Από μικρή μου άρεσαν τα παλαιοπωλεία. Η αύρα των παλιών πραγμάτων, η μοναδικότητά τους, το πόσο παράξενα φάνταζαν στα παιδικά μου μάτια και, πολλές φορές, με τη φαντασία μου, έπλαθα ιστορίες που είχαν σχέση με αυτά. Με τα χρόνια έγινα και η ίδια συλλέκτης -μικρού βεληνεκούς- παλιών βιβλίων και εφημερίδων, αλλά έχω πολύ δρόμο ακόμη μπροστά μου!

Έχοντας λοιπόν άπειρες απορίες σχετικά με τις αντίκες, συνάντησα το Δημήτρη Βρεττό, ιδιοκτήτη ενός από τα παλιότερα παλαιοπωλεία στην πλατεία Αβησσυνίας στο Μοναστηράκι και ήταν πολύ πρόθυμος να μου απαντήσει σε όλες τις ερωτήσεις μου! Τον ευχαριστώ πολύ!

• Πώς άνοιξες το μαγαζί;

 Το μαγαζί είναι οικογενειακή επιχείρηση και το έχουμε από το 1957. Ο παππούς ήταν από τους πρώτους παλαιοπώληδες στο Μοναστηράκι και η επιχείρηση πέρασε από χέρι σε χέρι ,από γενιά σε γενιά. Άλλαξε  το όνομα βέβαια γιατί ο παππούς μου λεγόταν Δημήτρης Καλκατζάκος ενώ εγώ λέγομαι Δημήτρης Βρεττός. Στο Δημήτρης, μείναμε! 

• Υπάρχει ενδιαφέρον για τις αντίκες;

Υπάρχει, ενδιαφέρεται ο κόσμος. Το παλιό, οι αντίκες είναι ένα πράγμα που δεν πεθαίνει ποτέ. Επίσης όμως αποτελεί και χόμπι. Είναι βέβαια δύσκολες εποχές στην Ελλάδα για να ψωνίζουν πολλοί Έλληνες, ενώ οι τουρίστες, ναι μεν ψωνίζουν, αλλά έχουν και το πρόβλημα της μεταφοράς οπότε θα τους δεις να ψωνίζουν περισσότερο μικροαντικείμενα. Η αντίκα έχει γίνει και λίγο μόδα τα τελευταία χρόνια, αλλά πιο πολύ τα 70’s. Εγώ ασχολούμαι περισσότερο με αντικείμενα ακόμη παλιότερων εποχών.

• Ποιο είναι το ακριβότερο αντικείμενο που έχεις μέσα στο μαγαζί;

Είναι μία παλιά κάμερα, φωτογραφική μηχανή δηλαδή, του 1890 με 1900. Προέρχεται από φωτογραφικό στούντιο, έχει βάση και φυσούνα. Είναι μία πολύ μεγάλη φωτογραφική μηχανή, δεν έχει κουκούλα, εξάλλου αυτές με την κουκούλα ήταν στο δρόμο.

• Και ποιο είναι το σπανιότερο αντικείμενο;

Αυτή η φωτογραφική μηχανή είναι ένα από τα πολύ σπάνια αντικείμενα. Το σπανιότερο όμως που έχει βρεθεί ποτέ στην κατοχή μου, ήταν ένας τηλέγραφος από το 1850 με 1860. Παρόμοιο εγώ έχω δει μόνο σε μουσείο. Ήταν γαλλικό και πουλήθηκε σε ένα Γερμανό συλλέκτη. Ήταν φυσικά και από τα πιο ακριβά αντικείμενα.

• Οι τιμές στα αντικείμενα πώς καθορίζονται;

Όταν κάτι είναι μοναδικό και σπάνιο, ψάχνεις να βρεις στο Internet πώς να καθορίσεις την τιμή. Σε γενικές γραμμές δεν υπάρχει τιμή στην αντίκα, όταν δηλαδή μιλάμε για κάτι εξεζητημένο και όχι για κάτι συνηθισμένο, όπως ένα παλιό ραδιόφωνο ή μία ραπτομηχανή Η τιμή είναι στάνταρ σε αυτά. Καθορίζονται ανάλογα με την παλαιότητα, τη σπανιότητα, την κατάσταση στην οποία βρίσκονται.

• Τα αντικείμενα πως τα βρίσκεις;

Τα αγοράζω από ιδιώτες ή από συλλέκτες ή από το εξωτερικό, από  όπου φέρνω πράγματα που πωλούνται σε πολλά παζάρια. Μπορεί να πέσει ένα αντικείμενο στα χέρια σου, από όπουδήποτε μπορείς να φανταστείς! Επιπλέον, άμα το έχεις αγοράσει από ιδιώτη ή από συλλέκτη, σίγουρα θα το πάρεις και πιο ακριβά, γιατί και ο άλλος ξέρει τι πουλάει. Έτσι, είναι κι αυτός ένας τρόπος καθορισμού τιμής.

• Ποιό αντικείμενο πιστεύεις ότι δεν θα πουληθεί ποτέ;

 Για ο,τιδήποτε υπάρχει ένας αγοραστής. Ακόμη και ένα πράγμα που μπορεί να το έχω καταχωνιασμένο στην αποθήκη και λέω «εντάξει, δεν θα φύγει», υπήρξε στιγμή που ήρθε και μου το ζήτησε ένας άνθρωπος που το ήθελε να το χρησιμοποιήσει για συγκεκριμένη δουλειά. Δεν μπορώ να πω για κάποιο ότι δεν μπορεί να φύγει. Απλά είναι μερικά αντικείμενα που μπορούν να σου μείνουν μέχρι και 10 χρόνια!

• Εκτός από ιδιώτες και συλλέκτες, ποιοί άλλοι αγοράζουν αντίκες;

Ως επί το πλείστον, αυτοί. Υπάρχουν όμως και πολλά πράγματα που αγοράζουν για ντεκόρ, διάφοροι διακοσμητές. Τώρα ανοίγουν πολλά μεζεδοπωλεία και καφετέριες και εγώ συνεργάζομαι με τέτοια μαγαζιά, δίνω για ντεκόρ πάρα πολλά πράγματα. Και τα θέατρα επίσης, αν και τα θέατρα περισσότερο τα θέλουν για ενοικίαση. Εγώ τον τελευταίο καιρό έχω σταματήσει να νοικιάζω πράγματα γιατί έχω πάθει αρκετές ζημιές και δεν αξίζει να ασχοληθείς με την ενοικίαση. Διάφορα αντικείμενα έχουν πάθει καταστροφές ή άλλες φορές κυνηγούσα κάποιον να τα πάρω πίσω.

• Εν μέσω κρίσης, έχουν έρθει περισσότεροι ιδιώτες να σου πουλήσουν πράγματα;

Ναι, πολλοί περισσότεροι. Υπάρχει περίπτωση μία μέρα να έρχονται περισσότεροι για να πουλήσουν, παρά για να αγοράσουν

• Εσύ πώς διαλέγεις αυτά που αγοράζεις; Τι σε ενδιαφέρει περισσότερο;

Πλέον επειδή έχω πάρα πολλά πράγματα, έχω φτάσεις τις δύο αποθήκες γεμάτες πράγματα, κοιτάω πλέον να διαλέγω επιλεκτικά: να είναι κάτι σπάνιο ή κάτι αρκετά καλό.

• Έχεις δει ανθρώπους που δεν αγοράζουν αλλά τους αρέσει η αύρα των παλιών πραγμάτων;

Βέβαια, είναι πάρα πολλοί. Έχουν αύρα τα παλιά πράγματα. Πολλοί πλέον, ειδικά τα Σαββατοκύριακα- κατεβαίνουν για βόλτα ή για να «χαζέψουν» τις αντίκες. Μερικοί βέβαια έρχονται και ρωτάνε από περιέργεια για να μάθουν τι τιμές μπορεί να έχουν κάποια αντικείμενα, ώστε να «κοστολογήσουν» και κάποια δικά τους.

• Θεωρείς ότι μαγεύονται από την ιστορία ενός αντικειμένου παλιού;

 Φυσικά, είναι δεδομένο. Όσον αφορά το δικό μου μαγαζί, οι άνθρωποι μαγεύονται και από το Μοναστηράκι! Ανέκαθεν, το Μοναστηράκι ήταν «παζάρι». Βέβαια, παλιά ήτανε και πιο καλά τα χρόνια και ήταν και πιο ωραίο το παζάρι. Τώρα δεν έχει πια αυτήν την παλιά αίγλη. Υπάρχει όμως τις Κυριακές το μεγάλο παζάρι εδώ στην Αβησσυνίας.

• Μαθαίνεις την ιστορία από τα αντικείμενα τα οποία αγοράζεις; Ξέρεις καμιά παράξενη ιστορία;

Είναι σπάνιο αυτό πλέον. Εμείς που πάμε και παίρνουμε από παλιά σπίτια, είναι πολλοί που είναι δεύτερης και τρίτης γενιάς, εγγόνια. Και δεν ξέρουν να σου πουν ιστορίες. Απλά τα βρήκανε. Ο παππούς άκουγε πιο πολλές ιστορίες. Αλλά τώρα, είναι δύσκολο να μάθεις μία ιστορία από κάποιον. Πιο πολλά μπορείς να μάθεις από το Internet, παρά από τους ίδιους τους κατόχους των αντικειμένων. Oι πιο πολλοί κοιτάνε πως θα τα ξεφορτωθούν, πως θα τα πουλήσουν. Και σίγουρα αυτό έχει σχέση με την κρίση. Άλλοι θέλουν να νοικιάσουν τα σπίτια και να το αδειάσουν σε χρόνο μηδέν. Γίνεται πάρα πολύ αυτό, είναι συνηθισμένο φαινόμενο.

• Τα παλιά αντικείμενα έχουν πιο καλή ποιότητα, σωστά;

Σίγουρα. Και πιο πολύ μεράκι, τα περισσότερα είναι χειροποίητα, άρα μοναδικά, έχουν τεχνοτροπία διαφορετική, δεν είναι αντικείμενα μαζικής παραγωγής όπως είναι τώρα τα περισσότερα. Επίσης, είναι καλύτερα τα υλικά. Πιο καλά τα μέταλλα, πιο καλή κατασκευή Λίγο πολύ όλα είναι σαν ψεύτικα σήμερα, γιατί τα φτιάχνουν μηχανές και όχι ανθρώπινο χέρι.

• Υπάρχει ένα αντικείμενο που το πούλησες και μετά από λίγο ξαναήρθε στα χέρια σου;

Έχει γίνει και αυτό. ΄Ήταν ένα παλιό ραδιόφωνο. Το πούλησα σε κάποιον και ήρθε μετά και το ξαναπούλησε ο γιος του. Έχει γίνει αρκετές φορές αυτό. Γενικώς με τις αντίκες, είναι ένας φαύλος κύκλος. Κάποια στιγμή, όλα θα καταλήξουν ξανά στο Μοναστηράκι!

• Πως είναι η καθημερινότητα στο Μοναστηράκι;

Ήσυχα είναι τώρα, για μας καλή περίοδος είναι ο χειμώνας. Ο κόσμος προτιμάει τις παραλίες. Εκτός από τους τουρίστες που κατεβαίνουν όλοι, αλλά σε αυτό βοηθάει η Ακρόπολη για να περνάνε και από εμάς.

• Υπάρχει καμία στιγμή να μας διηγηθείς που κάποιος να σε ευχαριστήσει πολύ για κάτι ή να σου μιλήσει άσχημα;

Όλα συμβαίνουν. Έχει συμβεί να βρει κάποιος κάτι και μετά να με ευχαριστεί πολύ που το βρήκε το μαγαζί μου. Αν και είναι πιο σπάνιο στις μέρες μας, σήμερα το πρωί έκανα μία πώληση, ένα γραμμόφωνο. Είχαμε κανονίσει μία τιμή με έναν Ελληνοαμερικανό αγοραστή, αλλά στο τέλος γύρισε και μου είπε «Επειδή μου φέρθηκες πολύ εντάξει, πάρε και 20 ευρώ παραπάνω». Ε,  αυτό δεν γίνεται πια, είναι πολύ σπάνιο να εκτιμήσει άποιος τον κόπο και το μεράκι σου.

• Παλιές εφημερίδες και παλιά βιβλία πόσο τα πουλάς;

Τα βιβλία μπορεί να τα αγοράσει κάποιος από 2 έως 3 ευρώ, αλλά μπορεί να υπάρξει και βιβλίο που να έχει 500 και 600 ευρώ, τα λεγόμενα Παλαιότυπα. Τα Παλαιότυπα είναι ακριβά αφού προέρχονται από το 15ο ή 16ο αιώνα. Και ιδίως τα θρησκευτικά.

• Δημήτρη, σ’αρέσει αυτό που κάνεις;

 Και μου αρέσει και  το έχω ζήσει και από μικρός. Εγώ μεγάλωσα μες στο Μοναστηράκι και στο σπίτι είχαμε παλιά αντικείμενα. Έχω ακόμα πολλά παλιά αντικείμενα στο σπίτι μου. Γενικώς όμως είναι μία δουλειά που πρέπει να την αγαπάς για να την κάνεις, αλλιώς δεν πρέπει να την κάνεις καθόλου. Είναι μία δύσκολη δουλειά, όσο εύκολη κι αν φαίνεται.

Θέλει πολύ ψάξιμο, αναζήτηση, θέλει προσωπική εργασία, να καθαρίσεις το αντικείμενο, να το φτιάξεις, να το «μαστορέψεις» για να δουλεύει. Γιατί πολλά από τα παλιά που βρίσκουμε, δεν είναι σε καλή κατάσταση, πολλά θέλουνε φτιάξιμο. Ιδίως τα έπιπλα. Είναι περίεργη δουλειά. Όσο είναι η πιο όμορφη δουλειά του κόσμου, άλλο τόσο είναι και επικίνδυνη. Δεν ξέρεις από πού προέρχεται το κάθε αντικείμενο, υπάρχει και μία μεγάλη δυσκολία με τα κλεμμένα αντικείμενα. Πρέπει πάντα να τσεκάρεις από πού προέρχονται τα αντικείμενα τα οποία πουλάς.

• Σου έχει συμβεί να πουλήσεις κλεμμένο αντικείμενο;

Φυσικά μου έχει συμβεί! Μπορείς να πάρεις ένα τέτοιο αντικείμενο από έναν μεγάλο άνθρωπο που φαίνεται νορμάλ και φυσιολογικός, αλλά πρέπει πάντα να τσεκάρεις την προέλευσή του. Κάποιος μπορεί επίσης να σου  το πουλάει και να μην ξέρει από πού προέρχεται.

Μου έχει τύχει με ένα παλιό ράδιο της Κατοχής, καλό ράδιο, ξύλινο. Το είχα εδώ και έρχεται ένας άνθρωπος μία μέρα και μου λέει «Αδερφέ, αυτό είναι δικό μου. Ορίστε έχω και φωτογραφία που είναι από το σπίτι». Για να μην μπλέξεις το δίνεις επι τόπου, εσύ όμως την ίδια στιγμή το έχεις πληρώσει, χωρίς να πάει το μυαλό σου ότι ήταν κλεμμένο. Το έχω πάθει και με άλλο πιο μικρά αντικείμενα.

Για να βρείτε το Δημήτρη, κάντε μια βόλτα στην πλατεία Αβησσυνίας ή μπείτε εδώ!