Νίκος Καμτσής: Ο άνθρωπος που δεν επαναπαύεται ποτέ

Ο Νίκος Καμτσής είναι παραπάνω από καλλιτεχνικός διευθυντής του θεάτρου ΤΟΠΟΣ ΑΛΛΟύ. Είναι η ίδια του η ψυχή.

Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη και σπούδασε στο Λαϊκό Πειραματικό θέατρο του Λεωνίδα Τριβίζα. Έπαιξε σαν ηθοποιός μέχρι το 1985, όπου και άρχισε να σκηνοθετεί ιδρύοντας πρώτα το ΑΕΡΟΠΛΟΙΟ, ένα θέατρο για παιδιά και στη συνέχεια το ερευνητικό ΚΕΝΤΡΟ ΣΠΟΥΔΩΝ ΛΑΪΚΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ. Άνθρωπος που δε σταματά και δεν επαναπαύεται ποτέ, ψάχνει να βρει τρόπους έτσι ώστε, μέσα από την Τέχνη, να κάνει τον κόσμο λίγο πιο όμορφο, λίγο πιο μαγικό, λίγο πιο ονειρικό, λίγο πιο ποιητικό. Μιλώντας μαζί του καταλαβαίνεις ότι έχει πάνω του τη «στόφα» των θεατρανθρώπων μιας άλλης εποχής, που σήμερα εκλείπει στις μέρες μας. Παρακάτω, μας μίλησε για την ίδρυση του θεάτρου ΤΟΠΟΣ ΑΛΛΟύ στην οδό Κεφαλληνίας, για την ευαισθητοποίηση που έχει σε σχέση με τα παιδιά, για τη μέθοδο διδασκαλίας Creative Learning που βασίζεται σε θεατρικές τεχνικές και το πρόγραμμα SEDIN, καθώς και για τα σχέδια του ΤΟΠΟΣ ΑΛΛΟύ την ερχόμενη θεατρική season.

• Μιλήστε μου για το θέατρο ΤΟΠΟΣ ΑΛΛΟύ στην οδό Κεφαλληνίας. Πώς φτάσατε να δημιουργήσετε ένα δικό σας θέατρο, μία δική σας προσωπική καλλιτεχνική «στέγη»;

Όταν θέλησα και αποφάσισα να κάνω μία δουλειά δική μου, όλα τα πράγματα κατευθύνονταν προς στο να αποκτήσω μία δική μου στέγη, όπως είπες. Για να μπορέσω και ιδεολογικά και φιλοσοφικά και αισθητικά να κάνω αυτό το οποίο νομίζω εγώ ότι αξίζει να κάνω. Δηλαδή να δημιουργήσω εικόνες, να αφηγηθώ ιστορίες. Την ιστορία του κόσμου. Ενός κόσμου μικρού, ενός κόσμου μικρότερου, ενός κόσμου μεγαλύτερου, ενός κόσμου ευρύτερου, αλλά αυτό στο οποίο αποσκοπούμε όλοι είναι να αφηγηθούμε την ιστορία του κόσμου. Όλοι οι καλλιτέχνες, οποιασδήποτε Τέχνης. Το μικρότερο γλυπτό που μπορεί να κάνει ένας γλύπτης, το οποίο μπορεί να εξυμνεί αν θέλεις τον έρωτα ή τη μοναξιά, στην πραγματικότητα, αν «ξύσεις» λίγο την επιφάνεια, θα καταλάβεις ότι αφηγείται την ιστορία του κόσμου. Του ανθρώπου. Έτσι λοιπόν, το 1985 δημιουργήθηκε το θέατρο ΑΕΡΟΠΛΟΙΟ ένα θέατρο για Παιδιά και 15 χρόνια αργότερα κατέστη δυνατό να έχουμε μία δική μας στέγη. Την οποία δημιουργήσαμε εμείς, σχεδόν στα ερείπια ενός νεοκλασικού κτιρίου, το οποίο ήταν εγκαταλελειμμένο επί 30-35 χρόνια. Κινδύνεψε πολλές φορές να κατεδαφιστεί, αλλά τελικά κατάφερε να επιζήσει σαν ερείπιο μέχρι τη στιγμή που καταφέραμε να μπούμε μέσα και να επέμβουμε έτσι ώστε να γίνει ένα θέατρο λειτουργικό, με δύο σκηνές, με έναν ευρύτερο χώρο υποδοχής κοινού και να στεγάσουμε εκεί κατά κάποιο τρόπο τα όνειρά μας για τον κόσμο. Από το 2000 λοιπόν που το ΤΟΠΟΣ ΑΛΛΟύ ξεκίνησε να λειτουργεί, μέχρι σήμερα δε σταμάτησε ποτέ, σαν ένα εργοτάξιο που αν περάσει κανείς απ’έξω, θα ακούσει πάντοτε τις μηχανές του να λειτουργούν και να παράγουν πράγματα. Με πολλές δυσκολίες βέβαια. Δεν μπορεί παρά ένα θέατρο και ένα θεατρικός οργανισμός να παρακολουθεί την ελληνική περιπέτεια και να ακολουθεί κατά γράμμα και τα σκαμπανεβάσματά της.

• Όσον αφορά το παιδικό θέατρο, από το οποίο ξεκίνησες και να σκηνοθετείς, γράφεις κιόλας.

Ναι, πάντοτε γράφω. Ανέκαθεν έγραφα. Αλλά όταν με ρωτήσει κανείς ποιά είναι η ιδιότητά μου, δε θα με ακούσει ποτέ να λέω ότι είμαι συγγραφέας. Γιατί πράγματι δεν θεωρώ τον εαυτό μου συγγραφέα. Είμαι ένας σκηνοθέτης, ο οποίος βλέπει μια ιστορία πάνω στη σκηνή. Τη βλέπει με κάποιες λεπτομέρειες να εξελίσσεται στη φαντασία και σε κάποια στιγμή αυτή η ιστορία αποκτά μια τέτοια πληρότητα, που δεν μπορεί κανείς άλλος να γράψει το κείμενο με το οποίο θα μιληθεί αυτή η ιστορία. Έτσι κάθομαι και γράφω το κείμενο που εξυπηρετεί ή αν θέλεις, συμπληρώνει την παράσταση. Αν το πάρεις αυτό καθεαυτό το κείμενο δεν είναι κακό. Πάντα έγραφα και έγραφα σχετικά καλά. Επομένως, μέσα στα πλαίσια των δικών μου προθέσεων και της δικής μου αισθητικής, αυτό το κείμενο διαθέτει εκείνη τη δοσολογία περιεχομένου, ποίησης, ονείρου (μιας και μιλάμε για παιδιά πολύ περισσότερο) και ευαισθησίας, εκείνη την αναλογία που εξυπηρετεί την εκάστοτε παράσταση. Κείμενο και παράσταση λοιπόν είναι στα πλαίσια μιας πορείας γέννησης όπου όταν γεννηθεί το τελικό όν, η τελική οντότητα, η παράσταση, τότε το σύνολο είναι αδιαίρετο. Και κατά συνέπεια δεν μπορεί κανείς να πει αν προηγήθηκε το αυγό ή η κότα.

• Πόσο σημαντικό είναι να βλέπουν θέατρο τα παιδιά;

Η ερώτηση είναι ήδη απαντημένη γιατί είναι απολύτως σημαντικό. Είναι ένα δομικό στοιχείο της ανάπτυξής τους και της εξέλιξής τους. Το να διοχετεύσεις στα παιδιά εκείνο το πνευματικό υλικό το οποίο μπορείς διοχετεύσεις μέσα από το θέατρο είναι ένα πράγμα το οποίο κεφαλαιοποιείται στα παιδιά, γίνεται προσωπικότητα, γνώση, καλλιέργεια, ανθρωπισμός, στοιχεία τα οποία είναι απαραίτητα για να διαχειριστεί τη ζωή του στο μέλλον. Είναι λοιπόν πάρα πολύ απαραίτητο και όποιος θεωρεί ότι μπορεί να το παρακάμψει, νομίζω ότι είναι εγκληματίας.

• Με τα παιδιά έχετε μεγάλη ευαισθητοποίηση, καθώς με το ΚΕΝΤΡΟ ΣΠΟΥΔΩΝ ΛΑΪΚΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ, το ερευνητικό κέντρο του θεάτρου ΤΟΠΟΣ ΑΛΛΟύ-ΑΕΡΟΠΛΟΙΟ είστε σε ευρωπαϊκά προγράμματα, τα οποία έχουν σχέση με το παιδί. Ως επικεφαλής, το Κέντρο Σπουδών εισήγαγε τη μέθοδο διδασκαλίας Creative Learning στα πλαίσια του προγράμματος Erasmus+ που βασίζεται σε θεατρικές τεχνικές.

Eκτός από αισθητικό/φιλοσοφικό γεγονός, άκρως απαραίτητο και λειτουργικό για τον άνθρωπο και τον πολιτισμό του, νομίζω ότι, συν τοις άλλοις, το θέατρο είναι ένα πολυεργαλείο, το οποίο μπορεί να βοηθήσει μία σειρά από άλλα πράγματα να προχωρήσουν και να αποκτήσουν μια περαιτέρω διάσταση. Χρησιμοποιείται ήδη από την ψυχανάλυση, από την ιατρική με ένα τρόπο, χρησιμοποιείται με διάφορες μορφές, μεταξύ των οποίων και η Δημιουργική Εκμάθηση. Στην εκπαίδευση, βοηθάει παιδιά με ειδικές ανάγκες, αλλά και τον άνρθωπο που δεν έχει εμφανή προβλήματα. Μπορεί να εισχωρήσει με ένα τρόπο στην εκπαίδευση και να εμπλουτίσει τις τεχνικές ενός δασκάλου για να κάνει το μάθημά του πιο λειτουργικό, πιο ελκτικό, πιο διασκεδαστικό, πιο λαμπερό, πιο φωτισμένο και για τον εαυτό του και για τα παιδιά. Σ’αυτήν την περίπτωση, το θέατρο έχει την πρέπουσα ταπεινότητα, να σκύψει το κεφάλι του και να εξυπηρετήσει την εκπαίδευση, την καλλιέργεια, τη γαλούχηση των παιδιών. Την ανάπτυξη των μελλοντικών πολιτών. Αυτό είναι το Creative Learning. Αυτό που είπα είναι ένα γενικόλογο πλαίσιο, αλλά το Creative Learning έχει γίνει μία μέθοδος που έχει περάσει από τη θεωρία στην πράξη, στην πρακτική εφαρμογή μέσα στην τάξη. Αυτήν τη στιγμή έχουνε γίνει και πολλές απόπειρες και εκδηλώσεις εφαρμογής του, πολύ επιτυχημένες σε σχολεία και σε τάξεις από δασκάλους, οι οποίοι θέλουν να το εφαρμόσουν, θέλουν να ξεφύγουν από το τέλμα της καθημερινότητας και της καθημερινής τους διδασκαλίας, πρακτικής και τεχνικής και θέλουν να οδηγηθούν κάπου άλλου. Να ξαναγίνουν δηλαδή Δάσκαλοι, «μπροστάρηδες», να ξαναγίνουν φωτεινοί φάροι για να εμπνεύσουν και άλλους ανθρώπους.

• Ποια είναι τα αποτελέσματα που παρατηρούνται στα παιδιά από τις εφαρμογές της μεθόδου;

Είναι ενθαρρυντικά, είναι λυτρωτικά, σύμφωνα με αυτά που μας λένε οι ίδιοι οι δάσκαλοι με έγγραφες αναφορές τους. Διότι ως πρόγραμμα, απαιτεί συγκεκριμένα reports και αυτά που έχουμε συλλέξει είναι γεμάτα ενθουσιασμό από τη μεριά των παιδιών, αλλά και των δασκάλων. Διότι είναι μία μέθοδος, η οποία επιστρατεύει όλες τις λειτουργίες του παιδιού και όχι μόνο τη νόησή του, η οποία περιορίζεται στο «ακούω-καταλαβαίνω-αποδίδω». Η Δημιουργική Μάθηση λειτουργεί μεταξύ του «κινούμαι, αισθάνομαι, συνεργάζομαι, κοινωνικοποιούμαι». Περιλαμβάνει όλα αυτά τα στάδια και όλα αυτά τα χαρακτηριστικά, ούτως ώστε τα παιδιά να μάθουν μέσα από την ενέργειά τους, από τη δράση τους, λειτουργίες οι οποίες είναι εντελώς απαραίτητες για αυτά. Τα παιδιά πάντα παίζουν. Παίζουν για να μάθουν. Διασκεδάζουν μαθαίνοντας και μαθαίνουν διασκεδάζοντας. Δεν είναι χάσιμο χρόνου το παιχνίδι. Δεν είναι χαβαλές το παιχνίδι ή το θέατρο. Το να βλέπουν ή να είναι μέρος αυτού. Όταν ένα σχολείο πηγαίνει στο θέατρο δε χάνει το χρόνο του. Αντίθετα κερδίζει χρόνο. Αυτό συμβαίνει και όταν χρησιμοποιούνται θεατρικές τεχνικές μέσα στην τάξη.

• Το Creative Learning θα χρησιμοποιηθεί ως μέθοδος με σκοπό την ένταξη των παιδιών των μεταναστών. Πρόκειται για το πρόγραμμα SEDIN (Creative Methods for Successful Inclusion in Multicultural Schools).

Η Action Synergy είναι ο συντονιστής αυτού προγράμματος, στο οποίο συνεργαζόμαστε με άλλους 6-7 οργανισμούς από όλη την Ευρώπη. Η Action Synergy αντιλήφθηκε τη λειτουργικότητα της Δημιουργικής Εκμάθησης και μας ενέταξε στο πρόγραμμα μαζί με τη μέθοδο Montessori (τη μέθοδο διδασκαλίας της εκπαιδευτικού Maria Montessori, πολύ γνωστή εδώ και έναν αιώνα). Το Κέντρο Σπουδών βρίσκεται σε μία διαδικασία να εξειδικεύσει τη μέθοδο ώστε να απευθύνεται και σε group παιδιών προσφύγων, τα οποία βιαίως βρέθηκαν στη χώρα μας και πρέπει να μαζέψουν μία γνώση, μία πληροφόρηση γύρω από το νέο περιβάλλον στο οποίο αναγκάζονται να ζήσουν. Και αυτό είναι πολύ δύσκολο. Πρέπει να μάθουν σε ένα άλλο περιβάλλον χωροταξικό, πρέπει να εισαχθούν, να συνηθίσουν και να επικοινωνήσουν σε ένα άλλο περιβάλλον γλωσσικό, όπως και πολιτισμικό ή συστημικό. Έτσι, το Creative Learning θα εξειδικεύσει τα μέσα του, τα εργαλεία του περισσότερο, ούτως ώστε να είναι πιο ειδικά και πιο συμβατά με αυτές τις ομάδες.

• Σύμφωνα με την ως τώρα μελέτη σας, ποια θα είναι αυτά;

Για αυτά τα παιδιά, είναι πιο σημαντικό η Δημιουργική Εκμάθηση να εφαρμοστεί σε πράγματα που έχουν να κάνουν με την Ιστορία, τη Θρησκεία, τη Γεωγραφία και κυρίως με τη Γλώσσα. Και σε αυτήν την κατεύθυνση είμαστε στραμμένοι. Να δώσουμε δηλαδή στο δάσκαλο ο οποίος εκπαιδεύει παιδιά προσφύγων (σε δομές, σχολεία κλπ) ένα πιο ακονισμένο εργαλείο απ’ότι είναι το Creative Learning για να το χρησιμοποιήσει με στόχο να έρθει σε επαφή και να πάει μπροστά αυτές τις ομάδες παιδιών. Να τα βοηθήσει να ενταχθούν στον καινούργιο κόσμο, στον οποίο βρέθηκαν παρά τη θέλησή τους. Υπάρχουν συνεχείς συναντήσεις και συνεργασία με το συντονιστή του προγράμματος ούτως ώστε όλες αυτές οι συνιστώσες που προέρχονται από την εμπειρία όλων των χωρών που συμμετέχουν, να βρεθούν σε εκείνη την ίδια πορεία για να βγάλουμε ένα αποτέλεσμα λειτουργικό που να μπορεί να χρησιμοποιηθεί από το δάσκαλο.

• Και αυτά τα προγράμματα, όπως και το περσινό στα πλαίσια του οποίου παρουσιάσατε την παράσταση «Οι δρόμοι του Χιονιού», όπου εξιστορούνταν αληθινές μαρτυρίες μεταναστών, καταδεικνύουν μία μεγάλη κοινωνική ευαισθητοποίηση στα σύγχρονα προβλήματα.

Το θέατρο είναι ένα υλικό, το οποίο αντλεί από κάποιου είδους έμπνευση των καλλιτεχνών, του συνόλου που ασχολείται με αυτό το πράγμα. Είτε είναι ένας είτε πρόκειται για μία ομάδα. Από πού λοιπόν εμπνέονται όλοι αυτοί; Μπορεί να εμπνέονται πράγματι από τη φύση, το μυαλό, τη φαντασία. Ωστόσο όμως εμπνέονται από τα σήματα τα οποία εισπράττουν από τον κοινωνικό περίγυρο στον οποίο βρίσκονται, ζουν και κινούνται. Δεν μπορούν έτσι παρά να εισπράττουν και να δέχονται τα μηνύματά του. Και τα μηνύματα πλέον είναι γνωστά. Ζούμε σε ένα περιβάλλον οικονομικής κρίσης, ένα περιβάλλον τρομερής τεχνολογικής ανάπτυξης, ένα περιβάλλον που αναγκάζει τον απλό ή τους απλούς ανθρώπους να κάνουν πράγματα ακραία, όπως το να φύγουν από μία χώρα διά της βίας και να βρεθούν σε μία άλλη ως πρόσφυγες ή να φύγουν άνθρωποι από τη χώρα τους εξ’ανάγκης. Εξ’ανάγκης διότι δεν μπορούν να ζήσουν εκεί, δεν έχουνε δουλειά ή βρίσκονται σε ένα κοινωνικό περιβάλλον το οποίο βρίσκεται σε κατάρρευση. Κατά συνέπεια, αναζητούν μία άλλη κοινωνία με σταθερότητα από την οποία ζητούν να ξαναφτιάξουν τη ζωή τους. Τώρα, φυσικά, μιλάω για τους μετανάστες. Οι μετανάστες είναι διαφορετικοί από τους πρόσφυγες. Είναι άνθρωποι βεβαίως σε κίνηση και αυτοί.

Από όλα αυτά τα κοινωνικά φαινόμενα εισπράττει ο καθένας αυτό που θέλει να εισπράξει, με τον τρόπο που θέλει να εισπράξει. Αυτά τα φαινόμενα είναι εκείνα που μας συγκινούν και αυτά μπορούμε να εκπέμψουμε, επιστρέφοντάς τα πάλι πίσω στο κοινωνικό περιβάλλον το οποίο μας ενέπνευσε. Έτσι λοιπόν, νομίζω ότι το θέατρο, η Τέχνη γενικώς, έχει ένα όπλο στα χέρια της επιπλέον: τη φαντασία και την ποίηση ούτως ώστε να εμπλουτίσει αυτή την κοινωνική πραγματικότητα, η οποία μπορεί να είναι εντελώς στεγνή. Και μάλλον είναι εντελώς στεγνή. Είναι νούμερα, στατιστικά νούμερα, είναι περιγραφές δημοσιογραφικές, είναι δομές ανάλγητες κρατικές. Έτσι η Τέχνη μπορεί να την εμπλουτίσει με στοιχεία ανθρωπισμού έτσι ώστε να την κάνει πιο βατή, πιο κατανοητή, να την κάνει πιο συγκλονιστική. Να συγκλονίσει τους ανθρώπους με τους οποίους επικοινωνεί και αυτοί οι άνθρωποι να την αλλάξουν. Σε αυτό προσβλέπουμε όλοι τελικά. Στην αλλαγή. Όταν δηλαδή αναμασάμε ξανά και ξανά ένα ίδιο πράγμα με διάφορους τρόπους, δεν κάνουμε τίποτα άλλο παρά να επαναλαμβάνουμε και να τριβελίζουμε τα μυαλά του ανθρώπου, για να αλλάξει αυτό το κάτι. Γιατί στην πραγματικότητα αυτό το κάτι δεν είναι πολλά πράγματα. Είναι ένα: η ζωή και ο θάνατος. Ένα νόμισμα με δύο όψεις. Όλοι οι καλλιτέχνες σε όλους τους στους αιώνες, σε όλη την ιστορία της ανθρωπότητας, ασχολήθηκαν με αυτό το πράγμα. Είτε υμνείς τον έρωτα με έναν πίνακα ή με τη μουσική σου, είτε υμνείς την πορεία του ανθρώπου σε μία προσφυγική δραπέτευση, είτε μνημονεύεις τη μοναξιά του, στην πραγματικότητα εκείνο το οποίο μνημονεύεις είναι η Ζωή. Μόνο που το μνημονεύεις με διάφορους τρόπους, με φόρμες. Αλλιώς το αποδίδουν οι ιμπρεσιονιστές, αλλιώς οι σουρεαλιστές, αλλιώς οι εξπρεσιονιστές. Το ίδιο και στο θέατρο, οι νατουραλιστές οι ρεαλιστές. Έτσι λοιπόν, τα κοινωνικά φαινόμενα τα οποία μας βομβαρδίζουν, μας περιστοιχίζουν μας κάνουν δυστυχισμένους, στην πραγματικότητα, εκτός των άλλων, μας πιέζουν να τα αντιμετωπίσουμε και να τα πολεμήσουμε. Άλλος πολεμάει σπάζοντας τζάμια ,αλλος τα πολεμάει με την τέχνη του και με την έκφρασή του. Όπως μπορεί ο καθένας. Δεν ξέρω λοιπόν κατά πόσο θα ήταν συμβατό με την εποχή μας ένας καλλιτέχνης κλεισμένος στη δική του σφαίρα και πραγματικότητα, Να εμπνέεται ανάμεσα σε καπνούς και ψευδαισθήσεις όπως η Πυθία και να βγάζει την έμπνευση εκ των ουκ άνευ και να την αποδίδει γράφοντας μεγάλα ποιήματα ή μεγάλα θεατρικά έργα.

• Θεωρείτε ότι οι καλλιτέχνες στην Ελλάδα έχουν την ίδια άποψη με εσάς; Πώς κρίνετε το σημερινό θεατρικό τοπίο;

Δεν ξέρω αν έχουν την ίδια άποψη. Φαντάζομαι πως ναι. Το θέμα είναι εάν την υπηρετούν ή την αφήνουν στην άκρη και εργολαβικά αναλαμβάνουν άλλα έργα να εκτελέσουν και να φέρουν εις πέρας. Όσον αφορά το θεατρικό τοπίο, θεωρώ ότι είναι χαώδες και σκοτεινό. Παλιότερα, πριν από μερικές δεκαετίες, τα πράγματα θα μπορούσες να τα δόμησεις πλησιάζοντας αρκετά την πραγματικότητα και να πεις υπάρχει αυτό και αυτό, στην τάδε δοσολογία. Σήμερα δεν υπάρχει κάτι τέτοιο. Υπάρχουν χιλιάδες πράγματα, τα οποία τα αντιλαμβάνεσαι ή δεν τα αντιλαμβάνεσαι και ελάχιστα αφήνουνε το χνάρι τους. Κάποτε λέγαμε «αυτό θα το γράψει η ιστορία». Σήμερα, δεν ξέρω τι ακριβώς θα γράψει ιστορία και θα μείνει μετά από 50 χρόνια ή εάν η ιστορία δεν μας βαρέθηκε ήδη και δεν μας γύρισε την πλάτη, αφήνοντας απλώς μονάχα τα γεγονότα να καταγράφουν! Δεν ξέρω εάν αυτή τη στιγμή στο θέατρο, από το οποίο προέρχομαι, υπάρχει κάποιος για να γράψει μερικές αράδες, μερικές σελίδες, ένας Κάρολος Κουν. Ιδέα δεν έχω. Όλα αυτά τα ονόματα, τα οποία περνάνε από τα Media, θα μείνουν; Θα αφήσουν ένα χνάρι ούτως ώστε οι μελλοντικές γενιές να έχουν κάτι να πάρουν από αυτόν ή από αυτούς; Δεν ξέρω, γιατί αυτή τη στιγμή οι γενιές που ακολούθησαν, αντλούν ακόμη από την κατάθεση του Κουν. Δεν ξέρω καθόλου εάν θα συμβεί αυτό και με ποιον καλλιτέχνη. Μπορεί ίσως να μείνουν μερικά πράγματα και η ιστορία να τους μνημονεύσει, όσον αφορά τα επιτεύγματα. Είμαστε όμως recordmen για να γραφτεί στην ιστορία το ρεκόρ μας, η επίδοση μας μία δεδομένη χρονική στιγμή, μία χρονιά ή μία περίοδο; Δεν ξέρω αν υπάρχει μία σκυτάλη στην τέχνη. Παλιότερα υπήρχε και περνούσε από τον έναν στον άλλον ώστε να την αλλάξει ο καθένας από του οποίου το χέρι περνάει. Πράγματι υπήρχε η παράδοση του Εθνικού Θεάτρου και του ρομαντικού θεάτρου, η σκυτάλη αυτή έφτασε στα χέρια του Κουν και ο Κουν την άλλαξε. Υπήρξε ένας εποικοδομητικός διάλογος εανάμεσα στην αισθητική της σχολής του Κουν και αυτήν της σχολής του Εθνικού Θεάτρου, από τον οποίον αντλούμε όλοι μας, ακόμη και σήμερα. Υπάρχει αυτή τη στιγμή σχολή Εθνικού Θεάτρου; Υπάρχει αυτή τη στιγμή σχολή του Κουν, σχολή του θεάτρου τέχνης; Υπάρχει μία άλλη σχολή, έξω από αυτές τις δύο, για να μείνουν και να περάσουν τη σκυτάλη στις επόμενες γενιές; Νομίζω ότι διανύουμε μία πορεία απολύτως μοναχική με όλα τα καλά και τα κακά που περικλείει αυτό. Οι μονάδες μπορούν να αφήσουν ένα χνάρι, μπορεί όμως και να βράσουν στο ζουμί τους.

• Πιστεύετε στις ομαδες, στις συλλογικότητες, στο «μαζί»;

Εκατό τα εκατό, διότι αυτέ είναι οι βάσεις της δουλειάς που κάνω. Μην ξεχνάς, αυτό το κλισέ που λένε ότι το θέατρο είναι συλλογική δουλειά. Αλλά είναι μία συλλογική δουλειά, η οποία όμως προέρχεται από τις επιδόσεις της μονάδας. Αυτές οι μονάδες, οταν κοιταχτούν στα μάτια και μπορέσουν να επικοινωνήσουν, μπορούν να φέρουν ένα αποτέλεσμα, το οποίο θα είναι πολλαπλάσιο του αθροίσματος τους. Έτσι λοιπόν, όταν βρίσκονται οι δημιουργικοί, εμπνευσμένοι, ευαίσθητοι, άνθρωποι πάνω στη σκηνή, πάνω σε μία βάση δραματουργική, αισθητική ή οτιδήποτε και συμφωνούν για αυτ, το αποτέλεσμα μπορεί να είναι εκρηκτικό. Αυτήν την έκρηξη περιμένουμε όλοι. Την προκαλούμε; Θα τη δεχθούμε; Θα τη χαρούμε; Ή ούτε καν θα την αντικρίσουμε; Και αυτό είναι ένα ερώτημα.

• Ποιά είναι τα σχέδια του ΤΟΠΟΣ ΑΛΛΟύ και του ΑΕΡΟΠΛΟΙΟ για την ερχόμενη σεζόν;

Σε γενικές γραμμές έχουν χαραχτεί τα σχέδια. Στην κεντρική σκηνή του ΤΟΠΟΣ ΑΛΛΟύ θα παρουσιαστεί ένα πολύ γνωστό έργο του Λουίτζι Πιραντέλλο το «Έτσι είναι, Αν έτσι νομίζετε» με μία μεγάλη διανομή και τη Μάνια Παπαδημητρίου στον πρωταγωνιστικό ρόλο. Επιπλέον με συνεργάτες μου, σπουδαίους συνεργάτες μου που είναι της δικής μου ομάδας άνθρωποι, τους έχω επιλέξει και με τους οποίους συνεργάζομαι εδώ και κάποια χρόνια. Θα επιχειρήσουμε κάτι σχετικά ρηξικέλευθο: Μία διατύπωση της θεωρίας της σχετικότητας του Αϊνστάιν πάνω στη σκηνή, μέσα από αυτό το έργο. Κατά πόσο, δηλαδή, η θεωρία της σχετικότητας μπορεί να εφαρμοστεί σε κοινωνικό επίπεδο και μπορεί να επηρεάσει ή επηρεάζει τις σχέσεις των ανθρώπων. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, θα χρησιμοποιηθεί η μικροκοινωνία της Ιταλικής κωμόπολης με τον κύκλο της οικογένειας Αγκάτσι να λυσσάει να μάθει τι μυστικό κρύβουν δύο άτομα, τα οποία πέσανε ουρανοκατέβατα σε αυτό το πληκτικό τέλμα το οποίο ζούνε: Ο Κύριος Πόντα και η Κυρία Φρόλλα. Όσον αφορά το παιδικό, βρίσκομαι αυτή τη στιγμή σε ένα περιβάλλον, όπου ασχολούμαι με το προσφυγικό ζήτημα και την παράδοση αυτών των χωρών, αυτών των λαών(Αφγανιστάν, Συρία, Πακιστάν, Αίγυπτο, Σουδάν κλπ). Θα αντλήσω στοιχεία από την λαϊκή τους παράδοση και θα κάνω ένα θέαμα πάνω σε ιστορίες της προφορικής τους παραδόσης, οι οποίες έχουν σχέση με τα ελληνικά λαϊκά παραμύθια. Δεν μπορώ όμως να πω επιπλέον πράγματα. Όλα αυτά είναι σε μία άγουρη φάση αυτή τη στιγμή και ένα φρούτο όταν είναι άγουρο, δεν πρέπει να το κόβεις από το δέντρο.

Ευχαριστώ θερμά τον Κύριο Νίκο Καμτσή

• Για περισσότερες πληροφορίες για το πρόγραμμα Erasmus+ «Creative Learning/Δημιουργική Εκμάθηση» επισκεφθείτε την ιστοσελίδα www.creativitylearning.eu, όπου θα βρείτε παραδείγματα και πληροφορίες

• Για περισσότερες πληροφορίες για το πρόγραμμα SEDIN επικοινωνήστε: ACTION SYNERGY S.A. Τηλ.210 6822606 http://action.gr/

• Η παράσταση «Έτσι είναι, αν έτσι νομίζετε» του Λ. Πιραντέλλο σε σκηνοθεσία Νίκου Καμτσή θα ανέβει στην κεντρική σκηνή του ΤΟΠΟΣ ΑΛΛΟύ από μέσα Νοεμβρίου, ενώ η νέα παιδική παράσταση του ΑΕΡΟΠΛΟΙΟ, ένα θέατρο για παιδιά, θα είναι έτοιμη τέλη Σεπτέμβρη.

• Για πληροφορίες σχετικά με όλες τις ενέργειες του θεάτρου ΤΟΠΟΣ ΑΛΛΟύ και του ΑΕΡΟΠΛΟΙΟ, επισκεφθείτε τις ιστοσελίδες: www.aeroplio.gr & www.topos–allou.gr