Όλοι σχεδόν γνωρίζουμε σήμερα ότι σε περιοχές της Ισημερινής Αφρικής ζουν φυλές ανθρώπων των οποίων το ύψος είναι ιδιαίτερο μικρό, δηλαδή των Πυγμαίων, δηλαδή των σπιθαμιαίων, δηλαδή αυτών που το ύψος του φτάνει (συμβολικά) το μέγεθος μιας γροθιάς (πυγμής).
Οι περισσότεροι, ωστόσο, υποθέτουν ότι η ύπαρξή τους έγινε γνωστή χάρις στους δυτικοευρωπαίους εξερευνητές της κεντρικής Αφρικής τον 19ο κυρίως αιώνα. Προφανώς γιατί δεν τους είχε δει κανένας μέχρι τότε. Κι όμως, φαίνεται πως ήταν γνωστοί από πολύ παλιά. Ήδη ο Ηρόδοτος ανέφερε (όπως την είχε πληροφορηθεί) τη μαρτυρία πέντε «υβριστών (=τολμηρών)» νεαρών Νασαμώνων, γιών φυλάρχων λιβυκών φυλών της Σύρτης, οι οποίοι, κατά τα λεγόμενα συμπατριωτών τους, πριν επιστρέψουν σώοι, είχαν διεισδύσει πολύ βαθιά στην Αφρική, πέρα από την έρημο. Σε ένα σημείο είδαν δέντρα και «πλησίασαν κι άρχισαν να μαζεύουν φρούτα, όταν αιφνιδιάστηκαν από κάτι μικρόσωμους άνδρες –πιο κοντούς από το μέσο ύψος– που τους έπιασαν και τους πήραν μαζί τους». Στη συνέχεια τους πήγαν σε μία πόλη «της οποίας όλοι οι κάτοικοι ήταν επίσης μαύροι και στο ίδιο ύψος».
Ίσως, μάλιστα, ο Ηρόδοτος να μην ήταν ο πρώτος Έλληνας που αναφέρθηκε στην ύπαρξη των Πυγμαίων (χωρίς να τους κατονομάζει). Είχε προηγηθεί ο Όμηρος, ο οποίος, στην «Ιλιάδα» μιλά για γερανούς που περνούν τον Ωκεανό και σκορπίζουν το θάνατο «στο γένος των Πυγμαίων». Είναι μάλιστα εντυπωσιακό ότι στο ομηρικό έπος αναφέρονται με το σημερινό όνομά τους: «Πυγμαίοι»!
Φυσικά, η ύπαρξη αυτών των μικρού αναστήματος φυλών είχε αμφισβητηθεί κατά τη διάρκεια όλων αυτών των αιώνων που μεσολάβησαν, ωσότου διαπιστωθεί η ύπαρξη των Πυγμαίων από τους εξερευνητές των κεντρικών περιοχών της Μαύρης Ηπείρου τον 19ο αιώνα (με πρώτο τον γαλλο-αμερικάνο Paul du Chaillou).
