Το Μουσείο Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας «Κώστα Κοτσανά» είναι μοναδικό στο είδος του. Αυτό από μόνο του σου εξάπτει την περιέργεια για να μπεις και να ανακαλύψεις, τι άλλο; Τις τεχνολογικές ανακαλύψεις των αρχαίων Ελλήνων, οι οποίες σε σχέση με άλλους τομείς (τέχνες, φιλοσοφία, επιστήμη) είναι σχετικά άγνωστες στο ευρύ κοινό.

Το αυτόματο σπονδείο με κερματοδέκτη

Το αυτόματο σπονδείο με κερματοδέκτη επέτρεπε τη λήψη αγιασμού από τους πιστούς με τη ρίψη ενός νομίσματος εντός του. Πρόκειται για μία ευφυέστατη αρχαιοελληνική εφεύρεση που ακούει στο όνομα της «βαλβίδας». Η ακριβής λειτουργία του μηχανισμού δεν ήταν ορατή για τον χρήστη. Εσωτερικά του σπονδείου μία μεταλλική ζυγαριά έγερνε κάθε φορά που κάποιος έριχνε ένα νόμισμα. Με την κλίση της ζυγαριάς προς τα αριστερά μία βαλβίδα στα δεξιά ανασηκωνόταν επιτρέποντας σε μία μικρή ποσότητα νερού να βγει προς τα έξω.

Η εφεύρεση καταγράφεται αναλυτικά σε ένα από τα σπουδαιότερα βιβλία μηχανικής στην αρχαιότητα, τα Πνευματικά του Ήρωνα του Αλεξανδρέα.

Παρέα με άλλους αυτοματισμούς των αρχαίων Ελλήνων μηχανικών αποτελεί αδιάψευστο μάρτυρα ενός ευρέως φάσματος αρχαιοελληνικών ευφυών εφευρέσεων που ενσωματώνουν θεμελιώδεις νόμους μηχανικής και φυσικής σε άμεσα εφαρμοσμένη λειτουργία.

ΑΝ…

Αν, αν λέω, αν είχανε σκεφτεί να χρησιμοποιήσουν αυτόν τον αυτόματο πωλητή και για άλλα πράγματα εκτός από τη λήψη αγιασμού –που μεταξύ μας σιγά το ενδιαφέρον να λάβει κανείς– η καθημερινότητά τους θα είχε πάρει μία πιο ενδιαφέρουσα τροχιά. Φανταστείτε να υπήρχαν στην Εκκλησία του Δήμου υπαίθρια αυτόματα σπονδεία από τα οποία να μπορούσαν να προμηθευτούν σνακ· ή, στην Αγορά να έβγαζαν τα αυτόματα σπονδεία πτυσσόμενα καρεκλάκια (είμαι σίγουρη ότι είχαν βρει τον τρόπο να φτιάχνουν πτυσσόμενα καρεκλάκια)· ή, στις παραστάσεις να μπορούν να τσιμπολογάν το κατιτίς τους στο διάλειμμα· ή, όταν θα έκαναν τις αθλοπαιδίες και τις γυμνοπαιδίες τους να μπορούσαν να ρίξουν κέρμα και να βγάλει μπουκαλάκι νερό (πήλινο, όχι πλαστικό βεβαίως βεβαίως). Αν τα είχαν σκεφτεί όλα αυτά, οι Αμερικάνοι με τους αυτόματους πωλητές στις ταινίες τους θα ήταν γατάκια μπροστά στους δαιμόνιους αρχαίους Έλληνες. Αλλά εντάξει, αρκεί που φτιάξανε τον πρώτο αυτόματο πωλητή και τους το δίνουμε!