Με αφορμή τα νέα δεδομένα που έχουν προκύψει από την εμφάνιση του Κορωνοϊού και την εξέλιξη του σε πανδημία, ζητήσαμε από ορισμένους επιστήμονες την πολύτιμη συμβουλή τους. Η Ελένη Ηλ. Πάσχου, Γενικός/ Οικογενειακός Ιατρός, Επιμελήτρια Β’ Ε.Σ.Υ. , δέχτηκε να μας ενημερώσει, απαντώντας σε ερωτήματα που οι περισσότεροι από εμάς έχουμε και την ευχαριστούμε γι’αυτό.
Τι είναι ο νέος κορωνοϊός και τι προκαλεί;
Πρόκειται για ένα νέο στέλεχος κορωνοϊού, ενός είδους ιού που προκαλεί αναπνευστικές λοιμώξεις ποικίλης σοβαρότητας σε ανθρώπους και ζώα. Το νέο αυτό στέλεχος ονομάστηκε SARS-CoV-2 και η νόσος που προκαλεί COVID-19. Παρατηρήθηκε για πρώτη φορά σε ασθενείς που νόσησαν από σοβαρή πνευμονία στην πόλη Wuhan της Κίνας στις 31/12/2019.
Πώς διαγιγνώσκεται η νόσος COVID-19;
Η αρχική υποψία της νόσου τίθεται σε ασθενείς που παρουσιάζουν κλινικά πυρετό, ξηρό βήχα και δύσπνοια και έχουν πρόσφατα ταξιδέψει στο εξωτερικό ή σε περιοχές του εσωτερικού που η νόσος ενδημεί. Σε ορισμένες, λίγες περιπτώσεις, η νόσος συνδυάζεται με διαρροϊκό σύνδρομο. Οι ασθενείς με αυτά τα κλινικά χαρακτηριστικά, κατόπιν οδηγιών του ΕΟΔΥ (1135) και όπου χρειάζεται, θα πρέπει να υποβάλλονται σε ειδική εξέταση προκειμένου να επιβεβαιώσουν ή όχι την ύπαρξη της νόσου.
Πώς μεταδίδεται η νόσος COVID-19;
Η νόσος μεταδίδεται με τα μικροσταγονίδια που εκκρίνονται από τους βλεννογόνους μας κατά το βήχα, το φτέρνισμα, το φιλί ακόμη και την ομιλία μας. Αυτά τα μικροσταγονίδια περιέχουν ποσότητα ιού (ιικό φορτίο) και έχουν τη δυνατότητα να παραμένουν στον αέρα ή να επικάθονται σε επιφάνειες με τις οποίες ερχόμαστε σε επαφή και με τον τρόπο αυτό να εισέρχονται μέσω των χεριών, του στόματος, της μύτης ή των οφθαλμών στον οργανισμό μας.
Ποιοι ασθενείς κινδυνεύουν από τη νόσο COVID-19;
Δυνητικά όλοι κινδυνεύουν να νοσήσουν από COVID-19, όμως σύμφωνα με τα ως τώρα επιδημιολογικά δεδομένα, η νόσος είναι κλινικά πιο σοβαρή σε ασθενείς άνω των 60 ετών. Οι ασθενείς αυτοί παρουσιάζουν πιο βαριά κλινική εικόνα, με πιο έντονη αναπνευστική δυσχέρεια και επομένως μεγαλύτερο κίνδυνο θνητότητας. Οι πιο ευπαθείς ομάδες αποτελούνται από ηλικιωμένα άτομα με συννοσηρότητες (σακχαρώδης διαβήτης, υπέρταση, στεφανιαία νόσος, χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, βρογχικό άσθμα, κάπνισμα κλπ) καθώς και οι ανοσοκατεσταλμένοι ασθενείς.
Τι είναι φορέας του νέου κορωνοϊού;
Οι φορείς του νέου κορωνοϊού, αποτελούν άτομα τα οποία έχουν εκτεθεί στον ιό και έχουν μολυνθεί από αυτόν, χωρίς όμως να έχουν εκδηλώσει κλινικά νόσο. Τα άτομα αυτά παραμένουν μολυσματικά, μπορεί δηλαδή να μεταδώσουν τον ιό σε κάποιον υγιή, ο οποίος τελικά θα νοσήσει. Από τα ως τώρα επιδημιολογικά δεδομένα, οι πιο μολυσματικοί φορείς, φαίνεται να είναι τα παιδιά.
Πώς μπορώ να προφυλαχθώ από τη νόσο COVID-19;
Το πιο αποτελεσματικό μέτρο για την προφύλαξή μας από τη νόσο είναι ο περιορισμός κατ’ οίκον και η τήρηση των προσωπικών κανόνων ατομικής υγιεινής. Είναι εξίσου σημαντική η επαρκής ενυδάτωσή μας καθώς και η πρόσληψη φρούτων και λαχανικών προκειμένου να ενισχύσουμε το ανοσοποιητικό μας σύστημα. Ως τώρα, εμβόλιο για τη νόσο δεν έχει βρεθεί.
Σε περίπτωση που κάποιος μολυνθεί από τον ιό SARS-CoV-2, ποια μέτρα πρέπει να λάβει;
Στην περίπτωση που κάποιος μολυνθεί από τη νόσο θα πρέπει, εφόσον εμφανίζει ήπια συμπτωματολογία να παραμένει στην οικία του, μακριά από άλλους ανθρώπους, προκειμένου να μη διασπείρει τον ιό. Τα μέτρα ατομικής υγιεινής παραμένουν ιδιαίτερα σημαντικά. Ο ασθενής θα πρέπει να είναι σε καθημερινή τηλεφωνική επικοινωνία με τον ιατρό του, ο οποίος από τηλεφώνου θα παρακολουθεί την πορεία της υγείας του και θα τον ενημερώνει για την εξέλιξή της.
Υπάρχει θεραπεία για τη νόσο COVID-19;
Μέχρι σήμερα δεν έχει βρεθεί θεραπεία που να στοχεύει αποκλειστικά στην ίαση από τον νέο κορωνοϊό, ενώ κατά την νόσο αυτή τα σημαντικότερα θεραπευτικά μέσα είναι η ενυδάτωση, η ανάπαυση, η λήψη αντιπυρετικών και αναλγητικών καθώς και η υποστήριξη της αναπνοής σε ασθενείς με αναπνευστική δυσχέρεια.
Αν νοσήσω από τη νόσο, κινδυνεύω;
Εν δυνάμει, όλοι όσοι νοσήσουν από τον ιό κινδυνεύουν, αλλά οι στατιστικά σημαντικότερη πιθανότητα σοβαρών έως και θανατηφόρων επιπλοκών έχουν τα ηλικιωμένα άτομα και οι ευπαθείς ομάδες.
Πόσο καιρό μετά θα μπορώ να επανέλθω στις καθημερινές μου δραστηριότητες;
Πρόκειται ουσιαστικά για μία νέα νόσο, την πορεία της οποίας δε μπορούμε να προβλέψουμε, παρά μόνον να παρατηρήσουμε. Δε γνωρίζουμε πότε και πώς η νόσος θα περιοριστεί και για το λόγο αυτό θα πρέπει να ακολουθούμε τις οδηγίες των ειδικών και να οπλιστούμε με υπομονή.
Μέτρα πρόληψης από τον νέο κορωνοϊό SARS-CoV-2
1. Μείνετε σπίτι: αποφύγετε τη στενή επαφή, εφόσον αυτό είναι δυνατό, με οποιοδήποτε άτομο εμφανίζει συμπτώματα από το αναπνευστικό, όπως βήχα ή πταρμό (φτέρνισμα). Αυτό ιδιαίτερα ισχύει για τα άτομα που ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες
2. Άτομα με συμπτώματα λοίμωξης αναπνευστικού θα πρέπει να απουσιάζουν από την εργασία τους
3. Περιορίστε τις μετακινήσεις σας στο ελάχιστο
4. Κάθε φορά που εισέρχεστε στο σπίτι σας βγάλτε τα παπούτσια και το μπουφάν σας στην είσοδο, πριν εισέλθετε
5. Φροντίστε την προσωπική σας υγιεινή: πλύνετε τακτικά και καλά τα χέρια σας, στις μεσοδακτύλιες περιοχές και τις πτυχές των παλαμών σας
6. Φροντίστε την υγιεινή τους στόματος και της μύτης σας
7. Αποφύγετε την επαφή χεριών με το πρόσωπο, τα μάτια, τη μύτη και το στόμα για τη μείωση του κινδύνου μόλυνσης
8. Αποφύγετε τις χειραψίες
9. Σε βήχα ή φτέρνισμα καλύψτε τη μύτη και το στόμα με το μανίκι σας στο ύψος του αγκώνα ή με χαρτομάντιλο
10. Απορρίψτε το χρησιμοποιημένο χαρτομάντηλο στους κάδους απορριμμάτων με καπάκι και πλύνετε επιμελώς τα χέρια σας.
11. Το πλύσιμο των χεριών είναι επιβεβλημένο και θα πρέπει να γίνεται με υγρό σαπούνι και νερό, για τουλάχιστον 20’’, πριν τη λήψη τροφής και μετά την επίσκεψη στην τουαλέτα – στη συνέχεια ακολουθείται από προσεκτικό στέγνωμα χεριών με χάρτινες χειροπετσέτες μιας χρήσης και απόρριψή τους στους κάδους απορριμμάτων
12. Εναλλακτικά του πλυσίματος χεριών, εφαρμόστε καλό τρίψιμο των χεριών με αντισηπτικό αλκοολούχο διάλυμα ή χαρτομάντιλα με αλκοόλη
13. Φροντίστε να λαμβάνετε επαρκή ποσότητα υγρών καθημερινά και αυξήστε την πρόσληψη φρούτων και λαχανικών προκειμένου να ενισχύσετε το ανοσοποιητικό σας
Ελένη Ηλ. Πάσχου,
Γενικός/ Οικογενειακός Ιατρός, Επιμελήτρια Β’ Ε.Σ.Υ.
MSc στη Βιοστατιστική, Βιοπληροφορική & Μεθοδολογία της Έρευνας
MSc στο Σχεδιασμό και Διοίκηση Υπηρεσιών Υγείας
e-mail: [email protected]