Ο ακραίος ρεαλισμός που ακολουθεί στη ζωγραφική κάνει τα έργα της να φαντάζουν τόσο αληθινά, που αντιμετωπίζονται από τον θεατή σαν να αντικρίζει μια φωτογραφία. Βέβαια, η ίδια παραδέχεται πως την ανησυχεί η παραπάνω σύγκριση, καθώς επιδίωξή της είναι τα έργα της να ξεπερνούν την φωτογραφία σε βαθμό τρισδιάστατης διάστασης, όπως η ίδια αναφέρει γελώντας ό,τι της προστάζει ο ψυχαναγκασμός της.
Προσωπική μου αίσθηση: Δεν είδα μόνο ένα έργο τόσο καλά αποδοσμένο, έτοιμο να βγει από τον καμβά, αλλά βίωσα τον κάθε πίνακα ξεχωριστά. Τα έργα της Άννας Μιχαηλίδου δημιουργούν ερωτήματα, δίνουν τροφή για σκέψη και το κυριότερο σε τοποθετούν στη θέση των εικονιζόμενων προσώπων.
Ποιο ερέθισμα πυροδότησε την επιθυμία σας να ασχοληθείτε επαγγελματικά με τα εικαστικά;
Η μητέρα μου ήταν ζωγράφος και κεραμίστρια. Εγώ σαν παιδί δεν ζωγράφιζα ιδιαίτερα. Θυμάμαι χαρακτηριστικά ένα περιστατικό όταν ήμουν μαθήτρια της Δευτέρας ή Τρίτης Δημοτικού. Στο μάθημα των Καλλιτεχνικών είχα κάνει μια ζωγραφιά –δεν θυμάμαι καθόλου τι- και η δασκάλα βλέποντάς την ενθουσιάστηκε τόσο πολύ που πήρε το χαρτί με την ζωγραφιά μου και την έδειχνε σε όλους, δασκάλους και μαθητές.
Οι συμμαθητές μου έρχονταν να με συγχαρούν, ενώ εγώ δεν είχα καταλάβει τι είχε συμβεί. Έπειτα στο Γυμνάσιο δεν ασχολήθηκα ποτέ σοβαρά με το μάθημα των Καλλιτεχνικών μέσα στο σχολείο, να φανταστείς δεν έφερνα καν το μπλοκ μου. Εντελώς τυχαία πέρασα μια ημέρα έξω από ένα εργαστήρι Καλλιτεχνικών. Τα πράγματα που έκαναν εκεί ήταν διαφορετικά, αυτό με ενθουσίασε κι έτσι γράφτηκα στο εργαστήρι.
Μια μέρα, ενώ ζωγράφιζα εκεί, ήρθε ο δάσκαλος και μου ψιθύρισε στο αυτί «Εσύ μια μέρα θα γίνεις σημαντική ζωγράφος». Τα λόγια του με σημάδεψαν και μπήκε το μικρόβιο μέσα μου. Δεν επιδίωξα να γίνω επαγγελματίας ζωγράφος, αυτό προέκυψε στην πορεία.
Σε ποιο ύφος ή σχολή τοποθετείτε τα έργα σας;
Δεν τα κατατάσσω κάπου, νομίζω πως είναι μια κατηγορία από μόνα τους. Επιρροές σαφώς υπάρχουν, ακόμα και ασυνείδητα. Δεν υπάρχει κάποιο σημείο αναφοράς. Πολλές φορές προσπαθούμε να βάλουμε ετικέτα σε έναν καλλιτέχνη, -προφανώς και υπάρχουν κάποιες κατηγορίες και κινήματα- αλλά ένας καλλιτέχνης χρειάζεται ταυτότητα, την οποία δεν την επιλέγει, αυτή τον επιλέγει.
Προφανώς κι έχω δεχτεί κάποια στοιχεία, όπως από τον ρεαλισμό, την street art και pop art, κυρίως λόγω εποχής και της σύνδεσής τους με την καταναλωτική κοινωνία, όμως έχω δεχθεί επιρροές ακόμα και από την αφαίρεση. Στο έργο μου υπάρχει το φωτορεαλιστικό, το εννοιολογικό και το καυστικό στοιχείο.
Όταν ζωγραφίζω βγάζω αυτό που είμαι, αυτό που έχω να πω, απλά και συμπτωματικά, εμπεριέχονται και κάποια στοιχεία αναγνωρίσιμα στην ιστορία της Τέχνης.
Από πού αντλείτε έμπνευση;
Παίρνω ερεθίσματα από την καθημερινότητά μου, από την τηλεόραση, τον δρόμο, τα βιβλία, τις ταινίες, τις συζητήσεις και αυτό είναι αστείρευτο. Η έμπνευσή μου, έτσι κι αλλιώς, είναι καθημερινή. Όταν ξεκινάω να ζωγραφίζω ξέρω τι θα κάνω, είναι ήδη προσχεδιασμένο το “έγκλημα”.
Στα έργα μου υπάρχει το στοιχείο του ακραίου ρεαλισμού και το σχόλιο που προκύπτει. Το θέμα του σχολιασμού είναι βασικό, χωρίς να είναι αυτοσκοπός. Με επέλεξε και αποτελεί τον δικό μου τρόπο έκφρασης.
Έργα σας έχουν πολιτική χροιά. Χρησιμοποιείτε την τέχνη για να τοποθετηθείτε πολιτικά;
Όλα τα έργα μου είναι πολιτικά με την έννοια του κοινωνικού χαρακτήρα. Δεν τα χρησιμοποιώ ποτέ για να τοποθετηθώ πολιτικά, γιατί δεν κάνω στρατευμένη τέχνη.
Δεν με ενδιαφέρει καθόλου αυτό το κομμάτι και δεν πρέπει να με ενδιαφέρει, γιατί είμαι καλλιτέχνης και οφείλω να είμαι ουδέτερη, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι είμαι απολιτική. Θεωρώ ότι ένας καλλιτέχνης δεν πρέπει να κάνει στρατευμένη τέχνη, χρειάζεται να είναι ουδέτερος για να ασχολείται με το πνευματικό κομμάτι του έργου του.
Με ενδιαφέρει να ασχολούμαι με κοινωνικές αξίες και θέματα που έχουν να κάνουν με τις ανθρώπινες σχέσεις, το πώς βιώνουν οι άνθρωποι ψυχολογικά την καθημερινότητά τους.
Ποιο είναι το πιο ωραίο και ποιο το πιο άσχημο σχόλιο που έχετε ακούσει για κάποιο έργο σας;
Μία αντίδραση που έχω εισπράξει ήταν για ένα έργο μου που απεικονίζει ένα ζευγάρι να κάθεται στα δύο άκρα ενός καναπέ. Κατά τη διάρκεια της ατομικής μου έκθεσης, μια γυναίκα βλέποντάς το έβαλε τα κλάματα, ήταν λες και μπήκε μέσα στο έργο, σαν να έβλεπε, ίσως, ένα κομμάτι από την ζωή της. Αυτό είναι ένα έργο που δύσκολα μπορεί να μπει σε σπίτι.
Το πιο κακό σχόλιο ήταν για το έργο μου «Πολιτική» που απεικονίζει έναν τσολιά να φοράει γυναικεία καλτσοδέτα. Μια μερίδα ατόμων, εθνικιστές, μου επιτέθηκαν γιατί δεν κατάλαβαν το έργο και θεώρησαν ότι προσέβαλα την Ελλάδα. Το έργο αυτό το εμπνεύστηκα διαβάζοντας στο λεξικό την έννοια της «πολιτικής» που κατά τα βυζαντινά χρόνια σήμαινε την γυναίκα που εκδίδεται επί χρήμασι.
Με τα χρόνια άλλαξε η σημασία της λέξης, αλλά δεν άλλαξε η «πολιτική». Ο εύζωνας με το τσαρούχια συμβολίζει το ελληνικό στοιχείο, αλλά δεν προσβάλλει κάποιο εθνικό σύμβολο.
Βλέποντας δύο έργα σας, οι φιγούρες του μικρού κοριτσιού και της κοπέλας με τα ροζ μαλλιά μου θύμισαν εσάς.
Όχι δεν είμαι εγώ. Το πρόσωπο της «Ρέας» το συνέθεσα από διαφορετικές φωτογραφίες, ως προς τα χαρακτηριστικά της. Στο έργο με το μικρό κοριτσάκι χρησιμοποίησα τα μάτια μου. Προφανώς μπαίνουν στοιχεία από τον ίδιο τον καλλιτέχνη που ζωγραφίζει, δεν γίνεται αλλιώς. Διαφορετικά είναι κάτι ψεύτικο.
Πολλοί καλλιτέχνες προσπαθούν να κάνουν κάτι το διαφορετικό για χάρη εντυπωσιασμού, αλλά αυτά έχουν πάντα ημερομηνία λήξης. Άλλωστε έχουν γίνει όλα, γι’ αυτό πρέπει να κάνεις αυτό που έχεις μέσα σου. Η πρωτοτυπία δεν προκύπτει απ’ έξω. Για να κερδίσεις τον κόσμο πρέπει να δημιουργήσεις κάτι με τη δική σου σφραγίδα, που και πάλι δεν θα είναι 100% πρωτότυπο, αφού επηρεαζόμαστε από τα πάντα γύρω μας.
Τα παιδιά τα χρησιμοποιώ στο έργο μου ως επί το πλείστον γιατί έχουν άλλη βαρύτητα από τους ενήλικες. Σε καμία περίπτωση δεν είναι εύκολο να βλέπεις ένα παιδί να σου “κουνάει το δάχτυλο” επικριτικά, υποδεικνύοντας σου πράγματα. Το παιδιά στο έργο μου συμβολίζουν το μέλλον γιατί είναι το μέλλον.
Έχετε εμμονές με χρώματα και σχήματα;
Αυτή την περίοδο δεν με ενδιαφέρουν τα έντονα χρώματα στο φόντο. Με ενδιαφέρει το περιβάλλον να είναι πιο αμέτοχο, τα έργα μου να είναι κυρίως ανθρωποκεντρικά. Με ενδιαφέρουν τα πορτραίτα και οι φιγούρες.
Από το έργο μου με την Μαργαρίτα «Dream On Baby» και μετά άλλαξαν τα πράγματα, γιατί μεγάλωσαν οι απαιτήσεις μου και δεν ήμουν ικανοποιημένη. Πλέον φωτογραφίζω μόνη μου τα πρότζεκτ που ετοιμάζω. Έχω σταματήσει να παίρνω έτοιμες φωτογραφίες από περιοδικά, εφημερίδες και το Ίντερνετ. Στήνω την ιδέα που έχω στο μυαλό μου, ντύνω και μακιγιάρω τα πρόσωπα που φωτογραφίζω πριν ξεκινήσω να ζωγραφίζω.
Η δουλειά μου τώρα απαιτεί περισσότερο χρόνο από τα παλιότερα έργα μου γιατί δουλεύω με περισσότερη λεπτομέρεια και διαφορετικά στρώματα. Ψάχνω πιο εξονυχιστικά την ποιότητα της πινελιάς μου και την σύνθεση.
Τι ετοιμάζετε αυτόν τον καιρό; Προετοιμάζεστε για κάποια έκθεση;
Ετοιμάζω κάποιες συμμετοχές σε εκθέσεις, περιοδικά και διαγωνισμούς σε Ισπανία και Αγγλία. Έχω στο μυαλό μου να παρουσιάσω καινούρια έργα μου στην Ελλάδα, όταν βρω έναν χώρο που να με ενδιαφέρει και να μου ταιριάζει. Υπάρχουν άνθρωποι στην Ελλάδα που περιμένουν να δουν την καινούρια μου δουλειά.
Ευχαριστούμε την Άννα για την φιλοξενία στον χώρο της και την αποκάλυψη των τελευταίων καινούριων έργων της!
*Απόφοιτη της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών της Αθήνας, η Άννα Μιχαηλίδου έχει διακριθεί πολλές φορές για τα έργα της σε εκθέσεις και διοργανώσεις της Ελλάδας και του εξωτερικού.
Instagram: @annamihailidou
Φωτογραφίες: Κωνσταντίνος Δρακάτος
