Η άγρια ομορφιά μιας αγοράς

Αθήνας από το 1886, μ’ ένα τραπεζομάντιλο ίσως λίγο ξεθωριασμένο, αλλά με πολλή ψυχή και βλέμμα ιστορικό. Σχεδιασμένη σύμφωνα με αντίστοιχα ευρωπαϊκά κτίρια της εποχής, αναρωτιέσαι πώς χωράει τόση Ανατολή; Παράθυρα στην οροφή προσπαθούν να φέρουν μέσα το φως όλης της πόλης. Μυρουδιές ξεφεύγουν, σπάνε τα όρια και δείχνουν το δρόμο. Όσο πλησιάζεις μπαίνεις σ’ έναν άλλο κόσμο που σε αναγκάζει να συμβιβαστείς με τη μυρωδιά των μπαχαρικών, του αίματος, του μεροκάματου, των ψαριών, αν θες να αντιληφθείς την πραγματική ψυχή της πόλης. Ψαραγορά, κρεαταγορά, και απέναντι, εκεί που άλλοτε υπήρχε το Βαρβάκειο Λύκειο (απ’ όπου πήρε και τ’ όνομά της), βρίσκεται η λαχαναγορά.

Oι φωνές των πωλητών προσκρούουν στην εντυπωσιακή της στέγη από γυαλί και μέταλλο και επιστρέφουν με τη μορφή πλαστικής μπλε σακούλας γεμάτης χορτάσματα. Η Βαρβάκειος είναι από πάντα εκεί —όχι μόνο στις γιορτές που φιγουράρει στολισμένη στα κανάλια— και έχει ό,τι ψάχνεις. Και ο απλός κόσμος ξέρει πως σε αυτή τη φωνακλού και δύστροπη φιλενάδα του μπορεί ν’ ανοίξει δειλά το πορτοφόλι του και να της πει τα καθημερινά του νέα, ενώ κάθεται σε ένα από τα τραπεζάκια, μέσα και πέριξ, μετά τα ψώνια, για μεζεδάκι και κρασί.

Η Βαρβάκειος δεν είναι απλά χώρος· ο χώρος είναι υλικός. Ο τόπος όμως εμπεριέχει τόσο υλικά όσο και άυλα στοιχεία: συναισθήματα, αναμνήσεις, εικόνες, μνήμη. Η Βαρβάκειος είναι τοπόσημο στη συλλογική συνείδηση των Αθηναίων που αντέχει ακόμα ανάμεσα στην καρδιά της Αθήνας (Ομόνοια) και στην καρδιά του τουρισμού (πλατεία Μοναστηρακίου) και φτιάχνει τη δική της μεταιχμιακή-ρομαντική ατμόσφαιρά. Ασχήμιες και ομορφιές μπερδεύονται και την κάνουν γοητευτική ακριβώς λόγω αυτής της μίξης. Κι όπως μπερδεύονται οι οσμές, οι βουές και τα χρώματα, κι όπως η Αθήνα αλλάζει άρδην φυσιογνωμία, σιωπηλά κραυγάζω: Άμα είναι να πεθάνει αυτή η πόλη, τουλάχιστον να πεθάνει γύρω από ένα τραπέζι. Κερασμένα όλα απ’ τη Βαρβάκειο.

Έχει ήλιο, λαμπυρίζει το αναδυόμενο νερό από το σιντριβάνι της Ομόνοιας και δείχνει το δρόμο προς τον ουρανό. Αψηφώ τις οδηγίες του και μπαίνω στην Αθηνάς. Από κει που όλα είναι θηριώδη, η ηρεμία του χαμηλού αρχίζει να οικοδομείται σιγά σιγά, βήμα το βήμα. Περνάω από την πλατεία Κοτζιά. Κοιτάω μία το λευκό, αδιάλλακτο δημαρχείο και μία το χρωματιστό βάθος της Αθηνάς. Σκέφτομαι ότι δεν είναι και τίποτα το σοβαρό όλοι αυτοί μέσα στα μέγαρά τους• η πραγματική ζωή είναι έξω και είναι πολύ πιο δυνατή.
Με προσπερνάει ένα κόκκινο, τουριστικό λεωφορείο με χέρια αλαλάζοντα να εξέχουν και να φωτογραφίζουν τα περιστέρια της Κοτζιά. Ο κύριος λίγο παρακάτω φωνάζει στο σκυλάκι του που κατουράει επίμονα σε μία γωνία «Άντε, Νίκη, τελείωνε. Πάμε να προλάβουμε τα πρώτα, τα καλά». Και αυτή είναι μία υπενθύμιση και για μένα.

---

ΣΛΑΛΟΜ γύρω από την αγορά

Πίστεψε στα πόδια σου και θα μάθεις πολλά, αφού δεν υπάρχει τίποτα καλύτερο από το να περπατήσεις μία περιοχή για να καταλάβεις την ψυχή της.

Παραφωνία μέσα στο διαφορετικό που αναδύεται, το Notos Home, που προσπαθεί κι αυτό να χωνευτεί στο στομάχι των πέριξ της Βαρβάκειου. Από την πλευρά της Σοφοκλέους, κοιτάζονται στα ίσα με την Αγορά, λες κι είναι έτοιμα να ξεκινήσουν μονομαχία στην άγρια δύση.

Οι τριγύρω δρόμοι είναι η χαρά του καροτσιού και της σακούλας. Τροχοφόροι και πεζοί. Αχθοφόροι και καημοφόροι. Και γενικά ο καθένας είναι φορέας μίας ιστορίας που γίνεται στιγμιότυπο με φόντο την Αγορά.

Μια μονότονη, βραχνιασμένη φωνή επαναλαμβάνει κάτι που καταλήγει σε «ευρώ». Πλησιάζω για να καταλάβω. «Πέντε σκόρδα, ένα ευρώ», η φωνή μιας τσιγγάνας που έστησε το καρότσι της στην είσοδο της ψαραγοράς. Αγοράζω τα σκόρδα μου πάραυτα και τα κρεμάω στην τσάντα μου μιας και θα μπω στην ψαραγορά κι εκεί δεν είναι για να παίζεις με την τύχη σου: αφενός χιλιάδες ψαρίσια μάτια σε κοιτάνε και αφετέρου, αν φας καμία γλίστρα στα υγρά πλακάκια αυτού του βυθού, στην καλύτερη θα καταλήξεις αγκαζέ με κάποιο χταπόδι, στη χειρότερη στο ΚΑΤ. Όλα λάμπουν εδώ μέσα, αλλά για μια στιγμή… ένας παππούς ψαρεύει από το πάτωμα τα μικρά ψάρια που παράπεσαν από τους πάγκους και τα βάζει μέσα σ’ ένα πλαστικό ποτήρι. Η γιαγιά δίπλα του ντρέπεται που τους βλέπει ο κόσμος και τον τραβάει από το μανίκι σαν να του λέει: «Αρκετά τόσα». Αθήνα: Πόλη δύσκολη και άγρια, δε χάνει ευκαιρία να δείχνει τα δόντια της.

Ο ήλιος τραβάει εμένα απ’ το μανίκι και βγαίνω ξανά έξω. Ζωντανά σαλιγκάρια χορεύουν μέσα σε καφάσια. Παλιές ταμπέλες ξηρών καρπών που παραξεράθηκαν, γίναν τρίμματα και χάθηκαν στην ιστορία των δρόμων — ίδια μοίρα με αυτή της Αμερικάνικης Αγοράς στη Στοά Αθανάτων. Η Ευριπίδου ένα ποτάμι στολισμένο με ανατολίτικα παράσημα — καραβάνι μέσα στην Αθήνα. Σε μία βιτρίνα βλέπω τις πιτζάμες του παππού μου. Ο παππούς μου πουθενά. Αναρωτιέμαι πόσους τέτοιους δρόμους θα βρεις ακόμα στην Αθήνα, να σου θυμίζουν τον παππού σου και να σε συγκινούν, κι αυτό είναι κάτι πολύτιμο. Μοτίβα που έχουν μείνει τριάντα χρόνια πίσω — αλήθεια, αυτά έμειναν πίσω ή εμείς προχωρήσαμε πάρα πολύ γρήγορα; Κόσμος που βιάζεται κι ανοίγει τη σακούλα με τα καλούδια που μόλις αγόρασε για να τα τσιμπήσει στο όρθιο. Σακίδια στις πλάτες. Σέλφιζ και φιλιά. Φωνές και μονολογήματα.

Αιόλου, Σοφοκλέους, Ευρυπίδου και Αθηνάς είναι η κόρα, και η Αγορά η ψίχα. Ένα καρβέλι γεμάτο ζωντάνια, συγκινήσεις, παλιούς και νέους ανθρώπους που επιμένουν, γέλια, χειραψίες και πολλές πολλές γεύσεις.

Κάθομαι σε ένα καφενείο χαμηλά στην Ευρυπίδου για να βάλω το μυαλό μου σε τάξη. Έρχεται ο ελληνικός με το λουκουμάκι. Ρωτάω τον ιδιοκτήτη, τον Γιώργο: «Πότε είναι η σωστή στιγμή να φας το λουκούμι;». «Όποτε θες εσύ να γλυκαθείς», μου απαντάει και το κάνω μια χαψιά.

---

Το Terra Fresh μας καλωσορίζει στη Σοφοκλέους

Η κυρία Αγγελική και ο κύριος Θανάσης ανοίξανε πριν από δύο χρόνια το Terra fresh στη Σοφοκλέους για να μας εφοδιάσουν με μία τεράστια ποικιλία από ξηρούς καρπούς, αποξηραμένα φρούτα, μπαχαρικά, βότανα, και όχι μόνο. Προϊόντα από όλη την Ελλάδα παρελαύνουν στα ράφια και ικανοποιούν ακόμη και τους πιο απαιτητικούς πελάτες με αγνούς και ανεπεξέργαστους ξηρούς καρπούς, βιολογικό λάδι, σπάνιους χαλβάδες, δυσεύρετα γλυκά του κουταλιού και λικέρ. Στο κατάστημα της Σοφοκλέους θα βρεις και μία τεράστια κάβα vintage ποτών όπως Μαυροδάφνη του 1976, Brandy Botrys, σαμπάνια ΜΟΕΤ του 1968 και πολλά ακόμη σπάνια ποτά. Το μεράκι τους και η εμπιστοσύνη του κόσμου οδήγησαν στο δεύτερο κατάστημα της Αθηνάς και τον Οκτώβριο στο νέο τους κατάστημα στο Κολωνάκι.

TERRA FRESH
Σοφοκλέους 19, Αθήνα
Τ: 21 0924 7636
FB: Terra Fresh Shop
www.terrafresh.gr

---

Μία στάση στην Στοά…

Στη θρυλική Στοά των Αθανάτων, που είναι μία από τις εισόδους για την περίφημη Βαρβάκειο Αγορά, βρίσκεται η Ταβέρνα Άρης, μία οικογενειακή ταβέρνα που μας στρώνει το μεσημεριανό τραπέζι εδώ και 20 χρόνια. Ψάρι, κρέας και θαλασσινά, όλα καταφθάνουν από προμηθευτές μέσα από την Αγορά με τους οποίους συνεργάζονται χρόνια τώρα, για να μπορεί να φτάνει στο τραπέζι μας ό,τι πιο φρέσκο. Οι σαρδέλες, ο γαύρος, το καλαμάρι και τα μεγάλα ψάρια είναι αυτά που κάνουν θραύση τόσο στους τουρίστες όσο και στους ντόπιους επισκέπτες. Ο συνδυασμός του ολόφρεσκου προϊόντος με το φυσικό κάρβουνο στην κουζίνα, δημιουργεί έναν εκρηκτικό συνδυασμό γεύσης που μένει αλησμόνητος. Η εμπειρία μέσα στη στοά συνεισφέρει κι αυτή τα μέγιστα, καθώς όπως λέει και ο Άρης, «Είναι ωραίο να βρίσκεσαι στο Κέντρο, δεν είναι ποτέ βαρετό γιατί πάντα ρέει».

Ταβέρνα o Άρης
Σοφοκλέους 17-19, Αθήνα (εντός Στοάς Αθανάτων)
T: 21 0324 9615
FB: Taverna Aris

---

Μια βόλτα στα βαθιά…

Έναν βυθό φέρανε στους πάγκους τους δύο νέοι άνθρωποι, ο Γεράσιμος και ο Κωνσταντίνος, αδέρφια με καταγωγή από την Κεφαλονιά, που αποφάσισαν να ασχοληθούν με τα πλάσματα των θαλασσών μέσα στην καρδιά της Αθήνας. Όταν ρωτάω τον Γεράσιμο «Τι θα βρει κανείς στον Καπετάν Παναγή;» μου απαντάει αφοπλιστικά «Ό,τι χρειάζεται το λαϊκό τραπέζι». Και αυτή είναι μία μεγάλη αλήθεια αφού μεγάλη ποικιλία σε όστρακα, ψάρια και θαλασσινά φιγουράρουν λαμπερά ανάμεσα στον πάγο.
Οι άνθρωποι του Καπετάν Παναγή είναι πάντα εκεί για να προτείνουν, να λύσουν απορίες και να βοηθήσουν τους πιο αναποφάσιστους για το τι θα φτάσει στο τραπέζι τους. Χαρακτηριστικά ο Γεράσιμος λέει «Δεν είναι εύκολη δουλειά, αλλά η επαφή με τον κόσμο είναι που μετράει. Εδώ δεν είναι απρόσωπα τα πράγματα, όπως στα σούπερ μάρκετ». Φυσικά κάνουν και διανομές στο σπίτι, αλλά δέχονται και παραγγελίες για να καλύψουν όλες τις ορέξεις.

Πότε το ψάρι είναι φρέσκο;

– Όταν δεν είναι θολά τα μάτια του (αυτό δεν είναι πάντα αντιπροσωπευτικό αφού μπορεί να έχουν θολώσει από τον πάγο, αλλά το ψάρι να είναι φρέσκο)
– Όταν τα βράγχια είναι πορφυρό κόκκινο
– Όταν δεν κάμπτουν τα σώματά τους

Tι ψάρια επιλέγουμε για να μαγειρέψουμε…

1. Στο τηγάνι; μπαρμπούνι, καλαμάρι, γαύρος, σαρδέλα, γαρίδα, προσφυγάκια, μικρό λαβράκι, μπακαλιαράκια.
2. Στη σούπα; μπακαλιάρος, σκορπίνα, κέφαλος, σφυρίδες (Tip: βάλτε ολόκληρες γαρίδες μέσα στην κατσαρόλα για γεύση).
3. Στο φούρνο; Όσο αντέχει η σχάρα ή χωράει το ταψί, αφού όλα τα μεγάλα ψάρια κάνουν για φούρνο. Ενδεικτικά: φαγκρί, μυλοκόπι, λαβράκι, μπακαλιάρος.

Καπετάν Παναγής
Αθηνάς 42, Ψαραγορά (εντός Βαρβάκειου
Αγοράς) / Τ: 210 32 12 223
Fb: Καπεταν Παναγης

---

Και τραπεζάκια έχουμε

Τη Βαρβάκειο και τους τριγύρω εμπορικούς δρόμους τους έχουμε συνδυάσει με μία μόνιμη κίνηση και βιασύνη. Φιγούρες πάνε κι έρχονται, αυτοκίνητα κορνάρουν, άνθρωποι κάνουν κύκλους γύρω από τον εαυτό τους ψάχνοντας κάτι στους χάρτες, γάτες περνάνε βολίδα απέναντι την Αθηνάς. Κάπου εκεί όμως, υπάρχει χώρος και για τα ησυχαστήρια σε μορφή τρεπεζοκαθισμάτων. Και τραπεζάκια έχουμε, λοιπόν, γιατί είσαι στο πιο κέντρο του κέντρου, κι από δω δε λείπει τίποτα.

Είτε μέσα στην ίδια την Αγορά είτε στα στενάκια που την αγκαλιάζουν, υπάρχουν μαγαζιά εστίασης στα οποία μπορείς να κάνεις μία στάση από τα ψώνια ή τη βόλτα, για να φας κάτι στο διάλειμμα από τη δουλειά, ή απλά για να απολαύσεις καθήμενος τα συμβάντα του ιδιαίτερου αυτού μωσαϊκού που στρώνεται τόσα χρόνια τώρα στο κέντρο της πόλης.

Καφενεδάκια με ελληνικό και λουκουμάκι το πρωί, τσίπουρο και μεζέ το μεσημέρι. Ταβέρνες με κρέατα λαχταριστά και ψαράκια μοσχομυριστά που μοσχοβολάν οι γύρω δρόμοι. Μαγειρεία με παραδοσιακά φαγητά και κρασάκι. Σουβλατζίδικα με το νούμερο ένα γρήγορο φαγητό, το σουβλάκι, στο οποίο δύσκολα μπορείς να πεις όχι. Μαγαζιά με ζωντανή μουσική σε λαϊκούς και ρεμπέτικους σκοπούς για το βραδινό ξενύχτι σου, που σε φέρνουν ένα βήμα πιο κοντά στο παρελθόν και ταιριάζουν ταμάμ στο περιβάλλον.

Εννοείται ότι η βραδινή αυτή έξοδος θα συνοδευτεί από μία ωραία μεταμεσονύχτια σούπα σε κάποια άλλα τραπεζάκια. Ξέρεις, για να τραβήξει το αλκοόλ από τον οργανισμό και για να στανιάρεις λίγο πριν από τον ύπνο — ειδικά αν τρως πατσά είσαι ακριβώς στο σωστό μέρος.

Γωνίες γλυκές, στενά μικρά, στοές, δρόμοι μεγαλύτεροι και μικρότεροι· καταφύγια ενός σώματος σε καθιστή στάση που αποζητά ενίοτε το ρέμβασμα, άλλοτε την κραιπάλη ή το απλό ξαπόσταμα από το δρόμο. Εκεί θα βρεις περαστικούς, εργαζόμενους μετά το σχόλασμα, παππούδες και γιαγιάδες που ξέρουν την περιοχή απ’ έξω κι ανακατωτά, τουρίστες, κυρίες και κύριους που παίρνουν τζούρες κέντρου πριν επιστρέψουν στα προάστιά τους.

Μόνος, μόνη ή με παρέα, όλα συμβαίνουν αλλιώς όταν κάθεσαι γύρω από ένα τραπέζι, δημιουργείς τον δικό σου, παροδικό μεν, αλλά τόπο. Και ενώ όλα γύρω μπορεί να κινούνται με φρενήρεις ρυθμούς, εσύ παίρνεις το χρόνο για ένα ακόμη σήκωμα του χεριού, για ένα ακόμη ποτήρι κρασί, για ένα ακόμη τσιγάρο, για μία ακόμη κουβέντα και σκέψεις που κάνεις ενώ βολεύεσαι λίγο καλύτερα στην καρέκλα σου. Όλα με φόντο μία Αγορά και τους πιο συγκινητικούς και συνάμα δύσκολους δρόμους τριγύρω της. Την πραγματική ζωή της πόλης.

---

Μία λαϊκή ταβέρνα με τα όλα της

Από τις πιο παλιές ταβέρνες της Αθήνας, με όνομα που κρατάει από το 1927 και σε ένα σημείο που έχει περάσει πολλά, όπως και η ίδια η Κληματαριά. Ωστόσο, εξακολουθεί να είναι απάγκιο ανθρώπων, με καλό μαγειρευτό φαγητό, ποιοτική μουσική, κρασί και κουβέντες.

Στα χέρια του Περικλή ήρθε το 1996, ο οποίος την αναβίωσε, υπερασπίζοντας τη φιλοσοφία της ταβέρνας, που είναι είδος προς εξαφάνιση, και τη διατήρηση της ταυτότητας της Κληματαριάς. Στη συνέχεια η σκυτάλη παραδόθηκε στη σύζυγό του Μαρία. Όλα τα φτιάχνουν μόνοι τους, ακόμη και το ψωμί, εκτιμάνε ιδιαίτερα την ελληνική κουζίνα και βρίσκουν συνταγές από όλη την Ελλάδα. Η καλή ελληνική μουσική έχει την τιμητική της, άλλωστε το πάλκο της Κληματαριάς δεν είναι όποιο κι όποιο· μεγάλα ονόματα της λαϊκής και ρεμπέτικης μουσικής έχουν περάσει απ’ αυτό. Όσο υπάρχει η Κληματαριά, μπορούμε να λέμε ότι ευαίσθητοι ακροατές και ταλαντούχοι μουσικοί, έχουν το δεύτερο σπίτι τους.

Σε μία «δύσκολη» περιοχή, όπως είναι η Πλατεία Θεάτρου, τα πράγματα δεν ήταν πάντα εύκολα. Στην Κληματαριά δεν ξεχνάνε ότι η αγάπη του κόσμου είναι αυτή που κράτησε το μαγαζί ανοιχτό, παρά τις αντίξοες εποχές που πέρασαν. Οι ιδιοκτήτες κάνανε το δικό τους αγώνα, οι φίλοι του μαγαζιού και οι μουσικοί δεν ξέχασαν ποτέ ποια είναι η Κληματαριά, τη στήριξαν ο καθένας με τον τρόπο του κι έτσι παραμένει ακόμη όρθια, να μας σεργιανίζει με τις όμορφες μουσικές της και γεύσεις της.

Kληματαριά

Πλατεία Θεάτρου 2,
Αθήνα
Τ.: 210 32 16 629
Fb: Klimataria
www.klimataria.gr

---

Ταβέρνα «Η Μαχαιρίτσα»…
που θα πει, η μικρή μαχαίρα που κόβει τα κρέατα, μέσα στη Βαρβάκειο

Σ’ αυτή τη γωνιά της Αγοράς, κάποτε κατοικούσανε τ’ αλίπαστα. Έκλεισε το μαγαζί εκείνο και ήρθε η ιδέα του Θοδωρή Νιώτη και του Περικλή Σπυρίδων να πιάσει (τον) τόπο. Ο Θοδωρής είχε ήδη το χασάπικο απέναντι, Ο Περικλής είχε το know how από την εμπειρία του στην ξακουστή Κληματαριά, κι έτσι ένωσαν τις δυνάμεις τους και εγένετο… Μαχαιρίτσα!

Η ελληνική κουζίνα έχει την τιμητική της με παραδοσιακά μαγειρευτά όπως μουσακά, γεμιστά, γίγαντες και λαχανοντολμάδες, αλλά και τα αγαπημένα κρέατα της ώρας, που δύσκολα αφήνουν ασυγκίνητους ξένους και ντόπιους επισκέπτες. Το αρνάκι στη γάστρα είναι για να γλείφεις τα δάχτυλά σου, οι τσιπουρομεζέδες πάνε κι έρχονται και το κρασί είναι περήφανα καλαματιανό. Το κρέας φτάνει απευθείας από το χασάπικο του Θοδωρή, το ψάρι ολόφρεσκο απ’ την ψαραγορά και κυριολεκτικά τα βλέπεις να ’ρχονται για να σε μαγέψουν με τη νοστιμιά τους!

Κάθε Παρασκευή και Σάββατο βράδυ και Κυριακή μεσημέρι ζωντανή λαϊκή και ρεμπέτικη μουσική κάνει το σκηνικό μέσα στη Βαρβάκειο να θυμίζει κάτι απ’ τα παλιά.

Ρωτήσαμε το Χασάπικο του Νιώτη και μάθαμε ποια είναι τα καλύτερα κομμάτια κρέατος για κάθε φαγητό.

Με μοσχάρι
Μοσχαράκι κοκκινιστό: ελιά ή σπάλα
Μοσχάρι λεμονάτο: σπαλομίτα ή νουά
Για σούπα ή βραστό: ελιά με κόκκαλο ή στηθοπλευρές
Γιουβέτσι: χτένι

Με χοιρινό
Χοιρινό λεμονάτο: κιλότο ή στρογγυλό (κομμάτια από το μπούτι του ζώου)
Μπριζόλες και σουβλάκια: χοιρινός λαιμός
Χοιρινό Φρικασέ: σπάλα ή κιλότο

Με αρνί
Αρνάκι φρικασέ, γιουβέτσι
ή με πατάτες στο φούρνο: σπαλάκι ή χεράκι (το μπροστινό μέρος του αρνιού)
Αρνί λεμονάτο: μπουτάκια

Tip: για τα μωρά επιλέγουμε ποντικάκι από τη σπάλα
Tip: για να μη μας αρπάζουνε τα φαγητά στο φούρνο, καλύπτουμε το σκεύος με μία λαδόκολλα

Η ΜΑΧΑΙΡΙΤΣΑ

Αρμοδίου 2, Αθήνα
(εντός Στοάς Αθανάτων)
Τ: 21 0 33 12 352 / FB: Μαχαιρίτσα

---

Πρόσωπα που κάτι έχουν να μας πουν

Για να γνωρίσεις πραγματικά έναν τόπο χρειάζεται να μιλήσεις με τους ανθρώπους του. Τότε είναι που
οι δρόμοι, τα δέντρα, οι ταμπέλες, τα ντουβάρια παίρνουν ζωή και αποκτούν νόημα. Τους βρήκαμε και μάθαμε.

Ο Γιώργος και η Νικήτα έχουν τα μαγαζιά τους δίπλα δίπλα χαμηλά στην Ευριπίδου

Ο Γιώργος θυμάται την Ευριπίδου όταν ήταν από τους πιο πλούσιος και εμπορικούς δρόμους της Αθήνας και η περιοχή γεμάτη με παπουτσάδικα, βιοτεχνίες ενδυμάτων, τυπογραφεία, εφημερίδες, σχολές υδραυλικών και υποδηματοποιών κι ένα σωρό ακόμη εμπορικές δραστηριότητες. Τότε, η κάθε οικοδομή είχε και το δικό της κυλικείο ή καφενείο. Σήμερα, το Παραδοσιακό Καφενείο Καστέλλο, το οποίο παρέλαβε από τον πατέρα του, κύριο Ιωάννη Καστελλοριζιό, είναι από τα ελάχιστα εναπομείναντα καφενεία που επιμένουν στη γειτονιά αυτή.

Η Νικήτα, ιδιοκτήτρια του Σύντεκνου της καρδιάς σας, το οποίο επίσης παρέλαβε από τον πατέρας της, Αντώνη Ζαχαριουδάκη, θυμάται όταν ήταν κοριτσάκι να παίζει με τα υπόλοιπα παιδιά της γειτονιάς στην πλατεία Κουμουνδούρου. Οι αναμνήσεις που έχει από τα χρόνια αυτά είναι που την έχουν δέσει με την Ευριπίδου και δε θέλει να φύγει από την περιοχή. «Στη γειτονιά μας όλα έχουν ψυχή. Τα χρώματα, τα πεζοδρόμια, οι πλάκες, τα διατηρητέα σπίτι με την ιδιαίτερη αρχιτεκτονική. Και όλα είναι ιδιαίτερα, οι άνθρωποι, τα υπεραιωνόβια πετρόχτιστα σπίτια, οι μονάκριβες λεμονιές μας, ακόμα και οι γάτες που δίνουν καθημερινά ραντεβού την ίδια ώρα, την ώρα που ανοίγουν τα ρολά».

Ο κύριος Γιώργος είναι 75 χρονών και ζει στη γειτονιά αυτή από το 1965

Έφυγε μόνο για δυο τρία χρόνια, όταν γκρεμίστηκε το παλιό του σπίτι, και όταν ολοκληρώθηκε η καινούρια πολυκατοικία επέστρεψε. Έκανε οικογένεια στην Ευριπίδου και τα παιδιά του μεγάλωσαν κι αυτά εκεί. Ψύχραιμος και ειλικρινής, λέει: «Έχουμε περάσει πάρα πολλές φάσεις εδώ. Τα χειρότερα ήρθαν από το ’90 και μετά, είναι η αλήθεια. Η συνύπαρξη ήταν δύσκολη. Και ξέρεις, στην αναμπουμπούλα ο λύκος χαίρεται και άρχισαν να γίνονται δύσκολα τα πράγματα. Και τσακωμοί υπήρχαν και απ’ όλα. Κάποια στιγμή κοντέψαμε να χάσουμε τον εαυτό μας. Εγώ έπρεπε να ανοίγω την επιχείρησή μου σχεδόν νύχτα —ψυχή δεν υπήρχε τριγύρω— και τα έβλεπα όλα. Αλλά με τον τρόπο μας τα αποφεύγαμε». Με αναπόληση και αισιόδοξη ματιά, συνεχίζει: «Έχω όμως πολύ ωραίες αναμνήσεις. Σαν χωριό ήμασταν τότε. Οι αλλαγές που έχουν γίνει μου δημιουργούν πολλά συναισθήματα μέσα μου, αλλά αυτά τα συναισθήματα είναι που δε με αφήνουν να φύγω κιόλας. Παρόλες τις δυσκολίες που περάσαμε, περπατάω με ψηλά το κεφάλι στη γειτονιά. Και κάθε μέρα ακούω πάνω από πενήντα καλημέρες και από ξένους και από Έλληνες».

Ο Άρης, ιδιοκτήτης ταβέρνας στη Στοά Αθανάτων

Δεν μπορεί να κρύψει πόσο χαρούμενος είναι για την τοποθεσία του μαγαζιού του και δε χάνει ευκαιρία να μιλάει για αυτή την ιστορική στοά. «Είναι έτσι διαμορφωμένη που στην ουσία είναι είσοδος της Αγοράς. Υπήρχε και το ομώνυμο ρεμπετάδικο, το οποίο είναι ιστορικό μαγαζί. Παλιότερα, τα μαγαζιά εδώ ήταν μικρά και πουλούσαν μπαχαρικά, τυριά, ελίες, σαν μπακάλικα. Αλλάζουν οι εποχές βέβαια και γίνανε ταβέρνες. Το περιβάλλον είναι πολύ ωραίο. Περνάει πολύς κόσμος από δω και όλα πάντα κινούνται. Η σύγχρονη αυτή κίνηση μαζί με την ιστορικότητα, είναι ένας ωραίος και ενδιαφέρον συνδυασμός, που δε σε αφήνει να βαρεθείς ποτέ».

---

Το Terra Fresh μας καλωσορίζει στην Αθηνάς

Η κυρία Αγγελική και ο κύριος Θανάσης ανοίξανε πριν από δύο χρόνια το πρώτο κατάστημα Terra fresh στη Σοφοκλέους για να μας εφοδιάσουν με μία τεράστια ποικιλία από ξηρούς καρπούς, αποξηραμένα φρούτα, μπαχαρικά, βότανα, και όχι μόνο. Το μεράκι τους και η εμπιστοσύνη του κόσμου οδήγησαν στο δεύτερο κατάστημα στην οδό Αθηνάς και τον Οκτώβριο στο νέο κατάστημα Terra fresh στο Κολωνάκι.
Προϊόντα απ’ όλη την Ελλάδα παρελαύνουν στα ράφια και ικανοποιούν ακόμη και τους πιο απαιτητικούς πελάτες με αγνούς και ανεπεξέργαστους ξηρούς καρπούς, βιολογικό λάδι, σπάνιους χαλβάδες, δυσεύρετα γλυκά του κουταλιού και λικέρ. Μία βόλτα από το κατάστημα θα σας πείσει και για όλα τα υπόλοιπα!

TERRA FRESH

Αθηνάς 12
Αβραμιώτου 7
Τ: 210 92 47 636
Fb: Terra Fresh Shop
www.terrafresh.gr

---

Οι μυρωδιές σε οδηγούν στην Σοφοκλέους

Το 1959, ο κύριος Κυριάκος Αγγελίδης, γιος προσφύγων από την Μικρά Ασία, αποφάσισε να γεμίσει ένα μαγαζάκι στη Σοφοκλέους με τα χρώματα και τις μυρωδιές των μπαχαρικών και των βοτάνων. Από τότε, στέκει στο ίδιο σημείο και μας «χαρίζει» σπάνια βότανα, αιθέρια έλαια, λάδια περιποίησης και αρωματικά τσάγια. Ξηρούς καρπούς, σταφίδες, δημητριακά όσπρια και ρύζια. Τα φοβερά και τρομερά super foods, όπως μάκα, σούμα, τριβόλι, γανόδερμα κ.α. Αποξηραμένα φρούτα (και χωρίς ζάχαρη βεβαίως βεβαίως). Αλεύρι βρώμης, ζέας και φαγόπυρο. Και λαχταριστό ταχίνι, φυστικοβούτυρο, αμυγδαλοβούτυρο και μελάσα, όλα χύμα για να διαλέξετε όσο θέλετε και φυσικά ελληνικής παραγωγής. Μπείτε στον μαγικό κόσμο της οικογένειας Αγγελίδη και ανακαλύψτε αυτά και άλλα τόσα, που θα είναι σίγουρα για το καλό σας!

Μπαχαρικά Αγγελίδης

Σοφοκλέους 18, Αθήνα
Τ: 210 32 18 357
Fb: Αγγελίδης Μπαχαρικά & Βότανα
www.spicesaggelidis.com.gr

---

Μπουκαλάκια που ξυπνάν τις αισθήσεις

Για να μιλήσουμε για την ποτοποιία Πολυκαλά πρέπει να γυρίσουμε 125 χρόνια πίσω. Να μεταφερθούμε στο Ληξούρι της Κεφαλονιάς, στο 1897, όταν ο Βασίλης Πολυκαλάς, ως έμπορος κρασιών, έκανε ταξίδια, συναναστρεφόταν πολλά νοικοκυριά και δοκίμαζε τα παραδοσιακά σπιτικά λικέρ του κάθε τόπου. Δεν σταμάτησε όμως εκεί· μάζευε τις συνταγές και αποφάσισε να παράγει ο ίδιος τα ποτά αυτά χρησιμοποιώντας τις συνταγές που είχε συγκεντρώσει.

Έτσι, φτάνουμε στο σήμερα, τέσσερις γενιές μετά –πράγμα σπάνιο για επιχειρηματικές μονάδες– να μιλάμε ακόμα για την ποτοποιία Πολυκαλά. Οι ίδιες αυτές «μαγικές» συνταγές του παρελθόντος, χρησιμοποιούνται ως οδηγοί από τους συνεχιστές της ποτοποιίας, οι οποίοι βάζουν τις δίκες τους δημιουργικές πινελιές στα προϊόντα, και ο παραδοσιακός τρόπος παραγωγής διατηρείται αλλά διανθίζεται με σύγχρονες μεθόδους. Μέσα σε μία πανδαισία γεύσεων και αρωμάτων που θα βρεις στα ξεχωριστής αισθητικής μπουκαλάκια, ξεχωρίζουν τα βραβευμένα λικέρ Φουντούκι, Περγαμόντο, Καφέ και Πικρομάντολα. Τα βοτανικά λικέρ Πολυκαλά με φασκόμηλο, λεβάντα, δίκταμο και λουίζα δημιουργούν μία ιδιαίτερη γευστική εμπειρία που σε μεταφέρει κατευθείαν στην ελληνική γη από την οποία προέρχονται.

Λικέρ να τα πιείς στο… ψηλό ποτήρι

Τα λικέρ μπορούν να συνδυαστούν άψογα με άλλα ποτά ή να γίνουν μικρές προσθήκες που θα απογειώσουν τη γεύση τους.

Η ποτοποιία Πολυκαλά προτείνει:
1. Σε ένα ποτήρι ρίξτε τον πάγο
2. Προσθέστε το τζιν (2 μέρη)
3. Ρίξτε το λικέρ Δίκταμο
Πολυκαλά (1 μέρος)
4. Λίγο χυμό λεμονιού και τόνικ
5. Τρίψτε τζίντζερ
6. Απολαύστε!

ΠοτοποιÏα Πολυκαλά
www.polykalas.gr

Εκθεσιακός Χώρος & σημείο λιανικής πώλησης
Κλεισθένους 7, Πλατεία Κοτζιά, Αθήνα | Τ: 210 52 27 691
Ωράριο: ΔΕΥ-ΠΑΡ: 09.00-16.00
ΣΑΒΒΑΤΟ: 09.00-15.00
Fb: Ποτοποιία Πολυκαλά Polykala Distillery
Ig: @distillerypolykala

---

Εδώ θα βρεις τα πάντα

Περπάτα άφοβα στους δρόμους πέριξ της Αγοράς. Το πιο τραγικό που μπορεί να σου συμβεί είναι να φύγεις για το σπίτι γεμάτος καλούδια, γνώσεις, συγκινήσεις. Κλείσε για λίγο τα μάτια. Αφέσου στις μυρωδιές να σε κατευθύνουν. Άνοιξέ τα ξανά και κοίτα ψηλά, τα παλιά κτίρια. Παρατήρησε τα χιλιοπερπατημένα πεζοδρόμια. Ανακάλυψε τα μαγαζιά που λειτουργούν σαν οδοδείκτες. Μίλα, ψάξε, ρώτα. Και θυμήσου ότι οι δρόμοι είναι οι άνθρωποί τους.

Τα μαγαζάκια της Αθηνάς είναι αυτά που σε βάζουν γρήγορα στο κλίμα και δεν μπορείς να μη σταθείς να χαζέψεις, να μυρίσεις και να κάνεις το βήμα για να ανακαλύψεις νέες γευστικές εμπειρίες.

ΚΑΡΑΤΖΑΣ
Αθηνάς 57, Αθήνα
Τ: 210 32 11 536
Fb: Τυριά – Βούτυρα “ΚΑΡΑΤΖΑ”
www.greek-cheese.gr

Στην Αθηνάς, υπάρχει ο περίφημος Καρατζάς, που από το 1930 φέρνει τα πιο εκλεκτά και ιδιαίτερα τυριά από όλη την Ελλάδα. Σήμερα, η Νικόλ, 4ης γενιάς ιδιοκτήτρια, μπορεί να σε κατευθύνει για να επιλέξεις τα καλύτερα. Πάντα με ποιότητα και άριστη εξυπηρέτηση συνεχίζουν να εφοδιάζουν τα τραπέζια της πόλης με έναν μακρύ κατάλογο τυριών όπως μαστέλο Χίου, μανούρα γυλωμένη Σίφνου, λαδοτύρι Ζακύνθου, κρασοτύρι Άνδρου, κασέρια, καλαθάκια, γραβιέρες κι ένα σωρό ακόμη είδη τυριών που στους παλιούς φέρνουν μνήμες αυθεντικών γεύσεων στο στόμα και οι νέοι πρέπει να τα δοκιμάσουν για να καταλάβουν τη διαφορά. Το βούτυρο γάλακτος είναι το καμάρι του καταστήματος, αφού είναι ό,τι πιο αγνό υπάρχει και κόσμος καταφθάνει απ’ όλη την Ελλάδα για να δώσει στους κουραμπιέδες τη γεύση που τους χρειάζεται.

Περπατώντας την Ευριπίδου, έναν από τους πιο ιστορικούς εμπορικούς δρόμους της Αθήνας, θα βρεθείς αντιμέτωπος με γνώριμες και άγνωστες μυρωδιές, εικόνες, χρώματα και ανθρώπους που επιμένουν ακόμη, παρά τις δυσκολίες, στην απλότητα άλλων εποχών και στην ανάδειξη των παραδοσιακών προϊόντων.

Βορρια Μαρια Ξυροί καρποί
Ευριπίδου 22, Αθήνα
T: 210 32 12 564
Fb: Βορρια Μαρια

Από το 1979, το μαγαζί της Μαρίας Βορριά το οποίο παρέλαβε το 2009 από τον πατέρα της, ξεχειλίζει από ξηρούς καρπούς, στρουμπουλά σακιά με όσπρια, αλίπαστα (η καπνιστή ρέγγα και ο μπακαλιάρος σου «μιλάνε» μέσα από τη βιτρίνα), λουκούμια, ελιές (και ανάλατες, παρακαλώ!), δημητριακά, μεγάλη ποικιλία σε αποξηραμένα φρούτα (τα αποξηραμένα νεκταρίνια είναι σαν έργα τέχνης), λαχταριστές σταφίδες Κρήτης, βότανα και μπαχαρικά, τσάι του βουνού από τον Όλυμπο. Το μάτι μου έπεσε με νοσταλγία στις σακούλες με τις καραμέλες (αχ αυτές οι καραμέλες ούζου!) και στις παστίλιες ΜΕΖ που διατίθενται χύμα και σκέφτηκα πως στην Ευριπίδου 22 γίνεσαι ξανά παιδί. Ψάξε για τα αμύγδαλα από την Καβάλα, την καρυδόψυχα ελληνικής παραγωγής και την ξακουστή μαστίχα Χίου.

Πλάι στα παλαιότερα μαγαζιά, νέες προσπάθειες αναζωογονούν την Αγορά. Δίνουν τη δική τους σύγχρονη νότα και είναι ό,τι πρέπει για μία στάση για κάτι στο χέρι από τη βόλτα, το διάλειμμα από τη δουλειά, τη λιγούρα.

Η Βόλβη
Ευριπίδου 24-26, Αθήνα
Τ: 211 11 80 587
Fb: Η Βόλβη
Ig: @souvlakiavolvi

Γωνία Ευριπίδου με Βαρβάκειο, ένα τέτοιο μαγαζί είναι Η Βόλβη. Ένα παραδοσιακό σουβλατζίδικο που άνοιξαν μέσα στην καραντίνα ο Άρης και ο Τάσος το οποίο αποδεικνύει ότι η απλότητα σε συνδυασμό με την άριστη πρώτη ύλη μπορεί να κάνει θαύματα. Προσφέρει μόνο σουβλάκια χοιρινά και μοσχαρίσια σουτζουκάκια από μικρασιάτικη συνταγή, τα οποία ο Τάσος έφτιαχνε στο σουβλατζίδικο που είχε στην Καβάλα. Οι πίτες καταφθάνουν ολόφρεσκες κάθε μέρα από φούρνο, η σάλτσα πάπρικας είναι χειροποίητη, τα κρέατα αγοράζονται από την Αγορά και κόβονται από τους ανθρώπους της Βόλβης, το κάρβουνο από πουρνάρι έρχεται από καμίνι της βορείου Ελλάδας και είναι χωρίς χημικά. Μέσα στην πίτα μπαίνει ντομάτα και κρεμμύδι και μπορείς να προσθέσεις μουστάρδα και μπούκοβο για να το κάνεις πιο πικάντικο, ανάλογα τα κέφια.

Όσο συνεχίζεις στην Ευρυπίδου κάτω από την Αθηνάς, αρχίζουν όλα να παίρνουν άλλα χρώματα και να αναβλύζουν τις μυρωδιές των μπαχαρικών, των αλλαντικών, των τυριών, των βοτάνων. Κάθε μαγαζάκι από το οποίο περνάς, σου φέρνει στο μυαλό και κάτι διαφορετικό.

Μπαχαρικά Ανέστης
Ευριπίδου 57, Αθήνα
Τ: 210 32 15 472

Τα Μπαχαρικά Ανέστης βρίσκονται στο ίδιο σημείο από το 1989, όταν ο κύριος Ανέστης Νικολαΐδης, με τις μυρωδιές των μπαχαρικών βαθιά ριζωμένες μέσα του, όντας Κωνσταντινοπολίτης, αποφάσισε να ανοίξει ένα κατάστημα για να μας μυήσει με μεράκι σε χρώματα κι αρώματα. Εκεί θα βρεις ακόμη και σήμερα όλα τα κλασικά μπαχαρικά, αρωματικά φυτά και βότανα, αλλά και έναν μακρύ κατάλογο από εξεζητημένα προϊόντα, όπως πιπέρι σετσουάν και ισότ, μάκα, τόνγκα, ασαφετίδα και όλα τα όσπρια που χρησιμοποιούνται στην ινδική κουζίνα, αφού η επιχείρηση, ακολουθεί τις γαστρονομικές ανάγκες της σύγχρονης ελληνικής κοινωνίας.

Χαμηλά στην Ευριπίδου, στέκονται περήφανα δύο μαγαζιά, δύο γειτονάκια, που ομορφαίνουν το δρόμο και δημιουργούν μια κατάσταση εξόχως συντροφική και παρεΐστικη, βασιζόμενα στην απλότητα και στην ανθρωπιά.

Ο Σύντεκνος της καρδιάς σας
Ευριπίδου 88, Αθήνα
T: 210 32 10 232
Fb: Ο Σύντεκνος της καρδιάς σας
ig: @sinteknos_since1970

Το κατάστημα Σύντεκνος λειτουργεί από το 1970, όταν ο κοσμογυρισμένος κρητικός μάγειρας, Αντώνης Ζαχαριουδάκης, ξακουστός ως Σύντεκνος, αποφάσισε να φέρει την Κρήτη στην Αθήνα, ανοίγοντας το πρώτο μαγαζί με κρητικά παραδοσιακά προϊόντα. Πλέον, την παράδοση της οικογενειακής επιχείρησης συνεχίζει η κόρη του, Νικήτα, μία νέα γυναίκα με πολύ τσαγανό που οι μνήμες της είναι που την κάνουν με πείσμα να μη θέλει να κουνηθεί από την Ευριπίδου. Χωρίς φιοριτούρες, μας δίνει κάποιες από τις πιο γνήσιες και ποιοτικές κρητικές γεύσεις που θα μπορούσαμε να βρούμε στην Αθήνα. Τα νούμερο ένα προϊόντα είναι η βραβευμένη γραβιέρα μακράς ωρίμανσης και η ρακή. Αλλά και όλα τα υπόλοιπα είναι είτε δικής τους παραγωγής (τα μυζηθροπιτάκια και τα λυχναράκια τα φτιάχνει η μητέρα της Νικήτας) είτε διαλεγμένα ένα προς ένα από Κρητικούς παραγωγούς που κι αυτοί μετά από τόσα χρόνια συνεργασίας έχουν γίνει κάτι σαν οικογένεια. Παξιμάδια χειροποίητα, στάκα, ελαιόλαδο, απάκι, βότανα, τυριά, κρασί και μέλι για να φτιάξεις το πιο ζηλευτό κρητικό τραπέζι μέσα στην πρωτεύουσα!

Και αν υπάρχει ακόμη κάτι στις μέρες μας που είναι ανεκτίμητο, είναι αυτά τα μαγαζιά που περισσότερο μοιάζουν με καταφύγια μέσα στο χάος της πόλης και ρίγη συγκίνησης σε πιάνουν με το που κάτσεις στα τραπεζάκια τους.

Παραδοσιακό καφενείο Καστέλλο
Ευριπίδου 88 & Επικούρου, Αθήνα
Τ: 210 32 12 789
Fb: Καφενείο Καστελλο

Γωνία Ευριπίδου με Επικούρου, λοιπόν, έχει βρει τη θέση του από το 1982 το Παραδοσιακό Καφενείο Καστέλλο. Με καταγωγή από την Κάρπαθο, ο Γιώργος Καστελλοριζιός, το παρέλαβε από τον πατέρα του και συνεχίζει την καφενειακή παράδοση αφού είναι είναι από τα ελάχιστα εναπομείναντα καφενεία που επιμένουν στη γειτονιά, αλλά και στους καρπαθιακούς σκοπούς. Από την κουζίνα του βγάζει κατσικίσιο αρμυροτύρι, γιαλόχορτο (παραθαλάσσιο χόρτο από την Κάρπαθο), θράψαλο, κι αυτό από το νησί, τα ξακουστά κασιώτικα ντολμαδάκια με κιμά διά χειρός της μητέρας του, κουσουμά που είναι κι αυτό παξιμάδι Καρπάθου, λουκάνικα, κεφτεδάκια, πατατούλες τηγανιτές, ψαρικά απ’ ό,τι «ψαρεύει» κάθε μέρα απ’ τη Βαρβάκειο, και απάκι, γραβιέρα και ρακή από τη γειτόνισσά του τη Νικήτα. Είτε για καφεδάκι το πρωί είτε για κρασάκι, τσιπουράκι και μεζέ από το μεσημέρι και μετά, το μέρος αυτό θα σε ανταμείψει με τα καλύτερα!

---