Με αφορμή όλα αυτά τα οδυνηρά πράγματα που συμβαίνουν τις τελευταίες ημέρες στο θέατρο, θυμήθηκα μια φράση που λέει ο Σκηνοθέτης στην αριστουργηματική ταινία του Μπέργκμαν “Μετά την πρόβα”: “Το θέατρο είναι ιδρώτας, σπέρμα και σκατά”.

Ανήκω στην ίδια γενιά με τον Γιώργο Κιμούλη. Αυτή η γενιά παρέλαβε μια ολόκληρη μυθολογία για τις σκληρές πρόβες, τις απαιτήσεις σκηνοθετών που συχνά γίνονταν ακραίες, για ομηρικούς καυγάδες μεταξύ των συντελεστών μιας παράστασης και άλλα πολλά. Η δική μας γενιά συνέχισε σε μεγάλο βαθμό κάπως στα ίδια- ίσως και σε χειρότερα- ακόμα χνάρια, γιατί η όλη εποχή εξελίχθηκε γενικά χειρότερα. Εδώ και μια τουλάχιστον δεκαετία τα πράγματα αλλάζουν σε τρομακτικό βαθμό. Το θέατρο φυσικά δεν μπορεί να μείνει ανεπηρέαστο. Αν τα πράγματα θα γίνουν καλύτερα ή χειρότερα θα το δείξει η ιστορία.

Η νέα εποχή μάς επιτρέπει να μιλάμε. Αυτό ίσως πραγματικά να είναι καλύτερο και υγιέστερο. Και σίγουρα θα είναι υγιέστερο να μιλάμε τη στιγμή που υφιστάμεθα την οποιαδήποτε αδικία ή παραβίαση των αυτονόητων δικαιωμάτων μας. Αυτό σε μεγάλο βαθμό δεν γινόταν για πολλούς λόγους τα προηγούμενα χρόνια.

Ας το δούμε με ψυχραιμία και κατανόηση. Ας πάψουμε να κατηγορούμε με ευκολία θύτες και θύματα. Κάθε γενιά χρειάζεται ένα “μπράβο”, έναν έπαινο, για ό,τι προσέφερε, και οφείλει ένα συγγνώμη για τα λάθη που σίγουρα διέπραξε, γιατί είναι αδύνατον να μην κάνει λάθη.

Ας θεσπίσουμε από την αρχή κάποιους καινούργιους κανόνες για το θέατρο. Και για τη θεατρική εκπαίδευση και για το επάγγελμα. Το απαιτεί η νέα εποχή. Μέχρι τώρα ήταν μια συγκεχυμένη κατάσταση, μέσα στην οποία έβρισκε έδαφος και η κατάχρηση εξουσίας και η σιωπηλή και οδυνηρή υποταγή. Κι αυτά πολλές φορές τα εκλαμβάναμε μέσα στη γενική μας σύγχυση σαν απαραίτητα για να κάνουμε τέχνη. Ας θέσουμε καινούργια πλαίσια για μια δημιουργική συνύπαρξη στον μικρό μεγάλο κόσμο του θεάτρου. Το απαιτούν οι καιροί.

Κατά συνέπεια προτείνω όχι μόνο ο Γιώργος Κιμούλης αλλά όλη η γενιά μας να πει ένα μεγάλο συγγνώμη στους νεότερους για λάθη που κι εμείς παραλάβαμε ή συνεχίσαμε, και οι νεότεροι να δώσουν αυτή τη συγγνώμη και να προχωρήσουμε ξανά όλοι μαζί. Το θέατρο με αφορμή την πανδημία έχει δεχτεί το μεγαλύτερο πλήγμα που θα μπορούσε να δεχτεί. Ας μη το τραυματίζουμε κι εμείς με τα ίδια μας τα χέρια.

Δημήτρης Καταλειφός