Η σπατάλη τροφίμων αποτελεί μείζον πρόβλημα εδώ και αρκετές δεκαετίες. Περίπου 88 εκατομμύρια τόνοι τροφίμων σπαταλούνται ετησίως κατά μήκος της αλυσίδας εφοδιασμού της ΕΕ, από την πρωτογενή παραγωγή έως την κατανάλωση, με σχετικό κόστος 143 δισεκατομμυρίων ευρώ. Με αυτό ως δεδομένο και την άμεση ανάγκη για δράση δημιουργήθηκε το πρόγραμμα “ToNoWaste”, το οποίο αποτελεί ένα έργο διάρκειας 48 μηνών και στο οποίο συμμετέχουν 21 οργανισμοί από 7 χώρες με σκοπό να συνεργαστούν για να ξεπεράσουν αυτήν την πρόκληση με μια πολυμερή και διεπιστημονική προσέγγιση που λαμβάνει υπόψη όχι μόνο γεωπονικές, οικονομικές, περιβαλλοντικές και επιχειρηματικές προκλήσεις, αλλά και άλλες πτυχές, όπως ψυχολογία, το δίκαιο και την κοινωνική καινοτομία για την καταπολέμηση των φύλων και των κοινωνικών ανισοτήτων.
Στο συγκεκριμένο πρόγραμμα συμμετέχει ο Δήμος Χαλανδρίου, ο οποίος από το 2022 δημιούργησε την «Μονάδα Αποτροπής Απωλειών Τροφών και Δημιουργίας Τροφικών Αποβλήτων» και δραστηριοποιείται με διάφορες δράσεις, με μια από τις αυτές είναι η ανωκύκλωση (upcycling) προϊόντων.
Τη Δευτέρα, 18 Νοεμβρίου βρεθήκαμε στο πρώτο, για την Ελλάδα, εργαστηρίο ανακύκλωσης που οργανώθηκε, υπό την αιγίδα του ΕΟΑΝ, στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής εβδομάδας για την καταπολέμηση της σπατάλης τροφίμων. Κατά τη διάρκεια του παρουσιάστηκαν τα αποτελέσματα της σύμπραξης του Δήμου Χαλανδρίου, των τοπικων επιχειρήσεων και του ΕΜΠ (Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο) για την παραγωγή νέων προϊόντων υψηλής θρεπτικής αξίας, που στόχο της είχε φυσικά, την αποτροπή απωλειών τροφίμων.
Με αυτό τον τρόπο η συγκεκριμένη πρωτοβουλία του Δήμου αποτέλεσε αφορμή για τη συνέργεια του αρτοποιείου BREAD BC και της Ζυθοποιίας Αναστασίου. Αρκετοί μπορεί να έχουν ακούσει για τη σχέση ψωμιού και ζύθου από αρχαιοτάτων χρόνων. Όπως λοιπόν πολλά πράγματα στη ζωή κάνουν κύκλους έτσι ακριβώς έγινε και στη συγκεκριμένη περίπτωση. Ο Περικλής Βούρθης του BREAD BC, μαζί με τον αρτοποιό του, πειραματίστηκαν και παρουσίασαν αρτοσκευάσματα, ψωμί, μπισκότα και μπάρες, τα οποία δημιούργησαν με χρησιμοποιημένη βύνη από τη Ζυθοποιία Αναστασίου. Πιο συγκεκριμένα, το ψωμί που παρουσιάστηκε περιήχε δίκοκκο πιτυρούχο αλεύρι, και λόγω της επεξεργασμένης βύνης, θεωρείται υψηλής περιεκτικότητας σε πρωτεΐνες και χαμηλής περιεκτικότητας σε σάκχαρα.
Η διαδικασία παραγωγής του τυποποιείται αυτό το διάστημα με τη συνδρομή εργαστηρίων της Σχολής Χημικών Μηχανικών του ΕΜΠ και έως τα τέλη Δεκεμβρίου αναμένεται στις αρτοθήκες του BREAD ΒC.
Από τη μεριά της η Ζυθοποιία Αναστασίου, χρησιμοποίησε τα περισσεύματα από τα αρτοσκευάσματα του BREAD BC και με αυτά, ο Φώτης Αναστασίου μαζί με την ομάδα του, δημιούργησαν μια ελαφριά (3% abv) και γευστικότατη Golden Ale, η οποία εμφιαλώθηκε ώρες πριν την παρουσίαση, επιβεβαιώνοντας το μότο της ζυθοποιίας για «Φρέσκο Τοπικό Ζύθο».
Έτσι τα «περισεύματα» δύο επιχειρήσεων, τα οποία υπό άλλες συνθήκες θα κατέληγαν στα απορρίμματα, αποτέλεσαν την αφορμή για την παραγωγή προϊόντων ανώτερης διατροφικής αξίας, εξαιρετικά παραδείγματα ανακύκλωσης τροφών (food upcycling).
Η δράση υποστηρίχθηκε οικονομικά από το πρόγραμμα Horizon Europe ToNoWaste στο οποίο συμμετέχει ο Δήμος Χαλανδρίου.