Ο Γιάννης Λασπιάς, παρά το νεαρό της ηλικίας του, έχει ήδη πολλές επιτυχίες στο ενεργητικό του. Ηθοποιός, συγγραφέας και σκηνοθέτης, σε όποιον από τους τρεις ρόλους κι αν τον πετύχεις σίγουρα θα έχεις κάτι θετικό να πεις.
Μετά το επιτυχημένο “Camille Claudel Mudness”, ένα κείμενο που άγγιξε μεγάλη μερίδα του κοινού, ασχολείται για άλλη μια χρονιά με τη γυναίκα και τα δικαιώματά της, αυτή τη φορά στο Θέατρο 104, με τη διασκευή του διάσημου δοκιμίου της Βιρτζίνια Γουλφ “Το δικό της δωμάτιο”. Συνειδητοποιημένος, με χιούμορ και αισιοδοξία για το μέλλον, η αγάπη για το θέατρο φαίνεται στα μάτια του σε κάθε λέξη. Μιλήσαμε μαζί του τόσο για την ίδια την παράσταση, όσο και για την κατάσταση που βιώνουν τα θέατρα αυτήν την περίοδο με την πανδημία.
Γιατί αποφασίσατε να ασχοληθείτε με το δοκίμιο της Virginia Woolf;
Γιατί είναι ένα μοναδικής αξίας δοκίμιο, κλασικό και αναλλοίωτο στο χρόνο. Με την μοναδική και συλλογική της γραφή, η Γουλφ σε προσκαλεί σ’ ένα ταξίδι στην γυναικεία ιστορία, μια ιστορία που για αιώνες δημιουργήθηκε και γράφτηκε από άντρες.
Φλεγματική, σαρκαστική, με την ιδιοφυΐα του λόγου και της πένας της παρουσιάζει μαγευτικά την πορεία, όχι μόνο της γυναίκας πεζογράφου, αλλά και κάθε γυναίκας στην Ευρώπη ως και την εποχή της. Για να το πετύχει, ξεκινάει αντίστροφα από το συμπέρασμα πως αν μια γυναίκα θέλει να γράψει πεζογραφία, αν θέλει να δημιουργήσει και να εκφραστεί, πρέπει να έχει τα δικά της χρήματα και το δικό της δωμάτιο.
Πόσο δύσκολη ήταν η μεταφορά ενός δοκιμίου σε θεατρική διασκευή;
Πιο δύσκολη από κάθε άλλη διασκευή που έχω κάνει, γιατί διάλεξα ένα περίεργο δρόμο, προσπαθώντας να παντρέψω φόρμα και κίνηση με ένα μεστό λόγο, που είναι προορισμένος κυρίως για αναλόγιο. Τελικά, νομίζω, κατάφερα να κρατήσω ισορροπίες, να ακουστεί ο λόγος, να δημιουργηθούν δυνατές εικόνες και να χρησιμοποιήσω το ίδιο το βιρτζινικό χιούμορ για να μιλήσω για σκληρές αλήθειες, που θα μπορούσαν να γίνουν και μελοδραματικές. Από τη φύση του, το ίδιο το δοκίμιο δεν έχει κάποια πλοκή ή κάποια ιστορία με αρχή, μέση και τέλος. Έπρεπε να επιλέξω από τα δεκάδες θέματα που ανοίγει η Γουλφ για το γυναικείο ζήτημα, να κρατήσω τα πιο σημαντικά για μένα και να τα φέρω με κάποιο τρόπο και στη σύγχρονη εποχή.
Με την πολύτιμη βοήθεια της χορογράφου και κινησιολόγου Βρισηίδας Σολωμού και του μουσικού και συνθέτη Γιώργου Κατσάνου, με ατελείωτες ώρες σκέψης, γραφής και προβών, νομίζω πως καταφέραμε ένα τίμιο και όμορφο αποτέλεσμα. Σημαντική και η βοήθεια των μόνιμων συνεργατών και φίλων χρόνια τώρα, της σκηνογράφου Αρετής Μουστάκα, της ενδυματολόγου Βασιλική Σύρμα και του φωτιστή Βαγγέλη Μούντριχα.
Τίποτα όμως δε θα υπήρχε χωρίς την Πηνελόπη, την Φωτεινή, την Άντα και την Μαρλέν, τα κορίτσια μου, που έφεραν τις προσωπικότητές τους ως γυναίκες και ως καλλιτέχνες στην σκηνή. Γυναικεία δύναμη λοιπόν στην πράξη!
Στη δική σας θεατρική διασκευή, ερχόμαστε αρκετά στο σήμερα, διερωτώμενοι πόσο έχει αλλάξει η θέση της γυναίκας. Εσείς τι πιστεύετε; Έχει αλλάξει;
Σίγουρα η θέση της γυναίκας έχει αλλάξει από την εποχή της Γουλφ, χάρη στους αγώνες των γυναικών εκείνων που πίστεψαν στα δικαιώματά και στη δύναμή τους. Τουλάχιστον στην Ευρώπη. Ωστόσο οι γυναίκες εξακολουθούν να βάλλονται από κοινωνικές, πολιτικές και οικονομικές ανισότητες. Τα δικαιώματα, όσο δύσκολα κερδίζονται, τόσο εύκολα μπορούν και να χαθούν… Η βία, λεκτική ή σωματική, ο σεξισμός, η πίεση στην εργαζόμενη μητέρα, η ακραία φτώχεια, καλά κρατούν και στην σημερινή εποχή. Ο τρόπος με τον οποίο μια κοινωνία συμπεριφέρεται στο γυναικείο μισό του πληθυσμού της είναι σημαντική ένδειξη για το πώς θα συμπεριφερθεί και στους άλλους. Το γυναικείο ζήτημα ενώνει όλες τις γυναίκες σε όλες τις γωνιές του πλανήτη. Από το Women’s Strike μέχρι το #metoo και από τις μεγάλες κινητοποιήσεις του πρωτοπόρου φεμινιστικού κινήματος στη Λατινική Αμερική και την Ισπανία, μέχρι τους αγώνες των γυναικών σε Ιρλανδία, Πολωνία, αλλά και Ελλάδα.
Γιατί ακολουθήσατε τη λογική της performance; Ποιο είναι δικό σας σύστημα προβών;
Ακριβώς επειδή δεν υπάρχει συγκεκριμένη ιστορία με αρχή, μέση, τέλος και πλοκή, η λογική της performance ήταν αυτή που “κούμπωνε” καλύτερα. Το δικό μου σύστημα προβών είναι το γνωστό “τραπέζι”, όπου διαβάζουμε το κείμενο και φέρνουμε στην πρόβα ό,τι υλικό θεωρούμε χρήσιμο, η ανάλυση, η γνωριμία με τους ηθοποιούς, οι αυτοσχεδιασμοί και από εκεί και πέρα, το ένστικτό μου και η φαντασία μου. Αναλόγως το έργο που διαλέγω, το θίασο και τους συνεργάτες ακολουθώ άλλο δρόμο κάθε φορά, γιατί βαριέμαι να κάνω τα ίδια και δεν πιστεύω πως υπάρχει μόνο μία μέθοδος.
Μου αρέσει να πειραματίζομαι, να παντρεύω διαφορετικά είδη και διαφορετικές μορφές και φόρμες τέχνης. Πολλές φορές, αφήνω παραπάνω ελευθερία, σε γνώμες και απόψεις, αλλά ξέρεις, δεν είμαι άνθρωπος που πιστεύω πως αυτό που λέω εγώ είναι και η μόνη αλήθεια του κόσμου όλου. Το πιο σημαντικό είναι να εκφράσω τα μηνύματα του έργου όπως τα βίωσα εγώ, να επικοινωνήσω αυτό που έχω να πω και να αγγίξω κάποιες ψυχές.
Ποιες είναι οι δικές σας αγαπημένες σας γυναίκες συγγραφείς;
Είναι πάρα πολλές, νομίζω τις απαριθμώ όλες στο τέλος του έργου!
Είστε ηθοποιός, συγγραφέας και σκηνοθέτης, έχοντας στο ενεργητικό σας πολλές επιτυχίες. Ποιον από τους τρεις ρόλους προτιμάτε;
Το ρόλο του ηθοποιού, ειδικά όταν δεν έχω πολλές έγνοιες, όπως την κόλαση που έχει να αντιμετωπίσει ένας σκηνοθέτης, ειδικά όταν κάνει και την παραγωγή ή πρέπει να αυτοσχεδιάσει με μια μικρή παραγωγή. Πραγματικά η υποκριτική για μένα είναι πιο “εύκολη” συγκριτικά με την σκηνοθεσία, ακριβώς επειδή έχω να κάνω ένα πράγμα. Υπακούω στο όραμα του σκηνοθέτη και τέλος. Μου αρέσει το τραπέζι, η έρευνα και η μελέτη γύρω από το ρόλο, αλλά γενικά είμαι της δράσης. Μου λένε χόρεψε και χορεύω…
Δεν έχω καμιά ανάγκη να έχω άποψη για όλα και για όλους, γιατί η δουλειά μου στη δεδομένη φάση είναι αυτή του ηθοποιού… Ξέρεις είναι επικίνδυνο να είσαι σε μια δουλειά και να έχεις το απωθημένο του σκηνοθέτη, ενώ η ιδιότητά σου είναι άλλη. Αν θες να γίνεις σκηνοθέτης, γίνε και μην ταλαιπωρείς τους άλλους…
Η συγγραφή πάλι είναι άλλο παιχνίδι, πολύ προσωπικό και σκληρό. Γενικότερα τρομάζω λίγο, γιατί μετά από λίγο καιρό βλέπω έντονα την δική μου ψυχοσύνθεση στο τελικό αποτέλεσμα της παράστασης, τόσο στο κείμενο, όσο και στην σκηνοθεσία.
Ποιο είναι το πιο όμορφο ή παράξενο σχόλιο που έχετε ακούσει από θεατή είτε για υποκριτική είτε για σκηνοθεσία σας;
Σε μια παράσταση, όταν έπαιζα τρεις διαφορετικούς ρόλους, με ρώτησαν που είναι οι άλλοι ηθοποιοί που ερμήνευαν τους άλλους δύο! Για τη σκηνοθεσία, δεν θυμάμαι κάτι συγκεκριμένο. Όταν βλέπω το κοινό απορροφημένο, να γελά ή να συγκινείται, αυτό μου φτάνει.
Καλά, δε σημαίνουν, όμως, τίποτα όλα αυτά. Καθένας έχει δικαίωμα να μην του αρέσεις εσύ, το έργο, η σκηνοθεσία ή να βαρεθεί, απλώς εμείς οι καλλιτέχνες χαιρόμαστε όταν τα ακούμε.
Πόσο σας επηρέασε η κατάσταση με τον κορωνοϊό; Κατά την άποψή σας, πόσο επηρεάζει τις τέχνες γενικά;
Ε, με 30% πληρότητα, μάσκες, φοβία, μέτρα κτλ, εννοείται πως επηρεάζονται οι τέχνες. Παλιά έπαιζες και με 40 πυρετό. Τώρα, βήχεις και κλείνουν σπίτια και θέατρα. Οι καλλιτέχνες, δυστυχώς, είναι από τους πρώτους που πλήττονται και απαξιώνονται σε καιρούς ύφεσης, πολέμου και πανδημιών.
Εσείς πώς βιώσατε την περίοδο του εγκλεισμού;
Καλά, δεν ήμουν και στη φυλακή…οπότε υπάρχουν και χειρότερα. Στην αρχή, ήμουν σε άρνηση πως θα αλλάξει η ζωή. Θυμάμαι χαρακτηριστικά όταν ξεκίνησε όλο αυτό, μου είχε πει προφητικά ο καλύτερός μου φίλος πώς τίποτε δε θα είναι το ίδιο πλέον στις ζωές μας και εγώ έλεγα πως θα έχει περάσει σε λίγους μήνες… Αν μου έλεγε κάποιος ότι η εικόνα με τις μάσκες που είχα δει στο Τόκυο και στη Σεούλ δύο χρόνια πριν, θα ερχόταν και στη χώρα μας, θα γέλαγα.
Είναι αστείο πάντως αν σκεφτείς πως μπήκαμε σε καραντίνα με λιγότερα κρούσματα και θανάτους απ΄ό,τι σήμερα και είχαμε μεγαλύτερη αίσθηση φόβου απ’ότι τώρα. Ήταν περίεργη συνθήκη και όχι εύκολη. Το χειρότερο απ’όλα ήταν όλα εκείνα τα τσιτάτα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όλες εκείνες οι συμβουλές μαζικής ψυχολογίας ή οι φράσεις του στυλ «περνάμε υπέροχα στην καραντίνα επειδή τα ΄χουμε καλά με τον εαυτό μας…».
Ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια;
Ο προγραμματισμός πλέον λόγω της πανδημίας είναι δύσκολος. Βιώνουμε πρωτόγνωρες καταστάσεις. Αν είμαστε καλά το 2021, προγραμματίζω την διασκευή και την σκηνοθεσία του “Φρανκενστάιν” της Μαίρη Σέλεϊ. Επίσης, συζητάμε τη συμμετοχή μου ως ηθοποιός σε μια θεατρική δουλειά με αξιόλογους συναδέλφους και δυνατό κείμενο.
Θα ασχοληθείτε με άλλη μία γυναίκα συγγραφέα λοιπόν! Γιατί να έρθει κάποιος να δει αυτήν την παράσταση;
Αυτό θα μας το πείτε εσείς όταν τη δείτε…
Πείτε μας μια φράση του έργου που μπορεί να χωρέσει το συναίσθημά σας και αυτό που θέλετε να επικοινωνήσετε.
“Όταν κάποιος διαβάζει για μια μάγισσα που δεμένη στην καρέκλα την κατέβαζαν στο νερό ή την έκαιγαν ζωντανή, για μια γυναίκα κυριευμένη από τα δαιμόνια, για μια σοφή γυναίκα που πουλούσε βότανα, ή ακόμα και για έναν αξιόλογο άνδρα που κάποια θα είχε μητέρα, ίσως να είμαστε στα ίχνη μιας χαμένης πεζογράφου, μιας καταπιεσμένης ποιήτριας, μιας βουβής και άδοξης γυναίκας…”
Πληροφορίες Παράστασης:
Σκηνοθεσία-Διασκευή : Γιάννης Λασπιάς
Χορογραφίες/Επιμέλεια Κίνησης : Βρισηίδα Σολωμού
Μουσική Σύνθεση/ Ηχητικό Περιβάλλον : Γιώργος Κατσάνος
Σκηνικό Περιβάλλον : Αρετή Μουστάκα
Σχεδιασμός Κοστουμιών : Βασιλική Σύρμα
Σχεδιασμός Φωτισμού : Βαγγέλης Μούντριχας
Φωτογράφιση : Μέλια Πουλούδη
Αφίσα: Μυρτώ Στέλιου
Trailer : Νικήτας Χάσκας
Επεξεργασία ηχογραφήσεων/ήχων παράστασης: DACOS STUDIO
Παίζουν οι: Πηνελόπη Μαρκοπούλου, Φωτεινή Παπαχριστοπούλου, Μαρλέν Σαΐτη, Άντα Κουγιά
Φωνή εκφωνητή : Διαμαντής Καραναστάσης
Ημέρες και Ώρες Παραστάσεων:
Πέμπτη 21.15 Παρασκευή 19.00, Σάββατο 19.00, Κυριακή 21.15
Διάρκεια παράστασης : 60 λεπτά
Τιμές εισιτηρίων : Κανονικό: 12 ευρώ / Φοιτητικό – Θεατών άνω των 65 – Ανέργων -Ατόμων με ειδικές ανάγκες: 10 ευρώ
Οι κρατήσεις σύμφωνα με τα νέα μέτρα γίνονται μόνο ηλεκτρονικά
Περισσότερες πληροφορίες θα βρείτε εδώ