Μπουρμπούλια, αυτό το μοναδικό πάρτυ εν μέσω καρναβαλιού Πάτρας που γιορτάζεται εδώ και 150 χρόνια (ως ένα ακόμα σύμβολο της γυναικείας απελευθέρωσης). Οι γυναίκες στο πάρτυ είναι καλυμμένες από την κορυφή μέχρι τα νύχια με μαύρα και επιλέγουν αυτές τον εραστή τους για μια νύχτα ανώνυμου έρωτα.
Η Ερωφίλη, δεν είχε ερωτευτεί ποτέ και πάντα είχε παράπονο πως κανένας άντρας δεν την είχε κοιτάξει όπως κοιτούσε ο Πέτρος την αρραβωνιαστικιά του, την αδερφή της. Εκείνο το μοιραίο βράδυ στα Μπουρμπούλια, ο Πέτρος νομίζει πως έχει βρει την αδερφή της Ερωφίλης, λόγω ενός κοσμήματος που είχε δανειστεί από την ίδια. Η Ερωφίλη ενώ θέλει να του πει ποια είναι, δεν μπορεί να αντισταθεί στον τρόπο που την κοιτάζει. Το βλέμμα της παρακαλούσε να βρει κάποιον να την κοιτάζει έτσι. Η Ερωφίλη ενδίδει, κάνει έρωτα μαζί του, όμως, κάποια στιγμή, το βέλο τής φεύγει από το πρόσωπο και ενώ έχει προδοθεί, ούτε αυτός ούτε αυτή μπορούν να σταματήσουν. Ένας καινούργιος έρωτας γεννιέται.
Η Ερωφίλη ανατράφηκε από μια βαθιά θρησκευόμενη, χριστιανή ορθόδοξη, μητέρα. Η ίδια, όμως, είναι άθεη. Δεν κατανοεί την αφοσίωση σε κάτι που δεν είναι χειροπιαστό, μέχρι που ανακαλύπτει την Αγάπη. Φεύγοντας από εκείνη την μοιραία νύχτα της γιορτής και της παράνομης ένωσης με τον εραστή της, συνεχίζει να τον αισθάνεται παντού γύρω και μέσα της, κι ας είναι χωριστά. Πιστεύει σ’ αυτόν, γίνεται ο θεός της και η ίδια η αφοσιωμένη πιστή του. Παρόλα αυτά, για να διορθώσει το σφάλμα της, μετακομίζει από την Πάτρα στην Αθήνα. Το όνειρο της Ερωφίλης είναι να γίνει ποιήτρια και να, που ο ερωτικός πόνος την μεταμορφώνει σε τέτοια.
Γιώργο βίωσες μία από τις πιο οδυνηρές απώλειες. Την απώλεια της μητέρας σου. Πώς σε βρήκε η επόμενη μέρα;
Η επόμενη μέρα με βρήκε όπως θα έβρισκε τον καθένα μας στην θέση μου. Σε κατάσταση σοκ. Δεν πίστευα ότι το ζούσα. Είχα μια ιδιαίτερη σχέση με την μητέρα μου και τα τελευταία χρόνια έμενε μαζί μου. Είχαμε γίνει φίλοι. Μεγαλώνοντας, η σχέση σου με τους γονείς σου περνάει σε διαφορετικά στάδια, ένα από αυτά είναι ότι δεν τους βλέπεις σαν γονείς αλλά σαν δύο ανεξάρτητες υπάρξεις. Βλέπεις τα ελαττώματα τους, γνωρίζεις πως κάποτε κι αυτοί ήταν νέοι με όνειρα και φιλοδοξίες και μετά συνειδητοποιείς πόσο έχουν αλλάξει οι εποχές και με τι δυσκολίες σε μεγάλωσαν.
Εκεί είναι που γίνεται κάτι πολύ μαγικό. Αλλάζεις μορφή, γίνεσαι εσύ ο γονιός και αυτοί τα παιδιά. Αυτή η ευγνωμοσύνη που νιώθεις αποτελεί μια ιδιαίτερη προστασία. Τα τελευταία χρόνια ζούσα με τον φόβο. Βλέποντας την άμμο στην κλεψύδρα να τελειώνει ένιωθα ότι ο χρόνος μας με την μητέρα μου γινόταν πιο πολύτιμος. Καταλάβαινα κι εκτιμούσα περισσότερο την κάθε στιγμή μαζί της. Για να επιστρέψω στην ερώτηση, τα επόμενα δύο χρόνια ήμουν σε λειτουργία επιβίωσης. Ζούσα μηχανικά. Δεν καταλάβαινα πως, ενώ χαμογελούσα, ο πόνος είχε στοιβαχτεί μέσα μου και ξεχείλισε. Πρώτα σωματικά και ύστερα βρήκε τρόπο να εκτονωθεί στις λέξεις και στην γραφή. Το να χάσεις κάποιον και παράλληλα να έχεις την αίσθηση ότι είναι τριγύρω σου, αυτό είναι κάτι που σε κάνει να επανεξετάσεις ακόμη και τα πιστεύω σου.
Μέσα στη βαθιά λύπη βρήκες και την χαρά. Ερωτεύτηκες. Δεν ήσουν επιφυλακτικός; Δεν σκεφτόσουν ότι ένα στραβοπάτημα θα ήταν ακόμα πιο επώδυνο για εσένα;
Όταν έχεις γνωρίσει τον πόνο και την απώλεια, αντιλαμβάνεσαι ότι υπάρχει και η άλλη μεριά. Υπάρχει ο έρωτας και η αγάπη… και προσδοκείς γι’ αυτά. Εκεί που νιώθεις πως χάνεσαι, σε βρίσκει ο άνθρωπος σου. Εκεί που νιώθεις πως δεν χωράς πουθενά, ανήκεις κάπου. Και λάθος να ήταν – στην εποχή που ζούμε και το πως έχει διαμορφωθεί η κοινωνία και όλοι κρύβονται από τα συναισθήματα τους- και μόνο η δυνατότητα του να μπορείς να νιώσεις όλα τα συναισθήματα, καλά ή κακά είναι ευλογία.
Η Ερωφίλη θα μπορούσε να είναι μία μοναχή που απευθύνει τον έρωτα της στο Θεό ή μία πιστή που έχει θεοποιήσει κάποιον. Φοβήθηκες ότι αυτό το δημιούργημα θα μπορούσε να θεωρηθεί ιεροσυλία;
Το ωραίο με την Ερωφίλη είναι ότι μπορεί να είναι οποιαδήποτε γυναίκα, ακόμη και άντρας. Όλοι έχουμε ερωτευτεί έστω μία φορά κάποιον ή κάποια που δεν μας ανήκει. Η γραμμή που ξεχωρίζει τον έρωτα με την αγάπη δεν είναι μια σταθερή γραμμή, αλλά διακεκομμένη. Οπότε η ευλάβεια και η αφοσίωση που μπορεί να νιώθει κάποιος ή κάποια, ακόμη και για τον Θεό, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως ένα είδος έρωτα.
Η Ερωφίλη πήρε το μάθημα της. Η ίδια όταν έβλεπε μια μοναχή δεν μπορούσε ποτέ να καταλάβει το λόγο για το βάθος της αφοσίωσης της στον Θεό και σε κάτι που δεν έχει σάρκα και οστά, ανακαλύπτει την αφοσίωση και την πνευματικότητα την στιγμή που ερωτεύεται και ακόμη περισσότερο όταν καταλαβαίνει ότι δε μπορεί να είναι μαζί του. Μακριά του γίνεται σαν μία μοναχή.
Μπαίνει στην θέση της, ανακαλύπτει τα βάθη της χριστιανικής ορθόδοξης θρησκείας και την αφοσίωση των 12 αποστόλων, των αγίων και ιδιαίτερα της Μαρία Μαγδαληνής. Κοιτάζοντας τις ζωές των Αγίων αναλύει τις ιστορίες τους για να καταλάβει γιατί επέλεξαν να υποστούν τα βασανιστήρια, τον εξευτελισμό, την τυραννία, ακόμη και τον θάνατο, παραμένοντας πάντα πιστοί και αφοσιωμένοι στον Χριστό.
Εξετάζοντας την Μαγδαληνή ίσως ξεκλειδώνει ένα κοινό στοιχείο. Ήταν η Μαγδαληνή ερωτευμένη με τον Χριστό; Ίσως κι αυτός να την αγαπούσε; Ίσως αυτός ο έρωτας τους παρέσυρε έστω για μια φορά; Ίσως η Μαγδαληνή ένιωσε όσα νιώθει η Ερωφίλη; Ίσως αυτή η απάντηση είναι ιεροσυλία.
Αν με ρωτούσες για τις σκέψεις μου για το πώς έχουν γραφτεί οι γυναίκες στην ιστορία, θα σου απαντούσα ότι επικρατούσε αυτό: ή θα είσαι μια πόρνη για λιθοβολισμό και χρειάζεσαι να σε σώσει ή θα είσαι μια παρθένα που γεννάει τον πιο σπουδαίο άνθρωπο του κόσμου. Όποια και να’ σαι η ιστορία θα σε χαρακτηρίσει λόγω της αφοσίωσης σου.
Ποια είναι δική σου σχέση με τη θρησκεία;
Αν σου πω ότι είμαι θρήσκος θα είναι ψέμα, ακόμα μεγαλύτερο ψέμα θα ήταν να σου πω πως είμαι άθεος. Κανείς δεν πιστεύει στον Θεό μέχρι που αρχίζει να πέφτει το αεροπλάνο. Η σχέση μου γενικά με την θρησκεία είναι περίπλοκη και θεωρώ ότι έτσι πρέπει να είναι για τον καθένα. Δεν είμαι της εκκλησίας, αλλά δε μπορώ να αρνηθώ τις γλυκές αναμνήσεις, με τους γονείς μου να με πηγαίνουν στην εκκλησία. Μεγαλώνοντας στο εξωτερικό είναι και μια ευκαιρία να βρεθούμε με άλλους Έλληνες. Και Θεός φυλάξει …εάν η Κατίνα μάθαινε ότι το παιδί της τάδε δεν πάει στην εκκλησία και δεν νηστεύει.
Έχει ενοχοποιηθεί η ηδονή;
Πιστεύω ότι τα τελευταία χρόνια έχει γίνει το ακριβώς αντίθετο. Η ηδονή προσφέρεται και λαμβάνεται ανερυθρίαστα. Δυστυχώς, έχουν ενοχοποιηθεί τα συναισθήματα. Όλοι θέλουν το “αχ” και όχι το αισθάνομαι. Οι πραγματικά ευτυχισμένοι ζουν ταυτόχρονα και τα δύο χωρίς ενοχές.
Ξεφυλλίζοντας το βιβλίο σου, σε ποια σελίδα μένεις; Σε ποιον μήνα;
Η πιο δύσκολη ερώτηση. Το βιβλίο είναι ημερολόγιο, κάθε μέρα αλλάζει συναίσθημα, τόνο και διάθεση όπως κι εγώ, όπως οι περισσότεροι άνθρωποι. Τις ημέρες που νιώθω βαθιά ερωτευμένος θα με βρεις στην σελίδα 94 – 25 Δεκεμβρίου να αναρωτιέμαι, “τι είδους δέντρο είσαι εσύ που ρίζωσες τόσο βαθιά μέσα μου, με τι φύλλα να σε στολίσω;”. Όταν αισθάνομαι δημιουργικά θα με βρεις στην σελίδα 68 στις 27 Οκτωβρίου εκφράζοντας, “τα λόγια είναι του δειλού τα εργαλεία, ποιητές εκφράζουν πράξεις γραπτώς. Πόσα θα ήθελα να σου πω με πράξεις.”. Όταν είμαι σε επαναστατική διάθεση δεν είναι τυχαίο ότι θα με βρεις στην σελίδα 119 στην 25η Μαρτίου και να κηρύττω, “εμένα θα κρίνετε, εσείς που με τα μάτια στο ταβάνι σταυροκοπιέστε σε κάθε κάλεσμα του ονόματος Του ενώ σας ζητούν άστεγοι στον δρόμο φαγητό και προχωράτε με τα μάτια σκυφτά και τα χέρια στην τσέπη.”
Τελικά, αξίζει να αγαπάς κάποιον που δεν ανταποκρίνεται ή ο αληθινός έρωτας είναι ο αμοιβαίος;
Η ουσία είναι να μπορείς να νιώσεις … Και ας μην είναι αμοιβαίο.