Βράδυ Παρασκευής. Η ατμόσφαιρα μυρίζει καμένο από τα χημικά και τα δακρυγόνα στο κέντρο της Αθήνας, νέοι και νέες στους δρόμους, ζητώντας ανάσες ζωής, πολιτισμού και φωτός, ζητώντας δικαιοσύνη για τα αδικοχαμένα θύματα στο δυστύχημα, κοντά στην κοιλάδα των Τεμπών.
Με ένα μικρό βάρος στο στήθος, μπαίνω στο θέατρο Τζένη Καρέζη επί της οδού Ακαδημίας. Είχαμε δώσει ραντεβού με τον Γεράσιμο Σκιαδαρέση στις 19.45. Ήταν συνεπής στην ώρα του και ολίγον εκνευρισμένος γιατί δεν έβρισκε να παρκάρει. Με καλωσόρισε όμως ευδιάθετος, με χαμόγελο κι ενθουσιασμό, καθώς βρισκόμασταν στο φουαγιέ του θεάτρου. Αυτή η κουβέντα ήταν ένα φως μέσα στην άκρη του σκοτεινού τούνελ. Ένας ηθοποιός με σπουδαία πορεία και δυναμικό χαρακτήρα, έντιμος και με χιούμορ, εξομολογείται περί τέχνης και ζωής. Το μαγνητοφωνάκι αρχίζει να γράφει…
«Αμπιγιέρ». Ένα διαχρονικό έργο με γνώμονα τον ρόλο της Τέχνης. Πού συνίσταται η διαχρονικότητά του;
Νομίζω στη δύναμη των χαρακτήρων του και των σχέσεων που έχει. Συνέβησαν και θα συμβαίνουν πάντα, και στον χώρο της Τέχνης πολύ περισσότερο, φαινόμενα άσκησης και κατάχρησης εξουσίας και μάλιστα υποδόριας. Συνέβαιναν και θα συμβαίνουν γιατί είμαστε πολύ ευάλωτοι απέναντι σε αυτό. Είναι ένας χώρος όπου δουλεύεις κυρίως με την ψυχή σου κι όταν το εργαλείο σου είναι η ψυχή και τα συναισθήματά σου είναι πάρα πολύ εύκολο κάποιος να κάνει κατάχρηση σε αυτό. Βλέπουμε τώρα όμως και μία τελείως διαφορετική αντιμετώπιση από αυτή που ζούμε εδώ στην Ελλάδα με την απαξίωση της τέχνης. Βλέπουμε πως σε άλλες χώρες και σ’ άλλες εποχές υπήρχε μεγάλος σεβασμός απέναντι σε αυτό το πράγμα. Εν καιρώ πολέμου τα θέατρα μένουν ανοιχτά, αποτελώντας σημαντική «ανάσα» για τον κόσμο και δείχνοντας σε τι υψηλό επίπεδο εκτίμησης είχαν και έχουν τους καλλιτέχνες, σε αντίθεση με αυτό που ζούμε εμείς σήμερα.
Υποδύεστε τον πιστό Νόρμαν. Μπαίνοντας στον ρόλο ανακαλύψατε κοινά στοιχεία με αυτόν;
Πάντα, σε κάθε ρόλο, βάζω κομμάτια από εμένα. Αυτός ο ρόλος δεν είναι και πολύ κοντά μου σαν ψυχοσύνθεση, αλλά πολλές φορές έχω δει κομμάτια του πάνω στη δουλειά και μέσω αυτής της παράστασης τα θυμήθηκα. Πέρα απ’ αυτό, όταν προσεγγίζεις έναν ρόλο τον βλέπεις, τουλάχιστον στην αρχή, μ’ ένα παρθένο μάτι, προσπαθώντας να δεις τη δική σου ανάγνωση και να μην επηρεαστείς είτε από πρόσωπα που μπορεί να μοιάζουν είτε από άλλα εμβάσματα, κ.λπ.
Γυρνάω στο θέμα του ΠΔ και των αγώνων σας. Μέχρι πού έχετε σκοπό να το φτάσετε;
Δεν μπορεί να τα προκαθορίσει κανείς αυτά, είναι δύσκολο. Καταρχάς ό,τι έχει γίνει μέχρι τώρα το χρωστάμε κυρίως στους σπουδαστές των σχολών που ξεσηκώθηκαν –και δεν νομίζω ότι έχουν και διάθεση να το τελειώσουν– και στους καθηγητές και τη στήριξη που έδειξαν σε όλο αυτό. Εμείς ερχόμαστε δίπλα τους να τους συμπαρασταθούμε. Εμένα με νοιάζει και λίγο περισσότερο γιατί είμαι και πατέρας παιδιών που θα ασχοληθούν με τον χώρο. Προσωπικά δεν με επηρεάζει και πολύ αυτό το προεδρικό διάταγμα, δεν θα μου αλλάξει κάτι στη ζωή μου. Αλλά δεν δέχομαι, για το ηθικό πάνω απ’ όλα κομμάτι, αυτή την απαξίωση. Έφτασε ο «κόμπος στο χτένι» και δεν γίνεται άλλο με αυτή την υποβάθμιση και την υποτίμηση. Δεν ξέρω πώς θα κλιμακωθούν οι αντιδράσεις με όλα όσα συμβαίνουν παράλληλα στη χώρα.
Το θέατρο αποτελεί μια μορφή «επανάστασης» για όλα όσα συμβαίνουν γύρω μας;
Ιστορικά, το θέατρο ήταν και είναι πάντα ένας χώρος όπου ακούγονται αλήθειες, που ξεκινάνε ενδιαφέρουσες συζητήσεις, κ.λπ. Σε κάθε χώρο της τέχνης, υπάρχει μία ελευθερία που μας διαφυλάσσει από παρωπίδες. Χωρίς καμιά κομματική ταυτότητα, εγώ πάντα ήμουν με αυτό που αισθανόμουν ότι είναι δίκαιο. Με οποιαδήποτε κυβέρνηση ήταν, είναι και θα είναι πάνω, διαμαρτυρόμουν και θα διαμαρτύρομαι από τη στιγμή που δεν βλέπω τα πράγματα να είναι δίκαια. Το θέατρο είναι ένας χώρος που το ευνοεί αυτό, αφού προϋποθέτει ένα ανοιχτό μυαλό, φαντασία και πράγματα χρήσιμα που σου επιτρέπουν να έχεις μια ανοιχτή ματιά.
Για εσάς το θέατρο είναι μια μορφή ψυχοθεραπείας;
Πάνω στη σκηνή τα προβλήματα δεν λύνονται, αλλά είναι μεγάλη ανακούφιση, αφού μέχρι ένα σημείο, νιώθεις ότι τα μοιράζεσαι με τους θεατές, με τους συναδέλφους σου και τους συντελεστές μιας παράστασης. Δημιουργείται μια ιδιαίτερη ζύμωση που δεν είναι ορατή με το μάτι. Υπάρχει μια ανταλλαγή απόψεων, βλέπεις τι περνάει, τι δεν περνάει και γιατί κι όλο αυτό σου δημιουργεί μια αμφισβήτηση για τα πάντα και ταυτόχρονα το να είσαι ανοιχτός να δεχθείς νέες προτάσεις. Για παράδειγμα, σε παραστάσεις που παίζουμε για δυο χρόνια, φτάνουμε στο τέλος της δεύτερης χρονιάς και λέμε ότι τώρα αρχίζουμε να… μυρίζουμε τον ρόλο. Που σημαίνει ότι όλον αυτό τον καιρό εκπαιδευόμασταν για να φτάσουμε σε αυτό το σημείο.
Θυμάστε κάποια δύσκολη στιγμή μέσα στην ως τώρα πορεία σας;
Σε γενικές γραμμές ήμουν πολύ τυχερός και βρήκα πολύ γρήγορα ανθρώπους που τους θεώρησα φωτεινά παραδείγματα στη ζωή μου και ήθελα να γίνω σαν κι αυτούς. Βρήκα και τη σκοτεινή πλευρά του θεάτρου, αλλά με τρόμαξε τόσο πολύ που τραβήχτηκα αμέσως. Είχα την τύχη και ατυχία ταυτόχρονα να μη θέλω να κάνω συνέχεια το ίδιο πράγμα και να επαναλαμβάνομαι υποκριτικά.
Μιλήσατε για ανθρώπους «φωτεινά παραδείγματα» στην πορεία σας. Υπήρξαν προσωπικότητες που έπαιξαν ρόλο ή καθόρισαν αυτή σας την πορεία;
Νομίζω τώρα πια ότι μπορώ να πω πως υπήρξαν κάποιοι άνθρωποι που με «σημάδεψαν», άνοιξαν τους ορίζοντές μου και με εξέλιξαν! Ξεκινώντας από τον Δημήτρη Μαυρίκιο, που ήταν ο πρώτος που δούλεψα μαζί του. Μετά με τον Αντώνη Αντύπα, τον Μίνωα Βολανάκη, τον Γιώργο Χουβαρδά και φτάνοντας στον κορυφαίο Γιώργο Μιχαλακόπουλο, που είναι αυτό που θα ήθελα να είμαι εγώ ως ηθοποιός. Ένας άνθρωπος που αντιμετωπίζει τη δουλειά με χαρά, δε γερνάει ποτέ ως ψυχοσύνθεση και ενδιαφερόταν πάντα για ποιοτικές δουλειές!
Υπήρξαν «ναι» ή «όχι» για τα οποία να μετανιώσατε;
Ναι, φυσικά. Υπήρξαν δουλειές που αποδείχθηκαν ότι δεν ήταν έτσι όπως πίστευα, δεν ήταν καλές και υπήρξαν και δουλειές που απάντησα αρνητικά αλλά μετά κατάλαβα ότι έκανα μεγάλο σφάλμα – είτε γιατί είχα φοβηθεί κάτι, είτε γιατί δεν τα είχαμε βρει οικονομικά, είτε για πολλούς άλλους λόγους.
Είπατε πριν ότι οι κόρες σας ακολουθούν το δρόμο της υποκριτικής. Πιστεύετε, μέσα από συζητήσεις σας, ότι αποτελείτε φωτεινό παράδειγμα για τις ίδιες;
Δεν το ξέρω αυτό, ίσως θα μπορούσαν οι ίδιες να το απαντήσουν. Σίγουρα έχουν πάρει πολλά στοιχεία –καλά και κακά– τόσο από εμένα, όσο και από τη σύζυγό μου, Μπέσσυ Μάλφα. Αλλά ευτυχώς πολύ γρήγορα ξεχώρισαν και κάνουν τη δική τους πορεία. Σκεφτείτε όταν έδωσαν εξετάσεις στη δραματική σχολή, εμείς δεν ξέραμε καν σε τι κομμάτια θα εξεταστούν, τίποτα.
Απωθημένα έχετε ως ηθοποιός;
Όχι. Σίγουρα θα ήθελα να δουλέψω με κάποιους ανθρώπους και δεν έχει τύχει να γίνει ή να παίξω σε έργα του Σαίξπηρ, που είναι από τους αγαπημένους μου συγγραφείς. Αλλά όχι, δεν μπορώ να μιλάω για απωθημένα.
Σας ενοχλεί που ο κόσμος μπορεί να σας συνδέει μόνο με κωμικούς τηλεοπτικούς ρόλους που έχετε υποδυθεί;
Βαθιά μέσα μου με ενοχλεί λίγο. Ξέρω τη δύναμη της τηλεόρασης και δεν μπορώ να το απαιτώ αυτό. Θα ήθελα να υπάρχει η απαιτούμενη παιδεία και το απαιτούμενο ανοιχτό μυαλό που να μπορεί το κοινό να ξεχωρίζει κάποια πράγματα και να μη σε ταυτίζει τόσο εύκολα. Βεβαίως αυτή είναι μια μάταιη δικιά μου ελπίδα. Έχει τρομερή δύναμη η τηλεόραση και μακάρι να έφτανε και το θέατρο σε τέτοιο επίπεδο και να είχε την ίδια δυναμική.
Παρ’ όλα αυτά βλέπουμε τον κόσμο να έχει ανάγκη το θέατρο, ειδικά τα τελευταία χρόνια.
Νομίζω ότι πάντα υπήρχε μία καλή σχέση του θεάτρου με το κοινό στην Ελλάδα. Παρ’ όλο που είμαστε μια φτωχή χώρα με αρκετά προβλήματα, με κάποιο τρόπο δείχνουμε ότι ζούμε στη χώρα που γέννησε το θέατρο. Ο κόσμος το αγαπάει το θέατρο και το στηρίζει. Για το μέγεθος της χώρας και το συνολικό πνευματικό επίπεδο του κόσμου, λέω «πάλι καλά».
Θα απαντήσετε εύκολα σε κάποιον «hater» που θα σας κάνει κάποιο κακεντρεχές σχόλιο στα social media ή θα το προσπεράσετε;
Μπαίνω στον πειρασμό μερικές φορές και το κάνω, αλλά το 90% αυτών το σβήνω αμέσως γιατί εκφράζω την οργή μου. Αλλά καμιά φορά, κυρίως όταν στηρίζονται σε απόλυτη παραπληροφόρηση, εκεί έχω πέσει στην «παγίδα» να απαντήσω. Δε θεωρώ ότι είναι υγιές και δεν έχει νόημα να κάνουμε διάλογο με τέτοιους ανθρώπους γιατί έχουν αδιάλλακτες απόψεις. Με ανθρώπους που γνωρίζω και ξέρω ποιοι είναι και τι πρεσβεύουν, ευχαρίστως κάνω διάλογο.
Είστε από τους ηθοποιούς που λένε «θέλω να πεθάνω στο σανίδι»;
Με τίποτα. Θέλω να φύγω (γέλια). Αισθάνομαι σχεδόν πλήρης. Αν μπορούσα και είχα την δυνατότητα να ζήσω χωρίς να δουλεύω, θα το έκανα με χαρά και θα δούλευα μόνο από χόμπι. Έχω δουλέψει αρκετά όλα αυτά τα χρόνια. Θλιβερό μου φαίνεται να πεθάνω πάνω στο σανίδι.
Σκεφτήκατε ποτέ να αφήσετε αυτό το επάγγελμα και να κάνετε κάτι άλλο;
Δυστυχώς δεν είχα άλλα προσόντα ή τα απαιτούμενα για να κάνω κάτι άλλο. Θα έπρεπε ή να κάνω κάτι δικό μου, που δεν είμαι καθόλου επιχειρηματικό μυαλό και θα αποτύχω, ή να πάω σε μια άλλη δουλειά, που όμως δεν είχα τα προσόντα, καθώς ήμουν ένας… απόφοιτος Λυκείου.
Γιατί η Ελλάδα να μαθαίνει (αν μαθαίνει), μόνο μετά από τραγωδίες;
Γιατί δυστυχώς τίποτα δε δουλεύει διαφορετικά. Έχουν συνηθίσει τα τελευταία χρόνια, εκτός ελαχίστων φωτεινών εξαιρέσεων που το ίδιο το σύστημα τις έχει βάλει στην άκρη, όλοι να δουλεύουν προκειμένου να ικανοποιήσουν πρόσκαιρα εκλογικά συμφέροντα. Να ικανοποιήσουν ιδιωτικά συμφέροντα γνωστών και φίλων και κανείς να μην έχει ουσιαστική διάθεση να αλλάξει κάτι, να υποστεί τις συνέπειες και να αλλάξει κάτι ουσιαστικό σε αυτόν τον τόπο. Δυστυχώς αυτή είναι μια μόνιμη πληγή στην Ελλάδα που ακολουθείται κι από πολλά άλλα φαινόμενα. Τρωγόμαστε μεταξύ μας και δεν μπορούμε να ενωθούμε σε μια άποψη. Το βλέπω συνεχώς και θυμώνω πολύ. Έχουμε, από χρόνια, μία πολύ λάθος σχέση κράτους και πολίτη, παγιωμένη πια. Εγώ μεγάλωσα με την αντίληψη ότι το κράτος θα προσπαθήσει να σε κλέψει, άρα κι εσύ πρέπει να κάνεις το ίδιο. Αν ξεκινάς έτσι, τα πράγματα δε θα πάνε ποτέ καλά. Λέμε ότι όλοι οι άλλοι πρέπει να αλλάξουν, εκτός από εμάς.
Κάνετε εύκολα αυτοκριτική;
Προσπαθώ όσο μπορώ. Είναι κάποια πράγματα που δε θέλω να τα ξεχάσω. Δηλαδή το γιατί έγινα ηθοποιός, το τι ψάχνω από αυτή τη δουλειά, το να την αμφισβητώ, βρίσκοντας συνέχεια τι πρέπει να κάνω. Να τη βλέπω πάντα με κριτικό μάτι. Το προσπαθώ γιατί το θεωρώ απαραίτητο όπλο στα χέρια μου και δεν μπορώ να επαναπαυθώ σε κάτι. Θέλω να αμφιβάλλω ανά πάσα ώρα και στιγμή για το αν αυτό που κάνω είναι ή δεν είναι σωστό. Και είμαι κι ανοιχτός να αλλάξω και άποψη, αν κάποιος με πείσει.
Τι αγαπάτε να κάνετε στον ελεύθερο χρόνο σας;
Ταξίδια, με διαφορά! Και ενασχόληση με τη φύση. Κηπουρική, βόλτα στη θάλασσα.
Στη Αθήνα σας αρέσει να περπατάτε;
Όχι. Δεν μου αρέσει αυτή η πόλη, τη θεωρώ άσχημη. Ασχήμια από τα κτίρια και τις πινακίδες, μέχρι τα πάντα. Δεν έχουμε κάνει και κάτι για να ομορφύνει αυτή η πόλη. Ευθύνη πολλών κυβερνήσεων, αλλά και των καλλιτεχνών επίσης, είναι ότι δε θέσαμε ποτέ τέτοιου είδους ζητήματα. Δεχτήκαμε αυτή την ασχήμια της πόλης μας και δεν έχω ιδιαίτερες ελπίδες ότι θα αλλάξει και κάτι.
Δεν σας βλέπω και πολύ αισιόδοξο σαν άνθρωπο…
Δεν είμαι πολύ αισιόδοξος από τη φύση μου, ως άνθρωπος. Πιστεύω όμως στη δύναμη των ανθρώπων. Και τη δουλειά μου την αισθάνομαι ομαδική, δεν με αφορά να ξεχωρίζω, αλλά να είμαι γρανάζι σε μια καλά κουρδισμένη μηχανή. Πάντα έτσι σκεφτόμουν.
Ο Γεράσιμος Σκιαδαρέσης παίζει στην παράσταση «Αμπιγιέρ» του Ρόναλντ Χάργουντ, σε σκηνοθεσία Κώστα Γάκη. Μαζί με τον Ιεροκλή Μιχαηλίδη στο ρόλο του «Σερ». Πλαισιώνονται επίσης, από τους Τζένη Κόλλια, Μάρω Παπαδοπούλου, Απόστολο Πελεκάνο, Αντριάνα Ανδρέοβιτς, Άγγελο Νεράτζη.
Παραστάσεις: Τετάρτη και Κυριακή στις 18.30, Πέμπτη, Παρασκευή και Σάββατο στις 21.00.
Τηλεοπτικά τον συναντάμε στον ρόλο του «Λευτέρη» στη σειρά «Μαύρο Ρόδο» στο MEGA.
