Είναι και δεν είναι…

της Μαρίας Βήκου

Αυτό δεν είναι ένα κείμενο για να σε τρομάξει. Δεν είναι ένα κείμενο που θα σε νουθετήσει ή θα σε συμβουλέψει. Πολύ πιθανό να μην σου πει κάτι που δεν ξέρεις. Αλλά σίγουρα θα σου υπενθυμίσει πολλά!

Ιούνιο του 2019

Μόλις τελείωσα την πρακτική μου, ξεκινάω όλο κέφι και αυτοπεποίθηση την καινούργια μου full – time δουλειά. Εκεί βρήκα φίλους, γνώρισα καινούργιους ανθρώπους, απέκτησα εμπειρίες καλές και κακές, όπως άλλωστε όλοι μας. Σκέφτομαι τι ατυχία με κατατρώει που για καθετί καλό υπάρχει και κάτι να το υποσκάψει ή να με βάλει σε μπελάδες, ήδη από τα εφηβικά μου χρόνια (2010, οικονομική κρίση, δημοψηφίσματα, κατάρρευση υγειονομικού, οικονομικού και κάθε γνωστού συστήματος στην εξαρχής μπερδεμένη μας χώρα, αλλά αυτό είναι μια άλλη συζήτηση).

Έλα όμως που αυτό που ζούμε είναι κάτι που επηρεάζει τους πάντες: μικρούς, μεγάλους, πλούσιους, φτωχούς, έχοντες τα μέσα και μη κατέχοντας μία, ξυπνοπούλια και χαζούς. Όλους. Για μια στιγμή σκέφτηκα: «Σύμπαν. Συγκεντρώσου!» και αμέσως μετά «Ποιος να συγκεντρωθεί χαζή; Εδώ και τώρα θα φανούν όλοι και όλα».

Τις Πταίει;

Πανδημίες συμβαίνουν από την αρχή των χρόνων. Τι κάνει η πολιτεία για να δημιουργήσει αναθετικά συστήματα που μπορούν να εξυπηρετούν τους πολίτες; Τι κάνουν οι ίδιοι οι πολίτες με ατομική και συλλογική ευθύνη για να σταματήσουν την διασπορά του ιού; Να προστατεύσουν αυτούς που δεν μπορούν να προστατευθούν; Να δείξουν αλληλεγγύη και να βοηθήσουν με ό,τι μέσα διαθέτουν; Να κάνουν το απλό έστω και να μείνουν σπίτι τους;

Αμ, δε! Και θα καταπατηθούμε, και θα αγοράσουμε όσα περισσότερα μπορούμε, και δεν θα σκεφτούμε να αφήσουμε τίποτα για κανέναν, και θα βγούμε έξω φτύνοντας ακατάπαυστα στον δρόμο (true story) και δεν μας ενδιαφέρει τίποτα και κανένας.

Μα ίσως να φταίει και η πολιτεία κυρίες και κύριοι! Διότι δεν είναι μόνο το κλίμα φόβου, που δικαιολογημένα υπάρχει, αλλά και οι συνήθειες που έχεις χτίσει στους ανθρώπους για τους δικούς σου εμφανείς πια λόγους (λέξεις κλειδιά: υπερκατανάλωση, ζήτηση, αγορά).

Τώρα πως από την μία μέρα στην άλλη περιμένεις να αλλάξει αυτό που τόσο καιρό καλλιέργησες; Πως περιμένεις οι άνθρωποι που μετέτρεψες σε καταναλωτικές μηχανές, στατιστικές μονάδες να συμπεριφερθούν όντως σαν άνθρωποι; Κι από την υπερκατανάλωση τώρα μένουν άδεια ράφια στα σουπερμάρκετ κι αποκαμωμένοι από τις υπερωρίες εργαζόμενοι. Ας ελπίσουμε ότι από τις στατιστικές μονάδες δεν θα μείνει μονάχα παρά ένας μεγάλος αριθμός νεκρών.

Βρε λες;

Από την άλλη τα ευχάριστα νέα είναι ότι ένα σημαντικό ποσοστό (ανθρώπων με ανθρώπινη ιδιότητα) όντως προσέχει τις κινήσεις του στην καθημερινότητά του. Όντως προστατεύει τους ανθρώπους που αγαπά και κατ’ επέκταση το κοινωνικό σύνολο. Όντως γίνεται ένα κομμάτι της λύσης.

Τις τελευταίες μέρες επισκέπτομαι μαζί με τον πατέρα μου την θάλασσα και περπατάμε στην ακτή όταν οχτώ ή εννιά η ώρα το πρωί χωρίς πολύ κόσμο η φύση (με) ξυπνάει. Βλέπω πόσο κακό κάναμε και πόσο έντονα παρασιτήσαμε πάνω στον πλανήτη που ένα μικρό διάλλειμα – θες να ήταν και η πρώτη μέρα της άνοιξης- έκανε τόσο καλό!

Τώρα βρισκόμαστε μέσα στην κρίση. Τώρα το υγειονομικό σύστημα έχει υπερφορτωθεί. Τώρα η βασική υγιεινή είναι ζήτημα ζωής και θανάτου. Τώρα – αν και είναι αργά πια – ξέρουμε τι να κάνουμε. Μετά από αυτό τι θα κρατήσουμε άραγε;

Θα οχυρωθεί η κοινωνία και η πολιτεία απέναντι στον «αόρατο μα ισχυρό» αντίπαλο; Θα αρχίσουμε να σκεφτόμαστε σαν σύνολο, με κοινωνική ευαισθησία και συναισθηματική νοημοσύνη; Θα μάθουμε πότε να σταματήσουμε να μιλάμε και θα ξεκινήσουμε να ακούμε; Θα σεβαστούμε κάτι άλλο πέρα από το υπέρμετρο εγώ μας; Χρειαζόμασταν μια πανδημία για να μας κάνει πιο ταπεινούς;