Η εφημερίδα ανέτρεξε σε ιστορικές πηγές, κυρίως σε γεγονότα που αφορούσαν την Πατησίων.
Από την ανάπτυξη του θέματος εύκολα κάποιος αντιλαμβάνεται τα εξής:
1. Η αντίσταση του ελληνικού λαού ήταν σύσσωμη και περιελάμβανε όλες τις κοινωνικές τάξεις. Ειδικά για την περιοχή μας, που απαρτιζόταν από μεσαία και ανώτερα κοινωνικά στρώματα, παρατηρούμε ότι την αντίσταση -στο Αθηναϊκό κέντρο- καθοδήγησαν και οργάνωσαν άνθρωποι της αστικής τάξης.
2. Σημαντικά γεγονότα, όπως το πρώτο σε όλη την κατεχόμενη Ευρώπη σαμποτάζ της ΠΕΑΝ κατά των γερμανών κατακτητών, με αποτέλεσμα ουδείς Έλληνας να ντυθεί με τη ναζιστική στολή στο Ρωσικό μέτωπο, ήταν τεράστιας σημασίας για την έκβαση του αντιφασιστικού πολέμου, που όμως ελάχιστοι πλην ειδικών στην Ελλάδα γνωρίζουν.
3. Άλλο μεγάλο γεγονός στο θέμα της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, όπως η καταστροφή των μοντέρνων εικονογραφιών του μεγάλου Σπύρου Παπαλουκά στο εκκλησάκι του Η’ Γυμνασίου.
Παρατηρούμε ότι η ναζιστική βαρβαρότητα περιελάμβανε ίσως και καθοριστικά τον πολιτισμό μας.
4. Τέλος η αυτοκυριαρχία στην οδύνη που επέδειξε το μεγάλο τμήμα των κατοίκων οφείλεται στην Παιδεία που υπηρέτησαν ικανοί και άξιοι δάσκαλοι στο αστικό κέντρο. Το αποτέλεσμα ήταν η ενίσχυση με ψηλό φρόνημα των αντιστασιακών, η αλληλοϋποστήριξη των πολιτών, η αλληλεγγύη στους διωκόμενους Εβραίους με αποτέλεσμα ελάχιστοι να οδηγηθούν στα κρεματόρια.
Συμπερασματικά τις πληττόμενες κοινωνίες τις σώζουν όσοι τις απαρτίζουν και τις αγαπούν.
Η εφημερίδα φιλοδοξεί το κείμενο να αναγνωστεί και να ωφελήσει την τοπική κοινωνία.
Το αφιέρωμα εγράφη από την Άννα Στάικου, κάτοικο Πατησίων και αρθρογράφο της εφημερίδας «Η Πόλη Ζει».
Η Αντίσταση στην Πατησίων κατά τη διάρκεια της Γερμανικής Κατοχής.
«Ο αγώνας συνεχίζεται»-Κρατήστε το πνεύμα του μετώπου»
27 Απριλίου 1941
Οι Γερμανοί μπαίνουν ανεμπόδιστα στην Αθήνα. Η ναζιστική μηχανή προήλαυνε συναντώντας μηδαμινή αντίσταση.
Η πολιτική ηγεσία είχε ήδη καταφύγει στη Μέση Ανατολή και οι κάτοικοι παρέμειναν στις οικίες τους ενώ τα γερμανικά Στούκας ξερνούσαν τρόμο.
Εποχή φόβου.
Η πρώτη αυθόρμητη αντιστασιακή πράξη -που δεν έχει ευρωπαϊκό αντίστοιχο σε ευρωπαϊκές κατακτημένες από το Γ’ Ράιχ χώρες- σημειώνεται από τον Ραδιοφωνικό Σταθμό Αθηνών.
Ο ιστορικός Μενέλαος Χαραλαμπίδης σημειώνει:
«λίγες ώρες πριν μπουν οι Γερμανοί στην Αθήνα. Χωρίς να υπάρχει γραμμή από κανέναν, καθώς δεν υπάρχει βασιλιάς, δεν υπάρχει κυβέρνηση, έχουν φύγει όλοι, ο εκφωνητής λέει ότι “ο αγώνας συνεχίζεται”, “κρατήστε το πνεύμα του μετώπου”
Πριν ένα χρόνο περίπου στις 28 Οκτωβρίου 1940, στην Πατησίων είχαν ηχήσει οι σειρήνες –εγκατεστημένες στη ταράτσα του Η’ Γυμνασίου, την ημέρα έναρξης του Ελληνοϊταλικού πολέμου.
Πλήθη κατοίκων των Πατησίων βγήκαν στους δρόμους με ενθουσιασμό, κατευθυνόμενοι προς το κέντρο των Αθηνών όπου οι πρώτες διαδηλώσεις με συνθήματα «Νίκη η Θάνατος», «θα τους πετάξουμε στη θάλασσα» και άλλα παρόμοια.
Στην Πατησίων το πλήθος επετέθη με μένος στην «Κάζα ντ’ Ιτάλια» όπου επενέβη η αστυνομία.
Μετά την γερμανική επίθεση και την διάλυση των ελληνικών στρατευμάτων στην Αλβανία, ο στρατηγός Τσολάκογλου υπέγραψε συνθηκολόγηση και η Αθήνα παρεδόθη στα εχθρικά ναζιστικά στρατεύματα των Γερμανών.
Η Κατοχή διήρκεσε από το 1941-1944
Οι Γερμανοί άρπαξαν πόρους και αγαθά. Η ντόπια οικονομία κατεστράφη ολοσχερώς.
Οι κάτοικοι της πόλης βρέθηκαν αντιμέτωποι με το φάσμα της πείνας.
Πείνα, τρομοκρατία και αυθαιρεσία των αρχών κατοχής, μπλόκα, εκτελέσεις και βομβαρδισμοί έσπερναν τον τρόμο.
Η έλλειψη τροφίμων και αγαθών ήταν αφόρητη και στην Πατησίων.
Ηδη από τον Μαίο 1941 μοιράζονταν με δελτίο, το ψωμί, το ρύζι, το λάδι και η ζάχαρη.
Οι κάτοικοι των Πατησίων, προσπαθούσαν να φτιάξουν λαχανόκηπους και κοτέτσια στους μικρούς κήπους και στις αυλές των σπιτιών τους.
Καθώς προχωρούσε η Κατοχή η πείνα γιγαντώθηκε και πολλοί άνθρωποι έχασαν από ασιτία τη ζωή τους.
Σε ολόκληρη την περίοδο της Κατοχής από πείνα, αβιταμίνωση και επιδημίες πέθαναν περίπου 300.000 άνθρωποι.
Στην Αθήνα κατά τον πρώτο κατοχικό χειμώνα (1941-1942) υπολογίζεται ότι πέθαναν καθημερινά 300 άνθρωποι.
Σταδιακά οι άνθρωποι αρχίζουν να αναπτύσσουν μορφές αλληλεγγύης, να οργανώνουν συσσίτια, να εμποδίζουν την δήμευση της σοδειάς και της στρατολόγησης εργατών στην Γερμανία.
Από τον Μάρτιο του 1942 άρχισαν να οργανώνονται συσσίτια στην Πατησίων κυρίως στους μαθητές.
Ο Ερυθρός Σταυρός ανέλαβε να φέρει σε πέρας την οργάνωση φορτίων με τρόφιμα από ξένες χώρες.
Συσσίτια και τρόφιμα μοιράζονταν, από:
Τις «Εστίες Θείας Πρόνοιας της Ιεράς Μονής Παμμακαρίστου», από το «Λεόντειο Λύκειο» Πατησίων (το σχολείο είχε σταματήσει την λειτουργία του) από τον Δήμο Αθηναίων, από τον Εθνικό Οργανισμό Χριστιανικής Αλληλεγγύης (ΕΟΧΑ), της Εκκλησίας της Ελλάδας, όπου παράρτημά του βρισκόταν κοντά στον Αγιο Λουκά, στην Πατησίων και από την Εστία του Πολυτεχνείου.
Τα σχολεία των Πατησίων την κατοχή υπολειτουργούσαν. 3,5 ή 4,5 μήνες λειτουργία, κυρίως των Δημοτικών, κάθε σχολικής χρονιάς. Ο σκοπός ήταν η απασχόληση, η προστασία, και η διανομή του συσσιτίου.
Στα Γυμνάσια το σχολικό πρόγραμμα ήταν περιορισμένο:
Σχετικά με τα Σχολεία των Πατησίων
1—Το ιδιωτικό Αθηναϊκό Λύκειο Α.Γ.Τυχοπούλου.
Από το 1939 στεγαζόταν σε διώροφο κτίριο στην οδό Πατησίων 171 και Λήμνου.
Στην αρχή οι Αγγλοι χρησιμοποίησαν τις σχολικές εγκαταστάσεις για αποθήκευση της Επιμελητείας τους. Μετά την εισβολή των Γερμανών οι Άγγλοι αποχώρησαν και οι Γερμανοί άλλοτε επέτασσαν όλο το κτήριο και άλλοτε το μισό.
Το σχολείο κατά τη διάρκεια της Κατοχής υπολειτούργησε.
2—Το Λύκειον Αθηνά Α. Μ. Συρίγου
Σχολείο του Πειραιά, όπου μετά τον βομβαρδισμό το 1941, μεταφέρθηκε σε κτήριο της Πλ. Βικτωρίας.
Περιελάμβανε Γυμνάσιο –Λύκειο και Οικοτροφείο.
3—Το Λεόντειο Λύκειο Πατησίων
Κατά τον ελληνοϊταλικό πόλεμο μετατράπηκε σε στρατιωτικό νοσοκομείο. Κατά τη διάρκεια της Γερμανικής Κατοχής αποτέλεσε ένα σημαντικό σημείο διανομής των συσσιτίων από τους Μαριανούς αδελφούς.
Η σχολική λειτουργία είχε διακοπεί.
4—Το ιστορικό Η’ Γυμνάσιο Αθηνών
Στις 28 Οκτωβρίου 1940, ανακοινώθηκε στους μαθητές ότι:
«Το Σχολείο αργεί μέχρι νεωτέρας εντολής»
Οι εκπαιδευτικοί κατατάσσονταν στον στρατό κατά τη διάρκεια του Ελληνοϊταλικού πολέμου.
Το σχολείο υπολειτουργούσε.
Το Νοέμβριο του 1940 το συγκρότημα αποτέλεσε αποθηκευτικό χώρο των Άγγλων.
Μετά την είσοδο των Γερμανών οι Άγγλοι αποχώρησαν.
Οι γερμανοί κατακτητές επέταξαν στην αρχή το μισό κτίριο και στη συνέχεια όλοκληρο το συγκρότημα μη παραχωρώντας αίθουσες για μάθηση.
Οι μαθητές φιλοξενούνταν κατά περίπτωση από άλλα σχολεία μέχρι την Απελευθέρωση.
Στο ιστορικό Η΄ Γυμνάσιο-Λύκειο των Πατησίων, οι κατακτητές –βάνδαλοι επι του προκειμένου- κατέστρεψαν την εικονογραφία του Ναϊσκου των Αγίων Ταξιαρχών -στον προαύλιο χώρο- έργο του αείμνηστου Σπύρου Παπαλουκά.
Όμως θα παραθέσω επακριβώς το κείμενο από την εφημερίδα «Αυγή» που το πρωτοδημοσίευσε:
«Τα αυστηρά και κοφτά γερμανικά στρατιωτικά παραγγέλματα ηχούσαν σαν ξυραφιές το 1941 στην οδό Νικοπόλεως. Το 8ο, που είχε εγκαινιαστεί μία δεκαετία πριν ως το ««μεγαλύτερο, ωραιότερο και τελειότερο σχολείο της Αθήνας», επιτάχθηκε κατά τη διάρκεια της Κατοχής από τις δυνάμεις του Τρίτου Ράιχ. Αμέσως μετά την ύψωση στον ιστό της σβάστικας ξεκίνησε η διαδικασία αλλαγή χρήσης: τα θρανία έδωσαν τις θέσεις τους στα ράντζα. Το γυμναστήριο μετατράπηκε σε αποθήκη πολεμικού υλικού. Και στον ναΐσκο που βρίσκεται στο κέντρο των πέντε στρεμμάτων προαυλίου αποφασίστηκε να στηθεί το μαγειρείο».
«Μια ξεχασμένη και άγνωστη σε πολλούς δημιουργία του Σπύρου Παπαλουκά -ακόμα και σε γνώστες του έργου του- υπάρχει στο κέντρο της Αθήνας. Πρόκειται για την εικονογράφηση του ναΐσκου των Αγίων Ταξιαρχών από τον σπουδαίο Έλληνα ζωγράφο, που βρίσκεται εντός του προαύλιου χώρου του ιστορικού 8ου Γυμνασίου – Λυκείου στα Κάτω Πατήσια που άρχισε να λειτουργεί το 1931. Ο ανανεωτής της βυζαντινής αγιογραφίας ιστόρησε την πρωτοποριακή, ακόμα και για την αισθητική της εποχής μας, σύλληψη του αρχιτέκτονα Δημήτρη Μητσάκη, ο οποίος σχεδίασε και υλοποίησε έναν ανοιχτό χώρο με σκεπτικό να μετέχουν στη λειτουργία όλοι οι μαθητές του σχολείου. Η μορφή του ναΐσκου διατηρήθηκε μόνο δύο χρόνια όπως τη σχεδίασε ο Μητσάκης και την εικονογράφησε ο Παπαλουκάς. Οι αγιογραφίες «θάφτηκαν» κάτω από τον ασβέστη, από τους στρατιώτες της Βέρμαχτ των δυνάμεων Κατοχής στην Αθήνα. Και παρέμειναν αφανείς για 70 χρόνια. Το αρχιτεκτονικό σχέδιο κακοποιήθηκε από στενόμυαλους στις αρχές της δεκαετίας του 1950 και παραμένει έτσι ώς τις μέρες μας.»
Οι Εβραίοι στην Πατησίων.
Ιστορική καταγραφή με λεπτομέρειες η εφημερίδα δεν βρήκε σχετικά με την εβραϊκή κοινότητα.
Ιστορικά μπορούμε να αναφερθούμε στα ήδη καταγεγραμμένα γεγονότα : 1-Η Αθήνα δεν είχε ποτέ καμία τεράστια εβραϊκή κοινότητα. Πριν τον πόλεμο είχε περίπου 3.000 ψυχές Έλληνες με εβραϊκό θρήσκευμα. Μετά τον πόλεμο είχε περίπου 4.930.
Η διαφορά με άλλες περιοχές ήταν ότι στην Αθήνα υπήρξε μια συνειδητή προσπάθεια να σωθούν.Το αποτέλεσμα ήταν ότι στην Αθήνα αλλά και από άλλα μέρη της Ευρώπης ήρθαν Εβραίοι , προκειμένου να σωθούν.
Η συμβολή του ΕΑΜ ήταν καθοριστική:
Οργάνωσε την διαφυγή Εβραίων σε συνεργασία με Εβραίους της Μ. Ανατολής, μέσω του Αιγαίου.
Επίσης εντάχθηκαν πολλοί Εβραίοι με τη συνεργασία του ΕΑΜ σε αντιστασιακές οργανώσεις.
Απλώθηκαν συνθήματα στους τοίχους που αποτέλεσαν ουσιαστική μορφή επικοινωνίας, όπως:
«Συμπολίτες, βοηθώντας τους Εβραίους, πολεμάτε τους κατακτητές» ή «Ελληνες κρύψτε τους Εβραίους».
Το ΕΑΜ υποχρέωνε κάθε πλούσιο Εβραίο να αναλαμβάνει το κόστος δύο φτωχών ομοθρήσκων του.
Ακόμη το ΕΑΜ υπήσχετο τουφεκισμό σε κάθε καταδότη Εβραίου.
Από μαρτυρίες συμπολιτών της εποχής εκείνης, καταγράφεται ότι πολλές οικογένειες των Πατησίων φιλοξενούσαν Εβραίους με κίνδυνο και με αυταπάρνηση.
Ο συγκινητικός διάλογος Χριστιανού προς Εβραίο γείτονα είναι χαρακτηριστικός: “Όχι, πρέπει να μείνετε. Γιατί, παιδί μου, γιατί οι δικές μας ζωές να είναι πιο πολύτιμες από τις δικές σας;” είπε στον Αλφρέδο Κοέν ο χριστιανός γείτονάς του που τον έκρυβε».
Παρ’ όλα αυτά, περίπου 1.000 – 1.500 εβραίοι της Αθήνας συγκεντρώθηκαν στις 23 Μαρτίου 1944 στη Συναγωγή. Τους μετέφεραν στο Χαϊδάρι και από εκεί στα κρεματόρια του Άουσβιτς.
Η Αντίσταση στην Πατησίων
Αντιστασιακές Οργανώσεις που έδρασαν στην περιοχή των Πατησίων.
Η Αντίσταση κατά του κατακτητή ξεκινά από την Αθήνα
Η αρχή έγινε με το ηρωϊκο κατέβασμα της σβάστικας -στον Παρθενώνα- από τους Μανόλη Γλέζο και Απόστολο Σιάντα.
Ηταν η πρώτη συμβολική αντίσταση στην Ευρώπη.
Η αρχή σηματοδότησε την έναρξη αντιστασιακών επιχειρήσεων από πολλές ομάδες .
ΠΑΤΗΣΙΩΝ και ΓΛΑΔΣΤΩΝΟΣ
Η ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΠΕΑΝ
Η ανατίναξη των γραφείων της προδοτικής ΕΣΠΟ από την αντιστασιακή οργάνωση ΠΕΑΝ
Κυριακή 20 Σεπτεμβρίου 1942, μεσημέρι
«Μια τρομερή έκρηξη ανατινάζει το κτίριο στη γωνία των οδών Πατησίων και Γλαδστώνος γωνία, όπου βρίσκεται η φιλοναζιστική ΕΣΠΟ
Ένα σαμποτάζ στην καρδιά της κατακτημένης Αθήνας και το πρώτο μεγάλο σαμποτάζ σε όλη την κατεχόμενη Ευρώπη.
Κατέστρεψε το κτίριο, έβαλε τέλος στα βρώμικα σχέδια της ΕΣΠΟ και έθαψε κάτω από τα συντρίμμια 43 Γερμανούς και 29 προδότες συνεργάτες τους.
Τα ραδιόφωνα της Μόσχας, Λονδίνου και Καϊρου το εξύμνησαν.
Το οργάνωσε και το εκτέλεσε η αντιστασιακή οργάνωση ΠΕΑΝ» (σημειώνει η συγγραφέας Τέτη Σώλου)
Η ΠΕΑΝ ήταν οργάνωση πατριωτική και προέτρεπε τους Ελληνες σε αντίσταση με κάθε μέσον.
Ιδρυτής της ήταν ο Κώστας Περρίκος υποσμηναγός της πολεμικής αεροπορίας που είχε αποταχθεί το 1935, επειδή ένα άρθρο του στην εφημερίδα Εστία, άσκησε κριτική στην ελλειπή εκπαίδευση και συγκρότηση της πολεμικής αεροπορίας.
Η οργάνωση ήταν δημοφιλής στη μορφωμένη νεολαία των αστικών κέντρων.
Ιδρυτικά της μέλη ήταν επίσης ο Θάνος Σκούρας -γόνος της πλούσιας οικογένειας που είχε τους κινηματογράφους-
Ο Διονύσης Παπαβασιλόπουλος -επιχειρηματίας-
Γιάννης Κατεβάτης και Γιώργος Αλεξιάδης –δικηγόροι-.
Ο Κώστας Περρίκος ίδρυσε τον ουλαμό καταστροφών και είχε κύριο στόχο τις προδοτικές οργανώσεις
Στις 15 Αυγούστου 1942 ο ουλαμός καταστροφών πήρε το βάπτισμα του πυρός. Κατάφερε το πρώτο χτύπημα στην οδό Πατησίων και Βασιλέως Ηρακλείου. Κτυπήθηκε μια γερμανική υγειονομική υπηρεσία.
Τον Σεπτέμβριο 1942 ο ουλαμός καταστροφών κτυπά την φιλοναζιστική ΟΕΔΕ η οποία εξαφανίστηκε.
Το τρίτο και επιτυχημένο κτύπημα ήταν της ΕΣΠΟ.
Η ΕΣΠΟ δεν ξανασυγκροτήθηκε –ποτέ- και ναυάγησαν οι σκοποί της που κυρίως ήταν η στρατολόγηση Ελλήνων στρατιωτών που θα αποτελούσε μια μονάδα για να πολεμήσει μαζί με άλλα τμήματα της Βέρμαχτ στο Ανατολικό Μέτωπο εναντίον της ΕΣΣΔ.
Τα μέλη της ΠΕΑΝ που πήραν μέρος στο σαμποτάζ ήταν
Οι Κ. Περρίκος, η δασκάλα Ιουλία Μπίμπα, ο τεχνικός Αντώνης Μυτιληναίος, ο φοιτητής Σπύρος Γαλάτης ο Τάκης Μιχαηλίδης, ο Νίκος Μούρτος, ο Νίκος Λάζαρης και ο Σπύρος Στανωτάς.
Μετά την έκρηξη τα περισσότερα μέλη της ΠΕΑΝ συλλαμβάνονται από την Γκεστάπο.
Ο Κώστας Περρίκος -ο γενναίος αυτός Ελληνας-εκτελέστηκε στο σκοπευτήριο της Καισαριανής στις 4 Φεβρουαρίου 1943.
Τα όνειρα της ΕΣΠΟ έγιναν στάχτη μέσα στα συντρίμμια του κτιρίου. Η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα της κατεχόμενης Ευρώπης που δεν έστειλε ταξιαρχία στο Ανατολικό Μέτωπο.
Κανένας Ελληνας δεν πολέμησε με ναζιστική στολή.!
Η Οργάνωση Κατασκοπείας «ΜΠΟΥΜΠΟΥΛΙΝΑ»
ΛΕΛΑ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗ, Λήμνου 1, Πλ. Αμερικής
Η ΛΕΛΑ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗ, πολύτεκνη μάνα, ηρωϊδα της Εθνικής Αντίστασης, κατά της Γερμανικής Κατοχής,
εκτελέστηκε από τους φασίστες την αυγή την 8η Σεπτεμβρίου 1944, ψάλλοντας τον Εθνικό Ύμνο και χορεύοντας τον χορό του Ζαλόγγου, εμψυχώνοντας και τους υπόλοιπους μελλοθάνατους.
Διηγείται ο Βύρων Καραγιάννης (γιός της Λέλας Καραγιάννη)
«Ήταν Άνοιξη του 1941, όταν μετά από σκληρή πάλη έξι μηνών, έπεσαν τα μαύρα πέπλα του Ναζισμού και του Φασισμού πάνω στην γαλάζια μας χώρα… Ακολούθησαν σε λίγο: πείνα, βία, τρομοκρατία, εκτελέσεις, θάνατος. O λαός μας υπέφερε, δυστυχούσε και έμοιαζε να έχει χάσει κάθε ελπίδα.
Τότε άρχισε να γεννιέται, σε μερικές γενναίες και αδάμαστες ψυχές, η ανάγκη της αντίστασης, ανάγκη για την δημιουργία ομάδων από ψυχωμένους πατριώτες, που θα αναπτέρωναν το κλονισμένο φρόνημα του ελληνικού λαού και θα τον ωθούσαν σε πράξεις αντίστασης κατά των κατακτητών.
Με βαθιά συγκίνηση σάς γνωρίζω ότι η πρώτη που οργάνωσε μια τέτοια ομάδα αντίστασης ήταν η αξέχαστη μάνα μας, η Λέλα Καραγιάννη. Είχε επτά παιδιά να φροντίσει, να θρέψει, να μεγαλώσει. Όμως ήταν τόση η αγάπη της για την πατρίδα που έβαλε την οικογένεια σε δεύτερη μοίρα. Υπεράνω όλων η Πατρίδα! Ακριβώς όπως δίδασκαν οι πρόγονοί μας.
Την οργάνωση ονόμασε «Μπουμπουλίνα» και την απετέλεσαν λίγοι στην αρχή, αποφασισμένοι πατριώτες, και τα μεγαλύτερα απ’ τα παιδιά της. Άρχισε να προκαλεί σαμποτάζ σε βάρος των κατακτητών και ήρθε σε επαφή με το συμμαχικό Στρατηγείο Μέσης Ανατολής, όπου διεβίβαζε πληροφορίες για τις κινήσεις του εχθρού. Oι Γερμανοί προσπαθούσαν να την ανακαλύψουν, αλλά δεν το κατόρθωναν.
Και ενώ πια ροδοχάραζε η ελευθερία πάνω απ’ την τυραννισμένη χώρα, η Λέλα Καραγιάννη, ύστερα από προδοσία, συλλαμβάνεται μαζί με τα 5 μεγαλύτερα παιδιά της. Στα χέρια των Ες-Ες μαρτύρησε, αλλά δεν πτοήθηκε. Δεν απεκάλυψε κανένα συναγωνιστή ούτε όταν βρέθηκε μπροστά στο εκτελεστικό απόσπασμα. Αντίθετα, βρήκε τον θάνατο, ψέλνοντας τον Εθνικό μας Ύμνο, τον ύμνο προς την Ελευθερία για την οποία θυσιάστηκε».
Συνεχίζει ο Βύρων
«Η θυσία της Μάνας για την Πατρίδα! Η Λέλα Καραγιάννη, η ηρωίδα Πολύτεκνη Μάνα, εκτελέστηκε από «τους σιδηρόφραχτους και θηριώδεις» Ναζί του Χίτλερ, πριν προλάβει να την στεφανώσει η Λευτεριά. Με τη θυσία της σφράγισε τον τίμιο κι ένδοξο αγώνα της για την Πατρίδα. Με το αίμα της έγραψε τον ωραιότερο τίτλο τιμής: Μια Πολύτεκνη Μάνα θυσιάστηκε για την Ελλάδα!»
ΟΡΓΑΝΩΣΗ «ΜΙΔΑΣ 614» του αξιωματικού
ΙΩΑΝΝΗ ΤΣΙΓΑΝΤΕ, ο πιο δραστήριος πράκτορας της εξόριστης ελληνικής κυβέρνησης και των συμμάχων στην Αθήνα.
Το καλοκαίρι του 1942 αποβιβάζεται στη Μάνη ο ταγματάρχης Ιωάννης Τσιγάντες, μαζί με μια ομάδα Ελλήνων σαμποτέρ και ασυρματιστών. Ο Τσιγάντες είναι απεσταλμένος του συμμαχικού στρατηγείου της Μέσης Ανατολής και έχει ταυτόχρονα την εν λευκώ εξουσιοδότηση της ελληνικής εξόριστης κυβέρνησης για τη δημιουργία αντιστασιακής οργάνωσης, προς αντιστάθμιση εκείνης του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, και τη διενέργεια εκτεταμένων δολιοφθορών, με στόχο τη δυσχέρεια του ανεφοδιασμού του γερμανικού αφρικανικού σώματος του Ρόμελ, που δημιουργεί προβλήματα στους Βρετανούς στη Βόρεια Αφρική. Ο Τσιγάντες φέρνει μαζί του 12 χιλιάδες χρυσές αγγλικές λίρες, ένα αμύθητο ποσό για την εποχή, το οποίο του έχει παραχωρηθεί για να χρηματοδοτήσει αντιστασιακούς πυρήνες και να χρηματίσει τις ντόπιες αστυνομικές αρχές για να κάνει, ανενόχλητος, τη δουλειά του. Δυστυχώς γι’ αυτόν, οι χρυσές αυτές λίρες θα γίνουν και ο λόγος που ο ίδιος, αλλά και η ομάδα του, θα αφανιστούν.
Ο Τσιγάντες και η κατασκοπευτική του δράση προδόθηκε και εκτελέστηκε στην οδό Πατησίων 86, στις 14 Ιανουαρίου 1943.Οι προδότες δεν βρέθηκαν ποτέ.
Μια μυστηριώδης γυναίκα ειδοποίησε τους Ιταλούς, για το κρυσφήγετο του Τσιγάντε η οποία
ή αυτοί που την προέτρεψαν σ’ αυτή την πράξη, χάθηκαν στη λήθη μαζί με τις χρυσές λίρες του Μίδα. Ίσως τα λόγια του Άλφρεντ Ρόζενμπεργκ, θεωρητικού του ναζισμού, να μπορούν να εξηγήσουν την πράξη της προδοσίας, αδυνατούν ωστόσο να εξηγήσουν την αδυναμία απονομής δικαιοσύνης για πάνω από 70 χρόνια: «Σε κάθε χώρα θα βρούμε αρκετά ιδιοτελή καθάρματα. Δεν θα τους ψάξουμε, θα σπεύσουν να μας βρουν μόνοι τους, θα τηλεφωνούν, θα στέλνουν δηλητηριώδη γράμματα».
«ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΤΙ ΘΕΛΕΙ ΤΟ ΕΑΜ»
Ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΓΛΗΝΟΣ κάτοικος περιοχής Κυπριάδου (Πολυλά 49) πρωταγωνίστησε στις διεργασίες για την ίδρυση του ΕΑΜ και συνέταξε το ιδεολογικό-πολιτικό μανιφέστο.
Το ΕΑΜ ιδρύθηκε στις 27 Σεπτεμβρίου 1941 στην κατεχόμενη Αθήνα με πρωτοβουλία του ΚΚΕ.
Υπήρξε το μεγαλύτερο αντιστασιακό μέτωπο κατά τη διάρκεια της Κατοχής.
Η ΜΑΤΑΙΩΣΗ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΡΑΤΕΥΣΗΣ του 1943
Το 1943 οι Ελληνες αντιμετώπιζαν και τον κίνδυνο της πολιτικής επιστράτευσης. Το μέτρο δεν αφορούσε τους Ελληνες-Εβραίους επειδή είχαν αρχίσει με τραίνα να τους στέλνουν στην Πολωνία «για να εργασθούν».
Στις 23 φεβρουαρίου δημοσιεύεται στην εφημερίδα «Γερμανικά Νέα» η διαταγή για πολιτική επιστράτευση των Ελλήνων.
Η αντίδραση του λαού υπήρξε ακαριαία. Στις 24 Φεβρουαρίου χιλιάδες άνθρωποι ξεχύνονται στους δρόμους, για να βρωντοφωνάξουν «κάτω η επιστράτευση» και να ψάλλουν τον Εθνικό Υμνο.
Μια ομάδα υπερφαλαγγίζει τους ιταλούς καραμπινιέρους και πυρπολεί το Υπουργείο Εργασίας Μπουμπουλίνας και Τοσίτσα γωνία.
Τρεις διαδηλωτές σκοτώνονται και 30 τραυματίζονται σοβαρά.
Τις επόμενες μέρες το αυθόρμητο δίνει τη θέση του στο οργανωμένο. Τηλεφωνητές, δημόσιοι υπάλληλοι και μαθητές κατεβαίνουν στους δρόμους. Η αντίδραση κατά της επιστράτευσης φουντώνει.
Η κηδεία του Κωστή Παλαμά μετατρέπεται σε αντικατοχική διαδήλωση.
Ο ποιητής ενώνει τους Ελληνες με το αίτημα της απελευθέρωσης από τον φασισμό
Προ της ογκούμενης λαϊκής αντίδρασης, οι κατακτητές αναγκάζονται να ακυρώσουν την πολιτική επιστράτευση στις 10 Μαρτίου 1943. Πρόκειται για μεγαλειώδη στιγμή της Εθνικής Αντίστασης, ένα ανεπανάληπτο γεγονός σε πανευρωπαϊκή κλίμακα.
Κλείνουμε αυτή τη συνοπτική αναφορά για την αντίσταση του λαού των Αθηνών και ειδικότερα για των Πατησίων με λόγια του Κωστή Παλαμά:
«Tον ρυθμό του κόσμου τον αναποδογύριζα»
Τα παιγνίδια, που έπαιζα παιδί, σχεδόν όλα παιγνίδια δημιουργημένα μέσα στη μοναξιά, ρυθμισμένα μονάχ’ από τη φαντασία. Τα παιγνίδια που γύρευα, που αυτοσχεδίαζα, που καλλιτεχνούσα, που αγαπούσα, και που μεθούσα μ’ εκείνα. Τα έπαιζα καταμόναχος, φυλακισμένος μέσα στο σπίτι. Τα παιγνίδια μου, όσο κι αν είτανε πιο πολύ κοριτσιού, είχαν όλη του αρσενικού την ορμή, την πρωτοβουλία, την τρέλα. Γινόμουν αράδα αράδα, κατά την περίσταση και κατά τα κέφια μου, δεσπότης, ιεροκήρυκας, δημοδιδάσκαλος, καθηγητής, περιηγητής, γιατρός, στρατηγός, στρατιώτης, συνομιλητής, λιμαδόρος. Φλυαρούσα, ξεφώνιζα, κουβέντιαζα, ρητόρευα, λειτουργούσα, έψελνα, έδερνα, ανεβοκατέβαινα, αγωνιζόμουνα με τους καναπέδες και με τις καρέκλες, με τα βιβλία και με τα τραπέζια, έπιανα γνωριμίες και ξεσυνερίσματα με τους τοίχους, με τα ξύλα, με τα έπιπλα, με τα φουστάνια. Είχα δοσοληψίες με τα λουλούδια και με τις κοπριές, με τα μερμύγκια της γάστρας και με τα σαμάρια των γαϊδουριών’ μόνο τους ανθρώπους γύρω μου δεν τους λογάριαζα.
Τον Ρυθμό του κόσμου τον αναποδογύριζα…
Discussion about this post