Αν νομίζουμε -δικαίως- ότι αποφοιτούμε απ΄ τα σχολεία στόκοι σε ό,τι αφορά την ιστορία, πρέπει να σκεφτούμε ποια είναι η κατάστασή μας σε σχέση με τα θρησκευτικά. Σας διαβεβαιώνω τρισχειρότερη.
Στην ιστορία, κουτσά-στραβά, κάτι μένει στον νεαρό ενήλικα, έχει μια στοιχειώδη εποπτεία των θεμάτων, κυρίως λόγω της επαναληπτικότητας της ύλης από την Τρίτη Δημοτικού και μετά, που ανά τριετία πιάνουν την ιστορία απ΄ τα αρχαία χρόνια ως τη σύγχρονη, ξανά και ξανά. Έχω την ελπίδα ότι η πλατιά πλειοψηφία δεν έχει τα μαύρα μεσάνυχτα που παρουσιάζονταν παλιά σε κάτι ρεπορτάζ του STAR στις εθνικές επετείους. Καταλάβατε τι λέω, αυτό που έβγαινε ο ρεπόρτερ στην Ερμού και ρωτούσε «Τι γιορτάζουμε την 25ή Μαρτίου», για να πάρει απαντήσεις του στυλ: «Γιορτάζουμε το ΟΧΙ του Μεταξά», στην καλύτερη.
Αλίμονο αν ήξερε κι ο ίδιος (που κορόιδευε πολλές φορές) τη σωστή απάντηση. Θα είχε ενδιαφέρον να αναβιωθεί το ίδιο, εκπληκτικής δημοσιογραφικής συλλήψεως, concept σε επετείους της χριστιανοσύνης. Να ρωτάνε π.χ. «Τι γιορτάζουμε τον Δεκαπενταύγουστο;». Σας παραδίδω την ιδέα, αν και δεν υπάρχει πια το αντίστοιχο trash TV για να υποστηρίξει το εγχείρημα.
«Και τι μας νοιάζει, κυρία μου, η χριστιανοσύνη; Έχουμε προχωρήσει πολύ πέρα και πάνω από αυτό, για να πιστεύουμε σε παραμύθια με φάτνες, γαϊδουράκια και Αναστάσεις», θα μου πει ο φασαίος φίλος. Δεν θα του δώσω άδικο, διότι περάσαμε από τις ίδιες τάξεις, τα ίδια θρανία. Σ’ αυτά, οτιδήποτε δεν ήταν ένα σύνολο κανόνων, όπως τα μαθηματικά ή η γραμματική, βρισκόταν εκτεθειμένο κι απροστάτευτο στα χέρια του εκάστοτε διδάσκοντος, ο οποίος σπανίως είχε το μεράκι ή και τις γνώσεις ακόμα να μιλήσει σε ένα τσούρμο εφήβους για αφηρημένες έννοιες ή φιλοσοφίες με τρόπο ελκυστικό.
Γι΄ αυτό και θυμόμαστε όλοι να αποστηθίζουμε σελίδες ιστορίας χωρίς να καταλαβαίνουμε τις αιτίες των πολέμων, που όμως μπορούσαμε να σας τις πούμε απ’ έξω κι ανακατωτά. Γι΄ αυτό ξέρουμε τους Ευαγγελιστές μόνο ως όνομα (και αν), και δεν θυμόμαστε ούτε μια μικρή τους φράση. Το σχολείο, δυστυχώς, έχει καταφέρει να απομαγέψει πράγματα που από μόνα τους συνιστούν αναπόσπαστο κομμάτι του βαθύτερου κόσμου στον οποίο όλοι μπαινοβγαίνουμε ασυνείδητα, και θα ήταν ευχής έργον να είχαμε, από την εφηβική μας ηλικία ακόμα, πέντε-δέκα εργαλεία για να τα αντιμετωπίσουμε.
Θα λαχταρούσα ως παιδί να μου περιγράψει κάποιος τα Ευαγγέλια ως τα μεγαλύτερα best sellers των εποχών, και τον Χριστό ως τον πιο πετυχημένο μυθιστορηματικό ήρωα. Θα γούρλωνα τότε μάτια, θα άνοιγα αυτιά και θα παραδινόμουν στις ιστορίες τους που πραγματικά δεν υπολείπονται σε τίποτα από τις μεγάλες κλασσικές επιτυχίες. Και ένας λόγος παραπάνω, έχουν πιστούς φανς χιλιάδες χρόνια τώρα, περνούν από γενιά σε γενιά, στέκονται ο λόγος που κάποιοι συνάνθρωποί μας στις μεγάλες φουρτούνες τους δεν συντρίβονται ολοκληρωτικά.
Θα ήθελα πριν κλείσουμε για Πάσχα, ο καθηγητής αντί να μας πει μια σειρά τετριμμένων μπουρδολογιών, να μας έδινε την Μεγάλη Εβδομάδα από το «Ημερολόγιο ενός αθέατου Απριλίου», του Ελύτη. Να μας διάβαζε στο τελευταίο μάθημα τα λόγια του Χρυσόστομου που ακούγονται στην εκκλησία στην Ανάσταση:
«Εισέλθετε λοιπόν όλοι στη χαρά του Κυρίου μας. Και οι πρώτοι και οι δεύτεροι λάβετε την αμοιβή σας. Πλούσιοι και φτωχοί χορέψτε αγκαλιασμένοι. Εγκρατείς και αμέριμνοι τιμήσατε την ημέρα. Νηστεύσαντες και μη νηστεύσαντες ευφρανθείτε σήμερα.[…]
Κανείς ας μην οδύρεται για τα σφάλματά του· γιατί ανέτειλε από τον τάφο η συγχώρεση. Κανείς ας μη φοβάται το θάνατο· γιατί ο θάνατος του Σωτήρα μάς ελευθέρωσε. Τον έσβησε, ενώ ήταν υπό την εξουσία του. Τιμώρησε τον Άδη, αφού πρώτα κατέβηκε στον Άδη. Τον επίκρανε, όταν εκείνος γεύτηκε τη σάρκα του. Ο Ησαΐας το προφήτευσε αυτό: «Ο Άδης», λέει, «επικράνθη». Όταν σε συνάντησε κάτω, επικράνθη. Γιατί καταργήθηκε. Επικράνθη, γιατί ενεπαίχθη. Πήρε στα χέρια του ανθρώπινο σώμα, και βρέθηκε μπροστά στον Θεό. Πήρε γη, και βρήκε ουρανό. Πήρε αυτό που έβλεπε, και έπεσε σ᾽ αυτό που δεν έβλεπε».
