Ποτέ άλλοτε ένα τεχνολογικό επίτευγμα δεν είχε διατεθεί τόσο γρήγορα για μαζική χρήση. Έως τώρα, στα θαύματα της υψηλής τεχνολογίας είχαν πρόσβαση στρατιωτικές και κρατικές υπηρεσίες ισχυρών χωρών καθώς και υπερσύγχρονα επιστημονικά και ερευνητικά κέντρα. Ποτέ άλλοτε ένα –αρκετά αφηρημένο– τεχνολογικό προϊόν δεν είχε διαφημιστεί σε τόσο μεγάλη κλίμακα ως καταναλωτικό προϊόν ευρείας χρήσης.
Ακριβώς αυτό συμβαίνει σήμερα με την Τεχνητή Νοημοσύνη, η οποία δικαίως έχει ενθουσιάσει τους επιστήμονες της πληροφορικής, και όχι μόνο. Ωστόσο, η παγκόσμια διαφημιστική εκστρατεία προβολής της δεν έχει προηγούμενο.
Τι θα γινόταν όμως, αν με φόντο το φρενήρη μαζικό ενθουσιασμό για το «δώρο» αυτό προς την ανθρωπότητα προσπαθούσαμε, έστω για μια στιγμή, να σκεφτούμε αυστηρά ορθολογικά;
Ας πάρουμε το παράδειγμα της εφαρμογής ChatGPT που διατέθηκε δωρεάν στο ευρύ κοινό το Νοέμβριο του 2022. Εκτός από τους φοιτητές και τους συντάκτες κειμένων, που είχαν τους δικούς τους λόγους να χαίρονται, αναρωτιέται κανείς από πού πηγάζει ο υπερενθουσιασμός των απλών χρηστών. Πέρα από το θαυμασμό για την τεχνολογική πρόοδο του ανθρώπινου γένους και την υπερηφάνεια που νιώθει κανείς ως μέλος αυτής της ανθρωπότητας, πέρα από την ψυχαγωγική ευχαρίστηση που ενδεχομένως βιώνει ο χρήστης κατά τη συνομιλία του με ένα chatbot που μιμείται −όσο μπορεί− την ανθρώπινη συνομιλία, είναι απορίας άξιο από πού προκύπτει όλη αυτή η μαζική ευφορία.
Την ημέρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, αρχές Απριλίου 2024, μαίνεται καταστροφική πυρκαγιά για 4η συνεχή ημέρα στα Πιέρια όρη και τα παρθένα δάση τους σε υψόμετρο έως και 2.000 μέτρων. Ένας εποχικός πυροσβέστης, που αν και εκτός υπηρεσίας, άνεργος λόγω περιόδου, έσπευσε να βοηθήσει στη μάχη, νοσηλεύεται σοβαρά τραυματισμένος.
Οι Ρουμάνοι δασοπυροσβέστες που βρέθηκαν στις πυρκαγιές στην Ελλάδα τα προηγούμενα καλοκαίρια κατέδειξαν με την οργάνωση, τον εξοπλισμό και την εκπαίδευσή τους, το τεράστιο κενό σε μια μεσογειακή χώρα που καταστρέφεται συστηματικά κάθε χρόνο από πυρκαγιές και εμπρησμούς. Σε μια χώρα όπου οι εγχώριοι πυροσβέστες ξεπερνούν τα ανθρώπινα όρια, εκπαιδεύονται κυρίως από την εμπειρία των αρχαιότερων και χρησιμοποιούν επικίνδυνα γερασμένο και ασυντήρητο εξοπλισμό και πρωτόγονα μέσα.
Γιατί άραγε είμαστε τόσο ευχαριστημένοι και ικανοποιημένοι για την παροχή μιας δωρεάν εφαρμογής συνομιλίας και θαμπωνόμαστε τόσο ώστε να μην απαιτούμε, για παράδειγμα, εκσυγχρονισμό και στελέχωση για μια ισχυρή υπηρεσία δασοπυρόσβεσης και, επιπλέον, λύσεις για την ακρίβεια, τον πληθωρισμό, την πρόνοια, την υγεία και την εκπαίδευση; Λύσεις μικρού ή μεγάλου κόστους, με τα χρήματα των βαριά φορολογούμενων Ελλήνων πολιτών, με απώτερο σκοπό μια λιγότερο δύσκολη καθημερινότητα;
Άραγε, σε ένα υποθετικό γκάλοπ ή δημοψήφισμα, τι θα επέλεγαν οι πολίτες αν έπρεπε να επιλέξουν ανάμεσα στο ChatGPT, στις «έξυπνες συσκευές» και στα γκάτζετ σε αντιπαραβολή με ένα αυθεντικά κοινωνικό αγαθό;
