Στεναχωρηθήκαμε. Ενοχληθήκαμε. Και, έτσι κι αλλιώς, αισθανόμαστε ανήσυχοι και με την αύξηση των ενοικίων και με την τουριστικοποίηση και, και, και…
Παρακολουθήσαμε ένα μπαράζ στα σόσιαλ από κείμενα συμπαράστασης, από αναδημοσιεύσεις, από ποστ με καταγγελτικό χαρακτήρα. Αναρτήσαμε κι εμείς σχετικό κείμενο επί του θέματος. Μετά ήρθαν κάποιες δεύτερες σκέψεις, αυτές ίσως αντιδημοφιλείς. Ακολουθούν παρακάτω.
- Αν όσοι αγοράζουν βιβλία επέλεγαν να το πράξουν πηγαίνοντας στο βιβλιοπωλείο της γειτονιάς τους ή σε μικρά βιβλιοπωλεία, τα πράγματα ίσως να ήταν διαφορετικά. Αλλά δεν πάνε. Πάνε στο «θηρίο» του Συντάγματος ή στα άλλα μεγάλα βιβλιοπωλεία, και παραγγέλνουν μέσω διαδικτύου. Μα εκεί τα βρίσκω όλα, θα αντιτείνει κάποιος. Μα το βιβλίο δεν είναι είδος πρώτης ανάγκης. Μπορείς να το παραγγείλεις, μετά από μία μέρα να έρθει στο βιβλιοπωλείο και να πας να το πάρεις. Μα στο διαδίκτυο το βρίσκω πιο φθηνά! Ναι, περίπου 10% πιο φθηνά – δηλαδή 1-2 ευρώ κάτω…
Η στάση που κρατάμε απέναντι στα βιβλιοπωλεία, στους μη αλυσιδωμένους κινηματογράφους, στα μικρά καφέ κ.λπ. είναι στάση ζωής, τοποθέτησης. άποψης και οπτικής. Κάτι χάνεται – όποιος δεν το νιώθει αυτό απλά νομίζω πως δεν σκέφτεται πιο σοβαρά. Τα βιβλιοπωλεία υπό ορισμένες συνθήκες είναι κοινωνικοί χώροι. Αλλά πόσοι κοινωνικοί χώροι καταργούνται στις μέρες μας… Η νέα Εποχή!
- Κάποια στιγμή, γύρω στο 2015, είχα τη φαεινή να απευθυνθώ σε αρκετά (πάνω από δέκα) μικρά βιβλιοπωλεία και να τους προτείνω να παρουσιάζονται έναντι αρκετά χαμηλού ποσού (80 ευρώ) στο τεύχος. Και αυτό να συνδυάζεται με υποστηρικτή ύλη: Γιατί πρέπει να αντέξουν τα βιβλιοπωλεία; Είναι πιο ακριβά σε σχέση με τα θηριώδη; Το βιβλιοπωλείο σαν κοινωνικός χώρος, συνεντεύξεις κ.ά. Μόνο ένα ανταποκρίθηκε. Ήττα. Βέβαια κάποιος μπορεί να πει ότι το έκανα για να έχω έσοδα. Το βιβλιοπωλείο γιατί πουλάει δηλαδή; Η ήττα συνεχίζεται όταν ακούω (από εκδότες και βιβλιοπώλες): Εγώ διαφημίζομαι στο διαδίκτυο. Ένας μεγαλοεκδότης μού είπε με στόμφο: Ποιο έντυπο; Τώρα το μέλλον είναι στο διαδίκτυο… Αλλά θέλει να πουλάει βιβλία… Αντιφατικότητα; Κυνισμός; Εμπορικό πνεύμα; Όλα μαζί; Κάτι χάνεται λοιπόν…
Σε περιόδους κρίσης, ως μπούμερ, έχω την άποψη πως χρειάζεται να συνασπίζεσαι. Αυτό ξέρω, αυτό είναι το μυαλό μου, αυτές είναι οι παρακαταθήκες μου. Δυστυχώς παρατηρώ μια παντελή έλλειψη κοινοτισμού, συλλογικού πνεύματος, συγκεκριμένων πράξεων προς αυτήν την κατεύθυνση. Μονάδα εδώ, μονάδα εκεί, μονάδα παραπέρα. Ήττα λοιπόν. Γκρινιάζοντας διασπώμενοι…
Ενωνόμαστε στο εύκολο και πασιφανές: ανεβαίνουν τα ενοίκια και άρα δεν αντέχουμε και άρα… Οι νέοι εργαζόμενοι των 800 και 1000 ευρώ ψάχνουν σπίτι με 400 και 500 ενοίκιο. Αυτοκτονικό! Η ιδέα της συγκατοίκησης, ειδικά στις νεότερες ηλικίες, ούτε που περνά από το μυαλό. Κάποιοι το κάνουν, και ναι, είναι μια λύση! Πρακτική αλλά και ουσιαστική. Πρακτική γιατί εξοικονομείς χρήματα, ουσιαστική γιατί μαθαίνεις να συμβιώνεις με τον άλλον (Βέβαια θα μου πεις, εδώ δεν αντέχουμε τον εαυτό μας, θα αντέξουμε τον άλλον;)
Ανοχή και αντοχή… Αλλιώς γκρίνιαζε!
Η ζωή συνεχίζεται σε μια Αθήνα που χάνεται λοιπόν.
Υ.Γ.: Διαβάζω μια ανακοίνωση αλληλεγγύης προς το βιβλιοπωλείο. Το πνεύμα δεν το καταλαβαίνω καθόλου. Η ανακοίνωση:
«Τα βιβλιοπωλεία καλύπτουν πολλά επίπεδα αναγκών, δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται ως συνηθισμένες εμπορικές επιχειρήσεις. Στις μέρες μας, με το οξυμένο φαινόμενο του υπερτουρισμού να επελαύνει στις σύγχρονες πόλεις, η ανάγκη διατήρησης χώρων συνύπαρξης και πολιτισμού, ακόμη και στους πιο εμπορικούς δρόμους, είναι επιτακτική».
Τι διαχωρισμός είναι αυτός; Τι είναι οι συνηθισμένες εμπορικές επιχειρήσεις; Δηλαδή ένας φούρνος; Ένα μανάβικο; Ένα καφέ; Έχω δει πολλές φορές χώρους πολιτισμού (μικρούς και μεγάλους) να παράγουν μια καθαρόαιμη έως και χυδαία εμπορικότητα και «συνηθισμένες εμπορικές επιχειρήσεις» να μεταμορφώνονται με τη συμβολή του μαγαζάτορα σε χώρους που παράγουν πολιτισμό και οικοδομούν σχέσεις. Ο ελιτισμός πέρα από βαρετός είναι και αναποτελεσματικός. Και είναι κατάλοιπο μιας προηγούμενης εποχής.
Συνεχίζει η ανακοίνωση, στην οποία οι συντάκτες ζητάνε:
«την άμεση παρέμβαση του ΥΠΠΟ, του Δήμου Αθηναίων και όλων των αρμόδιων φορέων ώστε να διατηρηθεί η βιβλιοπωλική χρήση στην οδό Ακαδημίας 32».
Δηλαδή πρακτικά τι να κάνει; Και γιατί μόνο για την Ακαδημίας 32. Και δηλαδή γιατί μόνο για τα βιβλιοπωλεία; Και γιατί να μην απαιτηθεί πλαφόν στα ενοίκια και για τον φοιτητή, για τον νέο εργαζόμενο, για ένα μικρομάγαζο;…
Μας λείπει η ενιαία συνείδηση και η εμπειρία συλλογικής δράσης. Και η επαφή με την πραγματική ζωή. Και ενώ έχουμε πολλά συνθήματα, αναμασόμενα-επαναλαμβανόμενα-σκουριασμένα, δεν μοχθούμε για την κατανόηση της πραγματικότητας.
