Η (σκηνική, κατ’ αρχήν) ελευθεριότητα είναι χαρακτηριστικό γνώρισμα εποχών ακμής (οικονομικής, υλικής) αλλά και μεταβατικών εποχών (ύφεσης). Το καρναβαλικό στοιχείο είναι εκτονωτικό των κοινωνικών εντάσεων, γι’ αυτό και οι εκάστοτε αρχές ή εξουσίες προέτασσαν το γνωστό «άρτον και θεάματα», είτε επρόκειτο για την ρωμαϊκή αρένα είτε για τον βυζαντινό ιππόδρομο. Η συνταγή είναι πάντα ίδια: (ημί-)γυμνο, εκτονωτικότητα, φωνακλάδικη χασμωδία, οπτική δυσαρμονία και αποδόμηση των πάντων προκειμένου να αναδομηθούν αποκρυσταλλωνόμενα αμέσως μετά.

Δεν ελευθεριάζει όμως και δεν αυθαιρετεί ο Μένανδρος, κύριος εκπρόσωπος τής Νέας Κωμωδίας, που επηρέασε μέσω της λατινικής κωμωδίας (Πλαύτος Τερέντιος), τον Γκολντόνι, τον Μολιέρο και όλη τη σύγχρονη δραματουργία αλλά και σεναριογραφία των soap-operas.

Τα έργα του με τα χαμένα παιδιά και τις παρ’ ολίγον αιμομιξίες έχουν τόσα μελοδραματικά στοιχεία που δεν επιδέχονται μειξο-αριστοφανικών επιθεωρησιακών διασκευών. Μπορεί να προσιδιάζουν στο μιούζικαλ (θεατρικό, κινηματογραφικό αλλά και τηλεοπτικό) σε καμία όμως περίπτωση δεν διακατέχονται από διονυσιακή εκδηλωτικότητα.

Αντιθέτως, είναι ιδιαίτερα συμμαζευμένα και σχεδόν μικρο-μεσο-αστικά πολιτιστικά κατασκευάσματα σχεδόν ηθολογικού τύπου, προς γνώσιν και συμμόρφωσιν.

Η Νέμεσις επικρατεί κι επιβάλλει την αποκατάστασιν τής κοινωνικής τάξεως ακόμα και στον απόηχο πανάρχαιων γονιμολατρικών δρωμένων, όπου στον απόηχο τής μέθης επιτρέπονται – ενδεχομένως, μέχρις αποκαταστάσεώς τους – κάποιες «αταξίες» και παρεκτροπές, που μόνον το κακό μπορούν να επιφέρουν στους «υβριστές».

Στην παράσταση που παρακολουθήσαμε στο πάντα ατμοσφαιρικό αρχαίο θεατράκι της Παλαιάς Επιδαύρου κάτω από τον κατάφωτο Γαλαξία και τα jet των τζιτζικιών που διαμαρτύρονται για την παραβίαση τού ζωτικού τους χώρου, το μεταμοντέρνο αναμείχθηκε με τον χαοτικό ερασιτεχνισμό, χωρίς την απαραίτητη συνθήκη τού όποιου συντονισμένου αυτοσχεδιασμού θα δικαιολογούσε ενδεχομένως αυτό το σκηνικό χάος, που παρέπεμπε σε στυλιζαρισμένη κακογουστιά, όπως φαίνεται ακόμα και στις προσεκτικά επιλεγμένες «επίσημες» φωτογραφίες που συνοδεύουν το Δελτίο Τύπου.

Πολύ κακό για το τίποτα. Μήπως κάποιοι θεώρησαν τον υπέροχο αυτό χώρο «χωματερή» του ευκλεέστερου ελληνιστικού αργολικού θεάτρου. Λέω εγώ τώρα…

«Απορία ψάλτου βηξ».

Με κάτι τέτοια νοσταλγώ ερασιτεχνικές παραστάσεις σε γειτονιές. Εκεί τουλάχιστον υπάρχει και ιχνηλατείται αληθινό μπρίο, μεράκι κι ενίοτε ενισχυμένη τεχνογνωσία. Η εμπειρία είναι ιδιαίτερα σημαντική σε αυτή την πανάρχαια τέχνη και πολλές φορές δεν συμβαδίζει με τον κακώς εννοούμενο επαγγελματισμό τού main stream θεατρικού μας έλους.

Κρίμα. Γιατί αυτό το θέατρο ενδείκνυται για παντοειδείς γόνιμους πειραματισμούς.

Γενική, διάχυτη απογοήτευση.

Οι οικογένειες των συντελεστών πανταχού παρούσες στον ενισχυτικό, υπερπροστατευτικό τους χειροκροτητικό ρόλο. Παθολογίες. Νεοελληνικές κι ευρύτερες. Μεσογειακές υπερβολές. Που γέννησαν – ενδεχομένως – και θαύματα. Κάθε κανόνας έχει τις εξαιρέσεις του. Το αυθεντικό υπερέχει πάντα.

Μεθ’ απορίας,

Δρ Κωνσταντίνος Μπούρας
https://konstantinosbouras.gr

info από το Δελτίο Τύπου:

Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου 2022

ΜΙΚΡΟ ΘΕΑΤΡΟ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΠΙΔΑΥΡΟΥ
ΠΡΕΜΙΕΡΑ

Βασίλης Μαυρογεωργίου
Επιτρέποντες
του Μενάνδρου
22 & 23 Ιουλίου
Ώρα: 21.30

Μια παράσταση για τα έργα της τύχης και των ανθρώπων

Ένα απόλυτα επίκαιρο έργο που γράφτηκε δυόμισι χιλιάδες χρόνια πριν θα παρουσιάσει ο σκηνοθέτης Βασίλης Μαυρογεωργίου στις 22 και 23 Ιουλίου στο Μικρό Θέατρο Αρχαίας Επιδαύρου, μαζί με ένα καστ εξαίρετων ηθοποιών –Δάφνη Δαυίδ, Άννα Καλαϊτζίδου, Γιώργος Πυρπασόπουλος, Μάριος Σαραντίδης, Λυδία Τζανουδάκη, Ιώβη Φραγκάτου. Οι Επιτρέποντες είναι μία από τις σημαντικότερες κωμωδίες του Μενάνδρου. Και ο Μένανδρος, ένας από τους σπουδαιότερους εκπρόσωπους της Νέας Κωμωδίας, με πηγαίο χιούμορ, θέματα ακόμα επίκαιρα και χαρακτήρες που μοιάζουν σύγχρονοι.

Στην γιορτή της Αρτέμιδος, μέσα στο χορό και το μεθύσι, διαπράττεται ένας βιασμός που έχει σαν αποτέλεσμα τη γέννηση ενός μωρού. Σύμφωνα με τη συνήθεια της εποχής, το μωρό αυτό αφήνεται στην τύχη του, στο δάσος, μαζί με ένα δαχτυλίδι, σύμβολο και αποδεικτικό της καταγωγής του.

Η υπόθεση λαμβάνει χώρα σε μια εποχή όπου η έννοια της συναίνεσης είναι αμφισβητήσιμη και η επιβολή του άντρα θεωρείται θεμιτή. Η ηρωίδα της ιστορίας, ωστόσο, αναζητά ισότητα, ανεξαρτησία και κοινωνική απελευθέρωση, ακριβώς όπως οι γυναίκες του σήμερα.

Τα πάντα, όμως, τείνουν να γίνονται κρυφά και μυστικά, δημιουργώντας αστείες παρεξηγήσεις και μπερδέματα που μοιάζουν κωμικά ή τραγικά, ανάλογα με την οπτική. Μέσα από τα παιχνίδια της τύχης, της κοινωνίας και των θεών, οι δυο ήρωες παντρεύονται και… τέλος καλό, όλα καλά. Ή μήπως όχι;
Πράγματι, καθώς προχωράει η υπόθεση κάποιοι πετυχαίνουν το σκοπό τους για οικογενειακή γαλήνη, κοινωνική αναγνώριση, πλούτο ή απελευθέρωση. Και κάποιοι μένουν ακριβώς εκεί που ήταν στην αρχή…
Όπως σημειώνει ο σκηνοθέτης: «Αυτό το τέλος, που προσπαθεί να καθαγιάσει ό,τι έχει προηγηθεί, φωτίζει με αμφίσημο τρόπο τα πρόσωπα και τις πράξεις τους και αποτελεί το κεντρικό ζήτημα της παράστασης. Μια μουσική κωμωδία που ανοίγει, με όχημα το χιούμορ, έναν χώρο συζήτησης για τον έρωτα και τις σχέσεις των δύο φύλων στην εποχή μας. Μέσα από αυτό το παιχνίδι των συμπτώσεων, αναδεικνύονται και καυτηριάζονται ζητήματα σχετικά με τις σχέσεις των φύλων, τη θέση της γυναίκας, τις ταξικές διαφορές. Θέματα αιώνια και πανανθρώπινα, όπως η ελευθερία και η εξουσία. Και η τύχη, που έχει καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη της ζωής! Ή μήπως είναι οι άνθρωποι που “δημιουργούν” την τύχη τους»;

Η σκηνοθεσία του Βασίλη Μαυρογεωργίου και η πρωτότυπη μουσική σύνθεση του Νίκου Κυπουργού ζωντανεύουν έναν κόσμο που υπήρξε κάποτε και μοιάζει εντυπωσιακά κι επικίνδυνα με τον δικό μας. Οι χαρακτήρες που επινόησε ο Μένανδρος μάς προσεγγίζουν με χιούμορ κι ευστροφία, χορό και τραγούδι. Έτσι ξετυλίγεται το κουβάρι της ιστορίας και ο καθένας ακολουθεί το νήμα της κυνηγώντας την δική του τύχη.

Με ελληνικούς και αγγλικούς υπέρτιτλους.

*
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ:
Απόδοση – Διασκευή – Σκηνοθεσία Βασίλης Μαυρογεωργίου
Παίζουν (αλφαβητικά) Δάφνη Δαυίδ, Άννα Καλαϊτζίδου, Γιώργος Πυρπασόπουλος, Μάριος Σαραντίδης, Λυδία Τζανουδάκη, Ιώβη Φραγκάτου

Συμμετέχουν (αλφαβητικά) Χρήστος Δαλκυριάδης, Διαλεκτή Πουρσανίδου

Μουσικοί (αλφαβητικά) Άρτεμις Βαβάτσικα, Νίκος Γκούμας, Γιώργος Φουντούκος
Σκηνικά Θάλεια Μέλισσα
Κοστούμια Βασιλική Σύρμα
Φωτισμοί Αλέκος Αναστασίου
Μουσική Νίκος Κυπουργός
Μουσική διδασκαλία Γιώργος Φουντούκος
Στίχοι Τζούλια Διαμαντοπούλου
Κίνηση Πάρης Μαντόπουλος
Ηχολήπτης Κώστας Μπώκος
Απόδοση στα αγγλικά Θέμελης Γλυνάτσης
Βοηθοί Σκηνοθέτη Καλή Βοϊκλή, Διαλεχτή Πουρσανίδου
Βοηθός σκηνογράφου Έλλη Παπαδάκη
Βοηθοί ενδυματολόγου Έλλη Παπαδάκη, Κωνσταντίνα Δακτυλίδη
Βοηθός παραγωγής Νίκος Χαραλαμπίδης
Φωτογραφίες Πάτροκλος Σκαφίδας
Εκτέλεση παραγωγής POLYPLANITY Productions/ Γιολάντα Μαρκοπούλου & Βίκυ Στρατάκη
*

Πληροφορίες εισιτηρίων: http://aefestival.gr/plirofories-eisitirion/
​
ΚΑΝΟΝΙΚΟ 20€ • ΦΟΙΤΗΤΙΚΟ/ 65+/ ΚΑΛΛ. ΣΩΜΑΤΕΙΩΝ 16€ • ΑΝΕΡΓΩΝ/ ΣΠΟΥΔΑΣΤΙΚΟ ΚΑΛΛ. ΣΧΟΛΩΝ 5€

Αγορά εισιτηρίων: aefestival.gr, viva.gr & public.gr