Τον λένε Χάρη, είναι εκδότης και, φυσικά, περνά το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας του… διαβάζοντας. Μια συζήτηση μίας ώρας ακριβώς με βύθισε στον ενδιαφέροντα κόσμο μιας από τις πλέον ιστορικές εκδοτικές εταιρείες.

Σαράντα χρόνια Άρλεκιν

Η θρυλική καναδέζικη εταιρεία Harlequin ιδρύθηκε το 1949 κι έχει ως σήμερα πουλήσει πάνω από έξι δισεκατομμύρια «βιβλία για γυναίκες», ή αλλιώς ρομαντικά βιβλία τσέπης, ελαφρά βιβλία περιπτέρου που είναι φτηνά, αλλά ποιοτικά και διαβαστερά. Η δράση αυτής της εταιρείας υπήρξε μεγάλης εμβέλειας σε πολλές χώρες εκτός Καναδά. Πλέον, έχει εξαγοραστεί από την Harper Collins, αλλά εξακολουθεί να εκδίδει τα Άρλεκιν.

Η Χαρλένικ κλείνει φέτος 40 χρόνια στην Ελλάδα και δεν είναι πια καναδέζικη. Λόγω κρίσης, οι Καναδοί αποχώρησαν τα τελευταία χρόνια και είναι πλέον αποκλειστικά ελληνική. Οι εκδόσεις Bell (από το Best Seller) ήταν οι πρώτες που έφεραν στη χώρα μας το βιβλίο τσέπης ή αλλιώς… ΒίΠερ, βιβλίο περιπτέρου.

Τα Bell ήρθαν μετά τα άρλεκιν-πήγαιναν κι αυτά για βιβλία τσέπης και οικονομικά, αλλά αγκάλιασαν μεγάλους, γνωστούς συγγραφείς, τα έργα των οποίων μεταφραζόταν φτηνά, αλλά πολύ καλά, το χαρτί τους ήταν λιγότερο καλής ποιότητας κι έτσι ήταν προσιτά στο ευρύ κοινό. Τα περίφημα… μπελάκια, που έχουν, ευτυχώς, ακόμα φανατικούς αναγνώστες!

Κι όμως, κι αυτά τα χτύπησε η κρίση. Σκεφθείτε μόνο πόσα περίπτερα κλείνουν…

Η απάντησή μας ήταν και πάλι το καλό βιβλίο. Ανεβάσαμε τα στάνταρ ποιότητας στο χαρτί, στη βιβλιοδεσία. Μεγαλώσαμε λίγο το μέγεθός του. Και, πια, βρίσκεται και στα βιβλιοπωλεία ή αποκλειστικά εκεί. Πολύ πρόσφατα, εδώ κι έναν χρόνο περίπου,

Μετά από 35 χρόνια διαρκούς παρουσίας στα περίπτερα και τα βιβλιοπωλεία, τα βιβλία των Εκδόσεων BELL, Arlekin και Silk απέκτησαν το δικό τους σπίτι, το βιβλιοπωλείο BELL books στην Εμμανουήλ Μπενάκη 22. Θα πάμε μετά να στο δείξω… (σ.σ: είναι στ’ αλήθεια υπέροχος χώρος, μίνιμαλ και φιλόξενος!)

Γιατί εκδότης, Χάρη Νικολακάκη;

Οι μέτοχοι της Χαρλένικ είναι Έλληνες. Έχω αναλάβει τη διεύθυνση αυτής της επιχείρησης, εργαζόμενος καθημερινά. Ξεκίνησα από δημοσιογραφία κι επικοινωνία, ανέκαθεν, φυσικά, διάβαζα. Θεωρώ πως στον κόσμο των εκδόσεων μπήκα από τύχη σε μια κομβική στιγμή, μετά την κρίση και την αποχώρηση των Καναδών από την εταιρεία και με τις πωλήσεις να εμφανίζονται πεσμένες, παρά τα τρανταχτά ονόματα συγγραφέων του εξωτερικού που είχαμε. Μπήκα και ξεκίνησα να μαθαίνω. Πήγαινα σε εκθέσεις, στη Φρανκφούρτη, στο Λονδίνο και αλλού, για να δω πώς δουλεύει το όλο εκδοτικό θέμα… Κατάλαβα ότι έπρεπε να κάνω κάποιες αλλαγές. Είχα κάποιες ιδέες και ξεκινήσαμε να τις εφαρμόζουμε.

Ήταν ρίσκο, πώς δεν ήταν; Δεν είναι απλό να θες και να πρέπει να αλλάξεις προς το καλύτερο μια εταιρεία με ιστορία σαράντα χρόνων στην Ελλάδα.

Μια μεγάλη αλλαγή ήταν η συνεργασία μας με Έλληνες συγγραφείς. Επίσης, να αλλάξουμε το σχήμα των μικρών μπελ και να βελτιώσουμε την ποιότητά τους, για να τα βάλουμε και στα βιβλιοπωλεία. Δεν ήταν λίγοι αυτοί που υποτιμούσαν το ότι τα συγκεκριμένα βιβλία πωλούνταν –και συνεχίζουν, βέβαια- στα περίπτερα. Όσοι τα έχουν ανοίξει ξέρουν τι ονόματα και τι έργα έχουν την τύχη να διαβάζουν τόσο προσιτά και εύκολα. Για τους φανατικούς αναγνώστες ήταν κάτι σαν δώρο!

Κάποια bell μας είναι πλέον μόνο του βιβλιοπωλείου. Έχουμε πολύ ωραία βιβλία αστυνομικά, ψυχολογικά θρίλερ… Κάποια άλλα είναι και στα βιβλιοπωλεία και στα περίπτερα, όπως είναι και η σειρά μας Silk.

Τα άρλεκιν, που έχουν πιστές αναγνώστριες και αναγνώστες, συνεχίζουν να διανέμονται μόνο στα περίπτερα, αλλά μιας που γιορτάζουμε τα σαράντα χρόνια μας, κυκλοφορούμε για πρώτη φορά ένα άρλεκιν πιο μεγάλο σε μέγεθος και στα βιβλιοπωλεία.

Το άρλεκιν είναι από μόνο του ένα brand name. «Μ΄ ένα άρλεκιν ξεχνιέσαι…», έλεγε το παλιό μότο. Και ακόμα και αυτοί που ποτέ δεν έχουν διαβάσει, είναι εξοικειωμένοι με την ονομασία. Κάτι τους θυμίζει, από κάπου το ξέρουν.

Μα, το βιβλίο δεν έχει πεθάνει;

Το βιβλίο είναι φετίχ. Έχει αφή, μυρωδιά, όγκο. Διακοσμεί, απασχολεί τα χέρια, είναι σύντροφος. Οι πιστοί της ανάγνωσης το ξέρουν καλά. Επίσης, είναι φτηνό για όλα αυτά που κάνει. Ένα βιβλίο στα 9, 90 ας πούμε, μια συνηθισμένη δική μας τιμή, δεν είναι ακριβό. Δουλεύουν τόσοι άνθρωπο για να βγει. Ο συγγραφέας, ενδεχομένως ο μεταφραστής, οι άνθρωποι της γραφιστικής και γραμματικής επιμέλειας, της σελιδοποίησης, οι τυπογράφοι, εμείς που εκδίδουμε και πρέπει να έχουμε τα πάντα υπό έλεγχο.

Γι’ αυτό το e-book, τουλάχιστον στην Ελλάδα, έχει πολύ δρόμο ακόμα μπροστά του για να φτάσει να ανταγωνίζεται τα βιβλία, τα χάρτινα, τα απτά.

Δίπλα στο γραφείο μου βλέπεις αυτή τη στοίβα; Είναι φάκελοι που λαμβάνουμε με έργα πρωτοεμφανιζόμενων και όχι μόνο συγγραφέων που θέλουν να εκδοθούν σε εμάς. Κάποια αξίζουν πραγματικά. Ο κόσμος γράφει. Ίσως περισσότερο από ό, τι διαβάζει.

Το μεγαλύτερο μέρος του αναγνωστικού κοινού είναι γυναίκες… Αυτό είναι μια αλήθεια! Η Ελλάδα, γενικώς, δεν έχει τεράστια κουλτούρα στην ανάγνωση. Η Βρετανία σε αυτόν τον τομέα είναι πολύ μπροστά. Οι Βρετανοί διαβάζουν όπου σταθούν κι όπου βρεθούν. Εμάς εδώ μας φαίνεται βουνό να διαβάσουμε ένα βιβλίο! Και τι κάνουμε; Ανοίγουμε τηλεόραση και χαζολογάμε στο κινητό. Αυτές τις ώρες, θα μπορούσαμε να είχαμε διαβάσει μερικές πολύ ευχάριστες σελίδες κάποιου βιβλίου, σωστά; Γιατί, αν διαβάσεις ένα καλό βιβλίο, κολλάς. Και ξεκινάς να ταξιδεύεις, αντί να «χαζεύεις».

Η δουλειά μου, πάντως, είναι πολύ ενδιαφέρουσα. Κάθε εκδότη, πιστεύω. Περνάς από το ένα βιβλίο στο άλλο… Δελτία τύπου, επιλογή εξωφύλλων, ταξίδια, παρουσιάσεις, οι λέσχες ανάγνωσης. Κάθε βιβλίο μας είναι ένα παιδί μας και το καμαρώνουμε.

Μηνύματα ενδιαφέροντος και αγάπης που λαμβάνουμε εμείς, αλλά και οι συγγραφείς μας, μας κάνουν να αισθανόμαστε ευτυχείς. Είμαστε κι εμείς επιχείρηση. Πρέπει να πουλάμε! Είναι εύκολο να μπεις μέσα και ένα εξαιρετικό challenge το να κερδίσεις, εν τέλει. Είναι ένα συνεχής αγώνας. Ένας απολαυστικός αγώνας.