Κουβεντιάζοντας προχθές με ένα φίλο, μου περιέγραφε προβληματισμένος και γεμάτος απορία το θυμό μιας κυρίας για το σημείο που διάλεξε να παρκάρει τη μηχανή του. Ένα θυμό που κλιμακώθηκε αστραπιαία σε μια δυσανάλογου μεγέθους αντίδραση και ουσιαστικά πριν καν ο φίλος προλάβει να υπερασπιστεί την επιλογή του.
Σύμφωνοι, όλοι οι λογικοί άνθρωποι θυμώνουμε με ασυνείδητες συμπεριφορές και ίσως η συγκεκριμένη κυρία έχει υποφέρει τα πάνδεινα από πολλούς που την ταλαιπωρούν με τα παρκαρίσματα τους· δεν το παραβλέπω.
Τα χρόνια της κρίσης που προηγήθηκαν, η φτώχεια, το χαμηλού επιπέδου πολιτικό προσωπικό, οι μεταναστευτικές πολιτικές, η επιβάρυνση του ολοένα πιο απειλητικού περιβάλλοντος, οι άπειρες και πολλών μορφών απειλές γύρω μας οδηγούν σε αντανακλαστικού τύπου αντιδράσεις που συχνά σοκάρουν. Ο υπέρμετρος θυμός και οι εκρήξεις του είναι ένα παράδειγμα. Αφήνοντας στη άκρη περιπτώσεις που περιγράφονται από την ψυχοπαθολογία (π.χ. Διαλείπουσα Εκρηκτική Διαταραχή) μιλάμε ξεκάθαρα για ένα θυμό απότοκο μιας σειράς παραγόντων όπως αυτοί που αναφέρθηκαν πιο πάνω (και πολλών άλλων φυσικά).
Επικεντρώνομαι όμως στα ως επί το πλείστον χαμηλού επιπέδου ΜΜΕ και κοινωνικά δίκτυα που προκειμένου να αυξήσουν κλικ και αναγνωσιμότητα, με παντελή απουσία ήθους παραθέτουν ειδήσεις, επιλέγουν συγκεκριμένους σχολιαστές και καλεσμένους, υπερτονίζουν ή αγνοούν στοιχεία κρίσιμων γεγονότων. Επενδύοντας στα αισθήματα δυσαρέσκειας του κόσμου τρέφουν τη μισαλλοδοξία και το θυμό και εντελώς ανεύθυνα μας εξοικειώνουν με συμπεριφορές ακραίες και βίαιες δικαιολογώντας και προτείνοντάς τες σαν αποδεκτό μέσο έκφρασης (και μετά υποκριτικά τις καταδικάζουν).
Όσο θρέφουμε το θυμό τόσο αυτός μεγαλώνει. Το ζήτημα δεν είναι ούτε πως θα καταπιούμε το θυμό μας ούτε πως, πότε και που θα τον ξεσπάσουμε. Τι κι αν εμείς κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας για να τον διαχειριστούμε, από τεχνικές χαλάρωσης και γιόγκα μέχρι ψυχοθεραπεία και φαρμακευτική αγωγή. Οι τρόποι υπάρχουν και είναι εκεί για να τους εφαρμόσουμε. Δεν είναι επομένως μόνο ζήτημα διαχείρισης. Επειδή πάντα θα υπάρχουν γύρω μας διάφοροι που θα τον ταΐζουν πριν φτάσουμε να ψάχνουμε για θεραπείες ας αναζητήσουμε τρόπους να μην τον θρέφουμε.
Ο Σταύρος Μπουγκάς γεννήθηκε στην Αθήνα το 1973. Είναι ψυχολόγος και σύμβουλος ψυχικής υγείας. Σπούδασε Ψυχολογία στο Τμήμα Ψυχολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών και ολοκλήρωσε την πρακτική του άσκηση στη Μονάδα Οικογενειακής Θεραπείας του ΨΝΑ στο Παγκράτι.
τ.: 6977626530
[email protected]
www.athenspsychologist.gr
