Πόσες λέξεις που ανήκουν στην καθημερινότητά μας έχουν χάσει την δύναμη τους, έχουν αδειάσει από κάθε ουσία και δεν εκπέμπουν πια ένα ξεκάθαρο και διαφανές νόημα;

Μία από αυτές τις λέξεις είναι η λέξη “design” .

Πράγματι τι είναι το “design”; Τι σημαίνει; Είναι το δίκτυο που ορίζει την αισθητική εμφάνιση ενός προϊόντος; Είναι ο βαθμός που μας δείχνει πόσο “τρέντυ” ή μοδάτο είναι ένα αντικείμενο; Ή μήπως είναι ο παράγοντας που καθορίζει την τιμή του;

Δυστυχώς όταν μια λέξη “αδειάζει” γίνεται επωδός που φαίνεται να λέει τα πάντα, αλλά στην ουσία δεν σημαίνει τίποτα.

Και όμως “design“ μια έννοια την έχει και είναι ουσιώδης και σημαντική.

Το “design” πρέπει να είναι πάντα επανάσταση, εναντίον της μαζικοποίησης του προϊόντος και την ανόητη κατανάλωση. Το “design” πρέπει να είναι πάντα διαμάχη, απέναντι στην δικτατορία του μάρκετινγκ και της άψυχης βιομηχανίας. Το “design” πρέπει να είναι πάντα αντίσταση που στοχεύει στην απελευθέρωση των αντικειμένων από την πεζή αξία ενός απλού εμπορεύματος, επιβεβαιώνοντας διεξοδικά την υπεροχή της μελέτης πάνω από το αντικείμενο.

“Δημιουργικότητα” και “μελέτη” είναι οι λέξεις που ταυτίζουν το “design” και όπως είπε ένας μεγάλος Ιταλός designer (Enzo Mari): “δημιουργικότητα και μελέτη είναι πάντα πράξη πολέμου!”.

Πολύ σημαντική είναι η κοινωνική σημασία του “design”. Ειδικά σε μία εποχή στην οποία η παγκόσμια αγορά συνέβαλλε στην εξαφάνιση αυτών των παραμέτρων αναφοράς που μας επέτρεψαν μια ορθολογική επιλογή του καταλληλότερου προϊόντος , παρακάμπτοντας την λογική που υπαγορεύεται από την παράδοση, από τις αισθητικές συνήθειες και από τις τιμές. Όλο και πιο συχνά αναζητάμε την ποιότητα χωρίς να γνωρίζουμε πώς να προσδιορίζουμε τα χαρακτηριστικά που την διακρίνουν.

Έχουμε μια φυσική τάση για την καινοτομία, παραμένουμε εν μέρει αγκυροβολημένοι με τα αισθητικά αρχέτυπα της παράδοσής μας, ωστόσο μας ελκύει ο εικονιστικός εξωτισμός των μακρινών παραδόσεων. Έχουμε έναν προγονικό σεβασμό για τα ωραία υλικά αλλά σήμερα γνωρίζουμε με βεβαιότητα ότι παίζουν σχετικό ρόλο στην συνολική αξιολόγηση του προϊόντος.

Λοιπόν πού κρύβεται η ποιότητα; Ποια είναι τα χαρακτηριστικά που την διακρίνουν; Πότε μπορούμε πραγματικά να αποδώσουμε ένα υψηλό επίπεδο ποιότητας σε ένα προϊόν; Μια καλή προσέγγιση στην ποιότητα μπορεί πράγματι να είναι το “design“ !

Με την κοινή έννοια, συχνά, διαπιστώνουμε ότι ο σχεδιασμός θεωρείται μία δραστηριότητα που περιορίζεται στο να προσφέρει μία αισθητική συνεισφορά στο προϊόν, ένα είδος παραγωγικού μακιγιάζ. Ωστόσο είναι μια περιοριστική και λανθασμένη άποψη αυτής της δραστηριότητας. Ο σχεδιαστής θα έπρεπε να επανεξετάζει κάθε προϊόν, να μελετά την προβλεπόμενη χρήση του, να αξιολογεί το κοινωνικό πλαίσιο στο οποίο θα εισαχθεί, να ανακαλύπτει τα πιο κατάλληλα υλικά για την πραγματοποίηση του, να επαληθεύει τον βαθμό ασφάλειας και βιωσιμότητάς του και τελικά να του χαρίζει εκείνο το συναίσθημα που μόνο μια παθιασμένη μελέτη μπορεί να του προσφέρει. Και αυτό το πάθος γίνεται απαραίτητο προνόμιο για μια ισορροπημένη εκτίμηση των αξιών και του περιεχομένου κάθε προϊόντος.

Επομένως κάθε προσέγγιση στο κόσμο του “design“ ευνοεί την ωρίμανση των ατομικών κριτικών δεξιοτήτων και τελικά στοχεύει να συμβάλει στην βελτίωση της ποιότητας ζωής.

Umberto Davoli