Σταδιακά εξαλείφεται ο παράγοντας «άλλος άνθρωπος». Αυτά που φαίνεται να μας προσφέρουν πλέον ασφάλεια είναι οι σχέσεις με τα ζώα και με τα υλικά. Ο Άλλος παύει να είναι ο «εκ των ων ουκ άνευ» και γίνεται το «παρεμπιπτόντως».
Ζούμε στην εποχή που όλο και πιο συχνά θα ακούσεις «εγώ προτιμώ να σώσω έναν σκύλο που βρίσκεται σε κίνδυνο παρά έναν άνθρωπο». Ο Άλλος έχει γίνει πλέον βάρος, μανούρα. Ξεκινάει από το παλιό «Όλες οι γυναίκες είναι πουτάνες», «Όλοι οι άντρες είναι μαλάκες» και καταλήγει σταδιακά στο «Όλοι οι άνθρωποι είναι σκατά».
Τι θα γίνει αν πάψουμε να πιστεύουμε στους ανθρώπους; Να τους εμπιστευόμαστε, να τους ερωτευόμαστε, να τους θέλουμε για φίλους, για παρέα, για συντρόφους ακόμη και για εχθρούς;
Επειδή όμως δεν μπορούμε να κάνουμε και χωρίς τους άλλους, η επαφή υπάρχει, μόνο που πλέον έχει πάρει τη μορφή εικονιδίων, φωτεινών οθονών, κλικ και αλγόριθμων.
Ατενίζουμε μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και του διαδικτύου τις ζωές των άλλων (ακόμη και την δική μας) και ζούμε παράλληλα και όχι μαζί. Όλα στρέφονται σιγά-σιγά προς την απουσία της επαφής. Ανέπαφες κάρτες, ανέπαφες επικοινωνίες, ανέπαφοι έρωτες, ανέπαφα μαθήματα. Και τελικά, ανέπαφες επαφές. Κάτι σαν ζωή, αλλά όχι ζωή.
Όλα πλέον τείνουν να συμβαίνουν με συνοπτικές διαδικασίες. Όσο περισσότερο μπαίνει στη ζωή μας το απρόσωπο, το γρήγορο, το εύκολο, τόσο περισσότερο θα δυσκολεύει η καθημερινότητα μας, ενώ φαινομενικά συμβαίνει το αντίθετο. Φαίνεται ότι τα πράγματα γίνονται πιο εύκολα με τις ηλεκτρονικές αγορές για παράδειγμα· δεν χρειάζεται να κουνηθείς, να μιλήσεις με κανέναν, να συνδιαλλαγείς. Το τυχαίο όμως εξανεμίζεται. Η επαφή ανθρώπου με άνθρωπο απουσιάζει. Όλα γυρνάνε γύρω από τον εαυτό μας. Και το κινητό μας φυσικά. Ψευδαίσθηση ελευθερίας και ψευδεπίγραφη ευτυχία που προκύπτει μόνο από τον εαυτό μας και τις υλικές μας επιλογές και αποτυπώσεις.
Πώς όμως θα λειτουργήσει ο εγκέφαλός μας αν χάσουμε τον Άλλον; Οι Άλλοι είναι οι φυσικοί γρασαδόροι που κινητοποιούν το μυαλό, προχωράνε την σκέψη, μας πλάθουν και τους πλάθουμε.
Αυτό που πρέπει να διασφαλίσουμε όσο ποτέ άλλοτε είναι η ανθρώπινη επαφή.
Η μπλούζα της κοπέλας που έλεγε «Dogs, books and coffee», τα έλεγε όλα πολύ καλά, αλλά παρέλειψε το «friends».
*πίνακας: Edward Hopper, Άνθρωποι στον ήλιο, 1960