Δίνουμε ραντεβού στο Studio Μαυρομιχάλη στα Εξάρχεια. Αργεί κάποια λεπτά γιατί δεν βρίσκει να παρκάρει. Έρχεται αγχωμένη αλλά χαμογελαστή, ντυμένη με ωραία ρούχα, σαν κοκέτα όπως πάντα. Η Ελένη Φιλίνη είναι μία αεικίνητη καλλιτέχνης, αγαπάει τη δουλειά της, δίνει ψυχή και την αλήθεια της, εντός αλλά κι εκτός σκηνής. Με αφορμή την παράσταση «Η Κοριτσιέρα των Βούρλων» όπου παίζει, μιλήσαμε για πολλά, ενδιαφέροντα και ειλικρινή.

«Η Κοριτσιέρα των Βούρλων». Μιλήστε μου για την παράσταση και τι θα δει το κοινό επί σκηνής;

Η Κοριτσιέρα των Βούρλων ήταν ένα δημόσιος οίκος ανοχής, το 1876. Τα κορίτσια που μπήκαν εκεί μέσα, δεν μπορούσαν να βγουν, τις φύλαγε η αστυνομία. Η γυναίκα τότε, αν δεν παντρευόταν, οι γονείς της την έδιωχναν από το σπίτι και για να ζήσει γινόταν πόρνη. Το 1922, πολλά κορίτσια από τη Σμύρνη έγιναν πόρνες παρά τη θέλησή τους, πράγμα που σήμαινε σκάνδαλο για την ελληνική ιστορία. Η κοριτσιέρα αυτή στην περιοχή των Βούρλων, υπήρξε μέχρι το 1940, όπου μετά με τους Γερμανούς, έγινε φυλακή. Η παράσταση πραγματεύεται τις ιστορίες αυτών των γυναικών, αληθινές ιστορίες που είπαν οι γυναίκες αυτές στην Λιλίκα Νάκου, δημοσιογράφο της εποχής. Είναι ένα συγκλονιστικό έργο, έχει κάνει εξαιρετική δουλειά η Έφη Ρευματά στη σκηνοθεσία και γενικά στη σύλληψη και στα κείμενα, μαζί με την Κατερίνα Αγγελίτσα, η οποία παίζει μαζί μου επί σκηνής. Έχουμε τραγούδια και μουσικές, από Αττίκ, ρεμπέτικο, Μπρεχτ, Λόρκα. Είναι μία από τις ωραιότερες δουλειές που έχω κάνει γιατί αναφέρεται σε πραγματικά γεγονότα!

Τι ανακαλύπτετε εσείς, «βουτώντας» μέσα στο έργο;

Ανακαλύπτω πόσο σκληρή ήταν η ζωή για τη γυναίκα, που σε κάποια μέρη είναι ακόμη. Ανακαλύπτω τα πατριαρχικά κατάλοιπα, τα οποία σε τέτοιο βαθμό, υπήρξαν μέχρι και την εποχή της μητέρας μου. Τα πράγματα άλλαξαν από το ’70 και μετά, οπότε και η γυναίκα απέκτησε μια παραπάνω ελευθερία.
Εσείς βιώσατε αυτό το πατριαρχικό κατάλοιπο ξεκινώντας στη δουλειά ως καλλιτέχνης;
Είμαι από μία πατριαρχική οικογένεια και περιοχή, την Πελοπόννησο. Είχα πολύ έντονα φαινόμενα, έγινε «επανάσταση» στο σπίτι για να φύγω και να κάνω αυτό που θέλω!

Γυρνώντας το χρόνο πίσω και κοιτώντας την επιτυχημένη σας πορεία, τι συναισθήματα σας γεννιούνται;

Αισθάνομαι τυχερή που βγήκα στο χώρο τη δεκαετία του ’80 γιατί, αν συγκρίνω το τότε, με το τώρα, οι διαφορές είναι τεράστιες! Ο κόσμος δεν ήταν ποτέ αγγελικά πλασμένος, αλλά αυτή η ισοπέδωση των πάντων που υπάρχει τώρα, δεν υπήρχε παλιότερα. Υπήρχε περισσότερη αξιοκρατία, η οποία τώρα έχει χαθεί εντελώς. Τις δεκαετίες ’80, ’90 ήταν διαφορετικά τα πράγματα. Από το 2000, και με αποκορύφωμα την τελευταία δεκαετία, άρχισε η κατρακύλα και ζούμε απλά σε μία παρακμιακή εποχή, που συμβαίνουν τρομακτικά πράγματα.

Έχει απωθημένα η Ελένη Φιλίνη;

Όχι. Δεν έχω απωθημένα. Ξεκίνησα επαγγελματικό χορό, μέχρι το δεύτερο έτος της δραματικής σχολής, από τα 15 έκανα επιδείξεις σαν μοντέλο (με είχαν βρει από την σχολή χορού), μετά τραγούδι, υποκριτική. Είμαι καλλιτέχνης, δεν είμαι κάτι άλλο.

Φτάσατε ποτέ σε σημείο να αφήσετε τη δουλειά σας;

Από τη δουλειά μου δεν κουράστηκα ποτέ. Σαφώς απογοητεύτηκα και χρειάστηκε να τα «βροντήξω» πιο παλιά και να φύγω. Αλλά σε αυτό δε φταίει η δουλειά, αλλά οι άνθρωποι που σε φέρνουν σε αυτό το σημείο.
Ποια είναι η «σανίδα» από την οποία πιαστήκατε για να συνεχίσετε και να μην τα παρατήσετε;
Η αγάπη μου γι’ αυτό που κάνω. Από μικρό παιδί ήξερα ότι αυτό ήθελα να κάνω. Θυμάμαι πήγαινα σχολείο ακόμη κι έβλεπα τηλεόραση, η οποία τότε με δύο κρατικά κανάλια, έκλεινε στις 12 τα μεσάνυχτα. Κι ενώ ξενυχτούσα, η μάνα μου φώναζε να κοιμηθώ νωρίς γιατί έχω σχολείο κι εγώ της έλεγα ότι αυτό είναι το σχολείο μου. Κι έδειχνα την τηλεόραση.

Το κίνητρο για να ασχοληθείτε με τον καλλιτεχνικό χώρο, ποιο ήταν;

Αυτό ήθελα από μικρή, δεν υπήρχε άλλο κίνητρο. Στα 15 μου που πήγαινα χορό, ξεκίνησα κάποιες επιδείξεις μόδας με τη δασκάλα μου, χόρευα μαζί της και μου έγιναν προτάσεις για χορευτικά, συμμετέχοντας και στην τηλεόραση. Έβγαλα μία σχολή γραμματέως, έκανα εντατικά μαθήματα ιταλικών και είπα στους γονείς μου να μου δώσουν μία πενταετία περιθώριο για να δοκιμάσω μέσα τον καλλιτεχνικό χώρο. Κι αν δεν τα κατάφερνα, θα γινόμουνα γραμματέας. Φάνηκε όμως από την αρχή πόσο το αγαπούσα κι έτσι έγινε!

Ποιες προσωπικότητες στην αρχή αλλά και στην εξέλιξη της καριέρας σας, λειτούργησαν ως μέντορες;

Σίγουρα, ο αείμνηστος Ντίνος Ηλιόπουλος, ο οποίος με είδε κάπου στην τηλεόραση κι έπαιξα στο τρίτο έτος της σχολής μου μαζί του στις «Θεσμοφοριάζουσες». Έπειτα, ο Μιχάλης Λεφάκης που με είδε ως χορεύτρια και μου έκλεισε συμβόλαιο με πολλές ταινίες τότε. Στο θέατρο ήταν ο Σοφιανός. Αλλά και γενικά οι άνθρωποι που με πίστεψαν, τους πίστεψα και δουλέψαμε χρόνια μαζί. Και νιώθω τυχερή κι ευγνώμων γι’ αυτό. Σπουδαίοι άνθρωποι, πέρα από σπουδαίοι καλλιτέχνες. Ο Δαλιανίδης, ο Παπαγιανόπουλος, ο Λάκης Κομνηνός, ο Στάθης Ψάλτης, ο Σωτήρης Μουστάκας, ο Κώστας Βουτσάς, ο Βασίλης Τσιβιλίκας, ο Γιώργος Κωνσταντίνου, ο Γιάννης Μόρτζος, ο Δημήτρης Πιατάς, ο Σταμάτης Γαρδέλης, κ.ά. Έχω παίξει με όλους, δεν υπάρχει σύγκριση με κανέναν.

Τι είχε και τι δεν είχε η εποχή τότε, που την έχει η τωρινή;

Τότε είχε όσα θα έπρεπε να έχει η εποχή και σήμερα έχει όσα δε θα έπρεπε να έχει.

Δύσκολες συνεργασίες υπήρξαν;

Ναι, είχα. Δε γίνεται να μην έχεις. Είναι ανθρώπινο το επίπεδο από ένα σημείο και μετά.

Φιλίες μέσα από τον χώρο έχετε;

Λίγες. Οι περισσότεροι φίλοι μου είναι εκτός χώρου γιατί εγώ κρατάω τις φιλίες μου από τα παιδικά μου χρόνια. Μπορείς να κάνεις φιλίες μέσα στο χώρο μας, αλλά είναι θέμα ήθους του καθενός το πώς θα τις αξιοποιήσει.

Με τα «ναι» ή με τα «όχι» χτίζεται η καριέρα;

Αυτά είναι σχετικά. Ούτε ναι, ούτε όχι. Αν αγαπάς αυτή τη δουλειά και σε αγαπάει ο κόσμος, εκεί πάνω χτίζεται μία καριέρα. Γιατί υπάρχουν και καριέρες που χτίστηκαν όχι από αγάπη, αλλά από επιβολή στον κόσμο. Εγώ υπάρχω γιατί αγάπησα και με αγάπησε ο κόσμος, δεν τον κορόιδεψα ποτέ, την ψυχή μου καταθέτω κάθε φορά. Δε μου επέβαλλε κάποιος να το κάνω. Την εποχή που κάναμε τις βιντεοκασέτες, επέλεγε να μας δει ο κόσμος, δεν του επιβαλλόταν να μας δει, όπως συμβαίνει με την τηλεόραση.

Ακόμη και σήμερα πάντως, αν πετύχουμε βιντεοταινία στην τηλεόραση, θα κάτσουμε να τη δούμε.

Ναι, το ξέρω. Ήταν πιο αληθινά τότε, είχαμε αγνότητα, σεβασμό. Σήμερα βλέπεις παντού βία, χάθηκε ο σεβασμός και οι αξίες.

Η εξωτερική σας εμφάνιση έπαιξε ρόλο στο να χάσετε και δουλειές;

Βέβαια, πολλές φορές. Αυτό είναι το κακό που είχε η δεκαετία η δική μου. Αν είχες μια ωραία εμφάνιση τότε, έπρεπε ακόμη περισσότερες φορές από το κανονικό να αποδείξεις ότι έχεις ταλέντο. Η «κατάρα» του ωραίου.

Στην Αθήνα πού μεγαλώσατε;

Στα Άνω Πατήσια. Ήρθα στα πέντε μου με την οικογένειά μου από την Πελοπόννησο. Είναι μία πολύ όμορφη περιοχή ακόμη και σήμερα τα Άνω Πατήσια. Στην Κυψέλη πηγαίναμε τα βράδια, τη δεκαετία του ’80, στη Φωκίωνος Νέγρη για φαγητό, στον διάσημο «Παεζάνο», της πιο cult φιγούρα της περιοχής. Έχω πολύ ωραίες αναμνήσεις.

Τι θυμάστε από την περιοχή εκείνης της εποχής;

Θυμάμαι τα πολλά νεοκλασικά σπίτια. Εκεί που μένω τώρα και είναι χτισμένες τέσσερις πολυκατοικίες, ήταν τότε δύο βίλες με αγάλματα, σιντριβάνια και κήπο. Θυμάμαι επίσης τα θερινά σινεμά, τα απίστευτα γιασεμιά. Ήταν ένα όνειρο η Αθήνα τότε, κάτι σαν από ελληνική ταινία και είναι κρίμα που δε θα τη ζήσουν οι νέες γενιές.

Η δουλειά σας είναι μια μικρή «επανάσταση» απέναντι σε όλη αυτή την τρομαχτική εποχή;

Ο πολιτισμός γενικά θεωρώ ότι είναι και πρέπει να είναι μία επανάσταση! Αλλά πολύ αδίκως, χτυπιέται. Και με τις σεξουαλικές παρενοχλήσεις και με το κορονοϊό. Γιατί χτυπιέται τόσο ο πολιτισμός, που είναι αυτός που θα ξυπνήσει τον άνθρωπο;

Δεν μασάτε όμως.

Δεν μασάω γιατί δεν έχω τίποτα και κανέναν να φοβηθώ και γιατί δε μου χαρίστηκε τίποτα! Έχω την υγεία μου, τον κόσμο που με στήριξε, συναδέλφους που στηρίξαμε ο ένας τον άλλον. Δεν πήρα δουλειές γιατί ήμουν βολεμένη. Είμαι ένας μοναχικός πολεμιστής. Η ζωή η ίδια μου δίνει ζωή για να μη σκύβω το κεφάλι και να παραμένω άνθρωπος.

Η δουλειά σας έχει λειτουργήσει ψυχοθεραπευτικά στη ζωή σας;

Βεβαίως! Και με αφορμή το έργο και μία γυναίκα που υποδύομαι στην παράσταση, η οποία μεγάλωσε τα ανίψια της χωρίς να μάθουν ποτέ γι’ αυτήν, επειδή ήταν πόρνη, θα πω κάτι που το πιστεύω: Η εργασία σώζει τη γυναίκα από τον εξευτελισμό. Αυτό είναι ένα ηχηρό μήνυμα. Όλες νιώθουμε το ρατσισμό ως γυναίκες στις δουλειές μας. Άλλο να υπάρχει όμως κι άλλο το πώς υπάρχει. Άλλο ο σεβασμός σε κάτι κι άλλο η επιβολή.

Στον ελεύθερο χρόνο σας τι αγαπάτε να κάνετε;

Αχ, πού να τον βρω αυτόν τον ελεύθερο χρόνο (γέλια). Μου αρέσει όμως να ασχολούμαι με τα ζώα, να ταξιδεύω, να διαβάζω και η θάλασσα μου αρέσει. Αν μου λείπει κάτι αυτό είναι ένα σπίτι πλάι στη θάλασσα.

Πληροφορίες παράστασης:

Σκηνοθεσία: Έφη Ρευματά
Σύλληψη,κείμενα,δραματουργική έρευνα: Κατερίνα Αγγελίτσα, Σοφία Παπαδοπούλου, Έφη Ρευματά
Ερμηνεύουν: Ελένη Φιλίνη, Κατερίνα Αγγελίτσα
Μουσική επιμέλεια: Ντάνα Γιακουμέλου
Μουσικοί επί σκηνής: Ντάνα Γιακουμέλου (πιάνο, πλήκτρα), Γιώργος Φραγκάκης (κιθάρα, μπουζούκι)
Κουστούμια, επιμέλεια σκηνικού: Μάγδα Καλορίτη (την Ελένη Φιλίνη ντύνει η Λουκία)
Βοηθός σκηνοθέτη: Φανή Καρρά
Οργάνωση παραγωγής: Φανή Καρρά, Βάγια Κυροδήμου
Φωτογραφίες, teaser: Θοδωρής Φράγκος
Παραγωγή: Bright Productions
Κάθε Τετάρτη και Πέμπτη στο Studio Μαυρομιχάλη

Περισσότερες πληροφορίες & δελτίο τύπου